podatek VAT pierwszy raz wprowadzono we Francji w 1954 r. od 1993 r. VAT obowiązuje również w Polsce

Transkrypt

1 VAT podatek VAT pierwszy raz wprowadzono we Francji w 1954 r. od 1993 r. VAT obowiązuje również w Polsce VAT - wielofazowe obciążenie przyrostu wartości w każdej fazie obrotu gospodarczego, obciążający konsumpcję, technicznie wliczany w cenę zakupu przez konsumenta

2 VAT przedmiotem opodatkowania poprzez VAT jest wartość dodana, to jest przyrost wartości netto w danej fazie produkcji podatnik VAT oblicza kwotę podatku należnego jako stały procent wartości sprzedaży netto, niemniej może on zmniejszyć kwotę podatku o naliczony VAT od towarów zakupionych przez niego w celu wytworzenia sprzedawanych produktów

3 VAT kwota zobowiązania podatkowego z tytułu VAT = podatek należny podatek naliczony *gdy powyższa różnica jest ujemna, podatek do zapłacenia staje się podatkiem do zwrotu na rzecz podatnika => a zatem, w każdej fazie obrotu podatek obciąża jedynie wartość dodaną w tej fazie

4 Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: - odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju - eksport towarów - import towarów - wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju - wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

5 => opodatkowanie VAT obejmuje import i eksport towarów, wprowadzając jednak rozróżnienie między handlem wewnątrz Wspólnoty Europejskiej i poza nią * obrót w granicach Wspólnoty określany jest jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów

6 => w UE podstawowa stawka VAT ma minimum 15%, a obniżona nie może być niższa niż 5%, natomiast górna granica wymienionych stawek jest nieograniczona => w praktyce kraje członkowskie stosują różne stopy podatku VAT - najniższą stawkę ma Luksemburg, w którym wynosi ona 17%, a najwyższą Węgry 27%

7 Kraj Stawka VAT w % w 2015 r. Kraj Stawka VAT w % w 2015 r. Austria 20 Litwa 21 Belgia 21 Luksemburg 17 Bułgaria 20 Łotwa 21 Chorwacja 25 Malta 18 Cypr 19 Niemcy 19 Czechy 21 Polska 23 Dania 25 Portugalia 23 Estonia 20 Rumunia 24 Finlandia 24 Słowacja 20 Francja 20 Słowenia 22 Grecja 23 Szwecja 25 Hiszpania 21 Wielka Brytania 20 Holandia 21 Węgry 27 Irlandia 23 Włochy 22

8 Kraj udział VAT w PKB Kraj udział VAT w PKB Austria 8,0% Litwa 7,7 Belgia 7,2 Luksemburg 7,1 Bułgaria 9,4 Łotwa 7,1 Chorwacja 12,3 Malta 7,8 Cypr 8,9 Niemcy 7,3 Czechy 7,2 Polska 7,3 Dania 10,0 Portugalia 8,5 Estonia 8,7 Rumunia 8,5 Finlandia 9,2 Słowacja 6,1 Francja 7,0 Słowenia 8,2 Grecja 7,1 Szwecja 9,3 Hiszpania 5,5 Wielka Brytania 7,3 Holandia 7,0 Węgry 9,4 Irlandia 6,2 Włochy 6,1

9 VAT w Polsce => do 2010 r. 22% VAT objęte były w zasadzie wszystkie rodzaje towarów, których nie dotyczyły stawki szczególne 7% i 0% bądź całkowite zwolnienia podatkowe => od 1 stycznia 2011 r. podstawowa stawka VAT wrosła do 23%, stawka 7% została zastąpiona stawką 8%

10 Stawki VAT w Polsce Stawki VAT 23% Stawka podstawowa 8% Stawka obniżona, np. remonty, niektóre usługi gastronomiczne, roboty budowlane i montażowe 5% Stawka obniżona, np. niektóre produkty rolne 0% Stawka obowiązująca dla eksportu towarów oraz wewnątrzwspólnotowego transportu towarów

11 VAT w Polsce => 0% VAT jest przewidziany jest dla wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i eksportu towarów, dostaw wyszczególnionych towarów armatorom morskim oraz przez armatorów, środków międzynarodowego transportu lotniczego i morskiego, usług międzynarodowego transportu, a także dostaw sprzętu komputerowego dla placówek oświatowych

12 VAT w Polsce => istnieje również całkowite zwolnienie z VAT, które, co ważne, nie jest tożsame stawce 0% => w przypadku całkowitego zwolnienia z VAT podatnikowi nie przysługuje prawo odliczenia kwot podatku naliczonego dotyczącego zwolnionej z podatku sprzedaży

13 VAT w Polsce zakres zwolnień przedmiotowych z VAT w zakresie świadczenia usług: - usługi w obszarze ochrony zdrowia ludzkiego - usługi naukowo-badawcze - usługi w zakresie edukacji - usługi świadczone przez pocztę państwową - usługi pośrednictwa finansowego

14 VAT w Polsce => VAT jest ciężarem dla firm w sensie administracyjnym, gdyż wymaga umiejętności prawidłowego rozliczania, co, w zależności od stopnia skomplikowania przepisów podatkowych, bezpośrednio wiąże się z określoną wielkością compliance costs, które musi ponosić przedsiębiorstwo

15 => proces harmonizacji VAT jest w ramach Unii Europejskiej daleko posunięty, co ogranicza możliwość zmian zasad jego funkcjonowania w poszczególnych krajach członkowskich

16 Podatek akcyzowy podatek akcyzowy - de facto dopłata do ceny wyrobu => w ramach Unii Europejskiej podatek akcyzowy podlega częściowej harmonizacji, tzn. w odniesieniu do tak zwanych wyrobów akcyzowych zharmonizowanych określone są minimalne stawki podatku - paliwa silnikowe, oleje opałowe, gaz płynny, napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe => stawki akcyzy w odniesieniu do pozostałych objętych nią wyrobów pozostają jednak w kompetencji państw członkowskich

17 Podatek akcyzowy w Polsce akcyza w Polsce wprowadzona została w 1993 r., stawki zarówno kwotowe, jak i procentowe, w zależności od rodzaju dobra obejmuje głównie paliwa silnikowe, oleje opałowe i gaz, napoje alkoholowe oraz wyroby tytoniowe (tzw. wyroby zharmonizowane), a ponadto wiele innych dóbr, w tym: samochody osobowe, część kosmetyków, wyroby perfumeryjne, skóry i odzież skórzaną, wyroby jubilerskie, broń myśliwską i gazową, a także inne dobra luksusowe (tzw. wyroby niezharmonizowane)

18 Akcyza w Polsce => z podatku akcyzowego zwolniona jest m.in. energia elektryczna wytwarzana z odnawialnych źródeł energii i energia elektryczna zużyta w procesie produkcji energii elektrycznej, bądź na statkach do celów żeglugi => wysokość akcyzy w odniesieniu do niektórych produktów może stanowić nawet 90% ich ceny => postulowane jest zmniejszenie opodatkowania akcyzą towarów których opodatkowanie nie jest objęte regulacjami UE w celu zwiększenia ich konkurencyjności na rynku Wspólnoty

19 podatki pośrednie, uznawane jako całość za regresywne względem dochodów brutto społeczeństwa, są dla wielu ekspertów argumentem za utrzymywaniem w ramach PIT stawek progresywnych, w celu kompensaty

20 Wpływy z VAT i akcyzy w Polsce w latach dochody z VAT i akcyzy w całości zasilają budżet państwa Rok Wpływy z VAT jako % budżetu państwa Wpływy z akcyzy jako % budżetu państwa ,2 19, ,3 20, ,10 22, ,53 20, ,7 21, ,6 21,7 Źródło: na podstawie Roczników statystycznych GUS za lata

21 rozważane jest wprowadzenie w Polsce podatku katastralnego w odniesieniu do nieruchomości

22 pytanie badawcze: Skoro w przeważającej liczbie państw na świecie podatki dochodowe są progresywne, to dlaczego, licząc od końca II wojny światowej, nierówności dochodowomajątkowe wciąż rosną?