Warszawa, 21 kwietnia 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-R.431.1.2.2017.EW WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Pani Barbara Siara Dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej Łaziska 15 A 26-505 Łaziska Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z póżn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Edyta Węglicka kierownik Oddziału, Teresa Kasińska starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach 7 13 marca 2017 roku kontrolę kompleksową w placówce opiekuńczo wychowawczej w Łaziskach, Łaziska 15 A, 26-505 Orońsko. Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo - wychowawczych oraz działania placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo -wychowawczej oraz zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w okresie od 1 stycznia 2016 roku do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuje niniejsze wystąpienie pokontrolne. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią bez zastrzeżeń w dniu 29 marca 2017 r.
Placówka opiekuńczo wychowawcza w Łaziskach jest placówką typu socjalizacyjnego przewidzianą na 14 miejsc. Działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 2511/2013 z dnia 3 grudnia 2013 r. Placówka została wpisana do Rejestru placówek opiekuńczo wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycja 255. Placówka opiekuńczo wychowawcza w Łaziskach działa w ramach Zespołu Placówek Pomocy Dziecku i Rodzinie w Łaziskach, w skład którego oprócz ww. placówki wchodzi Ośrodek Interwencji Kryzysowej w Łaziskach. Podmiotem prowadzącym placówkę jest Powiat Szydłowiecki. Dyrektorem placówki w kontrolowanym okresie była Pani Barbara Siara. W okresie objętym kontrolą w placówce przebywało 15 wychowanków, natomiast w dniu kontroli na listę wychowanków placówki wpisanych było 13 dzieci w wieku od 11 lat do 21 roku życia. Na dzień kontroli wszyscy wychowankowie z uregulowaną sytuacją prawną byli zgłoszeni do ośrodka adopcyjnego. Zespół Placówek Pomocy Dziecku i Rodzinie w Łaziskach posiada statut przyjęty Uchwałą Nr XV/93/2016 Rady Powiatu w Szydłowcu z dnia 22 kwietnia 2016 roku. W okresie objętym kontrolą przed przekształceniem placówki w zespół placówek obowiązywał statut placówki opiekuńczo wychowawczej z siedzibą w Łaziskach przyjęty na podstawie Uchwały Nr XXV/182/2013 Rady Powiatu w Szydłowcu z dnia 24 września 2013 roku. Placówka funkcjonuje w oparciu o Regulamin Organizacyjny przyjęty Uchwałą Nr 50/82/2016 Zarządu Powiatu w Szydłowcu z dnia 28 października 2016 roku, w okresie objętym kontrolą obowiązywał regulamin organizacyjny uchwalony przez Zarząd Powiatu w Szydłowcu Uchwałą Nr 57/131/2013 z dnia 24 października 2013 r. wraz ze zmianami wprowadzonymi 22 grudnia 2014 roku i 31 marca 2015 roku. Dokumenty regulujące pracę placówki opracowane zostały na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów prawnych. Zarządzeniem Nr 5/2013 z dnia 2 grudnia 2013 roku Dyrektora Placówki wprowadzone zostały procedury w sytuacjach trudnych i niecodziennych, dotyczące m.in.: przyjmowania dzieci do placówki, pracy zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, powrotu wychowanka z nieusprawiedliwionej nieobecności, zwalniania wychowanków poza placówkę, odwiedzin wychowanków, urlopowania wychowanków z placówki, spożywania alkoholu lub przebywanie pod jego wpływem na terenie placówki lub posiadanie go przez wychowanka, kradzieży, zakłócania porządku, przemocy i agresji, nie realizacji obowiązku szkolnego, pozostawienia wychowanka w placówce po ukończeniu 18 roku życia, współpracy placówki z innymi instytucjami. W okresie objętym kontrolą w placówce przeprowadzone zostały następujące kontrole zewnętrzne: 2
- 14 czerwca 2016 roku Starostwo Powiatowe w Szydłowcu w zakresie prawidłowości wdrażania procedur związanych z utworzeniem Zespołu Placówek Pomocy Dziecku i Rodzinie w Łaziskach oraz kontrola finansowa - wydano 2 zalecenia odnośnie ustaleń dotyczących kwestii finansowych; - 17 listopada 2016 roku Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Warszawie w zakresie oceny stanu sanitarnego placówki - nie wydano zaleceń pokontrolnych. Standard świadczonych usług. Na podstawie oględzin placówki, analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem oraz w oparciu o obserwacje dzieci sprawdzono standard świadczonych usług. Standard świadczonych usług w okresie objętym kontrolą był zgodny z art. 95 ust. 1 i ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W myśl zapisu 8 ust. 2 Regulaminu placówki W placówce umieszczane są dzieci od 10 roku życia. Umieszczenie dziecka poniżej 10 roku życia jest możliwe w przypadku gdy w placówce umieszczona jest matka lub ojciec dziecka oraz w innych wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy przemawia za tym stan zdrowia dziecka lub dotyczy to rodzeństwa. Limit miejsc w placówce wynosi 14, na dzień kontroli w placówce przebywało 13 wychowanków w wieku od 11 lat do 21 roku życia. Placówka opiekuńczo wychowawcza w Łaziskach mieści się w wydzielonej części kompleksu Domu Pomocy Społecznej Dom Kombatanta w Łaziskach 15 A Gmina Orońsko. Teren jest ogrodzony. Do dyspozycji dzieci na terenie placu znajduje się boisko do gier i zabaw oraz plac zabaw z urządzeniami typu karuzela, huśtawki, urządzenia do fitness, ławki. Dzieci korzystają z ogrodu i terenu na ognisko, mogą poruszać się po całym terenie wokół budynku. Pokoje mieszkalne usytuowane są na I piętrze budynku - do dyspozycji dzieci przeznaczono: 5 pokoi 2 osobowych i 2 pokoje 3 osobowe (limit miejsc - 16), z łazienkami z WC oraz przedpokojami. Łazienki znajdujące się przy każdym pokoju wyposażone w oczka WC, kabiny prysznicowe, umywalki. W przedpokojach znajdują się obszerne szafy wnękowe, szafki, wieszaki oraz lustra. Każdy pokój wyposażony jest w tapczany, komody z szufladami, półki, biurka, fotele, krzesła. Pokoje są właściwie oświetlone, ich powierzchnia zapewnia przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie z wyposażenia. Ponadto do dyspozycji wychowanków przeznaczona jest wspólna przestrzeń mieszkalna, miejsce do przygotowywania i spożywania posiłków, zgodnie z wymogami określonymi w 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr. 292, poz. 1720). Placówka zapewnia dzieciom: dostęp do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, odpowiednie wyżywienie, które dostosowane jest do potrzeb rozwojowych dzieci. Ponadto wychowankowie mają zapewniony stały dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów 3
żywnościowych i napojów, które znajdują się w aneksie kuchennym. Placówka zapewnia dzieciom 5 posiłków dziennie, śniadania i kolacje przygotowywane są przez wychowanków wspólnie z wychowawcami, obiady przygotowywane są przez kuchnię DPS i w indywidualnych termosach przekazywane są do jadalni placówki. Wyposażenie w odzież, obuwie, bieliznę i inne rzeczy osobistego użytku stosownie do wieku i indywidualnych potrzeb. Ponadto zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego, środki higieny osobistej, zaopatrzenie w leki, a także podręczniki i przybory szkolne. Wychowankowie mają zapewniony dostęp do nauki w szkołach poza placówką, poza miejscowością, w której znajduje się placówka. Wszyscy wychowankowie podlegający obowiązkowi szkolnemu uczęszczają do szkół, jeden wychowanek realizuje obowiązek szkolny w formie indywidualnego nauczania na terenie placówki. Jednostka kontrolowana pokrywa koszty pobytu 3 wychowankom w internatach i bursie szkolnej. Zajęcia wychowawcze, kompensacyjne, terapeutyczne i rewalidacyjne realizowane są w ramach zajęć wychowawczych prowadzonych głównie przez wychowawców wg potrzeb oraz w szkołach do których uczęszczają dzieci. Pomoc w nauce w szczególności przy odrabianiu zadań domowych realizowana jest również przez wychowawców i w ramach zajęć wyrównawczych w szkołach. W placówce zatrudnieni są specjaliści: pedagog, psycholog, którzy prowadzą dokumentację zajęć specjalistycznych. Ponadto placówka zapewnia organizację zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjno - sportowych, okolicznościowych uroczystości z uwzględnieniem świąt i ważnych dla dzieci wydarzeń. Wychowankowie w ramach zajęć organizowanych przez placówkę korzystają z wycieczek, biorą udział w rajdach, grach plenerowych, jeżdżą na basen. W placówce przestrzegane jest prawo do poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej wychowanków. Wysokość kieszonkowego do własnej dyspozycji dzieci wypłacana jest w wysokości zgodnej z zapisami 18 ust.1 pkt 8 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków (łamania regulaminu) przez wychowanka np. nadużywania alkoholu, wypłata kieszonkowego może być zawieszona. Ponadto wychowankowie mają pokrywane przez placówkę koszty przejazdów do i z miejsca uzasadnionego pobytu np. do domu rodzinnego, na zakupy. Na podstawie analizy zapisów rozkładu pracy pracowników merytorycznych (Książka Raportów), który jest ruchomy stwierdzono poprawną realizację przepisu 12 pkt 2 wyżej cytowanego rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W czasie kontroli stwierdzono, że w placówce spełnione są standardy dotyczące świadczonych usług, określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). 4
Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej w placówce. W placówce prowadzona jest następująca dokumentacja dotycząca wychowanków: diagnoza psychofizyczna, plan pomocy dziecku, karta pobytu, karta udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzonych przez pedagoga i psychologa, arkusze badań i obserwacji pedagogicznej, arkusze badań i obserwacji psychologicznej. Ewidencja dzieci, w której za okres objęty kontrolą dokonano wpisów w dniu 19 stycznia 2017 roku o przyjęciu wychowanka do placówki (pozycja 21/1). Dokonano skreśleń wychowanków którzy opuścili placówkę: 1 wychowanek 3 czerwca 2016 roku (pozycja 15/4) i 1 wychowanek 22 stycznia 2017 roku (pozycja 2). Karta pobytu dziecka uzupełniana co miesiąc przez wychowawców. Na dokumencie widnieją podpisy wychowawców, karta prowadzona jest w formie opisowej, przyjęty sposób dokonywania zapisów czytelny. Zawiera informacje określone w 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 292, poz. 1720) z pominięciem lit. i), która odnosi się do: opisu współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny w tym z asystentem rodziny. Diagnoza psychofizyczna sporządzana w terminie ok. miesiąca po przyjęciu dziecka do placówki zgodnie z 14 ww. rozporządzenia. Zawierała między innymi wskazania do dalszej pracy: pedagogicznej, programu terapeutycznego, pracy z rodziną, przygotowania do usamodzielnienia. Diagnoza opatrzona była podpisem sporządzającego (psychologa i pedagoga) oraz dyrektora placówki. Plan pomocy dziecku opracowywany przez wychowawcę zawierał cel pracy z dzieckiem wraz ze wskazaniem działań długoterminowych i krótkoterminowych oraz uwzględniał między innymi zdanie dziecka, współpracę z asystentem rodziny. W dokumentacji stwierdzono również karty modyfikacyjne do planu pomocy dziecku opracowywane na spotkaniu zespołu ds. oceny sytuacji dziecka, w zależności od zmieniającej się sytuacji dziecka lub jego rodziny nie rzadziej niż co pół roku, zgodnie z 15 ust. 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W dokumentacji jednostki kontrolowanej stwierdzono: dzienniki zajęć psychologa oraz dzienniki zajęć pedagoga prowadzone na każdy rok szkolny 2015/2016 i 2016/2017 przez pedagoga oraz na rok kalendarzowy przez psychologa. Zarówno psycholog jak i pedagog realizują zadania w placówce w oparciu o plany pracy sporządzone na każdy rok kalendarzowy. Ponadto specjaliści prowadzili karty udziału w zajęciach specjalistycznych wychowanków. W okresie objętym kontrolą prowadzono zarówno zajęcia grupowe jak i indywidualne. Na podstawie kart udziału w zajęciach specjalistycznych prowadzonych przez psychologa oraz pedagoga w przypadku zajęć grupowych 5
liczba uczestniczących wychowanków była zgodna z przepisem 10 ust. 3 rozporządzenia z dnia 22 grudnia 2011 roku w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Specjaliści zatrudnieni w placówce pedagog i psycholog prowadzili arkusze badań i obserwacji. Arkusze pedagoga prowadzone są w formie zapisów z indywidualnych rozmów z wychowankami na temat sytuacji i zdarzeń w placówce oraz domach rodzinnych. Powyższe zapisy odnotowywane są w zeszycie w formie informacji o przebiegu rozmowy, wnioskach i podjętych działaniach. Arkusze obserwacji psychologicznej wypełniono w oparciu o diagnozę psychofizyczną, wnikliwą obserwację wychowanka, w razie potrzeby badania własne, wywiad, analizę dokumentacji dziecka, informacje od osób trzecich, własne przemyślenia. Na dokumentach brak daty oraz podpisu osoby sporządzającej. W wyniku przeprowadzonej analizy potwierdzono, że placówka prowadziła pełną dokumentację dotyczącą pobytu wychowanków określoną w rozporządzeniu w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, zgodnie z wymogami określonymi w zapisach 14 ust. 1, 15, 17 ust. 1 pkt 2, ust. 4 i ust. 5 z zastrzeżeniem 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej. W zakresie pracy na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej jednostka kontrolowana współpracuje z sądem, opiekunami prawnymi wychowanków, ośrodkami pomocy społecznej w tym asystentami rodziny oraz organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej i rodzinami zaprzyjaźnionymi. W ramach podejmowanej współpracy 9 rodzin biologicznych i 5 rodzin zaprzyjaźnionych uczestniczyło między innymi we wspólnym rozwiązywaniu problemów wychowawczych; rozwiązywaniu problemów szkolnych i zdrowotnych; staraniach o przewrócenie władzy rodzicielskiej i powrocie do domu rodzinnego, organizowaniu wypoczynku, możliwości przebywania w domu rodzinnym w czasie urlopowania. Asystenci rodzin w ramach współpracy z kontrolowaną jednostką współpracowali z 3 rodzinami natomiast w pozostałych przypadkach rodziny biologiczne wychowanków pozostawały pod kuratelą pracowników socjalnych z ośrodków pomocy społecznej w miejscu ich zamieszkania. W okresie objętym kontrolą odnotowano zgłoszenie jednego wychowanka do ośrodka adopcyjnego w dniu 6 lipca 2016 roku. Ponadto 2 zgłoszenia miały miejsce w roku 2015 w odniesieniu do wychowanków z uregulowaną sytuacją prawną. Placówka składa wnioski do sądu zgodnie z przepisem art. 100 ust. 4a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej 6
Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Okresowej oceny sytuacji dziecka w kontrolowanej placówce dokonywał zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka - którego skład był zgodny z przepisem art. 137 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Odstępy pomiędzy posiedzeniami zespołów są zgodne z art. 138 ust. 1 ww. ustawy. W kontrolowanym okresie odbyło się 28 posiedzeń Zespołu - w 2016 roku: 25 lutego, 3 czerwca, 8 czerwca, 9 czerwca, 15 czerwca, 24 sierpnia, 8 grudnia, 14 grudnia, 15 grudnia. W 2017 roku do dnia kontroli odbyło się jedno posiedzenie Zespołu w dniu 9 lutego. Posiedzenia Zespołu dotyczyły oceny sytuacji tylko jednego wychowanka, np. w dniu 25 lutego 2016 roku odbyły się 3 Zespoły, dotyczące indywidualnej oceny sytuacji 3 dzieci. Dyrektor placówki informował członków zespołu pismem z informacją wyznaczonego terminu posiedzenia Zespołu. Wśród zaproszonych na posiedzenia Zespołu uwzględniano rodziców biologicznych wychowanków z wyjątkiem rodziców pozbawionych praw rodzicielskich. Placówka prowadzi Protokoły Zespołów ds. Okresowej Oceny Sytuacji Dziecka i Rodziny. Do protokołów załączone są listy obecności osób obecnych na posiedzeniu Zespołu. Wnioski Zespołu dotyczące zasadności dalszego pobytu wychowanka każdorazowo przesyłane były do właściwych sądów rodzinnych, zgodnie z art. 138 ust. 2 ustawy. Realizacja art. 4a ustawy tj. wysłuchanie dziecka realizowane jest w rozmowach indywidualnych z dziećmi, które prowadzą psycholog, pedagog, wychowawcy oraz dyrektor placówki. Placówka respektuje opinię/zdanie dziecka na spotkaniach zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Ponadto wysłuchanie realizowane jest w sytuacjach codziennych w odniesieniu do wyboru szkoły, udziału w zajęciach, przed podjęciem decyzji w sprawach leczenia. W jednym przypadku wychowanka nie wyraziła zgody na uczestnictwo na posiedzeniu Zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. Placówka sporządza opinie wymienione w art. 139 a ustawy, a także współpracuje z Wojewódzkim Ośrodkiem Adopcyjnym w zakresie art. 139 a pkt 6. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków. Stwierdzono na podstawie analizy dokumentów wychowanków usamodzielnionych i usamodzielnianych w okresie kontrolnym. Liczba wychowanków placówki będących w procesie usamodzielnienia: w 2016 r. 6 wychowanków (wszyscy pozostali w placówce) w 2017 r. 5 wychowanków (1 wychowanek zrezygnował z pobytu w placówce, wrócił do domu). 7
W bieżącym roku 4 usamodzielniających się wychowanków bierze udział w projekcie Czas na zmiany, którego realizatorem jest Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Szydłowcu. W zakresie działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków stwierdzono realizację obowiązku wyznaczania opiekuna usamodzielnienia i przekazywania w określonych przepisami terminach indywidualnych programów usamodzielnienia do właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie celem zatwierdzenia. Wyznaczenie opiekuna dokonywano na rok przed osiągnięciem pełnoletniości wychowanka, zgodnie z przepisami art. 145 ust. 2 ustawy, indywidualne programy usamodzielnienia opracowywany były co najmniej 1 miesiąc przed osiągnięciem pełnoletniości przez wychowanka, zgodnie z art. 145 ust.4 ustawy, a następnie zatwierdzane przez kierownika właściwego powiatowego centrum pomocy rodzinie. Usamodzielniający się wychowankowie w okresie przed usamodzielnieniem odbywają rozmowy na temat samodzielnego życia z pracownikiem socjalnym (zatrudnionym do 28 lutego 2017 r.), wychowawcą, psychologiem, pedagogiem oraz dyrektorem placówki. Stwierdzono odpowiednie zapisy w planie pomocy dziecku tj.: wskazanie celów pracy z dzieckiem uwzględniających przygotowanie dziecka do usamodzielnienia. Powyższy cel przełożony został na działania długoterminowe jak i krótkoterminowe wraz ze wskazaniem poszczególnych działań w ramach określonych obszarów. Stan zatrudnienia, struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce. W placówce opiekuńczo wychowawczej typu socjalizacyjnego wchodzącej w skład Zespołu Placówek Pomocy Dziecku i Rodzinie w Łaziskach zatrudnionych jest 7 wychowawców w pełnym wymiarze czasu pracy oraz dyrektor placówki. Ponadto w skład kadry wchodzi pedagog i psycholog zatrudnieni w wymiarze ½ etatu jako wychowawcy i ½ etatu jako specjaliści. Pracownik socjalny zatrudniony był w kontrolowanej jednostce do dnia 28 lutego 2017 roku. Na podstawie analizy akt osobowych potwierdzono wymogi kwalifikacyjne określone w art. 97 ust. 3 i art. 98 ust 1 i 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W dokumentach kadrowych znajdują się oświadczenia zgodne z art. 98 ust. 3 ustawy, liczba zatrudnionych wychowawców umożliwia realizację 16 ust. 1 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Zakresy obowiązków na stanowisku wychowawcy oraz specjalistów są zgodne z zadaniami wynikającymi z ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Placówka w okresie poddanym kontroli nie korzystała z pomocy wolontariuszy. 8
Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka. Na dzień kontroli zapisy dotyczące praw i obowiązków dzieci przebywających w placówce zawarte były w zapisach 17 Regulaminu organizacyjnego. Ponadto w dalszych zapisach określono obowiązki oraz czynności/zdarzenia objęte całkowitym zakazem na terenie placówki oraz konsekwencjami zdarzeń. W celu weryfikacji przestrzegania praw dziecka w placówce podczas kontroli przeprowadzono ankiety wśród 9 wychowanków oraz 7 pracowników jednostki kontrolowanej, które poprzedzono rozmową z ankietowanymi. Obowiązki oraz całkowite zakazy wymienione w regulaminie nie naruszały praw dziecka określonych w art. 4 ustawy. Ankieta wykazała, że wychowankowie przebywający w placówce są informowani o swoich prawach i obowiązkach podczas rozmowy z dyrektorem i wychowawcą w dniu przybycia do placówki. Dzieci mają dostęp do informacji o instytucjach zajmujących się przestrzeganiem praw dziecka, informacje wywieszone są na tablicy informacyjnej w ogólnie dostępnym miejscu. W rozmowie wychowankowie wymienili między innymi prawo do nauki, do leczenia, prawo do swoich poglądów. Ośmioro wychowanków stwierdziło, że ma dostęp do numerów telefonów i adresów instytucji, do których można się zwrócić w przypadku nieprzestrzegania praw dziecka. Jeden ankietowany wskazał na brak takiej możliwości. Wszyscy ankietowani mają możliwość odbywania praktyk religijnych zgodnie z wyznaniem. Czterech ankietowanych stwierdziło, że nie ma możliwości odmówienia udziału w praktykach religijnych. Na podstawie wyjaśnień dyrektora placówki okazało się, że dzieci, które nie chcą, nie biorą udziału w niedzielnych Mszach Świętych, które odbywają się w kaplicy DPS. Badania potwierdziły znajomość wśród dzieci zakazów, systemu kar i nagród, regularnego wypłacania im kieszonkowego, utrzymywania kontaktu z rodzinami i znajomymi, z którymi mogli spotykać się w placówce, jak i poza nią. Dzieci wymieniły następujące zakazy: zakaz korzystania z komputera, zakaz oglądania telewizji, zakaz korzystania z X-BOX-a, zakaz wyjść poza placówkę, zmniejszenie kieszonkowego do 10 zł, minusy w prowadzonej punktacji oceniającej zachowanie. W badaniu ankietowym 6/9 (ankietowanych) wskazało, że mogą się poskarżyć, gdy nie zgadzają się z przyznaną karą. W takich sytuacjach dzieci zwracają się do wychowawców lub dyrektora placówki. Ośmiu wychowanków stwierdziło, że można otrzymać nagrody np. piłkę (1), większe kieszonkowe (4), dodatkowy czas korzystania z komputera (5), pochwała pani dyrektor (1), coś słodkiego (2). Nagrody przysługują za dobre wyniki w nauce (2), za dobre zachowanie (3), dodatkowe dyżury (1), za konkursy (1), za pomoc innym wychowankom (1), za czynny udział w życiu placówki (1). Nagrody przyznaje dyrektor (5) oraz wychowawcy (6).W ankiecie 2 dzieci wskazało, że w placówce zdarzały się sytuacje niemożności pojechania przez wychowanków do domu rodzinnego w ramach kary. Dzieci podały takie odpowiedzi, ponieważ nie rozumieją sytuacji, gdy sąd zakał kontaktów z rodziną 9
biologiczną. Poza tymi sytuacjami wychowankowie poinformowali o nieograniczonym kontakcie z rodzicami lub osobami bliskimi. Fakt ten potwierdzony został również przez wszystkich ankietowanych. Ankietowani w większości (7) mogą spotykać się z koleżankami i kolegami w placówce i poza nią. Wychowawcy jak wynika z relacji dzieci są w przyjacielskich stosunkach z dziećmi, zwracają się do nich po imieniu. Na drzwiach do pokoi mieszkalnych wychowanków widnieją identyfikatory z przesympatycznymi wizytówkami dzieci w nim mieszkających. Siedmioro wychowanków stwierdziło, że nie zdarzały się kłótnie z wychowawcami. Jeden ankietowany potwierdził, że takie zdarzenie zaistniało z powodu nie porozumienia się. Konflikt został rozwiązany przez wychowawców i dyrektora włącznie z wyciągnięciem konsekwencji. Czterech wychowanków uważa, że między wychowankami zdarzają się bójki, ale są rzadko i mają formę sprzeczek. Karami wówczas są zakazy oglądania telewizji, korzystania z komputera oraz zmniejszeniem kieszonkowego. Jednocześnie czworo wychowanków stwierdziło, że bójki nie mają miejsca. Z rozmów z wychowankami wynika, że w sytuacji zaistnienia jakiegoś problemu mogą zwrócić się do pracowników (dyrektora, wychowawcy), których darzą zaufaniem o pomoc w rozwiązaniu konfliktów. Z rozmów z wychowankami wynika, że dużym wsparciem są bezpośrednie rozmowy z wychowawcami, pedagogiem, psychologiem, którzy na bieżąco wspierają dzieci. W badaniach wychowankowie potwierdzili, że mają dostęp do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobą w aneksie kuchennym, gdzie znajdują się lodówka i podstawowy sprzęt AGD do przyrządzania prostych, ciepłych posiłków. Analiza ankiet przeprowadzonych wśród pracowników merytorycznych nie wykazała nieprawidłowości w realizacji praw dziecka w placówce. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych uchybień kieruję do Pani następujące zalecenie pokontrolne: Kartę pobytu dziecka prowadzić zgodnie z wymogami 17 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 r. Nr 292, poz. 1720) ze szczególnym uwzględnieniem wskazań lit. i), która odnosi się do: opisu współpracy placówki z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny, w tym z asystentem rodziny. 10
Uwagi i wnioski: 1. Uzupełnić zapisy Regulaminu organizacyjnego o informację dotyczącą liczby miejsc w placówce. 2. W prowadzonej dokumentacji każdorazowo składać podpisy oraz zamieszczać datę sporządzenia. 3. W celu prawidłowej realizacji pracy wychowawczej prowadzonej przez pedagoga i psychologa rozważyć możliwość zatrudnienia specjalistów w pełnym wymiarze czasu pracy. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia pokontrolnego lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00 950 Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie oraz Oddział w Delegaturze Placówce Zamiejscowej w Radomiu, ul. Żeromskiego 53, 26-600 Radom, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Otrzymuje: Pan Włodzimierz Górlicki z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Starosta Powiatu Szydłowieckiego Marcin Wodziński KIEROWNIK Oddziału Polityki Społecznej Edyta Węglicka p. o. DYREKTORA Wydziału Polityki Społecznej STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Teresa Kasińska 11