Zadanie 1. (1 pkt) W przedstawionym na rysunku zestawie do otrzymywania gazów nie można zbierać gazów: a) bezbarwnych; b) lżejszych od powietrza; c) cięższych od powietrza; d) łatwo rozpuszczalnych w wodzie. Blok p sprawdzianopodobny Zadanie 2. (1 pkt) Spośród następujących gazów: NH 3, H 2, O 2, HCl w zestawie z poprzedniego zadania nie można zbierać: a) żadnego; c)nh 3 i HCl; b) O 2 i H 2 ; d) wyłącznie HCl. Zadanie 3. (2 pkt) Spośród zaproponowanych tlenków: P 4 O 10, CO, SiO 2, NO 2 wybierz cztery, które w reakcji z wodą dają podane niżej produkty. Napisz równania reakcji w formie cząsteczkowej. b) Kwas utleniający:.................................................................... d) Kwas trójprotonowy:................................................................. Zadanie 4. (3 pkt) Jakich substratów użyto do reakcji, jeżeli produktami były: a) NaOH + H 2 b) MgSO 4 + SO 2 + H 2 O c) Cu(NO 3 ) 2 + NO + H 2 O a)................................................ b)................................................ c)................................................ Zadanie 5. (3 pkt) Pierwiastek X ma konfigurację 1s 2 2s 2 2p 5. Można o nim powiedzieć, że: a) Jest położony w układzie okresowym w........ grupie i w........ okresie. b) Ma charakter................. c) Jego maksymalny stopień utlenienia wynosi........, a najniższy......... Zadanie 6. (2 pkt) Określ typ wiązania chemicznego (kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane, jonowe), występującego w podanych związkach pomiędzy wskazanymi pierwiastkami: a) amoniak (N H), wiązanie:........................ c) chlor (Cl Cl), wiązanie:........................ Zadanie 7. (1 pkt) Równanie reakcji przedstawia przemianę jądrową, w której jednym z produktów jest pierwiastek chemiczny E. Podaj symbol tego pierwiastka, jego liczbę atomową Z i liczbę masową A. E........... A........... Z........... Zadanie 8. (2 pkt) Wybierz poprawne informacje dotyczące kwaśnych deszczów : a) Niszczą zaprawę murarską starych budowli. b) Powodują wzrost ph wód gruntowych. c) Zakwaszają glebę. d) Jedną z przyczyn powstawania kwaśnych deszczów jest rozwój motoryzacji. e) Są główną przyczyną eutrofizacji jezior. Poprawne informacje zawierają punkty:..........................
Zadanie 9. (2 pkt) Na podstawie położenia selenu (Z = 34) w układzie okresowym wybierz spośród podanych informacji te, które są prawdziwe: a) Tworzy wodorek o wzorze H 2 Se. d) W jego atomie występują 2 elektrony niesparowane. b) Tworzy tlenek amfoteryczny. e) W stanie wolnym ma właściwości utleniające. c) Jest pierwiastkiem kwasotwórczym. f) Jest niemetalem aktywniejszym od siarki. Prawdziwe informacje zawierają podpunkty:.............................................. Zadanie 10. (6 pkt) Mając do dyspozycji następujące substancje: węglan sodu, kwas solny i wodę, a także uniwersalne papierki wskaźnikowe, zaproponuj dwa doświadczenia, które pozwolą wykazać, że kwas węglowy jest kwasem słabym. Opis doświadczeń przedstaw w tabeli. Podaj wnioski i jonowe równania reakcji. Zadanie 11. (1 pkt) Zapisz konfigurację elektronową glinu oraz podkreśl elektrony walencyjne tego pierwiastka.... Zadanie 12. (1 pkt) Spośród podanych poniżej jonów podkreśl te, które posiadają identyczną konfigurację elektronową. Ca 2+, Al 3+, S 2, B 3+, Cl Zadanie 13. (4 pkt) Poniżej podano pierwiastki okresu drugiego wraz z wartościami elektroujemności. Na tej podstawie wykonaj polecenia.
a) Wybierz dwa pierwiastki najbardziej różniące się elektroujemnością i podaj ich nazwy. Przedstaw ich konfiguracje elektronowe i określ typ wiązania, jakie występuje w związku utworzonym przez te pierwiastki. b) Podaj nazwy dwóch pierwiastków, dla których różnica elektroujemności wynosi 2,5, a tworzona przez nie cząsteczka zawiera wiązania kowalencyjne spolaryzowane, ma kształt liniowy i moment dipolowy równy 0. Zadanie 14. (2 pkt) Oblicz standardową entalpię reakcji otrzymywania węgliku wapnia z tlenku wapnia i grafitu przebiegającej według równania, oraz wiedząc, że grafit jest trwałą odmianą alotropową węgla. CaO (s) + 3 C (grafit) CaC 2(s) + CO (g) Entalpie tworzenia wynoszą: H tw. CaO = 634,94 kj H tw. CaC 2 = 62,7 kj H tw. CO = 110,44 kj Odp.:... Zadanie 15. (1 pkt) Do probówki z bezbarwną cieczą dodano krople fenoloftaleiny i nie stwierdzono zmiany zabarwienia. Jaki wniosek można podać na podstawie tego doświadczenia?... Wśród podanych substancji podkreśl tę, która mogła znajdować się w probówce. NH 3(aq), K 2 SO 3(aq), H 2 O, NaOH (aq), LiNO 2 Zadanie 16. (6 pkt) Zapisz w formie cząsteczkowej równania reakcji opisanych na podanym schemacie. Reakcja I:... Reakcja II:... Reakcja III:... Reakcja IV:... Reakcja V:... Reakcja VI:... Zadanie 17. (6 pkt) Przeprowadzono doświadczenie pokazane na rysunku. Opisz trzy zjawiska, które towarzyszą temu procesowi.......... Napisz w formie jonowej równania zachodzących przemian. I... II.... III....
Zadanie 18. (4 pkt) Wskaż, które z poniższych reakcji są reakcjami redoks. Podaj w nich utleniacz i reduktor. a) 2 Hg + O 2 2 HgO b) Ca(NO 3 ) 2 + H 2 SO 4 CaSO 4 + 2 HNO 3 c) 2 Fe(OH) 2 + H 2 O 2 2 Fe(OH) 3 d) FeO + SO 3 FeSO 4 Zadanie 19. (3 pkt) Dokonaj przyporządkowania podanych niżej par nuklidów, przedstawionych wzorami ogólnymi, do odpowiedniej grupy. Izotopy:... Izobary:... Izotony:... Zadanie 20. (2 pkt) Z podanych poniżej związków chemicznych wybierz taki, w którym występują jednocześnie wiązania: kowalencyjne spolaryzowane, koordynacyjne i jonowe. Narysuj wzór strukturalny tego związku, uwzględniając wymienione powyżej wiązania. Zadanie 21. (4 pkt) Przeprowadzono trzy doświadczenia przedstawione na rysunku. Jaką barwę przyjmie wskaźnik w każdej z probówek? Probówka I:... Probówka II:... Uzasadnij barwę wskaźnika w probówkach odpowiednimi równaniami reakcji. Probówka I:... Probówka II:... Zadanie 22. (4 pkt) Zapisz równania reakcji dysocjacji kwasu siarkowego(vi) oraz podaj wzory na ich stałe równowagi...... Zadanie 23. (3 pkt) W jednej probówce znajduje się wodny roztwór chlorku potasu, a w drugiej wodny roztwór bromku potasu. Którego odczynnika Br 2(aq) czy Cl 2(aq) należy użyć, aby rozróżnić te roztwory? Podaj wzór chemiczny wybranego odczynnika oraz przewidywane obserwacje. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji, będącej podstawą rozróżnienia tych roztworów. Wzór odczynnika:... Obserwacje:... Równanie reakcji:...
Zadanie 24. (1 pkt) Ozon obecny w stratosferze (warstwie atmosfery położonej powyżej troposfery) pochłania szkodliwe promieniowanie ultrafioletowe. Zmniejszenie ilości ozonu w tej warstwie może mieć istotny wpływ na funkcjonowanie organizmów. Stężenie ozonu w troposferze (przyziemnej warstwie atmosfery) jest znacznie mniejsze niż w stratosferze. Wzrost ilości ozonu troposferycznego pozostaje w ścisłym związku ze wzrostem liczby przypadków astmy i problemów z układem oddechowym wśród populacji miejskiej. Na podstawie: Peter O`Niell: Chemia środowiska, Warszawa 1997 Przeanalizuj przytoczony tekst i z poniższych zdań wybierz zdanie prawdziwe. A. Zmniejszenie ilości ozonu stratosferycznego i wzrost ilości ozonu troposferycznego są zjawiskami pozytywnymi. B. Zmniejszenie ilości ozonu stratosferycznego jest zjawiskiem pozytywnym, a wzrost ilości ozonu troposferycznego jest zjawiskiem negatywnym. C. Zmniejszenie ilości ozonu stratosferycznego jest zjawiskiem negatywnym, a wzrost ilości ozonu troposferycznego jest zjawiskiem pozytywnym. D. Zmniejszenie ilości ozonu stratosferycznego i wzrost ilości ozonu troposferycznego są zjawiskami negatywnymi. Zadanie 25. (1 pkt) Na poniższym rysunku przedstawiono zestaw do otrzymywania tlenku siarki(iv) i badania jego wpływu na rośliny. Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej podczas otrzymywania tlenku siarki(iv) przedstawioną wyżej metodą.... Zadanie 26. (3 pkt) Oblicz maksymalną objętość tlenku siarki(iv), jaka może być związana przez wodny roztwór zawierający 3 mole wodorotlenku sodu w temperaturze 25ºC i pod ciśnieniem 1013 hpa. Załóż, że produktem reakcji jest sól obojętna. Wartość stałej gazowej R wynosi 83,1hPa dm 3 /K mol Informacja do zadań 27. i 28. Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo: H 3 PO 4 + H 2 O H 2 PO 4 - + H 3 O + K a1 = 7,1.10-3 H 2 PO 4 - + H 2 O HPO 4 2- + H 3 O + K a2 = 6,3.10-8 HPO 4 2- + H 2 O PO 4 3- + H 3 O + K a3 = 4,4.10-13 K a1, K a2, K a3 oznaczają stałe kolejnych etapów dysocjacji. Podane wartości stałych odnosząsię do temperatury 25ºC. Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997 Zadanie 27. (2 pkt) Napisz wzór jonu, którego stężenie w wodnym roztworze H 3 PO 4 jest: a) największe... b) najmniejsze... Zadanie 28. (1 pkt) Określ, jaką rolę według teorii Brőnsteda pełni jon H 2 PO 4 w reakcji opisanej równaniem 2. Zadanie 29. (21 pkt) W silnikach spalinowych w wysokiej temperaturze przebiegają różne reakcje uboczne. Powstające spaliny w kontakcie z tlenem ulegają dalszym przemianom. Ze względu na szkodliwość produktów, do najważniejszych należą procesy: I. N 2(g) + O 2(g) 2NO (g) ΔH o 298 K= 182,5 kj II. 2NO (g) + O 2(g ) 2NO 2(g) ΔH o 298 K = 114,1 kj
Określ, jak zmieni się (w układzie zamkniętym) ilość produktu w stosunku do ilości substratów a) reakcji I, jeśli nastąpi wzrost temperatury.... b) reakcji II, jeśli nastąpi wzrost ciśnienia.... Zadanie 30. (2 pkt) Oblicz standardową entalpię reakcji: N 2(g) + 2O 2(g) 2NO 2(g) Odp.:... Zadanie 31. (3 pkt) Chlor można otrzymać w wyniku reakcji kwasu solnego z manganianem(vii) potasu. Produktami tej reakcji, oprócz chloru, są: chlorek manganu(ii), chlorek potasu i woda. Napisz w formie cząsteczkowej równanie tej reakcji i dobierz w nim współczynniki stechiometryczne metodą bilansu elektronowego. Zapisz wzory substancji, które pełnią w tej reakcji rolę utleniacza i reduktora. Bilans elektronowy: Zbilansowane równanie reakcji: Wzór utleniacza:... Wzór reduktora:... Zadanie 32. (2 pkt) Wodny roztwór siarczanu(vi) sodu poddano elektrolizie z użyciem elektrod grafitowych. Napisz równania reakcji, które przebiegały na elektrodach w czasie opisanego procesu. Równanie reakcji anodowej:... Równanie reakcji katodowej:... Informacja do zadania 33. Wodorotlenek sodu jest głównym składnikiem preparatów do czyszczenia niedrożnych rur i syfonów. Na etykiecie jednego z takich preparatów znajduje się następujące ostrzeżenie: Nie stosować do czyszczenia instalacji aluminiowych! Zadanie 33. (1 pkt) Uzasadnij powyższe ostrzeżenie, zapisując w formie jonowej równanie reakcji chemicznej, która zaszłaby po zastosowaniu takiego preparatu do czyszczenia instalacji aluminiowej. Pamiętaj, że jednym z produktów reakcji glinu z zasadą sodową jest wodór.