Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska

Podobne dokumenty
Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska

Mięśnie. dr Magdalena Markowska

Ruch ZAKŁAD FIZJOLOGII ZWIERZĄT, INSTYTUT ZOOLOGII WYDZIAŁ BIOLOGII, UNIWERSYTET WARSZAWSKI

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Podział tkanki mięśniowej. Tkanka mięśniowa. Poprzecznie prążkowana

Fizjologia człowieka

Podział tkanki mięśniowej. Tkanka mięśniowa. Poprzecznie prążkowana

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie ( główki miozyny kroczą po aktynie)

Tkanka nerwowa. neurony (pobudliwe) odbieranie i przekazywanie sygnałów komórki glejowe (wspomagające)

6.1. MI ånie POPRZECZNIE PR ØKOWANE SZKIELETOWE

Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie

MIĘŚNIE Czynności i fizjologia mięśni

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

Budowa i rola części czynnej układu ruchu

UKŁAD RUCHU (UKŁAD KOSTNY, UKŁAD MIĘŚNIOWY)

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 2 :

Tkanka mięśniowa. Bogdan Walkowiak. Zakład Biofizyki Instytut Inżynierii Materiałowej Politechnika Łódzka. 7 listopada 2014 Biofizyka 1

POWSTAWANIE KOMÓREK M. SZKIELETOWEGO ORAZ KOMÓREK SATELITOWYCH

Układ ruchu Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość. Mięśnie gładkie

fizjologia zwierząt - GIBE 2. mięśnie, równowaga, odruchy seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Podstawowe zagadnienia z zakresu fizjologii wysiłku.

Układ ruchu, skóra Zadanie 1. (1 pkt) Schemat przedstawia fragment szkieletu człowieka.

Układ szkieletowy Iza Falęcka

II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK

Budowa i funkcje komórek nerwowych

KREW. Składniki osocza. Elementy morfotyczne krwi. Hematokryt. Krew jest tkanką płynną, gdyŝ jej substancja międzykomórkowa - osocze - jest płynna

Temat: Przegląd i budowa tkanek zwierzęcych.

Tkanka łączna. komórki bogata macierz

Tkanka nabłonkowa. (budowa)

Podział tkanki mięśniowej. Tkanka mięśniowa. Poprzecznie prążkowana

FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA

Fizjologia zwierząt i człowieka

UKŁAD MIĘŚNIOWY. Slajd 1. Slajd 2. Slajd 3 MIOLOGIA OGÓLNA BUDOWA MIĘŚNIA

Fizjologia zwierząt i człowieka

1. Funkcje układu mięśniowego:

Adam Zborowski. ATLAS anatomii człowieka

Wykłady Anatomia Funkcjonalna

Tkanka łączna. komórki bogata macierz

Funkcjonowanie narządu ruchu. Kinga Matczak

Tkanka mięś. ęśniowa. pobudliwość kurczliwość. Mięśnie gładkie

WIELKOPOLSKI KONKURS BIOLOGOCZNY DLA GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM ETAP REJONOWY

Składniki cytoszkieletu. Szkielet komórki

Spis treści. Wstęp... 7

Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie

Biologia. Zadania na luty. Hierarchiczna budowa organizmu człowieka. Homeostaza. Skóra. Aparat ruchu

Spis treści. Wstęp. I. Plan budowy ciała ludzkiego 9 Okolice ciata ludzkiego Układy narządów *P. Określenie orientacyjne w przestrzeni

Autonomiczny układ nerwowy - AUN

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym

KREW SZPIK KOSTNY NACZYNIA I SERCE TKANKA MIĘŚNIOWA

Tkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)

Źródła energii dla mięśni. mgr. Joanna Misiorowska

Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych:

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych

ZOFIA IGNASIAK WYDANIE II ELSEYIER URBAN&PARTNER

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ

Fizjologia czlowieka seminarium + laboratorium. M.Eng. Michal Adam Michalowski

2. Plan wynikowy klasa druga

Komórka eukariotyczna organizacja

Komórka eukariotyczna organizacja

DZIAŁ I. Zalecane źródła informacji Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny. Red. Stanisław J. Konturek, Elservier Urban&Partner 2007

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 8 :

Mięśnie owadów - rodzaje

biologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA

SPEKTROSKOPIA MRJ BIAŁEK MIĘŚNIOWYCH

Układ szkieletowy i mięśniowy człowieka

V REGULACJA NERWOWA I ZMYSŁY

Tkanki zwierzęce. Nabłonki

Fitness. Sprawność ciała + sprawność umysłu + sprawność psychiki. mgr Katarzyna Gilla

SPIS TREŚCI. CZĘŚĆ PIERWSZA Podstawy histologii. CZĘŚĆ DRUGA Podstawy anatomii i fizjologii człowieka. Przedmowa 11 Wykaz skrótów 13

URAZY I KONTUZJE TRENINGU. siłowego i fitness. Redakcja DR DOMINIK SIEROŃ

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:

FIZJOLOGIA. b. umiejętności:

Układ wewnątrzwydzielniczy

POWTÓRZENIE TREŚCI NAUCZANIA Z BIOLOGII KLASY III ROZPISKA POWTÓRZEŃ ROK 2007/2008 Klasa I Treści programowe Dział powtórzeniowy Przewidziana data

biologia w gimnazjum OBWODOWY UKŁAD NERWOWY

Fizjologia człowieka

Tkanki. Tkanki. Tkanka (gr. histos) zespół komórek (współpracujących ze sobą) o podobnej strukturze i funkcji. komórki. macierz zewnątrzkomórkowa

FIZJOLOGIA. Fizjologia. podstawowy

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET

Trzy typy mięśni. Mięśnie gładkie. Mięśnie szkieletowe (Poprzecznie prążkowane) Mięśnie sercowe

ROLA WAPNIA W FIZJOLOGII KOMÓRKI

Created by Neevia Document Converter trial version Created by Neevia Document Converter trial version

Anatomia człowieka: tkanki. dr Magda Sobolewska-Bereza

Opracował: Arkadiusz Podgórski

Układ nerwowy. Centralny układ nerwowy Mózg Rdzeń kręgowy Obwodowy układ nerwowy Nerwy Zwoje Zakończenia nerwowe

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr IV

KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 5 marca 2011r. - zawody III stopnia (finał)

WSTĘP. 6. Układ oddechowy złożony z dróg oddechowych i płuc.

A. Komórka nabłonka płaskiego 1 B. Organizm człowieka C. Tkanka nabłonkowa D. Pęcherzyki płucne E. Układ oddechowy

Sylabus przedmiotu. 1. Metryczka. II Wydział Lekarski

Zagadnienia seminaryjne w semestrze letnim I Błony biologiczne

Transkrypt:

Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska

Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów

Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa się z kości i chrząstek. Kości pojawiają się w tych miejscach, w których jest potrzebna sztywność i wytrzymałość na obciążenia, a chrząstki tam gdzie jest potrzebna sprężystość.

Szkielet psa

Typy kości 1. kości długie np. kość udowa, ramienna 2. kości płaskie np. kości czaszki, łopatka 3. kości krótkie np. kości nadgarstka, stępu 4. kości różnokształtne np. kręgi, żuchwa

Budowa kości

Zjawisko ruchu 1) Jako możliwość przemieszczania przestrzennego mięśnie poprzecznie prążkowane 2) Pompa serce 3) Jako podstawa do utrzymywania czynności życiowych mięśnie gładkie

Porównanie 3 rodzajów mięśni SZKIELETOWY SERCOWY GŁADKI

Złożoność budowy mięśnia szkieletowego PĘCZKI K. MIĘŚNIOWE, WŁÓKNA MIOFIBRYLE MIOFILAMENTY

Złożoność budowy mięśnia szkieletowego

Mięsień szkieletowy ŚCIĘGNA Tkanka łączna, mięśnie płaskie przymocowane blaszkami zwane rozcięgnami

Mięsień szkieletowy pęczek omięsna wewnętrzna powięź Mięśnie wrzecionowate, płaskie, krótkie, mieszane

Pęczek komórek mięśniowych jądro włókno mięśniowe omięsna wewnętrzna pęczek omięsna zewnętrzna

Komórka mięśniowa = włókno mięśniowe siateczka sarkoplazmatyczna kanalik T jądro miofibrylla mitochondrium sarkolemma cysterny końcowe

sarkomer MIOFIBRYLA płytka Z MIOFILAMENTY płytka Z

prążek I prążek A prążek A prążek I płytka Z płytka Z nebulina titina f. cienkie f. grube tropomodulina sarkomer

Budowa miofilamentu grubego mięśnia szkieletowego

Budowa miofilamentu cienkiego mięśnia szkieletowego Troponina TnC TnI TnR Tropomiozyna Aktyna miejsce wiązania miozyny

Mechanizm skurczu w mięśniu szkieletowym 26 27 z Ślizgowej teorii skurczu

Regulacja skurczu mięśnia szkieletowego Jednostka motoryczna motoneuron Płytka neuromotoryczna

Synapsa płytki neuromotorycznej

Rekrutacja jednostek motorycznych 3 i 4 z rekrutacji mięśni

Włókno mięśniowe jeszcze raz

Regulacja skurczu mięśnia szkieletowego 14 z Płytki neuromotorycznej

Obieg Ca 2+ w komórkach mięśni szkieletowych

Synteza ATP w mięśniu szkieletowym

Rodzaje włókien mięśniowych podział metaboliczny włókna białe włókna czerwone Białe: szerokie mało mioglobiny mało mitochondriów nieliczne naczynia dużo glikogenu źródło ATP - glikoliza Czerwone: węższe dużo mioglobiny sporo mitochondriów otoczone naczyniami mało glikogenu źródło ATP cykl Krebsa i fosforylacja oksydacyjna

Rodzaje włókien mięśniowych cd.

Zależność siły skurczu od długości mięśnia szkieletowego

Mięśnie antagonistyczne mięsień dwugłowy mięsień trójgłowy

Mięśnie gładkie

Rozmieszczenie w organizmie 1) Naczynia krwionośne 2) Układ oddechowy 3) Układ pokarmowy 4) Układ moczowy 5) Układ rozrodczy 6) Oko (soczewka i źrenica)

Budowa mięśni gładkich

Budowa mięśni gładkich

Budowa mięśni gładkich

Struktura mięśnia gładkiego 1) filamenty cienkie: aktyna z tropomiozyną, brak troponiny = filamina, kaldesmon 2) filamenty grube: miozyna spolaryzowana powierzchniowo nie bipolarna

Struktura mięśnia gładkiego 1) filamenty cienkie: aktyna z tropomiozyną, brak troponiny = filamina, kaldesmon 2) filamenty grube: miozyna spolaryzowana powierzchniowo nie bipolarna 3) ciałka gęste związane z błoną: dużo a-aktyny, pełnią rolę linii Z 4) filamenty pośrednie i ciałka cytoplazmatyczne pełnią rolę cytoszkieletu

Struktura mięśnia gładkiego f. pośrednie: filamina, aktyna, desmina a-aktyna, winkulina, filamina f. cienkie: aktyna, tropomiozyna, kaldesmon

Struktura mięśnia gładkiego

kalmodulina kinaza łańcucha lekkiego miozyny Mechanizm skurczu

Regulacja skurczu mięśni gładkich Miogeniczna reakcja na rozciągnięcie Metaboliczna stan fizjologiczny tkanki (zawartość O 2 i CO 2, czynniki pochodzące z uszkodzonego nabłonka) Nerwowa autonomiczny układ nerwowy Hormonalna

Unerwienie mięśni szkieletowych i gładkich

Mięśnie gładkie w jelicie cienkim i naczyniach krwionośnych

Jednostkowe mięśnie gładkie trzewne Rozproszone komórki rozrusznikowe; Perystaltyka jelit

Mięsień sercowy

Mechanizm skurczu w mięśniu sercowym mięsień szkieletowy mięsień gładki mięsień sercowy Źródło Ca 2+ SR SR i napływ z przestrzeni pozakomórkowej Regulacja skurczu troponina C miozyna troponina C przez Ca 2+

Losy jonów wapnia w komórkach mięśniowych MIĘSIEŃ SZKIELETOWY MIĘSIEŃ SERCOWY Ca 2+ MIĘSIEŃ GŁADKI

wstawka mitochondrium jądro komórkowe sarkoplazma sarkolemma koneksony desmosomy

Układ bodźcotwórczy i bodźcoprzewodzący węzeł zatokowo-przedsionkowy ścieżka międzywęzłowa węzeł przedsionkowo-komorowy pęczki Hisa włókna Purkiniego

Potencjał elektryczny komórek rozrusznikowych węzeł zatokowo-przedsionkowy ścieżka międzywęzłowa węzeł przedsionkowo-komorowy pęczki Hisa włókna Purkiniego

Potencjał elektryczny miocytów roboczych

Unerwienie mięśnia sercowego

Regulacja pracy serca komórki rozrusznikowe

Regulacja pracy serca komórki rozrusznikowe

Miocyty robocze