Przedmiotowy system oceniania z biologii
Poziom podstawowy 1. Cele kształcenia - wymagania ogólne I. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odbiera, analizuje i ocenia informacje pochodzące z różnych źródeł, ze szczególnym uwzględnieniem prasy, mediów i Internetu. II. Rozumowanie i argumentacja. Uczeń interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami, formułuje wnioski, ocenia i wyraża opinie na temat omawianych zagadnień współczesnej biologii, zagadnień ekologicznych i środowiskowych. III. Postawa wobec przyrody i środowiska. Uczeń rozumie znaczenie i konieczność ochrony przyrody; prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych; opisuje postawę i zachowanie człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody. Poziom rozszerzony I. Poznanie świata organizmów na różnych poziomach organizacji życia. Uczeń opisuje, porządkuje i rozpoznaje organizmy, przedstawia i wyjaśnia procesy i zjawiska biologiczne; przedstawia związki między strukturą a funkcją na różnych poziomach organizacji życia, przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem, wskazuje źródła różnorodności biologicznej i jej reprezentację na poziomie genetycznym, gatunkowym i ekosystemów; interpretuje różnorodność organizmów na Ziemi jako efekt ewolucji biologicznej. II. Pogłębienie wiadomości dotyczących budowy i funkcjonowania organizmu ludzkiego. Uczeń objaśnia funkcjonowanie organizmu ludzkiego na różnych poziomach złożoności; dostrzega związki między strukturą a funkcją na każdym z tych poziomów. III. Pogłębienie znajomości metodyki badań biologicznych. Uczeń rozumie i stosuje terminologię biologiczną; planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i doświadczenia biologiczne; formułuje problemy badawcze, stawia hipotezy i weryfikuje je na drodze obserwacji i doświadczeń; określa warunki doświadczenia, rozróżnia próbę kontrolną i badawczą, formułuje wnioski z przeprowadzonych obserwacji i doświadczeń. IV. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji. Uczeń odczytuje, selekcjonuje, porównuje i przetwarza informacje pozyskane z różnorodnych źródeł, w tym za pomocą technologii informacyjno-komunikacyjnych. V. Rozumowanie i argumentacja. Uczeń objaśnia i komentuje informacje, odnosi się krytycznie do przedstawionych informacji, oddziela fakty od opinii, wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe, formułuje wnioski, formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi, dobierając racjonalne argumenty. Dostrzega związki między biologią a innymi dziedzinami nauk przyrodniczych i społecznych. Rozumie znaczenie współczesnej biologii w życiu człowieka. VI. Postawa wobec przyrody i środowiska. Uczeń rozumie znaczenie ochrony przyrody i środowiska oraz zna i rozumie zasady zrównoważonego rozwoju; prezentuje postawę szacunku wobec siebie i wszystkich istot żywych, środowiska; opisuje postawę i zachowanie człowieka odpowiedzialnie korzystającego z dóbr przyrody i środowiska, zna prawa zwierząt oraz analizuje swój stosunek do organizmów żywych i środowiska.
2. Sposoby oceniania wiadomości i umiejętności Sprawdzanie wiadomości i umiejętności może mieć formę ustną lub pisemną. Uczeń może otrzymać oceny bieżące za: 1. odpowiedzi ustne, 2. kartkówki, 3. sprawdziany, 4. zadania domowe (w formie pisemnej, jak i ustnej), 5. aktywność na zajęciach lekcyjnych, 6. testy diagnostyczne, 7. próbne egzaminy maturalne, 8. udział w olimpiadach i konkursach przedmiotowych (od szczebla powiatowego). 3. Narzędzia i warunki oceniania osiągnięć edukacyjnych 1. Odpowiedź ustna Uczeń otrzymuje przynajmniej jedną ocenę w semestrze za odpowiedź ustną. Jest to dłuższa wypowiedź obejmująca zakres jednego lub dwóch ostatnich tematów lekcyjnych, bądź z ustalonego przez nauczyciela materiału powtórkowego. Ocena jest uzasadniana przez nauczyciela w formie ustnej po zakończeniu odpowiedzi przez ucznia i zapisana w dzienniku papierowym i elektronicznym. 2. Kartkówki Kartkówki są niezapowiedzianą formą oceniania osiągnięć edukacyjnych ucznia i obejmują od jednego do trzech ostatnich tematów lekcyjnych. Oceniane są przez nauczyciela w terminie do 7 dni i omawiane na lekcji, na której uczniowie otrzymują je do wglądu. Oceny są zapisywane w dzienniku papierowym i elektronicznym. Oceny niedostateczne z kartkówek nie wymagają poprawy. 3. Sprawdziany Zakres materiału do sprawdzianów obejmuje jeden lub dwa działy. Sprawdziany zapowiadane są z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela w terminie do 2 tygodni. Na pracy ucznia nauczyciel zaznacza błędy i zapisuje poprawne rozwiązanie zadania. Każdy sprawdzian jest omawiany na zajęciach lekcyjnych, na których uczniowie mają wgląd do swoich prac. Oceny ze sprawdzianów są zapisywane w dzienniku papierowym i elektronicznym. Uczeń, który otrzymał ocenę niedostateczną ze sprawdzianu, jest zobowiązany ją poprawić, pisząc inny sprawdzian tego typu i z tego zakresu materiału w terminie do 2 tygodni od jego omówienia, w czasie pozalekcyjnym, w terminie ustalonym z nauczycielem. Ocena z poprawy jest kolejną oceną cząstkową, wpisywaną do dziennika papierowego i elektronicznego. Uczeń, który nie przystąpi do poprawy otrzymuje ocenę niedostateczną. Nauczyciel, na tych samych warunkach, może także umożliwić poprawę oceny dopuszczającej ze sprawdzianu. Uczeń nieobecny w szkole w czasie sprawdzianu pisze go w innym terminie ustalonym przez nauczyciela. Jeżeli nieobecność ucznia w szkole dotyczyła tylko dnia, w którym przeprowadzony był sprawdzian, uczeń pisze go w następnym dniu po powrocie do szkoły. W przypadku dłuższej nieobecności spowodowanej chorobą, uczeń pisze sprawdzian
w terminie do 2 tygodni po powrocie do szkoły, w czasie pozalekcyjnym i w terminie ustalonym przez nauczyciela. Uczeń jest zobowiązany po powrocie do szkoły na pierwszej lekcji biologii uzgodnić z nauczycielem termin pisania zaległego sprawdzianu. Niedopełnienie tego obowiązku skutkuje oceną niedostateczną. Konsekwencją zlekceważenia przez ucznia ustalonego terminu jest również ocena niedostateczna. 4. Zadania domowe Zakres, forma, sposób realizacji i termin wykonania zadania domowego ustalony jest każdorazowo przez nauczyciela. Zadania mogą mieć formę ustną, pisemną i prezentacji multimedialnej. Nauczyciel uzasadnia ocenę ustnie lub pisemnie (w zależności od jego formy). Oceny za zadanie domowe są wpisywane do dziennika papierowego i elektronicznego. Za brak zadania domowego uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 5. Aktywność na zajęciach lekcyjnych Uczeń może otrzymać oceny za aktywność. Aktywność może dotyczyć pracy na zajęciach lekcyjnych, a także zaangażowania ucznia w realizację różnych przedsięwzięć, np. prace konkursowe itp. Oceny są uzasadniane ustnie przez nauczyciela i wpisywane do dziennika papierowego i elektronicznego. 6. Testy diagnostyczne Testy diagnostyczne są przeprowadzane zgodnie z planem ewaluacji wewnętrznej. Są zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem, sprawdzane przez nauczyciela w terminie do 2 tygodni i omawiane na zajęciach lekcyjnych, na których uczeń ma wgląd do swojej pracy. Na pracy ucznia nauczyciel zaznacza błędy i zapisuje poprawne rozwiązanie zadania. Oceny z testów są zapisywane w dzienniku papierowym i elektronicznym. 7. Próbne egzaminy maturalne Próbne egzaminy maturalne przeprowadzane są w klasach trzecich i obejmują cały materiał zawarty w podstawie programowej z biologii na poziomie rozszerzonym. Zapowiadane są ze znacznym wyprzedzeniem (co najmniej 3 tygodniowym), w terminie ustalonym przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej lub dyrektora szkoły. Nauczyciel może również ustalić dodatkowe terminy egzaminu próbnego dla danej klasy. Próbne matury sprawdzane są w terminie do 3 tygodni. Na pracy ucznia nauczyciel zaznacza błędy i zapisuje poprawne rozwiązanie zadania. Próbne matury omawiane są indywidualnie z każdym uczniem. Oceny z próbnego egzaminu maturalnego wpisywane są do dziennika papierowego i elektronicznego. 8. Udział w olimpiadach i konkursach przedmiotowych Uczeń otrzymuje ocenę celującą za napisanie pracy na olimpiadę biologiczną. Za udział oraz zdobycie wyróżnień i nagród w etapach okręgowych, wojewódzkich i ogólnopolskich olimpiad i konkursów przedmiotowych również przysługują uczniowi oceny celujące. Oceny są ustnie uzasadniane przez nauczyciela i wpisywane do dziennika papierowego i elektronicznego.
4. Kryteria oceniania Stosuje się następujące przeliczanie punków na oceny szkolne: Kartkówki Sprawdziany 100% - 90% - bardzo dobry 100% - 96% - celujący 89% - 75% - dobry 95% - 90% - bardzo dobry 89% - 75% - dobry 89% - 70% - dobry 74% - 60% - dostateczny 69% - 50% - dostateczny 59% - 40% - dopuszczający 49% - 30% - dopuszczający 39% - 0% - niedostateczny 29% - 0% - niedostateczny Próbne egzaminy maturalne na poziomie rozszerzonym są oceniane zgodnie z kryteriami zapisanymi w Statucie szkoły (WSO), identycznym dla wszystkich przedmiotów. 5. Formy informowania uczniów o osiągnięciach edukacyjnych Uczeń informowany jest przez nauczyciela na bieżąco o swoich postępach w nauce. Informacje uwzględniające mocne i słabe strony oraz wskazania do dalszej pracy mogą mieć charakter ustny lub pisemny. Wszystkie sprawdzone przez nauczyciela prace pisemne są udostępniane uczniom na zajęciach lekcyjnych, na których są omawiane. 6. Formy informowania rodziców o osiągnięciach edukacyjnych uczniów Nauczyciel informuje rodziców uczniów o ocenach w trakcie: - zebrań rodziców, - konsultacji indywidualnych, - indywidualnych spotkań. Sprawdzone prace pisemne uczniów są udostępniane przez nauczyciela rodzicom do wglądu tylko na terenie szkoły. Dopuszcza się wykonywanie kopii prac na terenie szkoły. Opracowała: