Sub kul tu ry mło dzie żo we w okre sie trans for ma cji ustro jo wej w Pol sce

Sub kul tu ry mło dzie żo we w okre sie trans for ma cji ustro jo wej w Pol sce na przy kła dzie fe sti wa lu w Ja ro ci nie Pro jekt edu ka cyj ny z wie dzy o spo łe czeń stwie dla uczniów szkół po nad gim na zjal nych Redakcja, dziś nobliwa, jako bardzo, bardzo młody (i zbuntowany) człowiek był na pierwszym Jarocinie. I nawet mu na myśl nie przyszło, że będą o nim uczyć. No bo, jeśli już, to jako o bohaterze, nieszczęśliwym (koniecznie) poecie lub genialnym naukowcu. A tu, proszę, będą go rozpatrywać jako subkulturę. Jak ta przeszłość dopada człowieka... n AGNIESZ KA JAN KO WIAK -MA IK I. Wpro wa dze nie opis pro jek tu Wie dza o sub kul tu rach mło dzie żo wych kształ to wa na jest przez me dia i po da wa ne w uprosz czo nej for mie in for ma cje, któ re nie za wsze od zwier cie dla ją ich praw dzi we ob li cze. Naj czę ściej wnio ski for mu ło wa ne są na pod sta wie ze wnętrz nych, czę sto my - lą cych sym bo li, nie zro zu mia łych dla star - szej czę ści spo łe czeń stwa. Jest oczy wi ście praw dą, że wie le z tych sub kul tur nie sie pe - wien ele ment za gro że nia dla tra dy cyj nie poj mo wa nych war to ści, nie mo żna jed nak tych za strze żeń prze no sić na wszyst kie sub - kul tu ry, zresz tą naj lep szą for mą li kwi da cji te go nie bez pie czeń stwa jest sze rze nie rze - tel nej wie dzy na ich te mat. Mo żna za ło żyć, że w du żej czę ści przy - pad ków przy na le żność do okre ślo nych sub - kul tur nie mu si sta no wić świa do me go uczest nic twa, jest czę sto je dy nie po wie la - niem ta kich wła śnie ze wnętrz nych sche ma - tów. W do bie In ter ne tu nie spo sób wy obra - zić so bie sy tu acji, w któ rej mło dy czło wiek zo sta nie od cię ty od wie dzy na ten te mat, wie dzy for mu ło wa nej przez oso by nie kom - pe tent ne, wy da je się więc, że naj lep szym spo so bem wy ja śnie nia i zro zu mie nia te go pro ble mu jest ak tyw ne uczest nic two mło - dych lu dzi w pro ce sie po zna wa nia tych sub - kul tur na lek cji wie dzy o spo łe czeń stwie. Dys ku sja o tych spra wach, w po łą cze niu z wła snym ba da niem, mo że do pro wa dzić do uzy ska nia rze tel nej wie dzy o pro ble mie, a tym sa mym zmi ni ma li zo wać zja wi sko mał - po wa nia ze wnętrz nych oznak świad czą cych o przy na le żno ści do da nych sub kul tur. Dla te - go nie zwy kle wa żne jest, by wy kład o rze ko - mej szko dli wo ści sub kul tur wy gło szo ny przez na uczy cie la za stą pić in dy wi du al ną lub ze spo - ło wą ak tyw no ścią uczniów, któ rzy naj pierw sa mi zdo bę dą okre ślo ną wie dzę, a na stęp nie ze chcą na ten te mat po dy sku to wać w gro nie ró wie śni ków pod opie ką na uczy cie la. Po zwo - li to od mi to lo gi zo wać pew ne tre ści i za cho - wa nia mło dych lu dzi, z dru giej stro ny obiek - tyw nie i bez emo cji spoj rzeć na te zja wi ska. Upa da ją cy sys tem ko mu ni stycz ny niósł dla ów cze snej mło dzie ży wie le wy zwań i ogra ni czeń, z któ ry mi nie za wsze po tra fi ła so bie ona po ra dzić. Jed nym z ele men tów wy ra ża nia bun tu prze ciw ko sys te mo wi by ło two rze nie, al ter na tyw nej w sto sun ku do ofi - 34

cjal nej, ak tyw no ści mło dzie ży, wy my ka ją cej się spod kon tro li wszech obec ne go pań stwa. Z dzi siej sze go punk tu wi dze nia wie le tych ele men tów mo że być nie czy tel nych dla współ cze sne go po ko le nia, bo wiem ide ały ów cze snej mło dzie ży kon cen tro wa ły się na kon te sta cji rze czy wi sto ści, nie re al nej już dla dzi siej sze go mło de go po ko le nia. Trud no bo wiem w epo ce Eu ro py bez gra nic wy obra - zić so bie funk cjo no wa nie punk tów gra nicz - nych, czy przej ście dłu giej dro gi sta rań o pasz port, któ re go w tam tych cza sach nie mia ło się w do mu. W du żej czę ści ro dzą ce się sub kul tu ry wią za ły się z po dob ny mi ru - cha mi po za że la zną kur ty ną, bo wiem już wla tach 70. XX wieku gra ni ce nie by ły na ty - le szczel ne, by za trzy mać prze ni ka nie tych idei. Jed nak ów cze śni mło dzi Po la cy wal czy li z ogra ni cze nia mi, któ re dla ich za chod nich ko le gów by ły trud ne do wy obra że nia, stąd też tre ści na wet po dob nych ru chów od bie ga - ły zna czą co od za chod nich pier wo wzo rów. Nie kie dy bunt ten był na wet nie uświa da - mia ny, bo wiem mło dzi lu dzie nie do koń ca wie dzie li prze ciw ko cze mu pro te stu ją. Nie - któ re z po wsta łych wte dy ru chów by ły zu - peł nie bez i de owe, ozna cza ły je dy nie bunt prze ciw ko ota cza ją cej rze czy wi sto ści, wpi su - jąc się w kla sycz ny kon flikt mię dzy po ko le - nio wy. Trans for ma cja ustro jo wa zu peł nie zmie ni ła re alia, w któ rych przy szło funk cjo - no wać pol skiej mło dzie ży, w po wa żnym stop niu uszczu pla jąc ob sza ry z dzie dzi ny po - li ty ki, któ re wy ma ga ły jej ak tyw no ści. Za to no wa rze czy wi stość zro dzi ła no we pro ble my zwią za ne z nie rów no ścią szans w zdo by wa - niu wy kształ ce nia, mo żli wo ści po pra wy swo - je go by tu, czy wal ki o przy szłość. Fru stra cje wy ni ka ją ce z bra ku per spek - tyw w so cja li zmie za stą pi ła oba wa o pra cę, mo żli wość zdo by cia miesz ka nia itp. Jest to szcze gól nie od czu wal ne w okre sie, w któ rym za sa dy no we go sys te mu do pie ro się kształ - tu ją, a więc ma my na co dzień do czy nie nia z wie lo ma po zy tyw ny mi, ale ta kże ne ga tyw - ny mi pro ce sa mi spo łecz ny mi. Mo żna uznać, że jest to zja wi sko ogól no świa to we, choć w na wet, wy da wa ło by się, po dob nych pro ce - sach, spo sób po strze ga nia ich przez mło - dych lu dzi z by łe go blo ku wschod nie go jest in ny niż mło dzie ży na za cho dzie. Tam ten sys tem wy two rzył bo wiem w mło dych lu - dziach prze ko na nie o de cy du ją cej ro li pań - stwa opie kuń cze go, któ re go zada niem jest tro ska o spra wy mło de go po ko le nia i umo - żli wie nie mu do bre go star tu w do ro słe ży cie. Pa ra dok sal nie w sys te mie so cja li stycz nym, de kla ru ją cym po dob ne ce le, nie do szło do ich re ali za cji i mło dy czło wiek w mniej - szym niż na za cho dzie stop niu wią że swo ją przy szłość z opie kuń czą ro lą pań stwa. Stąd też per spek ty wa ma so wych pro te stów mło - de go po ko le nia w Pol sce jest zde cy do wa nie mniej sza niż w kra jach za chod nich. W du żej mie rze za ni ka też grunt do two - rze nia sub kul tur mło dzie żo wych, któ re mia ły by za stą pić re al ną rze czy wi stość i stwo rzyć dla mło dych lu dzi no wy świat. Czę ściej i na więk szą ska lę niż ich za chod - ni ko le dzy, mło dzi lu dzie ro zu mie ją, że ich szan se w przy szło ści za le żą od ich wła snej ak tyw no ści a nie po szu ki wa nia al ter na ty wy dla rze czy wi sto ści. Dla te go też pro ces two - rze nia sub kul tur ule ga obec nie pew nej mar gi na li za cji. Do brym przy kła dem dla zba da nia zja wi - ska sub kul tur jest fe sti wal w Ja ro ci nie, od - by wa ją cy się re gu lar nie w Wiel ko pol sce od po cząt ku lat 80. XX wieku. Jest to jed - na z nie licz nych im prez mło dzie żo wych, któ ra prze trwa ła do cza sów współ cze snych i na dal, ka żde go ro ku gro ma dzi rze sze mło dych lu dzi. Przez dłu gi okres funk cjo - no wa nia fe sti wa lu gro ma dził on rów nież przed sta wi cie li bar dzo wie lu sub kul tur mło dzie żo wych, ze wzglę du na to, iż był je - dy ną te go ty pu im pre zą. Dzię ki po rów na - niu ar ty stów, tek stów pio se nek, sub kul tur uczest ni czą cych w tym fe sti wa lu, mło dzież bę dzie w sta nie zdia gno zo wać dość wa żne zja wi sko kul tu ral no -so cjo lo gicz ne. Mło dzi lu dzie zro zu mie ją ko rze nie wie lu na dal ist - nie ją cych sub kul tur, po zna ją ich pro gram icel wjakim po wsta ły. Ła twiej bę dzie im zro zu mieć współ cze sne sub kul tu ry, a mo że na wet zmniej szyć nie co dy stans dzie lą cy ich z po ko le niem swo ich ro dzi ców. II. Ce le pro jek tu: 1. Cel ogól ny: Za po zna nie uczniów z oko licz no ścia mi po wsta nia, za ło że nia mi oraz funk cjo no wa niem wy bra nych sub kul - 5/2011 35

tur mło dzie żo wych w Pol sce od lat 70. XX wie ku do po cząt ku XXI wie ku. 2. Ce le szcze gó ło we: Uczeń: l zro zu mie ewo lu cję za sad funk cjo no wa - nia sub kul tur, l zdia gno zu je ro lę, ja ką peł ni ły sub kul tu ry wla tach przed upad kiem ko mu ni zmu, l do ko na po rów na nia ro li sub kul tur przed upad kiem ko mu ni zmu z ro lą, ja ką peł nią we współ cze snej Pol sce, l przed sta wi ro lę fe sti wa lu w Ja ro ci nie, l kształ tu je umie jęt ność pra cy w gru pie, l wska że naj bar dziej ty po we ele men ty funk cjo no wa nia sub kul tur, l zdia gno zu je przy czy ny ewo lu cji pro gra - mów i czę ścio we go za ni ku sub kul tur, l kształ tu je umie jęt ność po słu gi wa nia się tech no lo gią in for ma cyj ną. 3. Środ ki dy dak tycz ne: l rzut nik mul ti me dial ny, kom pu ter, ka me ra, l zdję cia z fe sti wa lu w Ja ro ci nie, zdję cia przed sta wia ją ce przed sta wi cie li wy bra - nych sub kul tur, ar chi wal ne fo to gra fie z pu bli ka cji, l tek sty i frag men ty pio se nek (np. De zer - ter: Ku przy szło ści, Spy taj mi li cjan ta, Ko - la bo ra cja, Po len Über Al les, Sys tem; Mo - skwa: Ni gdy!; Ar mia: Zo staw to; Kar cer: Ży cie za hymn; De fekt Mu zgó: Wszy scy je dzie my, i in ne). 4. Me to dy dy dak tycz ne: l pra ca w gru pach l opra co wy wa nie an kie ty l prze pro wa dza nie wy wia dów l przy go to wa nie fil mu l przy go to wy wa nie pre zen ta cji mul ti me - dial nej l po ga dan ka 5. Ter min re ali za cji: je den se mestr II. Prze strzeń re ali za cji pro jek tu, za da nia dla ze spo łów uczniow skich Gru pa I JA RO CIN WCZO RAJ Za da niem gru py jest zgro ma dze nie in - for ma cji do ty czą cych po wsta nia i funk cjo - no wa nia fe sti wa lu w Ja ro ci nie w la tach 80. XX wieku. Pod sta wą pra cy gru py jest pra - ca ba daw cza, zbli żo na do pra cy hi sto ry ka. Na pod sta wie ze bra nych, wy se lek cjo no wa - nych in for ma cji gru pa przy go to wu je pre - zen ta cję mul ti me dial ną. Dru gim za da niem dla gru py jest prze pro wa dze nie wy wia dów z bez po śred ni mi uczest ni ka mi fe sti wa lu wla tach 80. XX wieku (ro dzi ce, zna jo mi ro dzi ców itp.) a na stęp nie skon stru owa nie krót kie go fil mu, w któ rym za pre zen to wa ne zo sta ną naj cie kaw sze wy po wie dzi do ty czą - ce ro li i zna cze nia Ja ro ci na w la tach przed upad kiem ko mu ni zmu. Cie ka wym aspek tem pra cy gru py mo gą oka zać się roz mo wy z ro dzi ca mi i ich przy - ja ciół mi. Być mo że oka że się, że dzię ki te - mu doj dzie do lep sze go po ro zu mie nia po - mię dzy dwo ma po ko le nia mi. Gru pa II JA RO CIN DZIŚ Za da niem gru py jest przed sta wie nie współ cze sne go wi ze run ku fe sti wa lu, któ ry, ja ko jed na z nie licz nych im prez mło dzie żo - wych, prze trwał trans for ma cję ustro jo wą. Pod sta wą pra cy gru py bę dzie pró ba prze - pro wa dze nia ba da nia so cjo lo gicz ne go. Ucznio wie zbie ra ją in for ma cje do ty czą ce fe sti wa lu oraz je go cha rak te ru. Na pod sta - wie sa mo dziel nie skon stru owa nych an kiet oce nia ją zna cze nie fe sti wa lu dla dzi siej szej mło dzie ży oraz oce nia ją, ja kie sub kul tu ry bio rą udział w tym wy da rze niu. Na pod sta - wie zgro ma dzo nych in for ma cji ucznio wie przy go to wu ją pre zen ta cję mul ti me dial ną. Dru gim za da niem gru py jest prze pro wa - dze nie krót kich wy wia dów z ró wie śni ka mi, któ rzy bio rą udział w fe sti wa lu. W wy wia - dach sta ra ją się uka zać współ cze sną ro lę fe - sti wa lu. Z wy wia dów kon stru ują krót ki film. Gru pa III SUB KUL TU RY I AR TY - ŚCI WCZO RAJ Za da niem gru py jest przy go to wa nie pre - zen ta cji mul ti me dial nej do ty czą cej wy bra - nych sub kul tur: pun ki, he avy me ta low cy, skin he adzi, hip pi si. Du żą ro lę od gry wa nad - zór ze stro ny na uczy cie la, któ ry po wi nien do pil no wać, aby gru pa uka za ła za gro że nia, ja kie nio sły ze so bą nie któ re z tych sub kul - tur (zwłasz cza skin he adzi) oraz rze tel nie przed sta wi ła cha rak ter po szcze gól nych sub - 36

kul tur. Cha rak ter pra cy gru py zbli żo ny jest do dzia łań gru py I, pod sta wą pra cy jest więc pra ca ba daw cza na ma te ria le źró dło wym do star czo nym przez na uczy cie la. Dru gim za da niem jest prze pro wa dze nie wy wia dów z przed sta wi cie la mi star sze go po ko le nia, w któ rym uka za ny zo sta nie sto su nek spo łe - czeń stwa w okre sie przed trans for ma cją do da nych sub kul tur, ewen tu al nie wy wiad z człon ka mi wy bra nych sub kul tur. Na pod - sta wie tych ma te ria łów oraz przy go to wa nej przez uczniów li sty ze spo łów wy stę pu ją cych wja ro ci nie w la tach 80. XX wieku oraz ana li zy tek stów wy bra nych utwo rów mło - dzież przy go to wu je film o cha rak te rze pro - gra mu te le wi zyj ne go. Gru pa IV SUB KUL TU RY I AR TY - ŚCI DZIŚ Pod sta wą pra cy gru py jest rów nież pró ba ba da nia so cjo lo gicz ne go. Człon ko wie gru py przy go to wu ją an kie ty, któ re prze pro wa dzą w szko le (przy kła do we py ta nia: Czy na le żysz do ja kiejś sub kul tu ry, ja kie znasz naj po pu lar - niej sze sub kul tu ry, czy sub kul tu ry są zja wi - skiem ma so wym we współ cze snym świe cie?). Po opra co wa niu wy ni ków an kiet przed sta - wia ją je w for mie pre zen ta cji mul ti me dial nej, na któ rej rów nież pre zen tu ją 4 naj czę ściej wy stę pu ją ce sub kul tu ry wśród an kie to wa - nych. W dal szej ko lej no ści ucznio wie two rzą wy bór ze spo łów wy stę pu ją cych obec nie w Ja - ro ci nie oraz ana li zu ją tek sty wy bra nych utwo rów (przy ana li zie tek stów na uczy ciel mo że pod po wie dzieć uczniom od po wied nie py ta nia: cze go do ty czą utwo ry gra ne obec nie wja ro ci nie? Czy za wie ra ją tre ści po li tycz ne, je śli tak, to ja kie? itd.). Na pod sta wie tych ma te ria łów ucznio wie przy go to wu ją film o cha rak te rze pro gra mu te le wi zyj ne go, w któ rym pre zen tu ją wy ni ki ba dań. Przy kła do wa ba za źró dło wa 1. Film do ku men tal ny Be ats of fre edom. Zew wol no ści, Woj ciech Sło ta, Le szek Gno iń ski, 2009; 2. W. Du da -Dud kie wicz, Kul to wy Pe trel. Z ży - cia wzię te, wyd. QL CO, War sza wa 2004; 3. W. Kot, PRL. Czas non sen su. Pol skie de - ka dy. Kro ni ka na szych cza sów 1950 1990, wyd. Pu bli cat, Po znań 2007; 4. K. Le sia kow ski, P. Perzy na, T. To bo rek, Ja ro cin w obiek ty wie bez pie ki, In sty tut Pa mię ci Na ro do wej Ko mi sja Ści ga nia Zbrod ni prze ciw ko Na ro do wi Pol skie - mu, War sza wa 2004; 5. T. To bo rek, Nie za le żna mu zy ka roc ko wa; 6. M. Ma kow ski, Po ko le nie J8. Ja ro cin 80 89; wyd. In Rock, Po znań 2011; 7. M. Ma kow ski, M. Szy mań ski, Obok al bo ile pro cent Ba bi lo nu?; wyd. Ma nu fak tu ra Le gen da 2011; 8. Wy bra ne pod ręcz ni ki do Wie dzy o spo - łe czeń stwie (np. Z. Smu tek, J. Ma le ska, B. Sur macz Wie dza o spo łe czeń stwie. Pod ręcz nik część I dla li ceum ogól no - kształ cą ce go. Za kres roz sze rzo ny, wy da - nie IV zmie nio ne, OPE RON 2010; W. Maj, T. Sta chur ska -Maj, A. Za jąc, S. Za jąc Wie dza o spo łe czeń stwie dla li - ceum ogól no kształ cą ce go. Za kres roz sze - rzo ny, SOP Oświa to wiec To ruń 2006; red. K. A. Woj tasz czyk, Wie dza o spo łe - czeń stwie. Pod ręcz nik dla szko ły śred niej, Wy daw nic twa Szkol ne i Pe da go gicz ne Spół ka Ak cyj na 2002) 9. Wy bra ne przez uczniów lub/i na uczy cie - la tek sty pio se nek (np. De zer ter: Ku przy szło ści, Spy taj mi li cjan ta, Ko la bo ra - cja, Po len Über Al les, Sys tem; Mo skwa: Ni gdy!; Ar mia: Zo staw to; Kar cer: Ży cie za hymn; De fekt Mu zgó: Wszy scy je dzie - my i in ne) III. For my ewa lu acji Pro jekt za koń czo ny zo sta nie pre zen ta - cją wy ni ków prac po szcze gól nych grup. Za - da niem na uczy cie la jest prze pro wa dze nie po ga dan ki na te mat sub kul tur mło dzie żo - wych, pod czas któ rej przyj mie ro lę mo de - ra to ra. Na pod sta wie zgro ma dzo nych in - for ma cji ucznio wie sta ra ją się przed sta wić ró żni ce po mię dzy sub kul tu ra mi mło dzie - żo wy mi przed i po trans for ma cji ustro jo wej wpol sce. Przy kła do we py ta nia: Jak wła dze trak to - wa ły sub kul tu ry w okre sie ko mu ni zmu, aja ki jest ich sto su nek do współ cze snych sub kul tur. Ja kie z te go wy ni ka ją wnio ski w kwe stii zmian, któ re za szły w na szym pań stwie. Ja kie by ły pro gra my sub kul tur przed trans for ma cją? Czy dzi siej sze sub - 5/2011 37

kul tu ry na dal po sia da ją pro gram? W ja kim ce lu mło dzież jeź dzi ła do Ja ro ci na przed trans for ma cją? Ja kie są jej mo ty wy dziś? O czym trak to wa ły utwo ry pio se nek? Czy ich treść ule gła ja kiejś zmia nie? itd. Na uczy ciel for mu łu je opi so wą oce nę dla ka żdej gru py bio rąc pod uwa gę ter mi no - wość wy ko ny wa nych za dań, za an ga żo wa nie i po ziom przy go to wa nych pre zen ta cji. Przy kła do wa kar ta ewa lu acyj na: Ob szar oce ny Gru pa I Gru pa II Gru pa III Gru pa IV Ter mi no we wy ko ny wa nie za dań Do bór źró deł in for ma cji Sto pień i ja kość opra co wa nia in for ma cji War tość me ry to rycz na pre zen ta cji Ję zyk i styl ko men ta rza do pre zen ta cji Pra ca w gru pie Na uczy ciel oce nia po szcze gól ne ob sza ry w ska li 0 5. Mak sy mal na licz ba punk tów do zdo by cia: 30. Na uczy ciel wy sta wia oce nę na pod sta wie ska li WSO. Za łącz nik nr 1: Krót kie in for ma cje o wy bra nych sub kul tu rach Punk sub kul tu ra mło dzie żo wa ukształ to wa na w la tach sie dem dzie sią tych w Wiel kiej Bry ta nii i w USA, ja ko ruch anar chi stycz ny. Na ro dzi ny tej sub kul tu ry zwią za ne są z ze spo - łem Sex Pi stols. W Pol sce na ro dzi ny ru chu wią żą się z koń ców ką lat sie dem dzie sią tych i ko ja rzo ne z po sta wą an ty ko mu ni stycz ną. Cha rak te ry stycz ny strój to m.in. kurt ki z ćwie - ka mi, cię żkie bu ty z ko lo ro wy mi sznu rów ka mi, agraf ki, cha rak te ry stycz ne fry zu ry iro ke - zy, czę sto far bo wa ne na ró żne ko lo ry. Pierw sze pol skie ze spo ły pun ko we to: gru pa TILT, Bry ga da Kry zys, De zer ter i Kult. Hi ppi si tzw. dzie ci kwia ty. Ruch na ro dził się w la tach sześć dzie sią tych w USA, ja ko od po wiedź na woj nę w Wiet na mie, do Pol ski tra fił pod ko niec tej de ka dy. Sub kul tu ra kła - dła na cisk na wol ność ży cie ro dzin ne za stę po wa ło ży cie w ko mu nie. Hi pi si dą ży li do po - wro tu do na tu ry, czę sto re zy gno wa li z ży cia miej skie go. Cha rak te ry stycz ny wy gląd: ko lo - ro we ko szu le, spodnie ty pu dzwo ny, opa ski na gło wie, dłu gie wło sy. Skin he adzi rów nież ski ni sub kul tu ra na ro dzi ła się w An glii na po cząt ku lat sześć - dzie sią tych, lecz naj bar dziej roz wi nął się w la tach sie dem dzie sią tych (dru ga fa la). Na zwa wy wo dzi się od ogo lo nych głów, cha rak te ry stycz nych dla te go ru chu. Sub kul tu rę ce chu je agre sja, kult si ły i sil na so li dar ność w gru pie. Cha rak te ry stycz ny strój: woj sko wa kurt ka, wy po le ro wa ne gla ny, wą skie szel ki. W Pol sce ski ni po ja wi li się na po cząt ku lat osiem dzie - sią tych, gło sząc ha sła na cjo na li stycz ne i fa szy stow skie, ra si stow skie i szo wi ni stycz ne. He avy me ta low cy sub kul tu ra po wsta ła na po cząt ku lat sie dem dzie sią tych w An glii i USA. Człon ko wie sub kul tu ry na sta wie ni są naj bar dziej na od biór mu zy ki, ce chu ją ich dość ró żno rod ne po glą dy. Sub kul tu ra po ja wi ła się w Pol sce w dru giej po ło wie lat osiem - dzie sią tych, ra czej nie by ła zwią za na z po li ty ką, a z wal ką z co dzien ną sza ro ścią ży cia wpol sce. Cha rak te ry stycz ny wy gląd: dłu gie wło sy, wą skie dżin sy, bia łe adi da sy, ka mi zel ki z na szyw ka mi. 38