WSCAD Wykład 3 Ustawienia arkusza Rysowanie schematów 1
Ustawienia opcji arkusza Klikając prawym klawiszem myszy na otwartym arkuszu rysunkowym otwiera się okno dialogowe Opcje pozwalające zmienić ustawienia arkusza. W polu Format ustalamy wielkość arkusza dla rysunku aktualnego. Oprócz formatów standardowych jest jeszcze do dyspozycji format specjalny ustalany przez uŝytkownika. W dwu polach poniŝej wyświetlana jest wielkość arkusza w mm (lub w calach, jeśli pozycja kursora wyświetlana jest w calach). Jeśli wybierzemy ten format, aktywowane są oba pola wielkości arkusza, w których moŝemy podać jego rozmiar, maksymalnie 3000mm x 3000mm. Obszar skoku pozwala na ustawienie skoku kursora. Przy włączonej funkcji skoku kursor przemieszcza się skokowo pomiędzy węzłami siatki. 'S' w lewym polu listwy informacyjnej sygnalizuje ten stan. Funkcja skoku powinna być włączona zawsze wtedy, gdy wstawiamy elementy na schemat i łączymy je z sobą. Tylko w ten sposób punkty przyłączy trafiać będą dokładnie na linie połączeń! 2
Ustawienia opcji arkusza Typ pliku aktualnie wczytanego arkusza ustawiamy w polu listy Typ pliku. Jeśli tworzymy arkusze w zarządzaniu projektem, wówczas automatycznie będą ustawiane prawidłowe właściwe typy pliku. Ustawienia dotyczące krawędzi mają znaczenie w szczególności dla funkcji języków obcych, aby moŝna było wykluczyć z tłumaczenia teksty umieszczone w ramce. Tak samo musimy ustawić przy wymianie ramki rysunkowej właściwe krawędzie arkuszy. 3
Ustawienia opcji arkusza Ustawienia wstępne PokaŜ wszystko Jeśli opcja ta jest aktywna, wówczas wyświetlane i drukowane są teŝ i teksty, które znakiem '!' oznaczone zostały jako niewidoczne. Piny zasilania Przy włączonej funkcji widoczne będą (normalnie ukryte) przyłącza zasilania poszczególnych elementów (obowiązuje dla elementów elektronicznych!!!). Tryb Orto Przy funkcji włączonej tryb ortogonalny jest aktywny, tzn. Ŝe moŝna kreślić tylko linie poziome i pionowe. 'O' w lewym polu listwy informacyjnej sygnalizuje ten stan. Łączenie automatyczne Przy włączonej funkcji ('Ł' w lewym polu listwy informacyjnej), elementy wstawiane na schemat będą automatycznie łączone z przyłączami elementów leŝącymi powyŝej lub poniŝej elementu właśnie wstawionego (zaleŝy to od ustawionych moŝliwości rysowania, tak samo jak przy rysowaniu węzłów połączeń) musimy to takŝe ustawić w konfiguracji Parametry / Ogólnie / Połączenie/Wstaw / Łączenie automatyczne podczas kreślenia węzła). Istniejące juŝ pionowe i poziome połączenia zostaną automatycznie rozdzielone! 4
Ustawienia opcji arkusza Ustawienia wstępne Dokładne przeliczanie WSCAD dla Windows pracuje wewnętrznie na siatce 0,01 cala. Jeśli opcja ta jest aktywna, do przeliczania na milimetry uŝywany jest współczynnik 2.54 (np. podczas wyświetlania współrzędnych kursora i wymiarowania). Przy opcji nieaktywnej, do przeliczeń uŝywana jest przybliŝona wartość współczynnika 2,50, która daje 'podobne' wartości współrzędnych i zupełnie wystarczającą, w większości przypadków, dokładność. Siatka Ustawienie odstępów punktów siatki pomocniczej. Jako pomoc rysunkową wyświetlać moŝna na ekranie siatkę punktową, przy czym odległość pomiędzy jej węzłami w pionie i poziomie odpowiada skokowi kursora. Po pomniejszeniu obrazu, moŝe być wyświetlany co drugi węzeł siatki. Kursor skala Podana tu wartość ma wpływ tylko na wyświetlanie współrzędnych w listwie informacyjnej i na proponowaną wartość tekstu wymiarowego podczas wymiarowania automatycznego. PokaŜ linie pomocnicze Linie pomocnicze będą umieszczane na arkuszu w odstępie mierzonym w 'mm' od dolnej krawędzi arkusza. Jako znak dzielący występuje #, jako symbol dziesiętny stosujemy kropkę. 5
Ustawienia opcji arkusza Kursor Podana tutaj jednostka obowiązuje dla wyświetlania wartości współrzędnych kursora, dla wymiarów arkusza rysunkowego, jak równieŝ wartości współrzędnych wprowadzanych z klawiatury. W opcji tej moŝna równieŝ ustalić, czy ma być uŝywany standardowy kursor z Windows, czy jedna z trzech postaci kursora zdefiniowana w WSCAD. Po ustaleniu postaci kursora pozostanie on nie zmieniony tak długo, jak długo znajduje się on wewnątrz tego samego okna, co przed zmianą. 6
Rysowanie połączeń elektrycznych Linia połączeń Symbole schematu muszą być łączone za pomocą linii połączeń poniewaŝ tylko ona rozpoznawana jest przez funkcje automatyczne jako połączenie elektryczne. Sposób rysowania Klikając lewym przyciskiem myszki, określamy punkt początkowy linii, kaŝdym następnym kliknięciem lewego przycisku myszki moŝemy dokonać zmiany kierunku rysowania linii. Klikając prawym przyciskiem myszki, kończymy aktualną linię połączeń a jeśli koniec linii jest otwarty, moŝna wprowadzić nazwę połączenia. Nie moŝna stosować polecenia Linia z menu Szkic. 7
Rysowanie połączeń elektrycznych Przy tworzeniu nowego przewodu wyświetla się okno dialogowe pozwalające zmienić ustawienia danych dotyczących rysowanego połączenia. JeŜeli połączenie juŝ istnieje to okno to pozwala nadać lub zmienić nazwę przewodu. MoŜna je wywołać z menu Połączenie+Wstaw/Nazwa Przewodu... 8
Rysowanie połączeń elektrycznych Linia + Węzeł/ Strzałka Polecenie rysuje linie połączeń, w których na początku linii i/lub na jej końcu automatycznie umieszczane są węzły połączeń lub strzałki. Węzły lub strzałki widoczne są dopiero po ustaleniu połoŝenia linii. Strzałki kreślone są tylko na liniach pionowych i poziomych. Mają one wyłącznie znaczenie optyczne. Dla funkcji automatycznych, np. dla adresów krosowych, są bez znaczenia. 9
Rysowanie połączeń elektrycznych Węzeł Jeśli przyłącza symbolu lub końce linii trafiają na linię połączenia elektrycznego, moŝna w tych punktach wstawić węzły, aby optycznie poprawić przedstawienie połączenia elektrycznego. Linie, które mają jeden punkt końcowy dokładnie na innej linii elektrycznej (skok (<F5>) włączony!), traktowane są i bez węzłów, jako elektrycznie połączone. Generator list wymaga węzłów połączenia tylko wtedy, gdy linie krzyŝujące się ze sobą są elektrycznie połączone w miejscu ich przecięcia. Węzły połączenia na ekranie przedstawiane są zawsze jako prostokąty, ale podczas wydruku mogą mieć równieŝ kształt koła. Wskazówka: Przy aktywnym łączeniu automatycznym (<F10> włącza/wyłącza), linie połączeń elektrycznych są automatycznie dociągane do przyłączy elementów leŝących pod lub nad końcem linii, jeśli taką opcję wybrano w konfiguracji. Polecenie menu Węzeł jest aktywne tylko wtedy, kiedy w poleceniu Parametry /Ogólnie / Kompatybilność wyłączymy opcję Uaktywnić kierunek drutowania online. 10
Rysowanie połączeń elektrycznych Pasek narzędzi Kierunek drutowania Trójniki T lewo Trójniki T góra Trójniki T dół Trójniki T prawo NaroŜniki lub kąty Strzałka zwrócona od linii połączenia (linia połączenia będzie kontynuowana w innym punkcie schematu) Strzałka zwrócona do linii połączenia (linia połączenia przerwana w innym punkcie będzie tutaj kontynuowana) Symbole KD z 1 lub 2 punktami przyłączy moŝna zastąpić przewodami połączeń. Symbole z 1 lub 2 punktami przyłączy słuŝą zasadniczo do automatycznego wrysowywania linii połączeń (poziomo i pionowo). Chodzi tu w szczególności o naroŝniki słuŝące do połączenia dwóch przewodów pod kątem prostym, oraz strzałki, symbolizujące kontynuację przewodu w innym miejscu. 11
Rysowanie połączeń elektrycznych Praca z wykorzystaniem kierunku drutowania Zaletą symboli kierunku drutowania jest m.in. to, Ŝe linie połączeń w momencie wstawiania symbolu KD są automatycznie tworzone i dzielone (poziomo jak i pionowo). JeŜeli odpowiednio dobierzemy symbol KD i wykorzystamy moŝliwości automatycznego generowania linii połączeń, moŝna w znacznym stopniu ograniczyć ręczne rysowanie linii. Przy uruchamianiu projektu tworzona jest baza danych nazw przewodów w formacie MS Access, jeśli jeszcze nie istnieje. Informacje dodatkowe, jak Nazwa połączenia, przekrój, długość i kolor nie są zapisywane w obrębie strony schematu, lecz w zewnętrznej bazie danych w formacie MS Access. Nazwa bazy danych tworzona jest przez zestawienie nazwy projektu + dodatek *_Vltgn.MdB. Funkcje UNDO, REDO, Kopiuj plik, Usuń plik oraz Auto-oznacz. przewodów powodują automatyczne uaktualnianie bazy danych, jednak wyłącznie w obrębie danego projektu, tzn. jeŝeli plik nie został wczytany do aktualnie otwartego projektu jako plik zewnętrzny. 12
Rysowanie połączeń elektrycznych Praca z wykorzystaniem kierunku drutowania 13
Rysowanie połączeń elektrycznych Sposoby przedstawienia połączeń Przedstawienie punktowe Przedstawienie z wykorzystaniem KD 14
Wstawianie symboli elementów Norma symboli (PN 61346) W programie WSCAD dla Windows dostępne są dwa rodzaje bibliotek symboli. Pierwszy wariant pokazuje symbole w bibliotekach wg dotychczasowej klasyfikacji i ze starymi literami oznaczeń (nazwami oznaczeń). Drugi wariant ponownie klasyfikuje symbole i jednocześnie oferuje nowe litery oznaczeń dla symboli wg normy EN PN 61346. 15
Wstawianie symboli elementów Uruchamiamy eksplorator symboli poleceniem Połączenie+Wstaw / Wstaw symbol. W eksploratorze symboli będą pokazane tylko biblioteki znajdujące się w katalogach, ustawione w Parametry / Ogólnie / Katalogi w wierszu Biblioteki lub Biblioteki PN61346. KaŜda biblioteka składa się tylko z jednego pliku z rozszerzeniem *.BIB. Klikniecie w Eksploratorze symboli na znak rozszerzenia przed odpowiednią biblioteką, z której chcemy wstawić symbol powoduje otwarcie biblioteki i będą widoczne symbole wg nazwy. 16
Wstawianie symboli elementów Zaznaczamy szukaną nazwę symbolu, wówczas w górnej części Eksploratora symboli otworzy się podgląd symbolu, w którym widoczny jest zaznaczony symbol. Po dwukrotnym kliknięciu w pole podglądu symbolu, wówczas zostanie pokazany powiększony symbol. Następnym krokiem jest wybór poprzez przycisk OK lub podwójne kliknięcie na nazwę symbolu. 17
Wstawianie symboli elementów Jeśli jest wstawiany na rysunek symbol z aktywnej biblioteki, wówczas w zaleŝności od ustawień parametrów i wersji (podstawowa, automatyczna, Mega) będzie wymagane dalsze wpisywanie danych. Wszystkie symbole wstawiane są na linii połączeń, która zostaje automatycznie przerywana. JeŜeli na tej pozycji nie znajduje się jeszcze linia połączeń na rysunku ale inne przyłącze symbolu (pin) zostało wcześniej wstawione w bezpośredniej linii, wówczas linia rysowana jest automatycznie. Przy symbolach standardowych zostaniemy wezwani do wyboru i przypisania artykułu z zarządzania artykułami. Pomimo przerywania przypisania, symbol zostanie umieszczony na schemacie, otwiera się menu parametrów symbolu w którym moŝna wprowadzić dane do symbolu. 18
Wstawianie symboli elementów Zanim umieścimy symbol na rysunku (lewy przycisk myszki lub klawisz <Enter>), moŝna prawym przyciskiem myszki (lub <ESC>) uaktywnić menu, oferujące następujące moŝliwości: Obrót symbolu lub jego odbicie lustrzane. Wprowadzanie tekstu ogólnego (nawet kilku kolejno), uzupełniających opis symbolu np. o wartość zabezpieczenia. Zmiana nazwy symbolu. Zmiana oznaczenia symbolu. Wyświetlanie lub zmiana wszystkich parametrów symbolu. Zmiana lub obrót wirtualny zacisku w celu zmiany celu zacisku. Anulowanie procesu wstawiania symbolu i jego usunięcie. 19
Wstawianie symboli elementów Parametry symbolu Menu parametrów symbolu otwiera się automatycznie po ustaleniu pozycji symbolu na rysunku, jeśli pracuje się w wersji Mega z aktywnym wyborem z bazy danych: w poleceniu Parametry / Ogólnie / grupa Połączenie/Wstaw, opcja Przy wstawianiu symbolu przejmować wartości z bazy danych. 20
Wstawianie symboli elementów Wstaw symbol w wersji podstawowej i automatycznej Podczas wstawiania takich symboli, dla których generowane są adresy krosowe, jak cewki, zestyki i zaciski, naleŝy podać dla nich oznaczenie np. K4711 czy X1. W przypadku zestyków i ewent. zacisków moŝna podać teŝ dodatkowo numery przyłączy. Jeśli podamy tylko znak '+' lub '-', wówczas numery pinów złoŝone tylko z cyfr powiększone zostaną o 10 lub o 10 pomniejszone (zestyki styczników!). Jeśli dla zestyku, dla którego normalnie generowany jest adres krosowy (symbol typu styk) nie podamy oznaczenia lub przejmie szkielet oznaczenia (np. K), to zostanie ono przejęte od cewki lub zestyku znajdującego się po lewej stronie wstawionego elementu, umieszczonego na tej samej wysokości. Do elementu, od którego przejęte zostało oznaczenie, rysowana jest linia przerywana. Jeśli nie zostanie podane oznaczenie dla zacisku, to przejmowane jest ono od zacisku, znajdującego się po lewej stronie na tej samej wysokości (lub wyŝej dla orientacji poziomej) co zacisk właśnie wstawiony. Porównywanie pozycji zacisków polega na porównaniu punktów wstawienia zacisków, a nie pozycji oznaczeń. 21
Wstawianie symboli elementów Wstawianie artykułu W wersji Mega korzystamy z bazy danych, w której są wprowadzone poszczególne dane dotyczące artykułu. Aby podczas wstawiania symbolu natychmiast otrzymać połączenie pomiędzy symbolem a danymi dotyczącymi artykułu, naleŝy skorzystać z polecenia menu Połączenie+Wstaw / Wstaw artykuł. Okno dialogowe Wstaw symbol i przypisz artykuł jest kombinacją pomiędzy Eksploratorem symboli i modułem zarządzania artykułami. W drzewku symboli znajdujemy odpowiedni symbol i z zarządzania artykułami wybieramy odpowiedni artykuł (obydwa muszą być zaznaczone). Dopiero wtedy moŝna za pomocą przycisku OK lub klikając dwukrotnie wstawić symbol na schemat NaleŜy zwrócić uwagę, czy aktywna jest opcja Synchronizacja. Ta opcja uaktywnia połączenie pomiędzy symbolem a artykułem i podczas wyboru przeskakuje do przypisanego artykułu lub symbolu. 22
Wstawianie symboli elementów 23