Rynek aptek w Polsce w obliczu zmian Marcin Gawroński Senior Manager, Supplier Relations, Poland & Baltics, QuintilesIMS Copyright 2016 QuintilesIMS. All rights reserved.
Agenda Rynek farmaceutyczny w Polsce Liczba i struktura aptek Apteki indywidualne i sieci wyzwania w 2017 roku Podsumowanie i prognoza 1
Rynek farmaceutyczny w Polsce 2
Miliardy PLN Rok 2016 z ponegocjacyjnym poziomem dynamiki Polski rynek farmaceutyczny (apteczny i szpitalny); mld PLN Rynek farmaceutyczny w ostatnich pięciu latach wzrost -9,3% 7,0% 4,4% 7,1% 3,8% 40 35 35,5 mld 30 25 20 15 10 5 0 2012 2013 2014 2015 2016P SM (OTC PAC PEC NUT) Rx refundowane Rx nierefundowane Szpital Żródło: IMS Pharmascope 12/2016, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: Rx refundowane (A-V, Rx) według kolejnych obwieszczeń MZ (A1,A2,A3); Rx nierefundowane (A-V, Rx) Rynek apteczny SM : rynek aptek tradycyjnych (1-97) Rynek szpitalny (A-V bez K) wg IMS Dataview 09/2016 oraz NFZ 09/2016, Ceny producenta netto 2016P prognoza rynku 3
SZPITAL* APTEKA Spowolnienie na rynku aptecznym i przyspieszenie na rynku szpitalnym inaczej niż w 2015 roku Rynek apteczny i szpitalny wzrost PLN mld PLN 0,0 0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 2015 2016 Wzrost rynku aptecznego jest w 2016 niski i skupiony w segmencie SM-generują go apteki sieciowe Leki na receptę Leki i produkty bez recepty 2015 2016 Programy lekowe i chemioterapia Pozostałe Blisko 550 mln wzrostu w segmencie programów lekowych i chemioterapii; ponad połowa tego wzrostu to wynik wprowadzenia przełomowych terapii leczenia WZW C w 2015 roku Żródło: IMS Pharmascope 12/2016, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: Rx refundowane (A-V, Rx) według kolejnych obwieszczeń MZ (A1,A2,A3); Rx nierefundowane (A-V, Rx) Rynek apteczny leków i produktów bez recepty: rynek aptek tradycyjnych (1-97) *Rynek szpitalny (A-V bez K) wg IMS Dataview 09/2016 oraz NFZ 09/2016, Ceny producenta netto 4
Rynek aptek otwartych 2016 Krótkie podsumowanie Rynek apteczny 2016 Wartość Zmiana rdr Wzrost (mln zł) Rx leki refundowane 12,1 mld PLN -0,9% -106,2 Rx leki nierefundowane 5,8 mld PLN 6,0% 328,4 SM 12,8 mld PLN 4,6% 562,7 RAZEM 30,7 mld PLN 2,6% 784,9 5
mld PLN Największym segmentem polskiego rynku aptecznego są leki i produkty dostępne bez recepty Polski rynek apteczny struktura wartościowa 35 30 25 20 15 Rynek apteczny PLN CAGR 4,7% Rynek apteczny Rx w 2016 67,6% 65,5% Rx refundowane Rx nierefundowane Rx generyczne Rx oryginalne Pierwszy rok obowiązywania ustawy refundacyjnej to spadek wartości rynku aptecznego z 28,4 mld do 25,4 mld czyli o (-)10,5%; rynek leków na receptę spadł o (-)16, 0% Rynek leków i produktów dostępnych bez recepty systematycznie zwiększa swój udział w rynku aptecznym zmiana o 5,6 pp w stosunku do roku 2011 Obecnie połowa tego rynku należy do produktów unregistered czyli niewymagających rejestracji 10 5 36,0% 39,9% 40,3% 40,6% 40,8% 41,6% Liczba recept w podziale na wiek pacjenta >65 Wzrost na rynku produktów bez recepty na poziomie 5,7% rocznie (12-16) m.in. wynikiem wysokiej infekcji w 4Q 13, 1Q 15 i 1Q 16 0 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Leki i produkty bez recepty Leki na receptę 51,1% 20-64 0-19 Wzrost na rynku leków na receptę na poziomie 4,1% hamowany przez negocjacje cenowe z przełomu lat 2013/2014 oraz 2015/2016 Źródło: IMS Pharmascope 12/2015 Rynek apteczny Rx (ATC1 A-V) Rynek apteczny leków i produktów bez recepty (CHC 1-97) Ceny detaliczne netto PLN sprzedaż z aptek otwartych do pacjenta IMS NPA 11/2016 6
Rynek osiągnął wartość 35,5 mld PLN i wzrósł o 3,8% względem roku ubiegłego Rynek farmaceutyczny w 2016 roku Rynek farmaceutyczny w 2016 roku (mld PLN) 4,8 Infekcja w 1Q 5,8 12,8 Nowe decyzje refundacyjne i nowo wynegocjowane ceny zbytu Projekt Leki 75+ czyli bezpłatne leki dla seniorów Kontynuacja wzrostu doustnych leków p/zakrzepowych 12,1 Leki i produkty bez recepty Szerszy dostęp pacjentów do innowacyjnych terapii na rynku szpitalnym Przesunięcie sprzedaży z rynku aptecznego Leki Rx refundowane Leki Rx nierefundowane Szpital Zarys zmian w ochronie zdrowia Narodowa Służba Zdrowia Zapowiedź nowelizacji ustawy refundacyjnej Zapowiedź nowelizacji prawa farmaceutycznego Żródło: IMS Pharmascope 12/2016, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: Rx refundowane (A-V, Rx) według kolejnych obwieszczeń MZ (A1,A2,A3); Rx nierefundowane (A-V, Rx) Rynek apteczny leków i produktów bez recepty: rynek aptek tradycyjnych (1-97) Rynek szpitalny (A-V bez K) wg IMS Dataview 09/2016 oraz NFZ 09/2016, Ceny producenta netto 7
mln PLN Leki z listy S z wysokim, dwucyfrowym wzrostem; wzrasta udział ordynacji lekarskich POZ Rynek apteczny Rx leki refundowane - leki z listy S wydane pacjentom 75+ bez dopłaty i z dopłatą Wartość leków z listy S wydanych pacjentom 75+ 250 +14,9% 232 28 202 200 49 40 150 100 153 76% 164 50 0 09-11/2015 09-11/2016 POZ bez dopłaty POZ z dopłatą SPECJALISTA 88% 13,1% Wartość leków z listy S wypisanych pacjentom 75+ w okresie wrzesień-listopad 2016 wzrosła o 13,4% w porównaniu do analogicznego okresu roku 2015 Wartość leków na receptę spoza listy S wydanych pacjentom 75+ wzrosła w analogicznych okresach o 2,0% Maleje wartość leków wypisanych przez lekarzy specjalistów, a rośnie wartość leków wypisanych przez lekarzy POZ We wrześniu blisko 24% wartości leków wypisanych przez lekarzy POZ realizowanych było z dopłatą pacjenta. W kolejnych miesiącach ten udział maleje do 13,1% w listopadzie Źródło: IMS NPA 11/2016 Ceny detaliczne brutto Rynek apteczny Lista S obwieszczenie refundacyjne 09/2016 i 11/2016 8
Rynek apteczny Rx spadki wartości związane przede wszystkim ze zmianą ceny produktów refundowanych Rynek apteczny leki Rx nierefundowane Top 10 schorzeń udział wartościowy 2016 0,0 5,0 mld Wzrost wartościowy % Rx nierefundowane Wzrost wartościowy % Rx refundowane Nadciśnienie 4,2% -3,2% Cukrzyca 43,5% -0,1% Astma 9,5% -0,2% Ch zakrzepowa 53,2% 7,4% Infekcja -5,0% -7,1% Hipercholesterole mia 0,5% -1,7% Ch mięsni i stawów 6,6% 1,5% Cukrzyca - testy 0,0% 2,9% Schizofrenia Ch nowotworowa 70% 49,1% 64,2% -12,4% -3,8% Rx refundowane Rx nierefundowane Żródło: IMS Pharmascope 12/2016, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny Rx: Rx refundowane (A-V, Rx) według kolejnych obwieszczeń MZ (A1,A2,A3); Rx nierefundowane (A-V, Rx) 9
Rynek apteczny SM apteki niezależne tracą rynek we wszystkich głównych klasach CHC Rynek apteczny SM klasy CHC Top 10 klas CHC1 udział wartościowy 2016 0,0 1,0 2,0 3,0 mld Zmiana % (PLN) SM apteki sieciowe Zmiana % (PLN) SM apteki niezależne 01 Grypa, choroby uk.odd. 13,0% -10,0% 04 Witaminy, minerały 24,0% -1,0% 02 Preparaty p/bólowe 03 Trawienie, uk.pokar. 10 Choroby uk. krąż. 06 Preparaty na skórę 16,0% 15,0% 13,0% 16,0% -7,0% -7,0% -10,0% -8,0% 82 Kosmetyki dla kobiet 11,0% -22,0% 05 Toniki, odporność 21,0% -4,0% 12 Układ mocz.-pł. 52 Nietrzymanie moczu apteki sieciowe 88% apteki niezalezne 23,0% 25,0% -3,0% -4,0% Żródło: IMS Pharmascope 12/2016, Cena detaliczna brutto PLN Rynek apteczny SM: rynek aptek tradycyjnych (1-97) 10
Rynek e-aptek rozwija się z dynamiką 47% rdr Sieci aptek kontrolują większość rynku e-aptek Rynek SM w podziale na apteki tradycyjne i e-apteki 5% Udział e-aptek we wzroście rynku SM E-apteka w podziale na klasy CHC 12 487 205 46,9% 13 114 301 15% 04 Witaminy, minerały 15,5% Others 52,3% 82 Kosmetyki dla kobiet 9,5% 12 282 4,3% 12 813 85% 35 Pożywienie dla dzieci 9% 03 Trawienie, uk.pokar. 6,3% 01 Grypa, choroby uk.odd. 7,3% MAT 08/2015 MAT 08/2016 MAT 08/2016 Apteka tradycyjna e-apteka Apteka tradycyjna e-apteka Źródło: IMS e-pharmacy Tracker 08/2016 11
Sieciowa Niezależna Internetowa Klienci e-aptek lubią wygodę i niskie ceny Pacjent planuje zakupy w e-aptekach i kupuje więcej niż w stacjonarnej PLN 140 137 8 7,5 120 6 100 4 2 2,8 2,7 2,2 2,1 3,0 80 60 50 48 0 LICZBA OPAKOWAŃ LICZBA SKU (POJEDYŃCZY PRODUKT) 40 20 0 WARTOŚĆ TRANSAKCJI Apteki internetowe sprzedają prawie trzykrotnie więcej opakowań produktów na jednym paragonie niż apteki sieciowe czy niezależne APTEKA SIECIOWA APTEKA NIEZALEŻNA APTEKA INTERNETOWA Źródło: dane źródłowe gross retail prices SM market (1-97) MAT 9/2015 12
Liczba i struktura aptek 13
Liczba aptek nadal rośnie (o 147 rdr) W Polsce działają 14716 apteki; wzrosły ich liczby w 10 województwach Liczba aptek w 2015-2016 Liczba aptek w Polsce 14 900 14 800 14 700 14 600 14 500 14 400 14 300 14 200 14 100 14 000 13 900 13 800 14 569 14 716 643 (+14) 385 (-6) >1500 1000-1499 500-999 0-499 1161 (+31) 1463 (+32) 794 (-1) 380 (-1) 736 (+7) 1654 (-1) 1299 (-3) 491 (+11) 1946 (+27) 1048 (+17) 912 (+1) 483 (-11) 858 (+21) 463 (+9) Źródło: Baza aptek QuintilesIMS, 2016.12 vs. 2015.12 Źródło: Baza aptek QuintilesIMS, 2016.12 vs. 2015.12 14
2015.01 2015.02 2015.03 2015.04 2015.05 2015.06 2015.07 2015.08 2015.09 2015.10 2015.11 2015.12 2016.01 2016.02 2016.03 2016.04 2016.05 2016.06 2016.07 2016.08 2016.09 2016.10 2016.11 2016.12 2016.01 2016.02 2016.03 2016.04 2016.05 2016.06 2016.07 2016.08 2016.09 2016.10 2016.11 2016.12 ale dynamika zmiany liczby aptek wyraźnie spada Od stycznia 2016 liczba aptek w Polsce wzrosła o 117 aptek 350 Przyrosty liczby aptek rok-do-roku Liczba aptek 01-12.2016 +117 300 14 700 250 14 650 200 150 14 600 100 14 550 50 0 14 500 Zmiana liczby aptek rdr Linear (Zmiana liczby aptek rdr) Liczba aptek Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS, 2016.12 Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS, 2016.12 15
Liczba aptek W Polsce działa 402 sieci o 20 więcej rdr Liczba aptek w sieciach to prawie 5,9 tys. Liczba sieci 5+ oraz aptek należących do tych sieci (2007 2016) 6 500 6 000 5 500 5 000 4 500 W okresie 15.10 16.10 powstało 52 sieci, a ubyło 30 450 400 350 300 Liczba sieci 4 000 250 3 500 200 3 000 2 500 2 000 150 100 1 500 50 1 000 2007Q3 2008Q3 2009Q3 2010Q3 2011Q3 2012Q3 2013Q3 2014Q3 2015Q3 2015.10 2016Q3 2016Q4 0 Liczba aptek w sieciach Liczba sieci Źródło: Baza aptek QuintilesIMS, 2016.12 16
Liczba aptek koniec roku sprzyja powstawaniu nowych sieci liczba sieci wzrosła aż o 14 od października 2016 Liczba sieci 5+ oraz aptek należących do tych sieci (2007 2016) 6 000 5 900 5 800 5 700 5 600 396 402 405 400 395 Liczba sieci 5 500 5 400 5 300 385 388 5676 5702 5882 390 385 5 200 5 100 5419 380 5 000 2016.01 2016.02 2016.03 2016.04 2016.05 2016.06 2016.07 2016.08 2016.09 2016.10 2016.11 2016.12 375 Liczba aptek w sieciach Liczba sieci Źródło: Baza aptek QuintilesIMS, 2016 17
Najszybciej rozwijają się największe sieci 40% aptek należy do sieci (+3 pproc. rdr) Struktura segmentów sieci aptek 2015.12 Struktura segmentów sieci aptek 2016.12 13,2% 15,7% (+2,5%) 37% sieci apteczne 2,6% 5,5% 40% sieci apteczne 2,4% (-0,2%) 5,7% (+0,2%) 63,1% 15,6% 60,1% (-3,0%) 16,1% (+0,5%) Sieci 50+ Sieci 30-49 Sieci 15-29 Sieci 5-14 Apteki Indywidualne Źródło: Baza aptek IMS Health 2015.12 Sieci 50+ Sieci 30-49 Sieci 15-29 Sieci 5-14 Apteki Indywidualne Źródło: Baza aptek QuintilesIMS 2016.12 18
Najszybciej rosnące sieci podwoiły liczbę aptek TOP20 sieci według liczby aptek w latach 2014-2016 TOP20 sieci 2014.12 TOP20 sieci 2015.12 TOP20 sieci 2016.12 1 Dbam o Zdrowie 1 Dbam o Zdrowie 1 Dbam o Zdrowie 2 Dr.Max 2 Dr.Max 2 Dr.Max 3 Cefarm 3 Cefarm 3 Cefarm 4 Słoneczne 4 Słoneczne 4 Ziko 5 Euro-apteka 5 Ziko 5 Słoneczne 6 Prima 6 Prima 6 Prima 7 Centrum Zdrowia 7 Centrum Zdrowia 7 Centrum Zdrowia 8 Ziko 8 Euro-apteka 8 Euro-Apteka 9 Super-Pharm 9 Super-Pharm 9 Dyżurna 10 Juventa 10 Dom Leków 10 Gemini 11 Wracam do Zdrowia 11 Zdrowit 11 Super-Pharm 12 Stylowa 12 Dyżurna 12 Dom Leków 13 Dyżurna 13 Stylowa 13 Cosmedica 14 Na zdrowie 14 Wracam do Zdrowia 14 Nowa Farmacja 15 Dom Leków 15 Na Zdrowie 15 Wracam do Zdrowia 16 Zdrowit 16 Cosmedica 16 Zdrowit 17 Magiczna 17 Juventa 17 Stylowa 18 Bliska 18 Nowa Farmacja 18 Hygieia 19 Kwiaty Polskie 19 Hygieia 19 Na Zdrowie 20 Cosmedica 20 Gemini 20 Niezapominajka Źródło: Opracowanie własne, Baza aptek QuintilesIMS 19
Rośnie grupa sieci 50+ i liczba należących do nich aptek TOP20 sieci według liczby aptek w latach 2014-2016 TOP20 sieci 2014.12 TOP20 sieci 2015.12 TOP20 sieci 2016.12 1 Dbam o Zdrowie 1 Dbam o Zdrowie 1 Dbam o Zdrowie 2 Dr.Max 2 Dr.Max 2 Dr.Max 3 Cefarm 3 Cefarm 3 Cefarm 4 Słoneczne 4 Słoneczne 4 Ziko 5 Euro-apteka 5 Ziko 5 Słoneczne 6 Prima 6 Prima 6 Prima 7 Centrum Zdrowia 7 Centrum Zdrowia 7 Centrum Zdrowia 8 Ziko 8 Euro-apteka 8 Euro-Apteka 9 Super-Pharm 9 Super-Pharm 9 Dyżurna 10 Juventa 10 Dom Leków 10 Gemini 11 Wracam do Zdrowia 11 Zdrowit 11 Super-Pharm 12 Stylowa 12 Dyżurna 12 Dom Leków 13 Dyżurna 13 Stylowa 13 Cosmedica 14 Na zdrowie 14 Wracam do Zdrowia 14 Nowa Farmacja 15 Dom Leków 15 Na Zdrowie 15 Wracam do Zdrowia 16 Zdrowit 16 Cosmedica 16 Zdrowit 17 Magiczna 17 Juventa 17 Stylowa 18 Bliska 18 Nowa Farmacja 18 Hygieia 19 Kwiaty Polskie 19 Hygieia 19 Na Zdrowie 20 Cosmedica 20 Gemini 20 Niezapominajka Źródło: Opracowanie własne, Baza aptek QuintilesIMS 20
2014.12 2015.01 2015.02 2015.03 2015.04 2015.05 2015.06 2015.07 2015.08 2015.09 2015.10 2015.11 2015.12 2016.01 2016.02 2016.03 2016.04 2016.05 2016.06 2016.07 2016.08 2016.09 2016.10 2016.11 2016.12 Mln PLN 57% sprzedaży generują sieci aptek W ciągu 2 lat udział sieci aptek 5+ wzrósł o 9,3 pproc. Rynek apteczny (mln PLN) i udział sieci aptek 5+ w rynku (2014 2016) 3 000 2 500 60% 58% 56% 2 000 1 500 1 000 500 udział sieci aptek 5+ w rynku aptecznym wzrósł o +9,3% pproc. 54% 52% 50% 48% 46% 44% 42% 0 40% Wartość rynku Udział sieci 5+ Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS, 2016.11 21
39,7% aptek odpowiada za 57,2% sprzedaży Sieci 50+ to już niemal 26% wartości rynku Struktura segmentów sieci aptek 2016.12 Wartościowy udział segmentów sieci 2016.11 15,7% 25,8% 2,4% 60,1% 40% 5,7% 42,8% sieci apteczne 57,2% sieci apteczne 16,1% 3,1% 9,2% Sieci 50+ Sieci 30-49 Sieci 15-29 Sieci 5-14 Apteki Indywidualne Źródło: Baza aptek QuintilesIMS 2016.12 19,2% Sieci 50+ Sieci 30-49 Sieci 15-29 Sieci 5-14 Apteki 1-4 Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS 2016.11 22
Apteki sieciowe to ponad połowa wartości rynku 18 sieci z segmentu 50+ generuje już 45% udziałów w rynku sieci 100% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 57,7% 52,1% 48,3% 43,3% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 27% 33,7% 36,9% 18% 10,2% 9,8% 14% 17,4% 16,1% 45,0% 5,4% 16,1% 30% 20% 42,3% 47,9% 51,7% 57,2% SIECI 30% 20% 41% 38,8% 37,2% 33,5% 10% 10% 0% 2013 2014 2015 2016.11 0% 2013 2014 2015 2016.11 CHAIN NO CHAIN CHAIN 5-14 CHAIN 15-29 CHAIN 30-49 CHAIN 50+ Źródło: QuintilesIMS Pharmascope Rynek apteczny CH (1-97) Cena detaliczna brutto PLN 23
Nie wszędzie sieci mają mocną pozycję 48% aptek w PM należy do sieci, tylko 28% w DŚ 50% 45% Struktura sieci aptek wg województw 2016.11 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 16% 3% 12% 5% 3% 3% 17% 11% 16% 21% 21% 20% 14% 12% 14% 12% 1% 18% 10% 16% 2% 6% 6% 12% 7% 7% 2% 5% 3% 3% 9% 18% 1% 15% 16% 16% 12% 11% 8% 16% 15% 3% 5% 6% 0% 1% 6% 16% 3% 6% 6% 8% 1% 2% 2% 4% 2% 29% 1% 24% 20% 6% 19% 16% 0% 14% 15% 7% DŚ KP LB LS ŁD MP MZ OP PK PL PM ŚL ŚK WM WP ZP POLSKA Sieć 50+ Sieć 30-49 Sieć 15-29 Sieć 5-14 średnio Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS, 2016.11 24
Apteki indywidualne i sieci wyzwania w 2017 roku 25
Skala zmian w strukturze aptek jest ogromna ale nie wpływa to na dostępność leków/aptek dla pacjenta Zamknięcia aptek Otwarcia aptek Źródło: Opracowanie własne, zmiany 2016.09 vs 2016.01 26
Nowe apteki w nowym formacie Nowoczesne apteki otwierają się tam, gdzie jest duży ruch pacjentów http://wyborcza.biz/biznes/1,147743,18966738,chorobliwy-brak-lekow-w-polskichaptekach.html grupacosmedica.pl http://wikimapia.org/12881449/pl/apteka-brze%c5%bano http://www.rynekaptek.pl/marketing-i-zarzadzanie/plan-sieci-dr-zdrowie-50-aptek-do- 2017,13258.html 27
3 230 1 749 3 979 2 381 4 890 4 834 4 725 2 597 Liczba SKU Liczba SKU 2 850 2 872 który umożliwia ekspozycję większego asortymentu Sieci aptek maja w ofercie / sprzedaży ok. 1,6 SKU więcej niż apt. ind. 6 000 Magazyn: śr. liczba SKU w aptekach 3 500 Sprzedaż: śr. liczba SKU w aptekach 5 000 3 000 4 000 2 500 2 000 3 000 1 500 2 000 1 000 Sieci 50+ mają o >1,6 tys. SKU więcej w ofercie 1 000 500 Sieci 50+ sprzedają o >1,1 tys. SKU więcej - Sieć 50+ Sieć 30-49 Sieć 15-29 Sieć 5-14 Niezalezna - Sieć 50+ Sieć 30-49 Sieć 15-29 Sieć 5-14 Niezalezna Średnio SKU na aptekę Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, 2016.11 Średnio SKU na aptekę Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, 2016.11 28
Koncentracja rynku RX [SKU] Coraz więcej SKU wśród top produktów dostępnych w aptece TOP produktów stanowiący 80% wartości rynku dla MAT 07/2015 1 315 SKU z 9 498 dostępnych (13,8%) TOP produktów stanowiący 80% wartości rynku dla MAT 07/2016 1 364 SKU z 10 181 dostępnych (13,4%) 80% 80% Źródło: IMS Pharmascope 07/2016 A-V RX 29
Koncentracja rynku OTC [SKU] Coraz więcej SKU wśród top produktów dostępnych w aptece TOP produktów stanowiący 80% wartości rynku aptecznego OTC dla MAT -1 1 303 SKU z 16 167 dostępnych (8,06%) TOP produktów stanowiący 80% wartości rynku aptecznego OTC dla MAT -0 1 384 SKU z 17 336 dostępnych (7,98%) 80% 80% Źródło: IMS Pharmascope 11/2016 1-18; 97 SM 30
Wartość koszyka (PLN) Szerszy asortyment i niższe ceny Cena leków/produktów kluczowa w walce o pacjenta Wartość śr. koszyka TOP50 produktów OTC 1 400 1 380 1 360 1 340 1 381 1 342 1 370 1 338 1 384 1 344 1 377 1 376 1 370 1 338 1 337 1 338 1 382 1 382 1 344 1 346 1 390 1 388 1 350 1 349 1 372 1 371 1 374 1 333 1 334 1 333 1 320 1 314 1 316 1 318 1 317 1 311 1 314 1 320 1 322 1 324 1 324 1 310 1 312 1 309 1 300 1 280 1 260 2015.11 2015.12 2016.01 2016.02 2016.03 2016.04 2016.05 2016.06 2016.07 2016.08 2016.09 2016.10 2016.11 SIEĆ INDYW RYNEK Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS, 2016.11; stały koszyk TOP50 OTC wg 11.2016 31
przyciągają pacjentów do aptek sieciowych Apteki sieciowe odwiedza dwa razy więcej pacjentów niż indywidualne Średnia dzienna liczba pacjentów w aptece Sieć 50+ 159 Sieć 30-49 185 Sieć 15-29 178 http://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/lodz/informator-swiateczny-2014-r/1b2ccnq Sieć 5-14 147 Sieć mała 2-4 91 Niezalezna 82 0 50 100 150 200 Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, 2016.06 http://www.poranny.pl/strefa-biznesu/wiadomosci/z-regionu/a/bialystok-apteka-pod-lwem-rozdajepieniadze,10298100/ 32
2014.11 2014.12 2015.01 2015.02 2015.03 2015.04 2015.05 2015.06 2015.07 2015.08 2015.09 2015.10 2015.11 2015.12 2016.01 2016.02 2016.03 2016.04 2016.05 2016.06 2016.07 2016.08 2016.09 2016.10 2016.11 Tysiące PLN Lepsze zarządzanie daje sieciom większe obroty Średnie obroty aptek indywidualnych utrzymują się poniżej 150 tys. PLN Średni miesięczny obrót wg segmentów sieci: 2014 2016 [tys. PLN] 400 350 Sieci 15-29 i 50+ generują obroty pow. 250 tys. PLN 300 250 200 150 100 50 0 Apteki 1-4 Sieć 5-14 Sieć 15-29 Sieć 30-49 Sieć 50+ RAZEM Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, Baza aptek QuintilesIMS, 2016.11 33
24,6% 24,8% 21,0% 20,1% 18,2% 20,6% 19,9% 22,4% 53 54 61 54 52 52 59 55 Średnia marża Średnia rotacja 131 149 225 282 306 355 210 175 17,03 16,82 17,12 16,56 15,93 17,08 17,09 16,91 Średnia cena Średnia cena Sieci aptek: orientacja biznesowa Wyzwania dla sieci aptek: WYNIK FINANSOWY 400,0 350,0 300,0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 126 209 Średnia sprzedaż apteki (wartościowo) 274 241 261 353 0,0 Niezależna Sieć 2-4 Sieć 5-14 Sieć 15-29 Sieć 30-49 Sieć 50+ (bez 2015.11 2016.11 TOP3) 222 TOP3 171 RAZEM 18,0 17,5 17,0 16,5 16,0 15,5 16,94 16,75 Średnia cena (PLN) 17,56 17,10 16,38 17,37 15,0 Niezależna Sieć 2-4 Sieć 5-14 Sieć 15-29 Sieć 30-49 Sieć 50+ (bez 2015.11 2016.11 TOP3) 17,47 TOP3 17,13 RAZEM 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 23,8% 24,0% Średnia marża (%) 17,8% 17,3% 18,7% 17,5% 15,3% 22,4% Niezależna Sieć 2-4 Sieć 5-14 Sieć 15-29 Sieć 30-49 Sieć 50+ (bez TOP3) 2015.11 2016.11 TOP3 RAZEM 62 60 58 56 54 52 50 48 52 53 Średnia rotacja (dni) 61 46 Niezależna Sieć 2-4 Sieć 5-14 Sieć 15-29 Sieć 30-49 Sieć 50+ (bez TOP3) 2015.11 2016.11 56 59 54 59 TOP3 55 RAZEM Źródło: QuintilesIMS Pharmascope, 2016.11 34
Jak będzie wyglądał ranking największych sieci w 2017? Dobrze zarządzane sieci wirtualne zmienią obraz TOP10 sieci/grup # TOP 10 Sieci Panel IMS # TOP10 Grup Panel IMS 1 Dbam o Zdrowie TAK 2 Dr.Max TAK 3 CEFARM TAK 4 Ziko TAK 5 Słoneczne 6 Prima TAK 7 Centrum Zdrowia 8 Euro-Apteka TAK 9 Dyżurna 10 Gemini TAK 1 Dbam o Zdrowie TAK 2 Partner+ TAK 3 Dr.Max TAK 4 CEFARM TAK 5 Apteka i Partnerzy TAK 6 Multi-Pharm TAK 7 Prima TAK 8 Sekret Zdrowia TAK 9 Ziko TAK 10 Słoneczne NIE Źródło: Opracowanie własne, baza aptek QuintilesIMS 35
Dlaczego apteki indywidualne się integrują? Presja ze strony sieci i korzyści zakupowe to główne motywatory Ograniczenia finansowe Wzrost konkurencji Zmiany na rynku dystrybucji Oczekiwania klientów/pacjentów Opłaty i koszty działalności Marże zakupowe Dodatkowe serwisy dla pacjentów Rozwój sieci Rozwój sieci wirtualnych Nowe kanały Konsolidacja hurtu zwiększa siłę rynkową hurtowni Nowe formaty aptek Odejście od podstawowego asortymentu (leków) Integracja z innymi podmiotami ochrony zdrowia Serwisy mobilne i internetowe Nowe serwisy (np. wznowienia recept, dostawy do domu) Poprawa wydajności i sposób na nowe przychody Wyróżnienie się na rynku, wydajność, wykorzystanie nowych kanałów Wzrost potencjału/siły i spojrzenie na nowe kanały Inwestycje w nowe technologie/umiejętności nowe serwisy 36
Sieci wirtualne w Europie Zachodniej W 31 krajach Europy działa ponad 300 sieci wirtualnych z czego prawie 100 sieci w krajach CEE Europa Północna, Zachodnia i Południowa: większość sieci wirtualnych zarządzana jest przez hurtownie tylko 50% ma swój brand ponad 50% prowadzi programy lojalnościowe dla pacjentów w ponad 50% wprowadzono zarządzanie kategoriami większość z nich korzysta z odpowiednich narzędzi zarządczych Europa Północna, Zachodnia i Południowa: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Holandia, Portugalia, Hiszpania, Szwecja, Szwajcaria, Turcja, Wielka Brytania; Źródło: Dane i szacunki IMS Health, 2014-2015 37
Czy apteki indywidualne w grupach ustępują sieciom? Dla pacjenta apteki w sieci wirtualnej wcale nie muszą się różnić od sieci Gesund ist bunt Alphega Pharmavie Linda Źródło: Internet 38
Co musi wiedzieć nowocześnie zarządzana apteka? Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 39
Na sukces apteki składa się wiele elementów Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 40
Bez analizy wyników apteki trudno sprostać walce z konkurencją Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 41
Analiza wyników według produktów i ich grup to podstawa zarządzania kategoriami Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 42
Cena ma kluczowe znaczenie dla pacjenta i sukcesu apteki Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 43
Znając wyniki wg producenta łatwiej maksymalizować marżę i negocjować warunki Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 44
Znając profil pacjenta apteka lepiej dopasuje asortyment i dodatkowe usługi dla pacjenta Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 45
Optymalizacja magazynu uwalnia środki finansowe i.. zwiększa dostępność produktów Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 46
Optymalizacja generyków zwieksza zysk apteki Centrum Informacji Aptecznej nowe narzędzie QuintilesIMS dla aptek 47
Prognoza i podsumowanie 48
W roku 2017 spodziewamy się wyższej dynamiki rynku Rynek farmaceutyczny wzrost; PLN Prognoza rynku farmaceutycznego na 2017 rok Główne czynniki kształtujące dynamikę 2017 0 5 10 Rx refundowane 4,0 6,7 Wprowadzenie/ rozszerzenia listy bezpłatnych leków dla seniorów (+) Możliwe wejście nowych produktów do refundacji aptecznej (+) Wejścia pierwszych odpowiedników generycznych (-) Rx nierefundowane 2,4 4,5 Kontynuacja wzrostu w chorobie zakrzepowej, cukrzycy (+) Możliwe wejścia nowych leków (+) Możliwy spadek cen - wynik konkurencji i znaczenia sieci aptecznych (-) SM (OTC PAC PEC NUT) 3,4 5,5 Efekt switch ów Rx/OTC oraz wejścia nowych produktów (+) Brak piku infekcyjnego (-) Regulacje np. dostępność na mass market vs reklama, efekt 75 (+/-) Szpital 5,0 9,0 Efekt wejścia nowych cząsteczek do programów lekowych (+) Nowe leki biopodobne i generyczne (-) Rynek total 3,7 6,1 Wzrost minimum Wzrost maksimum Żródło: QuintilesIMS obliczenia własne Rynek apteczny Rx: Rx refundowane (A-V, Rx) według kolejnych obwieszczeń MZ (A1,A2,A3); Rx nierefundowane (A-V, Rx) Rynek apteczny SM: rynek aptek tradycyjnych (1-97) + rynek e-aptek (1-97) Rynek szpitalny (A-V bez K) wg IMS Dataview oraz NFZ 49
Co nas czeka w 2017 roku? Nowe prawo farmaceutyczne Możliwość posiadania maksimum czterech aptek przez jednego właściciela farmaceutę lub spółkę farmaceutów Kryteria ograniczające liczbę aptek: ludnościowe (jedna apteka na 3000 osób) i odległościowe (co najmniej 0,5 i 1 km odległości między aptekami) Zapisy wyłączające przepisy prawa cywilnego i handlowego w odniesieniu do placówek aptecznych. Wyłączają one stosowanie przepisów Kodeksu spółek handlowych w zakresie sukcesji uniwersalnej w odniesieniu do aptek ogólnodostępnych. Wyłączono także możliwość dziedziczenia zezwolenia na prowadzenie apteki przez spadkobiercę, który nie jest farmaceutą Wprowadzenie listy aptecznej, która ma zawierać konkretne preparaty, które przejdą badania jakościowe, a ich wytwórcy złożą odpowiedni wniosek Ograniczenie dostępności leków OTC na rynku masowym 50
Podsumowanie Zmiany w strukturze aptek Dane za wrzesień 2016 Sieci aptek często wiedzą o rynku więcej niż hurtownie Rośnie liczba aptek w sieciach (+513 rdr) Liczba aptek indywidualnych spada (-366 rdr) 402 sieci aptek (+19 rdr) skupia ponad 5880 aptek Liczba aptek w Polsce (14716) nie rośnie już tak szybko 18 Największych sieci (2310 apteki) to ok. 26% wartości rynku Apteki sieciowe mają 2x więcej pacjentów Marki własne aptek to ok. 1% rynku Rynek e-aptek to >330 mln zł rocznie z ok. 47% dyn. rdr Sieci 50+ mają w ofercie 1,5 tys. SKU więcej niż apteki indywidualne Istotny wpływ na wartość rynku ma układ dni sprzedażowych w roku Nowe apteki zwiększają dynamikę rynku (dynamika LFL 3,2% niższa niż całego rynku 3,4%) 51
Dziękuję Marcin Gawroński Senior Manager, Supplier Relations Poland & Baltics, QuintilesIMS Marcin.Gawronski@quintilesims.com Zasady użytkowania: Prezentacja jest przeznaczona wyłącznie do użytku wewnętrznego adresata i może być w całości lub części wykorzystywane tylko w przypadku podania źródła QuintilesIMS. QuintilesIMS zastrzega, iż jakakolwiek interpretacja danych zawartych w studium może być dokonywana wyłączenie w kontekście przyjętej metodyki i założeń. QuintilesIMS odmawia jakiejkolwiek odpowiedzialności za skutki decyzji bądź ich zaniechania, podjętych w wyniku zapoznania się z niniejszym opracowaniem 52