Dokąd zmierzasz farmacjo? Nowe prawo wpływ na rynek oraz wyzwania dla branży farmaceutycznej w Polsce

Transkrypt

1 Dokąd zmierzasz farmacjo? Nowe prawo wpływ na rynek oraz wyzwania dla branży farmaceutycznej w Polsce Michał Pilkiewicz, Country Manager, IMS Health, Polska

2 Agenda Rok 2012 podsumowanie 10 miesięcy Prognoza 2012 wpływ na rynek, pacjenta i NFZ Zmiany w kanale dystrybucji 2

3 Zmiana wartościowa (%) Dynamika rynku leków w 2012 roku Pierwszych dziesięć miesięcy 2012 roku pokazuje wyhamowanie dynamiki rynku leków po dużym wzroście w końcówce 2011 roku Gdyby rok kalendarzowy zakończył się na październiku 2012 roku (suma dwunastu miesięcy 11/ /2012) 8% Rynek leków nadal hamuje 6% 4% 2% 0% -2% -4% -6% -8% Rynek produktów OTC również zanotował ujemną dynamikę wzrostu -10% -12% -6.9% -8.5% -1.0% Rynek apteczny Rynek Rx Rynek OTC Produkt Mix Ceny Inne Nowe paczki Nowe produkty Źródło: IMS Pharmascope, Rynek apteczny (A-V), Rynek apteczny Rx (A-V; Rx), Rynek OTC (OTC ) 3

4 W43 W45 W47 W49 W51 W01 W03 W05 W07 W09 W11 W13 W15 W17 W19 W21 W23 W25 W27 W29 W31 W33 W35 W37 W39 W41 W43 Milion opakowań Konsekwencje nowych list refundacyjnych Nowe listy spowodowały kilkunastoprocentowy spadek ilościowy i wartościowy rynku leków Rx Sprzedaż tygodniowa opakowań leków na receptę w aptekach w okresie od 11/ / LISTOPAD/ GRUDZIEŃ STYCZEŃ/ LUTY MARZEC/ KWIECIEŃ MAJ/ CZERWIEC LIPIEC/ SIERPIEŃ 2011/ /2011 WRZESIEŃ/ PAŹDZIERNIK Zmiany wartości rynku Rx w kolejnych okresach 2-miesięcznych -20,1% -13,8% -7,7% -15,3% -11,6% 4 Spadek ilościowy po 10 miesiącach dla rynku aptecznego Rx: -10,2% Spadek wartościowy po 10 miesiącach dla rynku aptecznego Rx: -13,7% (spadek o 1,88 mld PLN) Źródło: IMS Pharmascope weekly, IMS DataView, leki Rx wg. ATC A-V, leki refundowane oraz nierefundowane; dynamika % rok do roku

5 Konsekwencje nowych list refundacyjnych Żadna z TOP 20 grup produktowych/schorzeń nie odzyskała wartości z pierwszych 10 miesięcy 2011 roku Wartość przychodów w TOP 20 schorzeniach w okresie 01-10/2012 w porównaniu z analogicznym okresem w % 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Nadcisnienie 3,4% Astma Cukrzyca Obniż. poziom cholest i triglic Infekcja Schizofrenia Przeciwzakrzepowe Choroba Wrzodowa Leki p/bólowe i p/zapalne Testy cukrzycowe Antykoncepcja Leki na przerost prostaty Uspokajające i nasenne Depresja Padaczka Alergia Onkologia Leki nootropowe Zmiana sprzedaży wartościowej(pln) na rynku aptecznym Rx w okresie 01-10/2012 vs 01-10/ % 23,5% 7,7% 8,9% 19,9% 24,5% 27,3% 16,5% 14,0% 34,8% 6,2% 8,7% 4,4% 6,6% 14,7% 15,7% 19,3% 8,1% 100% = wartość rynku (w PLN) w okresie 01-10/2011 Dermatolog p/infekcyjne 5,3% Jaskra 5,5% 5 Wartość rynku (w PLN) w okresie styczeń październik 2012r. Źródło: IMS Pharmascope 10/2012, Rynek apteczny Rx (A-V; Rx), ceny detaliczne brutto wyrażone w PLN

6 Konsekwencje nowych list refundacyjnych Również żadna z TOP 20 korporacji na rynku aptecznym Rx nie odzyskała poziomu sprzedaży z analogicznego okresu roku Wartość przychodów (w PLN) w TOP 20 korporacji w okresie 01-10/2012 w porównaniu z analogicznym okresem w 2011 r. 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% POLPHARMA GROUP GSK PHARMA SANOFI-AVENTIS SERVIER SANDOZ CORP. TEVA GROUP KRKA VALEANT PHARMA ADAMED GROUP GEDEON RICHTER COR PFIZER CORP. NOVARTIS CORP. MERCK & CO. NOVO NORDISK BAYER ROCHE ASTRAZENECA ABBOTT LABORATORIE Zmiana sprzedaży wartościowej(pln) na rynku aptecznym Rx w okresie 01-10/2012 vs 01-10/ % 4,4% 16,3% 20,6% 12,8% 16,8% 9,4% 10,4% 5,5% 14,4% 5,4% 24,4% 33,4% 27,5% 12,8% 15,9% 37,5% 14,6% 20,5% 100% = wartość rynku (w PLN) w okresie 01-10/2011 ASTELLAS PHARMA 18,9% ZENTIVA 20,1% Źródło: IMS Pharmascope 10/2012, Rynek apteczny Rx (A-V; Rx), ceny detaliczne brutto 6 Wartość rynku (w PLN) w okresie styczeń październik 2012r.

7 TOP 10 korporacji Rx wg zmiany sprzedaży wartościowej 01-10/2012 Top 50 korporacji na rynku aptecznym Rx Tylko 6 z nich odnotowało wzrost sprzedaży w 01-10/ % 20% 40% 60% 80% 100% 120% 140% AMGEN ROCHE 43% 38% (-)14,7% średnia dla rynku aptecznego Rx NOVARTIS CORP. 33% OVITA NUTRICIA GENEXO MERCK & CO. PFIZER CORP. GRUENENTHAL UCB CELON PHARMA BRISTOL MYERS SQUI MERCK KGAA IPSEN POLAND CHIESI Korporacje, które wykazują spadek na rynku aptecznym Rx YTD 10/2012 vs YTD 10/2011 Korporacje, które wykazują wzrost na rynku aptecznym Rx YTD 10/2012 vs YTD 10/ % 28% 27% 24% 24% 23% 22% 4% 5% 7% 12% 100% = wartość rynku (w PLN) w okresie 01-10/2011 AFLOFARM 16% ACTAVIS 21% Wartość rynku w 01-10/2012 Źródło: IMS Pharmascope 10/2012, Rynek apteczny Rx (A-V), ceny detaliczne brutto 7

8 Agenda prezentacji Rok 2012 podsumowanie 10 miesięcy Prognoza 2012 wpływ na rynek, pacjenta i NFZ Zmiany w kanale dystrybucji 8

9 Milion PLN Zmiany prognozy na 2012 Ze względu na nowe listy i zmiany na rynku prognoza na 2012 rok była kilkukrotnie zmieniana Prognoza Styczeń 2012 Listopad ,8% -8,5% Rx (refundowane)* Rx (nierefundowane)* ,0% -2,7% -18,8% -15,9% Produkty OTC ,2% -7,5% Szpitale ,2% +1,4% ,8% +7,5% F 2012 F 2012 * Leki refundowane w 2011 oraz w 2012 roku. Rynek apteczny Rx -2,7 mld PLN Rynek apteczny i szpitalny łącznie -2,4 mld PLN Źródło: IMS Pharmascope, Rynek apteczny (A-V), Rynek apteczny Rx (A-V; Rx), Rynek OTC (OTC ), szpitale (sell in) 9

10 NFZ po 9 miesiącach 2012 roku wydał o 1,4 mld zł mniej na refundację leków niż w roku 2011 Wpływ nowych list refundacyjnych na rynek na rynek leków refundowanych (według obwieszczenia z ob. od 1 listopada 2012) DANE z raportu NFZ po EAN ach Refundacja specjalna oraz BRAK DANYCH mld PLN 8.4 mld 6.4 mld rok 2011 rok 2012 Nie są przedmiotem analizy Oficjalne dane publikowane przez NFZ pokazują, że w okresie styczeń wrzesień 2012 NFZ wydał mniej na refundację leków w aptekach o 1.4 mld PLN niż w tym samym okresie w 2011 roku. Dane NFZ Prognoza IMS *nie zawiera pozycji BRAK DANYCH I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Kwota refundacji 2012 (mln PLN) Oszczędności NFZ (mln PLN) % oszczędności vs 2011roku -37% -23% -23% -18% -20% -11% -24% -26% -26% -26% -26% -26% -24% -1.4 mld PLN Źródło: IMS Refundator, lista refundacyjna edycja wrzesień 2012 W symulacji wykorzystano ceny z listy 09/2012 i sprzedaż ilościową z 2011 r. 10

11 Cukrzyca testy Astma Przeciwzakrzepowe Cukrzyca Schizofrenia Choroba Wrzodowa Padaczka Infekcja Onkologia Choroba Alzheimera Wspomag przy lecz onkol. Immunosupresanty Leki p/bólowe i p/zapalne Grzybica Choroba Parkinsona Osteoporoza Przeciwbólowe Obniż p. cholester. Leki rozkurczowe Leki na prz/prostaty Miliony PLN Gdzie pacjenci zapłacą mniej? Tylko w 7 z Top 20 schorzeń w wyniku wprowadzenia nowych list refundacyjnych pacjenci zapłacą mniej TOP 20 schorzeniach o największej dynamice zmian w 2012 roku Przykład: - Padaczka: Pacjenci dopłacą 29 mln PLN NFZ zaoszczędzi 100 mln PLN dopłata w mln PLN NFZ -69 Pacjent oszczędność w mln PLN Całkowite oszczędności NFZ MLN PLN Źródło: IMS Refundator, lista refundacyjna edycja wrzesień Całkowite oszczędności dla pacjentów - 409,2 MLN PLN

12 Zmiany cen leków dla pacjentów Nowe ceny, zmiana limitów oraz sztywne ceny i marże spowodowały bardzo duże zmiany cen leków dla pacjentów Porównanie realnej (po rabatach) kwoty współpłacenia pacjenta za leki w głównych schorzeniach w 2011 oraz 2012 roku Rok 2011 Rok 2012 Zmiana % Schorzenie/grupa produktów Cena detaliczna Cena dla pacjenta Cena detaliczna Cena dla pacjenta Cena dla pacjenta Leki na przerost prostaty 36,9 10,8 34,3 8,4-23% Depresja 25,6 14,1 24,2 11,0-22% Obniżające poz cholest i trigl 25,4 12,3 24,0 10,7-13% Alergia 19,9 12,5 21,1 10,9-13% Wspomag przy lecz onkol 807,0 4,3 688,6 3,8-12% Nadcisnienie 15,3 10,8 15,5 10,1-7% Przeciwbólowe 40,8 7,8 40,5 7,4-5% Infekcja 29,4 15,7 28,9 15,7 0% Jaskra 40,9 10,2 41,8 10,6 3% Astma 62,3 9,6 61,6 10,8 13% Cukrzyca 29,2 7,9 28,2 9,3 17% Leki p/bólowe i p/zapalne 14,5 6,6 15,1 8,0 21% Choroba Wrzodowa 21,2 9,5 20,8 11,6 22% Choroba Parkinsona 61,1 11,1 55,7 14,2 28% Przeciwzakrzepowe 80,8 11,1 77,6 15,2 37% Immunosupresanty 268,3 3,9 222,4 6,8 73% Schizofrenia 46,5 1,2 44,3 2,9 137% Testy cukrzycowe 49,1 3,4 43,5 10,8 222% Padaczka 32,9 1,6 33,4 5,6 252% Onkologia 190,7 2,3 163,5 10,6 367% Źródło: IMS Refundator, lista refundacyjna edycja listopad 2012, Pharmascope 2012/09 12

13 Zmiany poziomu odpłatności pacjentów Ustawa wprowadziła dla około 30% leków refundowanych zmiany poziomu odpłatności pacjentów co 2 miesiące Porównanie kolejnych list refundacyjnych publikowanych w 2012 roku Zmiana poziomu odpłatności pacjenta (liczba leków) Listy Marzec vs Styczeń Listy Maj vs Marzec Listy Lipiec vs Maj Listy Wrzesień vs Lipiec Listy Listopad vs Wrzesień Prognoza listy Styczeń vs Listopad Pacjent płaci więcej Pacjent płaci mniej ~1500 Zmiana ceny zbytu ? Razem liczba leków gdzie nastąpiła zmiana: Na podstawie IMS Refundator i aktualnej prognozy do końca roku widać, że podobny zakres zmian będzie również na kolejnych listach w 2012 r. W styczniu 2013 r. zmiana marży hurtowej do 6% spowoduje spadek odpłatności dla znaczącej liczby produktów zmiany te będą jednak niewielkie. Źródło: IMS Refundator, nowe listy refundacyjne edycje z 2012 r. 13

14 Agenda prezentacji Rok 2012 podsumowanie 10 miesięcy Prognoza 2012 wpływ na rynek, pacjenta i NFZ Zmiany w kanale dystrybucji 14

15 Rynek aptek 2012 apteki pod presją Rynek aptek w Polsce PRESJA OTOCZENIA DZIAŁANIA APTEK Źródło: Opracowanie własne 15

16 Liczba aptek nie spada, lecz rośnie! Rynek aptek w Polsce Obrona przed zamknięciem: - zużywanie zapasów marży - optymalizacja kosztów - optymalizacja magazynu - obniżki wynagrodzeń - redukcje zatrudnienia Skala zmian miesięcznie: - od zmian właściciela - od nowych aptek - od zamknięć - zawieszenia i ponowne otwarcia Źródło: Baza aptek IMS Poland liczba aptek 16

17 26% aptek sieciowych to 41% rynku Rynek aptek w Polsce Struktura aptek Struktura sprzedaży (wart.) 8,3% 26,2% aptek sieciowych 3,9% 3,1% 10,9% 10,6% 40,5% sprzedaży aptek 8,1% 7,1% 59,5% 14,8% 73,9% sieci 50+ sieci sieci sieci 5-14 pozostałe apteki sieci 50+ sieci sieci sieci 5-14 pozostałe apteki Źródło: Baza aptek IMS Poland, wrzesień

18 Średnia sprzedaż spadła w ponad 3/4 aptek Rynek aptek w Polsce Zmiana obrotów aptek vs Śr. Sprzedaż (tys. PLN)a % rdr 4% 18% RYNEK 141,0-14,0% Niezależne 112,5-15,5% Sieci ,5-20,8% Sieci ,1-5,1% 77% Sieci ,7-6,7% Sieci ,3-19,7% Spadek Bez zmiany Wzrost Źródło: Dane z aptek, wartościowo w cenach detalicznych 18

19 Miliony Wysokość marży aptecznej dla leków refundowanych Średnia realizowana marża spadła w 2012 r. o 75 milionów miesięcznie Panika zakupowa w grudniu 2011 roku ponad dwu krotnie zwiększyła kwotę realizowanej marży na lekach refundowanych Zrealizowana marża kasowa (kwotowo PLN) w aptekach na leki refundowane Średniomiesięczna kwota marży w 2011 roku 179,5 mln PLN Średniomiesięczna kwota marży w 2012 roku 103,7 mln PLN Marża kasowa: jest to realna, całkowita kwota marży zrealizowana przez apteki, wyliczona w oparciu o różnicę całkowitej wartości sprzedaży vs całkowitych wartości zakupów w danym okresie. Źródło: IMS Pharmascope 09/2012, leki Rx refundowane (A-V) 19

20 Tysiące opakowań Zmiany w poziomie zapasów aptecznych leków Rx Apteki dla TOP 5 grup produktowych zmniejszyły ilościowo wielkość stanów o ponad 15% Magazyn apteczny leków Rx refundowanych nie wrócił do poziomu z 2011 roku Panika zakupowa w 4Q 2011 roku spowodowała zmniejszenie stanów magazynowych. Natomiast wprowadzenie w życie ustawy refundacyjnej w 2012 roku zredukowało jeszcze bardziej poziom magazynów Dla wybranych pięciu grup produktowych poziom magazynu aptecznego zmniejszył się średnio o 15,3% (liczba opakowań) C0 CARDIOVASCULAR SYSTEM A0 ALIMENTARY T.& METABOLISM J0 SYSTEMIC ANTI- INFECTIVES N0 NERVOUS SYSTEM R0 RESPIRATORY SYSTEM 2Q Q Q Q Q Q 2012 Źródło: Pharmascope 09/2012, rynek apteczny Rx, leki refundowane wg wrześniowych list refundacyjnych 20

21 Miliony Straty aptek związane z przeceną zapasów Wyniosły w związku ze zmianami list blisko 36 milionów zł. Koszty przeceny magazynu wynikające ze zmiany cen na listach refundacyjnych Ed. Stycz. Ed. Marc. Ed. Majowa Ed. Lipc. Ed. Wrześ. Ed. Listop. -31,6-1,8-0,5-0,7-0,6-0,5 Strata w wysokości 35,6 mln PLN (styczeń-listopad 2012) Wartości w cenach netto. Przykładowa sytuacja kiedy na skutek zmian legislacyjnych cena detaliczna produktu staje się niższa niż zeszło-miesięczna cena hurtowa tego produktu. Źródło: Ministerstwo Zdrowia. H01C2 ANTIGROWTH HORMONES Okres Cena zbytu Cena hurtowa Cena detaliczna ,7 zł 3 097,7 zł 3 109,7 zł ,9 zł 2 468,4 zł 2 518,4 zł ,9 zł 2 468,4 zł 2 518,4 zł ,9 zł 2 468,4 zł 2 518,4 zł ,9 zł 2 468,4 zł 2 518,4 zł ,9 zł 2 468,4 zł 2 518,4 zł ,9 zł 2 468,4 zł 2 518,4 zł ,0 zł 2 311,2 zł 2 368,6 zł ,0 zł 2 311,2 zł 2 368,6 zł ,0 zł 2 311,2 zł 2 368,6 zł Analiza obejmuje wyłącznie sytuacje kiedy cena detaliczna jest mniejsza od zeszło-miesięcznej ceny hurtowej. Nie obejmuje zmniejszenia się marży hurtowej wynikającej ze zmiany cen. ceny brutto * Źródło: IMS Pharmascope, listy refundacyjne M.Z. 21

22 Nadcisnienie Astma cukrzyca Obniżające poziom cholesterolu i triglicerydów Infekcja Schizofrenia Choroba Wrzodowa Przeciwzakrzepowe Testy cukrzycowe BPH Padaczka Leki p/bólowe i p/zapalne Onkologia Jaskra Depresja Miliony Realizowana kwota marży po 9 miesiącach 2012 Spadek konsumpcji oraz zmiany w marżach przekładają się na spadek realizowanej kwoty marży przez apteki na lekach refundowanych We wszystkich schorzeniach z top 15 kwota marży w 2012 r. spadła Marża kasowa (netto): Okres styczeń wrzesień 2012 vs styczeń wrzesień mln PLN różnica marży w 2012 marża w TOP 15 największych schorzeń pod względem wartości sprzedaży w Źródło: IMS Pharmascope, Marża kasowa: jest to realna całkowita kwota marży zrealizowana przez apteki wyliczona w oparciu o różnicę całkowitej wartości sprzedaży vs całkowitych wartości zakupów w danym okresie. 22

23 Miliard PLN Prognozowana utrata kwoty marży aptecznej w 2012 Prognozowana utrata kwoty marży rocznej tylko na leki refundowane wyniesie 43 tys. zł na 1 aptekę co odpowiada 600 mln PLN Roczna kwota marży kasowej (netto) spadnie o ponad 600 mln PLN 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 2,1 1,5 Różnice w realizowanej marży kasowej (netto) w poszczególnych miesiącach 2012 vs Panika zakupowa w grudniu 2011 powoduje największą zmianę w kwocie marży. mln PLN , (prognoza) Marża apteczna na leki refundowane Średnia marża apteczna (kasowa netto) na leki refundowane w 2012 r. spadnie o około 2,5 punkt procentowego z 18,5% na 16,0%. Liczba sprzedanych opakowań jest głównym komponentem spadku kwoty marży. Źródło: IMS Pharmascope, Marża kasowa: jest to realna całkowita kwota marży zrealizowana przez apteki wyliczona w oparciu o różnicę całkowitej wartości sprzedaży vs całkowitych wartości zakupów w danym okresie. 23

24 Średnia marża spadła najbardziej w dużych sieciach Rynek aptek w Polsce RYNEK Średnia marża (%) Leki na receptę (Rx) Średnia marża (%) Produkty bez recepty Średnia marża (%) 0% 10% 20% 30% 40% 0% 10% 20% 30% 40% 0% 10% 20% 30% 40% Indywidyalna 20,6% 17,7% 14,8% 18,7% 23,9% 22,3% Sieć ,1% 16,2% 13,5% 17,4% 22,0% 20,3% Sieć ,1% 22,7% 14,3% 19,7% 23,7% 28,0% Sieć ,0% 24,4% 13,5% 18,8% 23,3% 32,0% Sieć ,1% 20,5% 14,8% 18,9% 27,8% 28,0% Sieć ,9% 28,7% 17,6% 26,0% 25,8% 33,0% RYNEK 18,0% 21,9% 14,7% 19,5% 25,9% 23,1% YTD/09/2011 YTD/09/2012 YTD/09/2011 YTD/09/2012 YTD/09/2011 YTD/09/2012 Źródło: Dane z aptek; Metoda wyliczenia marży: (wartość sprzedaży brutto/wartość zakupu brutto) 1 24

25 Okres styczeń wrzesień 2012 Prognozowana utrata kwoty marży i rabatów Nowa ustawa w 2012 r. spowoduje całkowitą utratę marży aptecznej na poziomie blisko 1,2 miliarda zł. 1. Roczna kwota marży aptecznej na lekach refundowanych zmniejszy się o ~600 mln PLN. Rx (refundo wane) 25% Rx (nierefun dowane) 14% 2. Dodatkowo hurtownie nie przekażą aptekom około mln PLN rabatów wolumenowych. OTC (inne) 18% OTC (leki i dietetyki) 43% 3. Apteki przy rosnących kosztach i spadku całego rynku nawet optymalizując wysokość magazynu, redukując zatrudnienie oraz wprowadzając oszczędności nie pokryją straty na rabatach wolumenowych. * Udział ilościowy w sprzedaży Grupa produktów marża apteczne Rx (nierefundowane) 18,0% Rx (refundowane) 16,0% OTC (leki i dietetyki) 21,1% OTC (inne) 19,5% Źródło: IMS Pharmascope, Marża kasowa: jest to realna całkowita kwota marży zrealizowana przez apteki wyliczona w oparciu o różnicę całkowitej wartości sprzedaży vs całkowitych wartości zakupów w danym okresie. 25

26 Średni poziom rotacji najgorszy w ind. aptekach Rynek aptek w Polsce RYNEK rotacja liczona w dniach Leki na receptę (Rx) rotacja liczona w dniach Produkty bez recepty rotacja liczona w dniach Indywidyalna Sieć Sieć Sieć Sieć Sieć RYNEK YTD/09/2011 YTD/09/2012 YTD/09/2011 YTD/09/2012 YTD/09/2011 YTD/09/2012 Źródło: Dane z aptek; Metoda wyliczenia rotacji: (magazyn/sprzedaż)*30 26

27 Podsumowanie kluczowych trendów rynkowych IMS na bazie 10 miesięcy 2012 roku prognozuje co najmniej 15,9% spadek wartościowy rynku leków refundowanych oraz ponad 8,5% spadek całego rynku leków w Polsce co odpowiada kwocie około 2,4 miliarda zł. Jedynie rynek szpitalny oraz rynek leków OTC będą charakteryzowały się dodatnią dynamiką wzrostu. Poziom współpłacenia pacjentów za leki refundowane rośnie z 34% do blisko 38%. W całości wydatków pacjentów na leki ten procent rośnie z 67% do blisko 70%. Oba te wskaźniki są najwyższe w Europie. Ustawa wpłynęła również na zmniejszenie dostępności leków dla pacjentów ze względu na zmniejszenie zapasów magazynowych i zwiększenie zjawiska eksportu leków. W wyniku dużego spadku rynku oraz obniżenia marż spadła rentowność hurtowni i aptek (z 22% do 18%!). 27

28 Dziękuję Michał Pilkiewicz

29