ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ ĆWICZENIA mgr Arkadiusz Przybylski Warszawa 2015
Diagram Ishikawy (Diagram przyczynowo skutkowy, Wykres przyczynowo skutkowy, Diagram rybiej ości, Diagram ryby) Cel: wysuwanie hipotez co do przyczyn wad i problemów, przedstawienie związków przyczynowo skutkowych, analiza związków przyczynowo skutkowych, ułatwienie rozwiązania omawianego problemu. Wymaga pracy grupowej, zazwyczaj jest stosowany w połączeniu z burzą mózgów stanowiącą integralną część etapu identyfikacji przyczyn. Źródło: Metody i techniki TQM. Katarzyna Szczepańska, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2009r
Cechy diagramu Ishikawy uporządkowany przekaz informacji trafność analizy hierarchizacja danych staranność sporządzania diagramu nacisk na lokalizację i eliminację przyczyn
Źródło: Hamrol A., Mantura W., Zarządzanie jakością -teoria praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005
Metody wyodrębniania przyczyn głównych: analiza danych liczbowych - wykorzystanie starych narzędzi doskonalenia jakości (np. arkusz kontrolny, stratyfikacja, diagram Pareto, itd..) analiza danych nie liczbowych wykorzystanie nowej siódemki metod zarządzania Źródło: Podstawy zarządzania jakością. J.J. Dahlgard, K.Kristensen, G.K. Kanji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
dla problemów technicznych (5M, 6M, 5M+E) Kategorie przyczyn: człowiek (Man), maszyna (Machine), materiał (Material) metoda (Method) zarządzanie (Management) pomiar (Measurement) środowisko (Environment) dla usług (5P) Kategorie przyczyn: ludzie (People) wyrób (Produkt) cena (Price) promocja (Promotion) miejsce (Place) Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Hamrol A., Mantura W., Zarządzanie jakością teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Odpowiedź na pytanie: dlaczego? Odpowiedź na pytanie: jaki to przynosi skutek?
Metody wyodrębniania przyczyn głównych (przykład): Źródło: Podstawy zarządzania jakością. J.J. Dahlgard, K.Kristensen, G.K. Kanji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Źródło: Podstawy zarządzania jakością. J.J. Dahlgard, K.Kristensen, G.K. Kanji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Etapy postępowania podczas opracowywania diagramu Ishikawy Identyfikacja problemu. Określenie głównych grup przyczyn. Uszczegółowienie przyczyn. Analiza wyników.
Postępowanie narysuj długą, poziomą strzałkę na środku kartki, skierowaną do prawej strony, określ problem w formie zdania oznajmującego i zapisz go na kartce przy grocie strzałki, określ główne grupy przyczyn problemu, poprowadź do strzałki głównej strzałki pomocnicze, na końcu każdej zapisz jedną z głównych przyczyn, przeanalizuj każdą grupę przyczyn i sformułuj przyczyny szczegółowe w każdej grupie, na końcach każdej zapisz jedną z przyczyn szczegółowych (podprzyczynę), przeanalizuj każdą grupę podprzyczyn i sformułuj przyczyny szczegółowe mieszczące się w każdej grupie. Przeprowadź analizę przyczyn zgodnie z krokiem ostatnim aż do momentu, który przyjmiesz przyczyny za wystarczająco szczegółowe.
Przykład: zastosowanie diagramu Pareto - Lorenza oraz diagramu Ishikawy Studenci koła jakości w mieście Osaka w Japonii postanowili przeanalizować straty w klubie studenckim. Po przeanalizowaniu listy dostaw i sprzedaży dla poszczególnych miesięcy skonstruowano tabelę: Wyodrębnione czynniki Koszt Koszt w % Skum. Koszt w % Sake 81 180 45,1% 45,1% Piwo 59 400 33% 78,1% Zamówienia dodatkowe 18 900 10,5% 88,6% Opóźnienia 7 920 4,4% 93,0% Butelki 7 380 4,1% 97,1% Inne 5 220 2,9% 100% Źródło: Grudzień Ł., Narzędzia jakości: www.put.poznan.pl/dydaktyka/grudzień, (dnia 17.10.2006).
Przykład c.d. diagram Pareto Lorenza dla analizowanego przykładu Źródło: Grudzień Ł., Narzędzia jakości, prezentacja zamieszczona na stronie internetowej: ww.put.poznan.pl/dydaktyka/grudzień,(dnia 17.10.2006).
Przykład c.d. dla analizowanego przykładu Kelnerki Procedury Brak przeszkolenia Brak obchodów Polega na innych Brak uwagi Pospiech Brak stałej lokacji dla rachunków Brak przydziału zadań Zła komunikacja Rachunek nieprzyniesiony do stolika Dużo zadań Brak motywacji Nie pamięta cen Duże straty sake i piwa Pomylona ilość Za mało obsługi Źle obliczone ceny Zła obsługa podgrzewacza Inne Źródło: Grudzień Ł., Narzędzia jakości, prezentacja zamieszczona na stronie internetowej: www.put.poznan.pl/dydaktyka/grudzień,(dnia 17.10.2006).
Wyodrębniono najbardziej istotne przyczyny: brak wyznaczonego miejsca na rachunki poleganie na innych nieumiejętna obsługa podgrzewacza pomyłki w sumowaniu cen niewłaściwe przydzielenie zadań brak szkoleń brak regularnych obchodów po sali Źródło: Grudzień Ł., Narzędzia jakości, prezentacja zamieszczona na stronie internetowej: www.put.poznan.pl/dydaktyka/grudzień,(dnia 17.10.2006).
Przykład c.d. Działania w celu wyeliminowania problemów: upewnij się czy rachunek pozostawiono na stoliku w czasie dużego ruchu zaznaczać podawaną wodę, sake, piwo na kartce dołączonej do rachunku, co godzinę osoba odpowiedzialna za dany rejon klubu powinna sprawdzić wszystkie rachunki, osoba, która zajmuje się oshibori (parujący ręcznik do rąk) ma być odpowiedzialna za dopisanie do listy nowych gości, którzy pojawili się na przyjęciach firmowych, kierownik powinien zapewnić szkolenie dla nowych pracowników. Źródło: Grudzień Ł., Narzędzia jakości, prezentacja zamieszczona na stronie internetowej: www.put.poznan.pl/dydaktyka/grudzień,(dnia 17.10.2006).
Zadanie (punktowane) Dla dowolnego problemu (może to być wada produktu, niezgodność w procesie) rozważyć przyczyny jego pojawienia się stosując w dwóch układach: w układzie czynników uczestniczących (5M+E) i w układzie procesowym. Zinterpretować wyniki. Dla trzech wybranych problemów zaproponować działania w celu ich wyeliminowania. Przykłady problemów: spóźnienia autobusów MZK, długie kolejki do dziekanatu, niska jakość kopii dokumentu otrzymanej na kserokopiarce, niesmaczna kawa z automatu, duża ilość uszkodzeń materiałów w magazynie, itp..