DZIAŁALNOŚC GOSPODARCZA Czyli osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą. Indywidualna działalność gospodarcza, to jedna z najprostszych i najtańszych form prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek. Zalety Niskie koszty założenia i prowadzenia działalności Krótki czas i stosunkowa łatwość w założeniu / likwidacji firmy Możliwe wszystkie formy opodatkowania Właściciel firmy jest sam sobie szefem, może dopasować do siebie rytm i czas pracy Mała firma jest elastyczna, szybko reaguje na zmiany w otoczeniu gospodarczym Możliwość odliczania różnych wydatków związanych z prowadzeniem działalności (zakup samochodu, komputera itd.) Wady Za zobowiązania odpowiada się całym swoim majątkiem Działalność raczej w mniejszym rozmiarze Konieczność opłacania składek ZUS bez względu na dochody Trudno,,wyrwać" się na urlop, praca często po godzinach i w weekendy Rozwój firmy i jej przyszłość uzależniona od jednej osoby Przepisy Podstawowym aktem prawnym regulującym podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Polski jest ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz.1807 z późn. zm.). Dla osób planujących uruchomienie własnej firmy w formie indywidualnej działalności gospodarczej podstawowe znaczenie ma także definicja zawarta w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatkowa definicja pozarolniczej działalności gospodarczej (działalności gospodarczej) określa działalność zarobkową: - wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową - polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż - polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych FORMY OPODATKOWANIA Podatnicy wybierający ten rodzaj działalności mają do wybory cztery formy opodatkowania: Skala podatkowa, dostępne dla wszystkich podatników. Podatek płaci się od dochodu. Dochód stanowią uzyskane przez podatnika przychody pomniejszone o poniesione koszty (pod warunkiem, że ustawodawca nie zabrania zaliczenia ich do kosztów podatkowych).
Podatek ten oblicza się wg skali podatkowej: Mamy także prawo do odliczenia opłaconych za właściciela składek ZUS. KWOTA ZMNIEJSZAJĄCA PODATEK ORAZ KWOTA WOLNA OD PODATKU Wyliczony podatek mamy obowiązek wpłacić do 20-tego następnego miesiąca (zaliczka na PIT5). Po zakończeniu roku podatkowego składamy zeznanie roczne na deklaracji PIT-36. PODATEK LINIOWY, tej formy opodatkowania nie można wybrać jeśli przed rozpoczęciem działalności w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy podatnik wykonywał czynności na rzecz byłych lub obecnych pracodawców. Decydując się na nią, traci się możliwość korzystania z odliczeń i ulg (internet, 1% podatku) oraz rozliczania się razem ze współmałżonkiem oraz jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Podatek liniowy jest korzystny dla tych przedsiębiorców, którzy osiągają wysokie dochody. Przy opodatkowaniu według skali PIT po przekroczeniu dochodów w wysokości 85 528 zł trzeba płacić podatek według stawki 32 proc. Natomiast przy liniowym PIT, bez względu na poziom dochodów, podatek wynosi 19 proc. Także mamy prawo pomniejszyć go o zapłacone składki ZUS. Przedsiębiorcy, którzy opłacają podatek liniowy, po zakończeniu roku podatkowego rozliczają się z fiskusem na formularzu PIT-36L. ) Przy tych formach opodatkowania mamy do wyboru dwa rodzaje prowadzonych ) ksiąg: księgi rachunkowe o)podatkową księgę przychodów i rozchodów. ) Mając więcej niż jedną działalność gospodarczą bądź spółkę cywilną wybór ) sposobu opodatkowania dotyczy wszystkich form prowadzenia tej działalności ) do których mają zastosowanie przepisy ustawy. RYCZAŁT OD PRZYCHODÓW EWIDENCJOWANYCH, podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania obowiązani są do prowadzenia ewidencji przychodów odrębnie za każdy rok podatkowy ZALETY I WADY RYCZAŁTU: Zalety: Prosta księgowość Przy niskich kosztach - możliwość uzyskania korzyści fiskalnych w porównaniu z zasadami ogólnymi Wady: Brak możliwości zrzeczenia się ryczałtu w trakcie roku podatkowego Brak możliwości wspólnego rozliczenia z małżonkiem Bywa nieopłacalne, gdy zysk jest bardzo mały (wysokie koszty), podatek płaci się bowiem od przychodu bez pomniejszania o koszty jego uzyskania Przepisy Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z poźn. zm.) Nie wszystkie rodzaje działalności mogą być opodatkowane w ten sposób, zakres wymienia ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym. Mamy prawo do skorzystanie z tej formy tylko do momentu przekroczenia obrotów 250 000 euro
Przy takim rozliczeniu podatek opłaca się od uzyskanego przychodu, a jego wysokość wyznacza się przy zastosowaniu odpowiednich stawek : (3%; 5,5%; 8,5%; 17%; 20%)- stawka ryczałtu zależy od rodzaju prowadzonej działalności. Nie możemy natomiast odliczyć kosztów uzyskania przychodów. Mamy jednak prawo odliczyć opłacone składki ZUS - ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne. Dużym plusem dla tej formy jest węższy zakres obowiązków ewidencyjnych: ewidencjonuje się tylko przychody. Co miesiąc kwotę podatku wpłaca się do 20-tego następnego miesiąca, natomiast deklarację składamy do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym wykazując swoje przychody na formularzu PIT- 28. KARTA PODATKOWA, karta podatkowa to najprostsza forma rozliczeń, nie wymaga prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek podatek dochodowy. ZALETY I WADY KARTY PODATKOWEJ ZALETY Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy Opłacanie niezmiennej, określonej w zryczałtowanej wysokości kwoty podatku WADY Brak możliwości wspólnego opodatkowania z małżonkiem Nie można korzystać z usług osób nie zatrudnionych przez siebie na podstawie umowy o pracę oraz z usług innych przedsiębiorstw i zakładów, chyba że chodzi o usługi specjalistyczne By rozliczać się w formie karty podatkowej należy spełnić szereg warunków dot. zarówno formy prowadzenia działalności jak i liczby zatrudnianych przy działalności osób Przepisy Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z poźn. zm.) Podatnicy prowadzący działalność, o której mowa poniżej, podlegają opodatkowaniu w formie karty podatkowej, jeżeli: - złożą wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, według ustalonego wzoru, za dany rok podatkowy, składa się właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż do dnia 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w trakcie roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności.
Jedyna forma opodatkowania działalności osób fizycznych, w której wysokość podatku jest stała. Forma ta nie nie jest przeznaczona dla każdego podatnika. Ustawa określa zakres dopuszczalnych zawodów np. W ten sposób mogą rozliczać się kowale, pielęgniarki. Jest wiele ograniczeń w tym zakresie: nie można zatrudniać powyżej określonych limitów, nie można prowadzić innej działalności oraz małżonek nie może prowadzić działalności w tym samym zakresie. Podatek jest ustalany wg stałych stawek miesięcznych, pomniejszony o składkę zdrowotną. Wpłaca się go do 7-go następnego miesiąca. Przed rozpoczęciem działalności należy złożyć wniosek do US na podstawie którego otrzymamy decyzję o wysokości podatku dochodowego odrębnie na każdy rok podatkowy wg właściwych stawek kwotowych. Podatnicy Ci są zwolnieni z obowiązku prowadzenia ksiąg i składania zeznań podatkowych. Ważne jest to, że tracimy możliwość korzystania z ulg i odliczeń (remontowa, rehabilitacyjne), rozliczania się wspólnie ze współmałżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dzieci. O wyborze tego opodatkowania trzeba do 20 stycznia (jeśli działalność jest rozpoczęta w trakcie roku) nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu powiadomić US po przez złożenie oświadczenia o wyborze formy opodatkowania. Decydując się na formę opodatkowania trzeba brać wiele czynników pod uwagę przede wszystkim: wielkość przychodów (dochodów) oraz kosztów uzyskania przychodów. PODATEK VAT Zasady te dotyczą wszystkich rodzajów działalności. Podatek od towarów i usług (VAT od ang. - Value Added Tax - podatek od wartości dodanej) - jest podatkiem pośrednim, obciążającym w ostatecznym rachunku konsumenta finalnego. Z założenia podatek VAT miał być neutralny dla przedsiębiorców. Podatek VAT jest wliczony w cenę towaru lub usługi przez sprzedawcę, który jest opodatkowany podatkiem VAT. Podatek VAT jest płacony przez przedsiębiorców od uzyskanego obrotu (sprzedaży). Przed rozpoczęciem działalności należy się również zastanowić czy warto zostać podatnikiem vat. Jeśli działalność jest przedmiotowo zwolniona z tego podatku wtedy nie mamy obowiązku się rejestrować. Podatnicy mający małe obroty mogą skorzystać ze zwolnienia podmiotowego do przekroczenia limitu 50 000 zł. (proporcjonalnie do ilości miesięcy). O opłacalności zwolnienia z vat przesądza przede wszystkim rodzaj nabywców naszych towarów i usług. Podatek VAT został wprowadzony w Polsce ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Od 1 maja 2004 r. reguluje go jednak ustawa z dnia 11 marca o podatku od towarów i usług. Zmiana ustawy regulującej podatek VAT była konieczna ze względu na przystąpienie Polski do Unii Europejskiej.
Podstawowe pojęcia wartość netto - jest to wartość towaru lub usługi bez podatku VAT wartość brutto - jak się można domyślić jest to wartość towaru lub usługi wraz z podatkiem VAT stawki podatku VAT są to procentowe stawki, jakimi opodatkowane są towary i usługi w zakresie podatku VAT (wynoszą one 22 proc., 7 proc., 0 proc. lub są z tego podatku zwolnione czyli zw., a w przypadku nabycia produktów rolnych od rolnika ryczałtowego 5 proc.). Różnica między stawką 0 proc. a zwolnieniem z podatku VAT przedstawiona zostanie w dalszej części artykułu VAT należny jest) to podatek VAT, który sprzedawca dolicza)do sprzedawanych towarów)i usług VAT naliczony jest to podatek VAT, który nabywca odlicza od kupowanych towarów i usług Zakres podmiotowy
Podatnikami podatku od towarów i usług są: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności Nie uznaje się za podatnika podatku od towarów i usług: organów administracji publicznej, urzędów administracji publicznej w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączenie czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. STAWKI PODATKU Podstawową stawką podatku VAT w Polsce jest 22 proc. Przy niektórych czynnościach stawka ta jest niższa, i może wynosić: 7 proc. Stawka podatku VAT w wysokości 7 proc. jest stawką preferencyjną. Podlegają jej towary i usługi wymienione w: załączniku nr 3 do ustawy o VAT, rozdziale 4 i 15 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz załączniku nr 1 do rozporządzenia. 7-proc. stawkę podatku VAT stosuje się także do importu dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich oraz antyków, dostawy o raz wewnątrzwspólnotowego nabycia dzieł sztuki. Jest to także stawka przejściowa (do 31 grudnia 2007 r.) stosowana przy: robotach budowlano-montażowych oraz remontach i robotach konserwacyjnych związanych z budownictwem mieszkaniowym i infrastrukturą towarzyszącą, obiektach budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, usługach gastronomicznych, z wyłączeniem sprzedaży napojów alkoholowych, kawy, herbaty, napojów bezalkoholowych gazowanych, wód mineralnych, a także nieprzetworzonych innych towarów opodatkowanych stawką podatku w wysokości 22 proc. Załącznik nr 3 do ustawy o VAT 6 proc. Stawkę podatku VAT w wysokości 6 proc. nalicza nabywca towarów od rolnika ryczałtowego. W zasadzie nie jest to stawka podatku, którą opodatkowane są towary lub usługi, a zryczałtowana kwota zwrotu podatku VAT dla rolnika ryczałtowego. Warto wspomnieć iż, w przypadku nabywania towarów od rolnika ryczałtowego to nabywca wystawia fakturę VAT, oznaczoną symbolem RR, gdzie wykazuje 6-proc. stawkę podatku. Odliczenia tego podatku nabywca takich towarów będzie mógł
dokonać jednak tylko pod warunkiem, iż płatność nastąpi przelewem oraz w określonych w ustawie o VAT terminach. Stawka zryczałtowanego zwrotu podatku w wysokości 6-proc. obowiązuje od dnia 01 maja 2008 r. i została wprowadzona ustawą z dnia 11 kwietnia 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Wcześniej (czyli od 01.05.2004 r. do 30.04.2008 r.) wynosiła ona 5 proc. 3 proc. Stawka podatku VAT w wysokości 3 proc. jest stawką preferencyjną. Podlegają jej: towary i usługi związane z rolnictwem, w tym produkty rolne, głównie wymienione w załączniku do ustawy z dnia 11 kwietnia 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Załącznik ten obowiązuje od dnia 01 maja 2008 r. (okres przejściowy do 31 grudnia 2010r.). Wcześniej obowiązywał załącznik nr 6 do ustawy o podatku od towarów i usług (okres przejściowy do 30 kwietnia 2008r.), usługi taksówkarzy rozliczających się VAT ryczałtowo. Załącznik do ustawy z dnia 11 kwietnia 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 74 poz. 444) 0 proc. Stawka podatku VAT w wysokości 0 proc. jest stawką preferencyjną. Stawka ta stosowana jest przede wszystkim: w eksporcie oraz wewnątrz wspólnotowej dostawie towarów do towarów i usług wymienionych w art.83 ustawy o VAT, a co za tym idzie - również w załączniku nr 8 do ustawy o VAT w okresie do 31 grudnia 2007r. dla dostawy i wewnątrz wspólnotowego nabycia książek oraz czasopism specjalistycznych dla dostawy przez sprzedawcę towarów, w stosunku do których zwrócono kupującemu VAT do towarów i usług wymienionych w rozdziale 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (w tym m.in. przy świadczeniu usług sfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, w eksporcie towarów przez pośrednika opodatkowanego, przy świadczeniu usług turystycznych przez podwykonawców poza terytorium Unii Europejskiej)oraz w okresie przejściowym do czynności określonych w rozdziale 15 tego rozporządzenia Załącznik nr 8 do ustawy Wykaz towarów, których dostawa jest opodatkowana stawką 0% na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 26 (dostawa sprzętu komputerowego dla placówek oświatowych, dla organizacji humanitarnych, charytatywnych lub edukacyjnych, w celu dalszego
nieodpłatnego przekazania placówkom oświatowym, przy zachowaniu warunków określonych w ustawie). sprzedaż zwolniona (zw) Część towarów i usług zostało zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Ze zwolnienia korzystają: dostawa towarów oraz świadczenie usług wymienionych w art. 43 ustawy o VAT, a co za tym idzie - również wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy wewnątrz wspólnotowe nabycie towarów określonych w)art.44 ustawy o VAT import towarów określonych w art.45-80 ustawy o VAT towary i usługi określone w rozdziale 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dostawę, wewnątrz wspólnotowe nabycie oraz import złota inwestycyjnego Załącznik nr 4 do ustawy Podatek ten jest finansowany przez ostatecznego konsumenta, a do US odprowadzamy podatek VAT należny (od sprzedaży) pomniejszony o podatek naliczony (od zakupów). Podatnicy chcący współpracować z kontrahentami z krajów UE powinni się zarejestrować jako podatnicy VAT UE. Dzięki temu unikną płacenia podatku przy zakupie i sprzedaży. Z Urzędu Skarbowego otrzymają numer NIP poprzedzony przyrostkiem PL. Od 1 stycznia 2009 r. wszyscy podatnicy VAT mają możliwość składania kwartalnych deklaracji VAT a nie tylko tzw. mali podatnicy. Wcześniej jednak muszą o tym wyborze zawiadomić pisemnie naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienia
muszą dokonać najpóźniej do 25 dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalną deklaracją podatkową. ETAPY REJESTROWANIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ I. Od 31 marca 2009 roku obowiązują nowe regulacje dotyczące rejestrowania działalności gospodarczej przez osoby fizyczne w urzędach gmin (lub miast). Rozwiązania te określane są jako tzw. zasada jednego okienka. Obecnie osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą wypełnia zintegrowany wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej EDG-1 i składa go w urzędzie gminy (lub miasta).wniosek przedsiębiorcy o wpis do ewidencji działalności gospodarczej nie podlega opłacie. Wzór wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej określony został w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 24 marca 2009 r. Integralną częścią wniosku EDG-1 o wpis jest żądanie wpisu do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszenia identyfikacyjnego NIP, zgłoszenia płatnika składek w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych albo zgłoszenia oświadczenia o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników. Zgodnie z nowymi zasadami przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Jednocześnie przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku. Dane z wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej organ ewidencyjny niezwłocznie, nie później niż w ciągu trzech dni od dokonania wpisu, przesyła do wskazanego przez przedsiębiorcę naczelnika urzędu skarbowego, właściwego urzędu statystycznego oraz właściwej jednostki terenowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo Centrali Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wraz z kopią zaświadczenia o wpisie w ewidencji działalności gospodarczej. II. III. Firmowe konto bankowe Biuro rachunkowe - jeśli przedsiębiorca decyduje się na korzystanie z usług biura księgowego na tym etapie zgłasza się z posiadanymi dokumentami podpisać umowę. IV. Zgłoszenie w Urzędzie Skarbowym - dokonujemy rejestracji w podatku dochodowym oraz podatku VAT przed dokonaniem pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Opłata rejestracyjna do podatku VAT (zgłoszenie rejestracyjne VAT-R) wynosi 170 zł. V. Rejestracja w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych - Zgłoszenie osoby prowadzącej działalność gospodarczą, do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego następuje niezależnie od złożenia wniosku EDG-1. Musi bowiem nastąpić w formie zgłoszenia ZUS ZUA albo ZUS ZZA, przekazywanego w formie elektronicznej lub pisemnej bezpośrednio do ZUS. VI. Zgłoszenie do inspekcji pracy i inspekcji sanitarnej VII. Szkolenia BHP ZUS Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych *
Składki za 2010 r.