LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ.

Transkrypt

1 LIKWIDACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ. Dla prawidłowej likwidacji działalności gospodarczej nie wystarczy, że przedsiębiorca po prostu przestanie świadczyć usługi lub sprzedawać towary. Potrzebna jest także formalna likwidacja tej działalności, która polega między innymi na wyrejestrowaniu działalności w urzędach, sporządzeniu spisu likwidacyjnego oraz uregulowaniu podatków. Wiele osób - przedsiębiorców prowadzi indywidualną działalność gospodarczą, zarejestrowana we właściwym urzędzie gminy, w ewidencji działalności gospodarczej. Prowadza przy tym prostą ewidencję: podatkową księgę przychodów i rozchodów. Z różnych powodów czasami następuje potrzeba zakończenia działalności. Artykuł opisuje procedurę likwidacji działalności gospodarczej, zwłaszcza w aspekcie podatkowym. Krok po kroku są przedstawiamy potrzebne działania. Urząd gminy Zakończenie działalności gospodarczej wymaga w pierwszej kolejności wyrejestrowania w urzędzie gminy. Zgodnie z art. 88e.ust.1.pkt.1.ustawy z roku Prawo działalności gospodarczej, Wpis do ewidencji działalności gospodarczej podlega wykreśleniu w przypadku zawiadomienia o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej. Przedsiębiorca kończy działalność w wybranej dacie i w ciągu 14 dni od niej składa zawiadomienie o zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej, podając w zawiadomieniu datę zakończenia działalności (art.88.d.oraz art.88e.ustawy Prawo działalności gospodarczej). Na skutek takiego zawiadomienia urząd gminy dokonuje wykreślenia działalności gospodarczej w drodze decyzji administracyjnej. Termin rozpatrzenia sprawy trwa przeciętnie od 2 tygodni do 1 miesiąca od daty złożenia podania. Urząd statystyczny Decyzja o wykreśleniu działalności gospodarczej z ewidencji wydana przez urząd gminy jest podstawą do wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru podmiotów gospodarki narodowej REGON, który prowadzą urzędy statystyczne. W urzędzie statystycznym, gdzie przedsiębiorca uzyskał zaświadczenie o numerze REGON, trzeba złożyć wypełniony formularz Rg 2 wniosek o wykreślenie podmiotu Formularz ten jest dostępny w urzędach statystycznych lub w Internecie na oficjalnych stronach tych urzędów. Do wypełnionego wniosku trzeba załączyć: decyzję o wykreśleniu działalności z ewidencji wydaną przez urząd gminy, zaświadczenie o numerze REGON (kopię); upoważnienie, jeśli sprawę załatwia w urzędzie inna osoba niż przedsiębiorca. Wykreślenie jest bezpłatne, jest dokonywane na miejscu w urzędzie, zwykle od ręki wydaje się decyzję o wykreśleniu z rejestru REGON.

2 ZUS We właściwym oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) należy zgłożyć wypełniony druk ZWPA. Jest to deklaracja wyrejestrowania płatnika składek ZUS. Jeśli byli zatrudnieni pracownicy, należy także zgłosić do ZUS deklarację ZWUA. Urząd skarbowy Oto lista dokumentów, które trzeba złożyć w urzędzie skarbowym przy likwidacji działalności: 1.pismo zawiadomienie urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej wraz z podaniem daty likwidacji; 2.wypełniony formularz NIP-3: zgłoszenie aktualizacyjne ; 3.spis (remanent) likwidacyjny dla celów podatku dochodowego; 4.deklaracja PIT- 5 oraz załącznik do niej PIT-5/X; 5.druk VAT-Z (zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych VAT, dotyczy płatników VAT); 6.spis z natury (spis likwidacyjny) dla celów VAT wraz z pismem - zawiadomieniem o sporządzeniu spisu z natury. 7.ostatnia deklaracja miesięczna VAT-7. 8.decyzja z urzędu gminy o wykreśleniu działalności gospodarczej. 9.decyzja z urzędu statystycznego wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru REGON. Zawiadomienie o likwidacji działalności Przedsiębiorca ma obowiązek zawiadomienia swojego urzędu skarbowego, właściwego według miejsca zamieszkania, o likwidacji działalności. W tym celu trzeba złożyć pismo zawiadomienie urzędu skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej. W zawiadomieniu należy podać datę zakończenia działalności, tą samą która została podana w zawiadomieniu złożonym do urzędu gminy w celu wykreślenia działalności gospodarczej. Oprócz tego, w urzędzie skarbowym składa się wypełniony formularz NIP-3, w którym trzeba zaznaczyć w pozycji 4. zgłoszenie aktualizacyjne. Remanent likwidacyjny w podatku dochodowym W zależności od charakteru działalności gospodarczej, majątkiem przedsiębiorstwa osoby fizycznej mogą być środki trwałe, wyposażenie biura, towary handlowe, surowce przeznaczone dla produkcji towarów oraz inne składniki majątkowe. Zdarza się, że przedmioty te po zlikwidowaniu działalności zostają u podatnika, który czasem nie jest świadomy obowiązków podatkowych, związanych z zakończeniem działalności. Zgodnie z art. 44.ust.4. ustawy o PIT, przedsiębiorca, który kończy działalność w danym miesiącu, powinien sporządzić remanent likwidacyjny w terminie do 20-go dnia następnego miesiąca. Termin sporządzenia spisu odpowiada terminowi wpłaty zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności. Remanent powinien zawierać spis następujących składników majątku, które pozostały na dzień likwidacji działalności:

3 1)towary handlowe, 2)materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, 3)półwyroby i wyroby gotowe, 4)braki i odpadki, 5)oraz rzeczowe składniki majątku, nie będące środkami trwałymi, związane z wykonywaną działalnością, w tym także dzieła sztuki, eksponaty muzealne i aparatura audiowizualna, jeżeli wydatki na nabycie tych składników zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Wynika z tego, że w spisie należy ująć wszelkie produkty i towary, które nie zostały sprzedane, jak również surowce, które planowano zużyć dla produkcji gotowych wyrobów i towarów, oraz tzw. wyposażenie. Wszelkie składniki majątku powinny być wycenione według cen ich zakupu. Do wyposażenia należą rzeczowe składniki majątku, wykorzystywane w działalności gospodarczej, których podatnik nie zaliczył do środków trwałych. Kwalifikacji tej dokonuje podatnik w momencie nabycia każdej rzeczy, w zależności od jej wartości i przewidywanego okresu użytkowania. Przykładowo, wyposażeniem mogą być urządzenia biurowe, takie jak meble, biurka, kopiarki, faksy, komputery, telefony komórkowe, itp. Składniki majątku zaliczone do środków trwałych nie ujmuje się w spisie likwidacyjnym. Obliczenie dochodu Art. 24.ust.3. ustawy o PIT określa zasady obliczania dochodu z likwidacji działalności gospodarczej. Przepis stanowi, że dochód do opodatkowania ustala się przy pomocy wskaźnika procentowego udziału dochodów w przychodach. Specjalne deklaracje o symbolach: PIT-5 oraz PIT-5/X poprowadzą podatnika i wskażą sposób obliczania dochodu i podatku. Deklaracja PIT-5 jest to deklaracją na zaliczkę miesięczną dla podatku dochodowego. Załącznik do tej deklaracji o symbolu PIT-5/X służy do obliczania dochodu i zryczałtowanego podatku z tytułu likwidacji działalności gospodarczej. Aby prawidłowo ustalić dochód z likwidacji oraz należny podatek, trzeba: 1.sporządzić remanent likwidacyjny i ustalić sumę składników majątku figurujących w spisie jest to wartość remanentu; 2.ustalić wskaźnik procentowy udziału dochodu w przychodach z działalności za określony okres; 3.pomnożyć wskaźnik procentowy przez wartość remanentu - powstanie w ten sposób dochód z likwidacji działalności; 4.pomnożyć dochód z likwidacji działalności przez stawkę podatku 10%, ustalając tym samym kwotę zryczałtowanego podatku dochodowego. Do deklaracji PIT-5X trzeba wpisać wartość remanentu według cen zakupu. Wskaźnik procentowy oblicza się na podstawie danych z podatkowej księgi przychodów i rozchodów. Są to dane za okres trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności gospodarczej. Jeżeli w okresie tych trzech miesięcy dochód nie wystąpił (np. była strata), to wskaźnik ustala się na podstawie danych za poprzedni rok podatkowy.

4 Wpłata podatku dochodowego Zgodnie z art.44.ust.4.ustawy o PIT, podatek dochodowy ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% obliczonego dochodu z likwidacji działalności. Forma ryczałtu oznacza, że nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów. Kwotę podatku wpisuje się w stosownych rubrykach deklaracji PIT-5 i PIT-5X. Podatek należy zapłacić w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc działalności. Jest to z reguły 20 dzień następnego miesiąca. W tym samym terminie podatnik składa do urzędu skarbowego deklarację miesięczną PIT-5 wraz z załącznikiem PIT-5/X (art.44.ust.6.ustawy o PIT). Do tych deklaracji trzeba załączyć remanent likwidacyjny (art.44.ust.4.ustawy o PIT). Nie ma podatku dochodowego W pewnych sytuacjach nie ustala się dochodu na dzień likwidacji działalności i nie płaci się podatku dochodowego. Sytuacje te są wymienione w art.24.ust.3.pkt. od 1) do 4). ustawy. Dla przykładu, zgodnie z art.24.ust.3.pkt.3. ustawy, jeżeli osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem, nie ustala się wówczas dochodu z likwidacji działalności. Nie ma zatem podatku dochodowego. Zgłoszenie VAT-Z Jeżeli podatnik nie wykonuje już żadnych czynności opodatkowanych VAT, należy zawiadomić urząd o zaprzestaniu wykonywania tych czynności i złożyć wypełniony formularz VAT-Z. Jest to Zgłoszenie o zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym. Formularz VAT-Z składa się tylko w przypadku całkowitego zakończenia wszelkich czynności opodatkowanych VAT. Wyrażenie czynności opodatkowane VAT jest inaczej rozumiane, niż zakończenie działalności gospodarczej. Ustawa o VAT opodatkowuje jeszcze inne usługi i czynności, oprócz działalności gospodarczej. Może się zdarzyć, że podatnik po likwidacji działalności gospodarczej (np. w zakresie usług budowlanych) nadal świadczy inne usługi opodatkowane VAT, np. wynajem nieruchomości. W takiej sytuacji nie powinien składać VAT-Z. Formularz ten dotyczy zaprzestania wszelkich czynności opodatkowanych VAT. Spis z natury dla celów VAT W przypadku likwidacji działalności gospodarczej i zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych VAT, należy zapłacić VAT od towarów, które nie zostały sprzedane. Według art.4.ust.1. ustawy o VAT pojęcie towary jest szerokie i obejmuje również wyposażenie oraz środki trwałe. Zgodnie z art.6a.ust.5.ustawy o VAT w takim przypadku podatnicy są zobowiązani do sporządzenia spisu z natury towarów ( towarów w rozumieniu ustawy o VAT) na dzień zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Tym dniem jest data likwidacji działalności wymieniona w zawiadomieniu

5 o zakończeniu działalności, złożonym w gminie. Spis z natury trzeba sporządzić najpóźniej w 30 - tym dniu licząc od daty zakończenia wykonywania czynności opodatkowanych VAT oraz zakończenia działalności (art.6a.ust.5.pkt.1.ustawy o VAT). Natomiast w ciągu 14 dni od zakończenia spisu, należy powiadomić swój urząd skarbowy o dokonaniu spisu, o ustalonej wartości towarów i kwocie podatku należnego (art.6a.ust.5.pkt.2. ustawy o VAT). W tym celu trzeba złożyć w urzędzie odpowiednie pismo, do którego załącza się spis z natury. W spisie z natury ujmuje się, poza zapasami towarów i materiałów również wyposażenie i środki trwałe, w stosunku do których podatnik miał prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony (art.6a.ust.4.ustawy o VAT). Art.15.ust.3.ustawy o VAT obliguje do zastosowania rynkowej wyceny towarów w spisie z natury. Byłoby to utrudnione, dlatego w praktyce dla wyceny można zastosować ceny zakupu (nabycia) wyposażenia i środków trwałych. Spis z natury dla potrzeb VAT różni się od remanentu likwidacyjnego przygotowanego dla potrzeb podatku dochodowego. Różnica polega na tym, że spis dla potrzeb VAT zawiera środki trwałe i wyposażenie, ponieważ są to towary w rozumieniu ustawy o VAT. Natomiast spis dla podatku dochodowego nie zawiera tego rodzaju majątku. Terminy i wpłata VAT Dla celów VAT składa się ostatnią deklarację VAT-7. Stawka podatku dla towarów objętych spisem jest taka sama, jak przy zakupie tych towarów. Należy obliczyć podatek dla każdej pozycji towarów i wpisać sumę w pozycji 36. deklaracji VAT-7. Podatek płatny jest do 25 dnia miesiąca, następującego po miesiącu, w którym sporządzono spis z natury. W tym samym terminie trzeba złożyć deklarację VAT-7. Nie ma VAT Art.6a.ust.7.ustawy o VAT wprowadza zwolnienie podatkowe z VAT dotyczące między innymi czynności sprzedaży lub darowizny towarów objętych spisem. Zwolnienie obowiązuje w okresie dwunastu miesięcy od daty powstania obowiązku podatkowego VAT z tytułu spisu towarów. Warunkiem ważności zwolnienia jest rozliczenie VAT z tytułu spisu towarów. Analogicznie jak w podatku dochodowym, w przypadku wniesienia całego zorganizowanego przedsiębiorstwa w formie aportu do spółki nie powstaje zobowiązanie w VAT. Dobrze zlikwidować Decyzja o likwidacji działalności powinna być szczególnie wnikliwie przemyślana. Może okazać się, że podatki w związku z likwidacją dobiją przedsiębiorcę, który i tak ma kłopot z pozostałym zapasie z działalności gospodarczej. Istnieją bezpodatkowe formy zakończenia interesów, ale ich zastosowanie winno być dobrane indywidualnie, do konkretnej sytuacji podatnika.

6 Denys Kendzerskyy, Krzysztof Olbrycht Spółka Doradztwa Podatkowego VALOR Sp. z o. o.