Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych i izba rozliczeniowa KDPW_CCP Iwona Sroka, Prezes Zarządu KDPW i KDPW_CCP Warszawa, lipiec 2014
Instytucje polskiego rynku kapitałowego Komisja Nadzoru Finansowego KDPW Główny Rynek GPW, Bondspot, Catalyst, NewConnect, OTC KDPW_CCP Narodowy Bank Polski Inwestorzy instytucjonalni Instytucje finansowe i pośrednicy Emitenci Inwestorzy indywidualni 2
Polski rynek kapitałowy w porównaniu z Europą Rynek akcji Prowadzący rynek 2012 2013 Grupa LSE 21,37% 20,56% NYSE Euronext 15,36% 15,21% Deutsche Börse 12,42% 12,29% BME (giełdy hiszpańskie) 8,31% 7,48% SIX Swiss Exchange 5,69% 6,28% NASDAQ OMX Nordic 5,71% 5,72% Oslo Børs 1,42% 1,11% GPW 0,57% 0,64% CEESEG - Wiedeń 0,23% 0,23% Giełda w Atenach 0,15% 0,18% Boerse Stuttgart 0,14% 0,18% Giełda Irlandzka 0,09% 0,13% CEESEG - Budapeszt 0,11% 0,09% CEESEG - Praga 0,13% 0,08% Giełda w Bukareszcie 0,01% 0,01% Giełda Bułgarska 0,00% 0,01% CEESEG - Lublana 0,00% 0,00% Giełda w Luksemburgu 0,00% 0,00% Giełda Maltańska 0,00% 0,00% Giełda w Bratysławie 0,00% 0,00% Giełda Cypryjska 0,00% 0,00% Rynek terminowy 3
25 lat wolności gospodarczej Uczestniczą w obchodach 25-lecia wolności gospodarczej w Polsce Powstała w 1991 roku Wydzielony z GPW w 1994 roku, od tego czasu funkcjonuje jako niezależna instytucja finansowa, działająca w formie spółki akcyjnej Utworzona w 2011 roku 4
Grupa Kapitałowa KDPW 33% GPW NBP Skarb Państwa 33% 33% KDPW: Usługa repozytorium transakcji zgodna z EMIR Rejestracja KDPW_TR przez ESMA (07.11.2013) 100 % KDPW_CCP: Powstała w lipcu 2011 r. 100% akcji należy do KDPW Kapitał własny KDPW_CCP: 218 mln zł (ok. 52 mln EUR) Funkcja centralnego kontrahenta poprzez nowację Raportowanie do KDPW_TR (nieobowiązkowe) 5
Podstawowe statystyki Liczba uczestników KDPW: 79 Liczba uczestników KDPW_CCP: 38 Liczba uczestników KDPW_CCP w obszarze OTC: 14 Liczba emitentów: 1.032 w tym: zagranicznych: 58 Liczba zdeponowanych papierów wartościowe o charakterze udziałowym: 1.089 Liczba zdeponowanych papierów wartościowe o charakterze dłużnym: 1033 Kapitalizacja akcji zarejestrowanych w KDPW 591 mld PLN (EUR 141 mld)* Kapitalizacja obligacji zarejestrowanych w KDPW 518 mld PLN (EUR 125 mld)* Rozliczenia transakcji w 2013 r.: Liczba rozliczonych transakcji rynek kasowy: 13,69 mln Wartość rozliczonych transakcji rynek kasowy: 107 mld EUR (451 mld zł) Liczba rozliczonych transakcji rynek terminowy: 3,2 mln Wartość rozliczonych transakcji rynek terminowy: 104 mld EUR (435 mld zł) *stan na czerwiec 2014 6
Usługi Grupy KDPW dla rynku finansowego Rozrachunek transakcji 100% Rynek regulowany ASO OTC kasowy Centralny depozyt papierów wartościowych Prowadzenie kont depozytowych Zdarzenia korporacyjne Wypłaty transferowe OFE Rejestrowanie i przechowywanie p.w. Połączenia operacyjne z zagranicznymi CSDs Prowadzenie referencyjnych baz danych System Rekompensat Fundusz Gwarancyjny Rozliczanie transakcji Rynek regulowany ASO OTC derywaty Zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym SPAN VaR OTC REPO Agencja kodująca (kody ISIN, LEI) Repozytorium transakcji Giełdowa Izba Rozrachunkowa (GIR KDPW) PLN Zarządzanie zabezpieczeniami Obligacje skarbowe Bony skarbowe Spółki WIG20 Gwarancje bankowe 2015 reautoryzacja CSD 2013/2014 autoryzacja CCP 7
Polski centralny depozyt papierów wartościowych Funkcje i zadania KDPW określa Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 r. Główne zadanie: Organizacja, prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce Zgodnie z art. 48 ust. 7 Ustawy o obrocie ( ) KDPW może przekazać w drodze umowy wykonywanie określonych zadań spółce zależnej. Wykorzystując powyższy zapis KDPW powierzył izbie rozliczeniowej KDPW_CCP realizację zadań z zakresu gwarantowania i rozliczania transakcji.
Główne zadania KDPW Prowadzenie kont depozytowych dla uczestników, na których w formie elektronicznego zapisu, rejestrowane są papiery wartościowe Rejestrowanie oraz przechowywanie instrumentów finansowych podlegających dematerializacji na kontach depozytowych uczestników Rozrachunek transakcji zawieranych na rynkach regulowanych: GPW oraz BondSpot, a także transakcji zawieranych poza rynkiem regulowanym (NewConnect, BondSpot) Nadzorowanie zgodności wielkości emisji papierów wartościowych znajdujących się w obrocie Realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych (np. wypłata dywidendy, scalanie akcji) Przydzielanie kodów ISIN (International Securities Identifying Numbers) polskim emisjom instrumentów finansowych (KDPW jest krajowym organem odpowiedzialnym za ich nadawanie)
Instrumenty finansowe rejestrowane w KDPW Wszystkie papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym muszą być zarejestrowane w KDPW Obecnie w systemie KDPW zarejestrowane są następujące papiery wartościowe: - Akcje (krajowe i zagraniczne) - Obligacje (Skarbu Państwa, NBP (banku centralnego) korporacyjne (krajowe i zagraniczne), komunalne, zamienne, EBI, z prawem pierwszeństwa, obligacje niepubliczne, listy zastawne) - Certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych - Kontrakty Futures (na indeks WIG20, na walutę, na akcje) - Indeksowe jednostki udziałowe - Opcje (Europejskie, na indeks WIG20, na akcje) Wyjątek: Bony skarbowe: przechowywanie, rozliczanie oraz rozrachunek system Narodowego Banku Polskiego 10
Podstawowe zasady rozliczeń realizowanych w KDPW W KDPW rozliczane są wyłącznie zdematerializowane papiery wartościowe Transfery papierów wartościowych odbywają się poprzez dokonywanie zapisów księgowych w systemie depozytowym, rozliczeniowym i rozrachunkowym KDPW Transferów dokonuje się pomiędzy kontami uczestników KDPW Obowiązkowa segregacja aktywów (aktywa własne, aktywa klientów) Zmiana stanów własności następuje w momencie dokonania zapisu księgowego Dokonywanie rozliczeń transakcji na rzecz: GPW, BondSpot, NewConnect (ASO), MTS Poland Model rozliczeniowy w trybie DvP: BIS model I, BIS model II Rozliczenia: T+2, T+3 dla obrotu na rynku regulowanym GPW, BondSpot T+0 do T+n dla transakcji poza obrotem zorganizowanym OTC Dwa tryby rozliczenia: RTGS DVP (8.00 17.00), FOP (8.00 18.30) Tryb wielosesyjny (7.30 19.00)
Cykl rozliczeniowy Cykl rozliczeniowy dla transakcji na akcjach, prawach do akcji, certyfikatach zawartych na rynku regulowanym trwa trzy dni robocze (T+3), a dla obligacji - dwa dni robocze (T+2). Oznacza to, że formalnym właścicielem akcji staniemy się dopiero trzeciego dnia rozliczeniowego po dokonaniu transakcji, a w przypadku obligacji drugiego dnia. Uwaga: od 6 października 2014 planowana jest zmiana cyklu z T+3 na T+2. Zmiana cyklu rozrachunkowego dostosowuje polski rynek kapitałowy do standardów wprowadzanych w UE i wynika z regulacji CSDR (Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w UE i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych), które wchodzą w życie 1 stycznia 2015 r. Nowe zasady obejmą transakcje zawierane na giełdowym rynku regulowanym oraz w alternatywnym systemie obrotu, zabezpieczone systemem gwarantowania rozliczeń. 12
Liczba rachunków papierów wartościowych 1 600 000 1 477 419 1 497 609 1 508 519 1 503 490 1 509 158 800 000 853 333 908 926 996 565 1 028 962 1 132 602 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 08.2014 13
Połączenia operacyjne z innymi depozytami KDPW utrzymuje 20 połączeń operacyjnych z zagranicznymi instytucjami depozytowymi. 10 z nich to połączenia bezpośrednie pomiędzy KDPW a zagranicznym depozytem. Pozostałe 10 to połączenia typu pośredniego, za pośrednictwem jednego z dwóch międzynarodowych depozytów (Clearstream Banking Luxembourg, Euroclear Bank) lub jak w przypadku Bułgarii za pośrednictwem banku depozytariusza. W przypadku Słowacji połączenie pośrednie i bezpośrednie. 14
Strategia budowania połączeń operacyjnych Cele budowy nowych połączeń operacyjnych: rozliczanie rynków zagranicznych obsługiwanych przez rynki regulowane lub ASO w Polsce budowa międzynarodowej sieci operacyjnej i połączeń operacyjnych KDPW w odpowiedzi na potrzeby polskiego rynku, w szczególności w związku z podwójnym notowaniem papierów wartościowych na GPW i rynku macierzystym: rynki kluczowe połączenia bezpośrednie pozostałe rynki połączenia operacyjne za pośrednictwem ICSD lub banków uzyskanie przez KDPW pozycji głównego pośrednika w zakresie rozrachunku dla inwestorów polskich działających poprzez uczestników KDPW na rynkach zagranicznych (np. Wiedeń, Frankfurt, Londyn) rozwój współpracy biznesowej z innymi centralnymi depozytami oraz izbami rozliczeniowymi w regionie poprzez sprzedaż na danym rynku systemu kdpw_stream nawiązywanie biznesowych relacji z zagranicznymi podmiotami depozytowo-rozliczeniowymi w regionie Korzyści dla inwestorów: dostęp do nowych możliwości inwestycyjnych w tym - nowych rynków oraz szerszej gamy instrumentów finansowych
System Rekompensat Nadzór nad całością Systemu Rekompensat, jak również funkcje w zakresie licencjonowania i ewentualnego sankcjonowania podmiotów prowadzących działalność maklerską uczestników tego systemu sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Celem Systemu Rekompensat jest dodatkowe zabezpieczenie aktywów inwestorów powierzonych licencjonowanym firmom inwestycyjnym, w przypadku gdy wszystkie procedury ostrożnościowe i systemy nadzoru nad firmami inwestycyjnymi nie są w stanie zapewnić inwestorom pełnej ochrony. KDPW administruje i zarządza środkami systemu. System rekompensat zabezpiecza w pełni wypłatę środków inwestorów objętych systemem rekompensat do kwoty wynoszącej równowartość w złotych 3 tys. euro, oraz 90% nadwyżki ponad tę kwotę, z zastrzeżeniem że maksymalna wartość środków objętych systemem rekompensat wynosi równowartość w złotych 22 tys. euro. W praktyce oznacza to, że maksymalna rekompensata w chwili obecnej to 20.100 euro, gdyż system rekompensat wypłaca tylko 90% nadwyżki ponad 3.000 euro.
Repozytorium Transakcji w KDPW Obowiązek raportowania Repozytorium Transakcji Gromadzenie i przechowywanie informacji dotyczących transakcji, których przedmiotem są instrumenty finansowe oraz informacje dotyczące tych instrumentów (EMIR). Obowiązek zgłaszania transakcji (Art. 9 Rozporządzenia EMIR): Kontrahenci finansowi i niefinansowi oraz CCP mają obowiązek zgłaszania szczegółowych informacji na temat każdego zawartego przez siebie kontraktu pochodnego oraz na temat wszelkich zmian lub rozwiązania tego kontraktu do repozytorium transakcji. Informacje te muszą być przekazywane do repozytorium nie później niż w dniu roboczym następującym po zawarciu, zmianie warunków lub rozwiązaniu kontraktu. Transakcje zawarte przed 16/08/2012, aktywne w tym dniu Transakcje zawarte 16/08/2012 lub później Okres przejściowy na raportowanie transakcji zawartych przed wejściem w życie wymogu (backloading): 90 D jeżeli transakcja jest aktywna w dniu wejścia w życie wymogu raportowania 3 Y jeżeli transakcja zapadła w dniu wejścia w życie wymogu raportowania ESMA nie trzeba raportować wszystkich zdarzeń/modyfikacji - wystarczy raport pokazujący najbardziej aktualny stan 17
Repozytorium Transakcji Wszystkie klasy instrumentów w jednym miejscu Rejestracja KDPW_TR w ESMA w zakresie następujących klas instrumentów (rynek regulowany lub OTC): Instrumentów pochodnych na akcje (EQ) Instrumentów pochodnych na stopę procentową (IR) Walutowych instrumentów pochodnych (CU) Kredytowych instrumentów pochodnych (CR) Towarowych instrumentów pochodnych (CO) Innych instrumentów pochodnych (OT) Wypełnienie obowiązku raportowania Bezpośrednie raportowanie do KDPW_TR (wymaga uczestnictwa w typie ZUR lub GUR) Za pośrednictwem innego uczestnika raportującego KDPW_TR Delegowanie do centralnego kontrahenta - na polskim rynku: KDPW_CCP Darmowe pośrednictwo KDPW_CCP w przekazywaniu informacji do KDPW_TR KDPW_CCP nie pobiera opłat za pośrednictwo w raportowaniu do KDPW_TR w imieniu uczestnika rozliczającego lub jego klientów (ponad opłaty wymagane przez KDPW_TR) KDPW_CCP raportuje wyłącznie do repozytorium transakcji prowadzonego przez KDPW 18
Rejestracja Repozytorium Transakcji zgodnie z wymogami EMIR Harmonogram rejestracji Repozytorium Transakcji KDPW_TR 7 listopada 2013 r. - Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ESMA (European Securities Market Authority) zarejestrował Repozytorium Transakcji w KDPW (jedno z pierwszych czterech TR), stwierdzając tym samym, że spełnia ono wszelkie wymagania stawiane repozytoriom zgodnie z wymogami rozporządzenia EMIR. 12 lutego 2014 r. - Wejście w życie obowiązku raportowania kontraktów pochodnych do repozytoriów transakcji (90 dni po rejestracji pierwszego repozytorium) 19
Lista zarejestrowanych TR w UE (stan na 3.06.2014) 1. DTCC Derivatives Repository Ltd. (DDRL) 14 Listopada 2013 1. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. (KDPW) 14 Listopada 2013 1. Regis-TR S.A. 14 Listopada 2013 1. UnaVista Limited 14 Listopada 2013 2. CME Trade Repository Ltd. (CME TR) 5 Grudnia 2013 2. ICE Trade Vault Europe Ltd. (ICE TVEL) 5 Grudnia 2013 20
Nadawanie kodów LEI Kod LEI - Legal Entity Identifier - 20-znakowy kod alfa-numeryczny, który jednoznacznie identyfikuje podmioty zawierające transakcje na światowych rynkach finansowych. Zgodnie z rozporządzeniem EMIR wszystkie podmioty, będące osobami prawnymi, które zawierają transakcje w instrumentach pochodnych, będą zobowiązane do raportowania informacji o nich do repozytoriów transakcji. W celu umożliwienia identyfikacji podmiotów będących: stroną transakcji w instrumentach pochodnych, beneficjentem takiej transakcji, centralnym kontrpartnerem, uczestnikiem rozliczającym, czy też brokerem dla tej transakcji, niezbędne jest posiadanie odpowiedniego, unikatowego numeru. Takim unikalnym identyfikatorem jest numer LEI. Zgodnie z wytycznymi ESMA (Q&A, 22.10.2013, ESMA/2013/1527) kod pre-lei jest jedynym kodem, który powinien być użyty przez kontrahenta, celem jego identyfikacji. 21
KDPW_LEI 19 sierpnia 2013 r. KDPW otrzymał prefix (2594), umożliwiający nadawanie osobom prawnym kodów identyfikujących LEI. Prefix został nadany przez ROC Secretariat (Regulatory Oversight Committee Secretariat) i będzie identyfikował nadane przez KDPW (pełniącym funkcję LOU - Local Operating Unit) kody w globalnym systemie LEI (GLEIS). O numer prefix dla KDPW wystąpił Urząd Komisji Nadzoru Finansowego, który działa jako podmiot pośredniczący w procesie zatwierdzania przez ROC instytucji krajowej jako jednostki LOU (pre-lou) w ramach globalnego systemu LEI (tzw. sponsoring authority). 22
Powstanie KDPW_CCP Zgodnie z art. 48 ust. 7 Ustawy o obrocie ( ) KDPW może przekazać w drodze umowy wykonywanie określonych zadań spółce zależnej. Wykorzystując powyższy zapis KDPW powierzył izbie rozliczeniowej KDPW_CCP realizację następujących zadań: rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym rozliczanie transakcji zawieranych w alternatywnym systemie obrotu w zakresie zdematerializowanych papierów wartościowych prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym
KDPW_CCP KDPW_CCP jest nowoczesną izbą rozliczeniową i prowadzi rozliczenia transakcji z zastosowaniem szeregu mechanizmów pozwalających na systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji. CECHY: Odrębność prawna Zgodnie z międzynarodowymi standardami, ze względu na odmienny charakter ryzyka z tytułu świadczenia usług izby rozliczeniowej CCP oraz ryzyka z tytułu podstawowej działalności centralnego depozytu papierów wartościowych (KDPW), konieczne było wyodrębnienie oddzielnego podmiotu prawnego do świadczenia usług izby rozliczeniowej KDPW_CCP. Gwarantowanie rozliczeń transakcji Ważną cechą KDPW_CCP jest posiadanie kapitału własnego, który może zostać użyty w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, pozytywnie wpływając na bezpieczeństwo rozliczeń. KDPW_CCP wyposażona jest w kapitał w wysokości 218 mln zł, który może zostać wykorzystany w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, stając się jednym z zasobów systemu. 24
Rynki rozliczane przez KDPW_CCP RYNEK KASOWY RYNEK TERMINOWY Rynek regulowany ASO OTC Rynek regulowany OTC - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - BondSpot - NewConnect - Catalyst - BondSpot - Platforma konfirmacji dla REPO - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - OTC (MarkitWire, SwiftAccord) Akcje, prawa do akcji, prawa poboru, obligacje, produkty strukturyzowane, jednostki indeksowe, listy zastawne, warranty, ETFy Akcje, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne Obligacje skarbowe Kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe Forward na stopę procentową (Forward Rate Agreement), Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap), Overnight Index Swap Basis Swap 25
Izba KDPW_CCP korzyści dla rynku Ograniczenie ryzyka kontrpartnerów poprzez gwarantowanie transakcji przyjętych do rozliczenia Nowacja wstąpienie KDPW_CCP w prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji Zwiększenie efektywności zarządzania ryzykiem Kapitał własny izby jako element systemu gwarantowania rozliczeń Zwiększenie katalogu podmiotów uprawnionych do pełnienia roli uczestników rozliczających Poprawa postrzegania infrastruktury polskiego rynku kapitałowego przez polskie i zagraniczne instytucje finansowe 26
Zarządzanie ryzykiem - metodologia SPAN Metodologia SPAN (Standard Portfolio Analysis of Risk): precyzyjne szacowanie ryzyka zarówno transakcji kasowych, jak i terminowych wyznaczanie poziomu wpłat do funduszu rozliczeniowego powszechnie znany i rozpoznawalny standard na światowych rynkach finansowych większa transparentność i atrakcyjność polskiego rynku podnosi poziom bezpieczeństwa rozliczeń zaprojektowana i wprowadzona przez Chicago Mercantile Exchange Inc. (CME) 27
Wybrane rynki stosujące SPAN Lp. Instytucja Kraj 1 Chicago Mercantile Exchange Inc. USA 2 Chicago Board of Trade USA 3 The Clearing Corporation USA 5 London International Financial Futures Exchange UK 6 London Clearing House UK 7 Euronext FR/B/NL/P 8 LCH.Clearnet UK 9 KELER Węgry 10 Eurex Clearing AG Niemcy 11 Japan Securities Clearing Corporation Japonia 12 Singapore Exchange Singapur 13 Taiwan Securities Clearing Depository Tajwan 14 Hong Kong Exchange Chiny 15 Shanghai Futures Exchange Chiny 16 Sydney Futures Exchange Australia 17 Bombay Stock Exchange Clearing House Indie 18 Dubai Gold & Commodities Exchange Zjednoczone Emiraty Arabskie 28
System gwarantowania rozliczeń Wymogi finansowe i ostrożnościowe wobec uczestników Depozyty zabezpieczające Fundusz rozliczeniowy Kapitał własny KDPW_CCP 29
Uczestnicy KDPW_CCP Krajowe instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, banki Zagraniczne instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, podmioty zagraniczne wykonujące zadania w zakresie rozliczania transakcji zawieranych w obrocie instrumentami finansowymi Spółki prowadzące izbę rozliczeniową 30
Typy uczestnictwa Typami uczestnictwa w przypadku rynku zorganizowanego są: Reprezentant w tym przypadku uczestnik posiada status uczestnika rozliczającego w zakresie wszystkich transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu przez inny podmiot, w tym przez uczestnika nierozliczającego. Uczestnik rozliczający-transakcje własne rozlicza transakcje zawierane przez niego na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu na rachunek własny lub na rachunek klientów. Uczestnik rozliczający-rachunki instrumentów pochodnych rozlicza transakcje zawierane na rynku instrumentów pochodnych przez inne podmioty, w tym przez uczestników nierozliczających, jeżeli transakcje te są zawierane na rachunek klientów posiadających rachunki instrumentów pochodnych prowadzone przez tego uczestnika lub na jego własny rachunek. Uczestnik nierozliczający zawiera transakcje na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu, a jednocześnie nie posiada statusu uczestnika rozliczającego w żadnym zakresie. 31
Wymogi kapitałowe wobec Uczestników Wysokość kapitałów własnych uczestnika posiadającego status uczestnika rozliczającego w przypadku obrotu zorganizowanego nie może być niższa niż: w zakresie transakcji zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu przez inny podmiot lub podmioty: o suma kwoty 50 mln zł oraz iloczynu kwoty 5 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych przez uczestnika w jakimkolwiek zakresie w rozliczeniach transakcji dokonywanych przez KDPW_CCP - w przypadku banku, o suma kwoty 15 mln zł oraz iloczynu kwoty 2 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych przez uczestnika w jakimkolwiek zakresie w rozliczeniach transakcji dokonywanych przez KDPW_CCP - w przypadku domu maklerskiego, o 15 mln zł w przypadku spółki prowadzącej izbę rozliczeniową, w zakresie transakcji własnych, zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu na rachunek własny lub na rachunek klientów: o 25 mln zł - w przypadku banku, o 4 mln zł - w przypadku domu maklerskiego. 32
Depozyty zabezpieczające Depozyty zabezpieczające są głównym elementem systemu gwarantowania rozliczeń. Stosuje się je zarówno dla transakcji z rynku kasowego, jak i terminowego. Ich wartość dla każdego uczestnika izby rozliczeniowej liczona jest indywidualnie w oparciu o metodologię SPAN (w przypadku obrotu zorganizowanego) przy założeniu normalnych standardowych warunków rynkowych. Rolą depozytu jest pokrycie zmiany wartości rozliczeniowej w założonym horyzoncie czasu w wyniku wystąpienia niekorzystnej zmiany cen rynkowych. Depozyty mogą być wykorzystane wyłącznie w wypadku niewypłacalności tego uczestnika, który je wniósł. Główną korzyścią takiego rozwiązania jest gwarancja nienaruszalności środków zgromadzonych przez dany podmiot w depozytach zabezpieczających. Narzędziem wspomagającym dla depozytów zabezpieczających na rynku kasowym w obrocie zorganizowanym jest mechanizm wyrównania do rynku, który umożliwia redukcję ryzyka do horyzontu 1-dniowego. Zadaniem wyrównania do rynku jest zredukowanie ryzyka rynkowego do ryzyka jednodniowego poprzez zabezpieczenie środków na pokrycie różnic pomiędzy aktualną ceną referencyjną a ceną, po jakiej została zawarta transakcja. 33
Fundusz rozliczeniowy W obrocie zorganizowanym KDPW_CCP zarządza funduszami rozliczeniowymi : Funduszem Rozliczeniowym (dla rynku regulowanego) Funduszem Zabezpieczającym Rozliczanie Transakcji Zawartych w Alternatywnym Systemie Obrotu Organizowanym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A.i BondSpot S.A. 34
Kapitał własny KDPW_CCP Kapitał własny izby rozliczeniowej jest kolejnym, istotnym elementem w systemie zarządzania ryzykiem rozliczeniowym, podnoszącym bezpieczeństwo rozliczeń na rynku. Izba rozliczeniowa KDPW_CCP została wyposażona w kapitał o wartości 218 mln zł. Kapitał własny KDPW_CCP jest ostatnią linią obrony w przypadku niewywiązania się z zobowiązań przez jednego bądź kilku uczestników. W zależności od rynku (obrót zorganizowany lub OTC) zasoby kapitałowe izby wykorzystywane są na różnych poziomach zamykania pozycji niewypłacalnego uczestnika. 35
Agent ds. Rozrachunku w KDPW Uczestnik rozliczający KDPW_CCP nie ma obowiązku posiadania konta depozytowego w KDPW. W takim przypadku rozrachunek zawartych przez niego transakcji może być dokonywany za pośrednictwem konta depozytowego jego Agenta do spraw rozrachunku. Oznacza to, że Uczestnik rozliczający KDPW_CCP nie musi być jednocześnie Uczestnikiem bezpośrednim KDPW. Wprowadzenie funkcji Agenta ds. rozrachunku w KDPW pozwala na rozwinięcie katalogu usług i podmiotów aktywnych w obszarze działalności izby rozliczeniowej KDPW_CCP, zwłaszcza zagranicznych firm inwestycyjnych. 36
Agent ds. Rozrachunku w KDPW - założenia Adresaci nowej funkcjonalności: Zagraniczni uczestnicy rozliczający (UR) Beneficjenci: Uczestnicy Rozliczający i podmioty pełniące rolę Agenta ds. Rozrachunku Cel: Umożliwienie zagranicznym firmom inwestycyjnym ubiegania się o status UR w KDPW_CCP bez konieczności otwierania i prowadzenia konta w KDPW rozdzielenie funkcji rozliczeniowej od rozrachunkowej _ Uczestnik bezpośredni KDPW (typ uczestnictwa: reprezentant/ar) uprawniony do prowadzenia rachunku papierów wartościowych, rachunku instrumentów pochodnych lub konta depozytowego _ Za pośrednictwem jego konta depozytowego w KDPW dokonuje się rejestracja instrumentów finansowych Uczestnika Rozliczającego i rozrachunek transakcji na rzecz UR 37
Dostosowanie KDPW_CCP do wymogów EMIR Dostosowanie KDPW_CCP do wymogów EMIR: Dostosowanie do definicji CCP (art. 2): Nowacja rozliczeniowa Dostosowanie w zakresie wymogu kapitałowego (art. 16) Zezwolenie (autoryzacja) na prowadzenie działalności przez CCP (art. 14) Centralny clearing 38
Nowacja Rozliczeniowa 4 sierpnia 2012 r. weszły w życie zapisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, które po raz pierwszy wprowadziły do polskiego porządku prawnego pojęcie nowacji rozliczeniowej. Dzięki tej konstrukcji izba rozliczeniowa stała się partnerem centralnym (central counterparty), czyli kupującym dla każdego sprzedającego i sprzedającym dla każdego kupującego, wygaszając w ten sposób prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji względem siebie. SPRZEDAJĄCY CCP jako KUPUJĄCY CCP jako SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY 39
Rozliczanie transakcji derywatów z rynku OTC Dlaczego KDPW_CCP? Dostęp do polskiego rynku kapitałowego Płynność w PLN w pieniądzu banku centralnego (NBP) Możliwość wnoszenia zabezpieczeń w polskich papierach skarbowych, akcjach z indeksu WIG20 oraz PLN Stabilność polskiego sektora bankowego Redukcja ryzyka dla transakcji na rynku kasowym, terminowym oraz OTC Efektywny system gwarantowania i rozliczania transakcji Rozrachunki w pieniądzu banku centralnego Stosowanie wysokich standardów w zakresie zarządzania ryzykiem Wykorzystywanie standardowych procedur w przypadku wystąpienia niewypłacalności uczestnika 40
Funkcje systemu KDPW_CCP będzie prowadzić system rozliczeń transakcji na derywatach, zawartych poza obrotem zorganizowanym, w tym system zabezpieczania płynności rozliczania tych transakcji. Główne funkcje systemu rozliczeń transakcji OTC: rozliczenia transakcji przyjętych do systemu rozliczeń OTC oraz pośrednictwo w rozrachunku wynikającym z tych rozliczeń zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym administracja zabezpieczeniami funkcja centralnego kontrpartnera (CCP) z zastosowaniem mechanizmu nowacji rozliczeniowej raportowanie do repozytorium transakcji (usługa oferowana przez KDPW) 41
gwarantowanie rozliczeń default waterfall OTC_clearing w KDPW_CCP Dostosowanie kapitałowe, organizacyjne i techniczne KDPW_CCP do wymogów rozporządzenia EMIR: niezależni członkowie RN, Komitet Ryzyka, wyznaczenie CRO, CIO, CCO, inne zmiany korporacyjne: statut; regulaminy; procedury compliance; etc. dostosowanie systemu zarządzania ryzykiem, wydzielenie wymaganych kapitałów, default waterfall, Depozyty zabezpieczające (wniesione przez uczestnika naruszającego) Fundusz (w wysokości wpłat uczestnika naruszającego) Kapitał KDPW_CCP (w proporcjonalnej części dla danego rynku wyliczonej z 25% wymogu kapitałowego*) Fundusz (w pozostałej wysokości Funduszu) Kapitał KDPW_CCP (pozostały kapitał własny KDPW_CCP) Możliwość pośredniczenia w raportowaniu informacji o transakcjach do Repozytorium Transakcji KDPW 42
OTC_clearing w KDPW_CCP Nowacja (zaimplementowana do polskiego prawa 08.2012) Kapitał izby: 218 mln PLN (ca. 52 mln EUR) Rozliczenia w PLN w pieniądzu banku centralnego (NBP) Instrumenty: Styczeń 2013, w PLN (FRA, IRS, OIS, Basis Swap, REPO) 1H 2014, w PLN i EUR (FRA, IRS, OIS, Basis Swap, FX instruments) 2H 2014, inne niż PLN i EUR (FRA, IRS, OIS, Basis Swap); cross-currency derivatives (CIRS, FX Forward, FX Swap) Zabezpieczenia: polskie papiery skarbowe, akcje WIG20 oraz PLN, a w przyszłości EUR i euroobligacje Bank A Bank B Platformy konfirmacji* Komunikacja SWIFT SWI Narodowy Bank Polski Repozytorium transakcji (KDPW) CSD (KDPW) rozrachunek repo przechowywanie zabezpieczeń 43
Autoryzacja KDPW_CCP zgodnie z wymogami EMIR Komisja Nadzoru Finansowego 8 kwietnia 2014 r. dokonała autoryzacji izby rozliczeniowej KDPW_CCP, potwierdzając tym samym, że spełnia ona wszystkie wymagania stawiane tego typu instytucjom przez unijne rozporządzenia EMIR. Zgodnie z rozporządzeniem, wszystkie działające w Unii Europejskiej izby rozliczeniowe do 15 września 2013 r. miały obowiązek złożyć w krajowym organie nadzoru wniosek autoryzacyjny. W sumie w EU stosowne dokumenty złożyły 22 izby. Potwierdzeniem wywiązania się danej izby z określonych wymogów jest jej autoryzacja, dokonywana przez krajowy organ nadzoru, po rekomendacji międzynarodowego Kolegium złożonego, m.in. z przedstawicieli banku centralnego oraz wybranych członków organów nadzorczych z innych krajów Unii Europejskiej oraz europejskiego nadzoru ESMA. Warto podkreślić, że polska izba rozliczeniowa jest trzecią autoryzowaną izbą w całej UE! Pierwszą była Nasdaq OMX Clearing AB (18 marca 2014), drugą European Central Counterparty N.V. (1 kwietnia 2014). 44
Autoryzowane izby CCP w UE (stan na 3.06.2014) 1. Nasdaq OMX Clearing AB (Szwecja), 18 marca 2014 2. European Central Counterparty N.V. (Niderlandy), 1 kwietnia 2014 3. KDPW_CCP (Polska), 8 kwietnia 2014 4. Eurex Clearing AG (Niemcy), 10 kwietnia 2014 5. Cassa di Compensazione e Garanzia S.p.A. (CCG) (Włochy), 20 maja 2014 6. LCH.Clearnet SA (Francja), 22 maja 2014 45
Lista instrumentów OTC Wraz z wnioskiem autoryzacyjnym izba złożyła listę instrumentów OTC, które będzie rozliczała są to instrumenty pochodne rozliczane w PLN. FRA IRS OIS Basis Swaps REPO PLN KDPW_CCP koncentruje się na instrumentach pochodnych OTC denominowanych w PLN Zgodność z EMIR W przyszłości: instrumenty denominowane w EUR i innych walutach w zależności od potrzeb rynku. 46
OTC_clearing w KDPW_CCP Uczestnictwo w systemie Uczestnikiem rozliczającym może być wyłącznie firma inwestycyjna, która spełnia następujące wymogi: posiada dostęp* do rozrachunku w centralnym depozycie papierów wartościowych (KDPW ) Posiada dostęp* do rozrachunku w banku rozliczeniowym (NBP) *bezpośredni lub pośredni Wysokość kapitałów własnych uczestnika rozliczającego nie może być niższa niż: dla uczestnika występującego w typie generalny uczestnik rozliczający - 100 mln zł dla uczestnika występującego w typie indywidualny uczestnik rozliczający - 50 mln zł dla uczestnika występującego w typie izba rozliczeniowa - 100 mln zł Lista uczestników OTC: 1. RAIFFEISEN BANK POLSKA S.A. 2. MBANK S.A. 3. BANK GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ S.A. 4. BANK GOSPODARSTWA KRAJOWEGO S.A. 5. BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. 6. BANK MILLENNIUM S.A. 7. BANK OCHRONY ŚRODOWISKA S.A. 8. BANK PEKAO S.A. 9. BZ WBK S.A. 10. CREDIT AGRICOLE BANK POLSKA S.A. 11. DEUTSCHE BANK POLSKA S.A. 12. GETIN NOBLE BANK S.A. 13. ING BANK ŚLĄSKI S.A. 14. POWSZECHNA KASA OSZCZĘDNOŚCI BANK POLSKI S.A 47
www.kdpw.pl www.kdpwccp.pl