Funkcjonowanie spółek Grupy KDPW

Transkrypt

1 Funkcjonowanie spółek Grupy KDPW Dariusz Marszałek Szef Zespołu ds. Promocji i Marketingu KDPW Warszawa, 17 marca 2015 r.

2 Grupa KDPW w strukturze polskiego rynku kapitałowego Komisja Nadzoru Finansowego KDPW Główny Rynek GPW, Bondspot, Catalyst, NewConnect, OTC KDPW_CCP Narodowy Bank Polski Inwestorzy instytucjonalni Instytucje finansowe i pośrednicy Emitenci Inwestorzy indywidualni 2

3 Infrastruktura rynku Zawarcie transakcji GPW BondSpot OTC KDPW_CCP Rozliczenie transakcji Rozliczenie System Zarządzania Ryzykiem Rozrachunek transakcji KDPW Rozrachunek Centralny Depozyt Repozytorium transakcji NBP

4 Grupa KDPW struktura własnościowa 33% GPW NBP MSP 33% 33% KDPW_ Agencja Numerująca Stabilny i wiarygodny akcjonariat Główny cel: bezpieczeństwo i stabilność systemu finansowego Niski poziom ryzyka Nadzór ze strony KNF, ESMA oraz NBP Europejska rejestracja Repozytorium Transakcji w KDPW jedno z 4 pierwszych RT w Europie Zadania Agencji Numerującej (ISIN, CFI, LEI, FISN) Usługi i kompetencje w zakresie rynku towarowego (KDPW_GIR) Planowana autoryzacja KDPW zgodnie z CSDR 100 % Europejska autoryzacja KDPW_CCP (3. autoryzowana izba w Europie) Kapitały własne KDPW_CCP: 228 milionów PLN (54 miliony EUR) Funkcjonalność centralnego kontrpartnera (CCP) dzięki mechanizmowi nowacji Pośrednictwo w raportowaniu do KDPW_TR (nieobowiązkowe) 4

5 Polski centralny depozyt papierów wartościowych Funkcje i zadania KDPW określa Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 r. Główne zadanie: Organizacja, prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytoworozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce Zgodnie z art. 48 ust. 7 Ustawy o obrocie ( ) KDPW może przekazać w drodze umowy wykonywanie określonych zadań spółce zależnej. Wykorzystując powyższy zapis KDPW powierzył izbie rozliczeniowej KDPW_CCP realizację zadań z zakresu gwarantowania i rozliczania transakcji.

6 Ustawowe zadania KDPW Funkcje rozliczeniowo-rozrachunkowe rozliczanie transakcji (rynek regulowany, alternatywny system obrotu) rozrachunek transakcji w instrumentach finansowych i środkach pieniężnych (rynek regulowany, alternatywny system obrotu) prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym Funkcje depozytowe prowadzenie depozytu papierów wartościowych nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych Inne funkcje zarządzanie obowiązkowym Systemem Rekompensat

7 Główne zadania KDPW Prowadzenie kont depozytowych dla uczestników, na których w formie elektronicznego zapisu, rejestrowane są papiery wartościowe Rejestrowanie oraz przechowywanie instrumentów finansowych podlegających dematerializacji na kontach depozytowych uczestników Rozrachunek transakcji zawieranych na rynkach regulowanych: GPW oraz BondSpot, a także transakcji zawieranych poza rynkiem regulowanym (NewConnect, BondSpot) Nadzorowanie zgodności wielkości emisji papierów wartościowych znajdujących się w obrocie Realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych (np. wypłata dywidendy, scalanie akcji) Przydzielanie kodów ISIN (International Securities Identifying Numbers) polskim emisjom instrumentów finansowych (KDPW jest krajowym organem odpowiedzialnym za ich nadawanie)

8 Instrumenty finansowe rejestrowane w KDPW Wszystkie papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym muszą być zarejestrowane w KDPW Obecnie w systemie KDPW zarejestrowane są następujące papiery wartościowe: - Akcje (krajowe i zagraniczne) - Obligacje (Skarbu Państwa, NBP (banku centralnego) korporacyjne (krajowe i zagraniczne), komunalne, zamienne, EBI, z prawem pierwszeństwa, obligacje niepubliczne, listy zastawne) - Certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych - Kontrakty Futures (na indeks WIG20, na walutę, na akcje) - Indeksowe jednostki udziałowe - Opcje (Europejskie, na indeks WIG20, na akcje) Wyjątek: Bony skarbowe: przechowywanie, rozliczanie oraz rozrachunek system Narodowego Banku Polskiego 8

9 Specyfika instytucji post-transakcyjnych w Polsce: CSD KDPW: Niski profil ryzyka działalności CSD, z góry ograniczony przez projektowane regulacje europejskie CSDR (usługi podstawowe i dodatkowe), w celu zapewnienia niezawodności ich działania, zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy konkurencyjności Bezpieczna i relatywnie tania infrastruktura post-transakcyjna o profilu lokalnym, wypełniająca funkcje o charakterze publicznym, takie jak: zarządzanie funduszem gwarancyjnym sektora OFE oraz systemem rekompensat na wypadek upadłości podmiotów prowadzących działalność maklerską Konieczność zapewnienia harmonizacji z innymi rynkami w zakresie komunikacji i wymiany informacji, obsługi zdarzeń korporacyjnych, jak również tworzenia połączeń operacyjnych z innymi depozytami europejskimi, w tym na TARGET2-Securities, zwiększające zaufanie inwestorów zagranicznych do rynku lokalnego Tworzenie kompetencji krajowych na silnie konkurencyjnym rynku Repozytoriów Transakcji dla raportowanych transakcji na instrumentach pochodnych, z możliwością rozszerzenia działalności na raportowanie transakcji z rynku kasowego Budowa taniej infrastruktury rozrachunkowej dla nowych rynków pozagiełdowych: tri-party repo, pożyczki papierów wartościowych, zarządzanie zabezpieczeniami, zwiększającymi znaczenie KDPW dla rynku międzybankowego Ustabilizowana i zdywersyfikowana struktura przychodów z działalności o relatywnie niskiej marży 9

10 KDPW zakres usług i główne funkcjonalności Konta omnibus dla zagranicznych inwestorów Rynek regulowany Maintaining Prowadzenie securities kont accounts depozytowych at the top-tier Usługi Core Services podstawowe Rozrachunek transakcji Alternatywny System Obrotu Usługi dodatkowe Usługi komercyjne Initial Rejestrowanie recording i of securities przechowywanie in a book-entry p.w. Agencja Numerująca (LEI, ISIN, CFI, FISN) OTC - rynek kasowy Centralny depozyt papierów wartościowych Zdarzenia korporacyjne Połączenia operacyjne z zagranicznymi CSD Repozytorium Transakcji (KDPW_TR) Giełdowa Izba Rozrachunkowa (GIR KDPW) Tri-Party Repo Autoryzacja centralnego depozytu (CSD): 2016 Prowadzenie kont depozytowych na poziomie CSD z opcją segregacji kont Mechanizm Hold/Release (opcjonalnie) Rozrachunek pieniężny w pieniądzu banku centralnego: PLN w NBP, EUR w systemie TARGET2 Funkcje Agenta w systemie pożyczek papierów wartościowych (automatycznych i negocjowanych) Rozrachunek i zarządzanie zabezpieczeniami dla transakcji repo (Agent Tri-party Repo) gwarantowane przez KDPW_CCP lub niegwarantowane Współpraca z rynkiem TBS Poland Szansa na przekształcenie rynku transakcji sell-buy back w tri party repo Rozrachunek w częściach Zdarzenia korporacyjne: przekazywanie informacji, wypłata świadczeń, obsługa podatkowa Repozytorium transakcji i agencja kodująca LEI Dominujący udział i elastyczna obsługa klientów krajowych, działających na rynku polskim Planowane uzyskanie statusu Approved Reporting Mechnism (MIFID II) rozszerzenie raportowania o transakcje z rynku kasowego Możliwość nadawania kodów LEI na podmioty zawierające transakcje na rynku kasowym Zmiana cyklu rozrachunkowego z T+3 na T+2 (zgodnie z wymogami CSDR; 6.X.2014) 10

11 KDPW_TR Łączna liczba Uczestników KDPW_TR 170, w tym: Generalny Uczestnik Raportujący (GUR) 13 Zwykły Uczestnik Raportujący (ZUR) 58 Pośredni Uczestnik Repozytorium (PUR) 99 Instytucje nadzorujące 8 Łączna liczba podmiotów, których dotyczą raporty przesłane do KDPW_TR: 6992 Liczba nadanych kodów LEI: 4,5 tys. 12 lutego 2014 wszedł w życie obowiązek raportowania kontraktów pochodnych do repozytoriów transakcji. 7 listopada 2013 Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych ESMA zarejestrował Repozytorium Transakcji w KDPW (jedno z pierwszych czterech TR). 19 sierpnia 2013 KDPW otrzymał prefix (2594), umożliwiający nadawanie osobom prawnym numerów LEI. Posiadanie LEI jest niezbędne do przekazywania do repozytoriów transakcji informacji o zawartych kontaktach pochodnych. 11

12 Repozytorium Transakcji Wszystkie klasy instrumentów w jednym miejscu Rejestracja KDPW_TR w ESMA w zakresie następujących klas instrumentów (rynek regulowany lub OTC): Instrumentów pochodnych na akcje (EQ) Instrumentów pochodnych na stopę procentową (IR) Walutowych instrumentów pochodnych (CU) Kredytowych instrumentów pochodnych (CR) Towarowych instrumentów pochodnych (CO) Innych instrumentów pochodnych (OT) Wypełnienie obowiązku raportowania Bezpośrednie raportowanie do KDPW_TR (wymaga uczestnictwa w typie ZUR lub GUR) Za pośrednictwem innego uczestnika raportującego KDPW_TR Delegowanie do centralnego kontrahenta - na polskim rynku: KDPW_CCP Darmowe pośrednictwo KDPW_CCP w przekazywaniu informacji do KDPW_TR KDPW_CCP nie pobiera opłat za pośrednictwo w raportowaniu do KDPW_TR w imieniu uczestnika rozliczającego lub jego klientów (ponad opłaty wymagane przez KDPW_TR) KDPW_CCP raportuje wyłącznie do repozytorium transakcji prowadzonego przez KDPW 12

13 Zarejestrowane RT* Lp. Repozytorium Data 1 DTCC Derivatives Repository Ltd KDPW_TR Regis-TR S.A UnaVista Limited CME Trade Repository Ltd ICE Trade Vault Europe Ltd * Stan na

14 KDPW - Agencja Numerująca Krajowy Depozyt jest jedyną instytucją na rynku polskim oraz jedną z niewielu w Europie oferującą tak szeroki wachlarz usług nadawania numerów i kodów dla podmiotów oraz instrumentów z rynku finansowego. KDPW nadaje następujące kody: ISIN i CFI LEI FISN Od 1994 roku KDPW jest członkiem międzynarodowego Stowarzyszania Krajowych Agencji Numerujących ANNA (The Association of National Numbering Agencies). 14

15 Nadawanie kodów LEI Kod LEI - Legal Entity Identifier - 20-znakowy kod alfa-numeryczny, który jednoznacznie identyfikuje podmioty zawierające transakcje na światowych rynkach finansowych. Zgodnie z rozporządzeniem EMIR wszystkie podmioty, będące osobami prawnymi, które zawierają transakcje w instrumentach pochodnych, będą zobowiązane do raportowania informacji o nich do repozytoriów transakcji. W celu umożliwienia identyfikacji podmiotów będących: stroną transakcji w instrumentach pochodnych, beneficjentem takiej transakcji, centralnym kontrpartnerem, uczestnikiem rozliczającym, czy też brokerem dla tej transakcji, niezbędne jest posiadanie odpowiedniego, unikatowego numeru. Takim unikalnym identyfikatorem jest numer LEI. Zgodnie z wytycznymi ESMA (Q&A, , ESMA/2013/1527) kod pre-lei jest jedynym kodem, który powinien być użyty przez kontrahenta, celem jego identyfikacji. 15

16 Połączenia operacyjne z innymi depozytami KDPW utrzymuje 20 połączeń operacyjnych z zagranicznymi instytucjami depozytowymi. 10 z nich to połączenia bezpośrednie pomiędzy KDPW a zagranicznym depozytem. Pozostałe 10 to połączenia typu pośredniego, za pośrednictwem jednego z dwóch międzynarodowych depozytów (Clearstream Banking Luxembourg, Euroclear Bank) lub jak w przypadku Bułgarii za pośrednictwem banku depozytariusza. W przypadku Słowacji połączenie pośrednie i bezpośrednie. 16

17 System Rekompensat Nadzór nad całością Systemu Rekompensat, jak również funkcje w zakresie licencjonowania i ewentualnego sankcjonowania podmiotów prowadzących działalność maklerską uczestników tego systemu sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Celem Systemu Rekompensat jest dodatkowe zabezpieczenie aktywów inwestorów powierzonych licencjonowanym firmom inwestycyjnym, w przypadku gdy wszystkie procedury ostrożnościowe i systemy nadzoru nad firmami inwestycyjnymi nie są w stanie zapewnić inwestorom pełnej ochrony. KDPW administruje i zarządza środkami systemu. System rekompensat zabezpiecza w pełni wypłatę środków inwestorów objętych systemem rekompensat do kwoty wynoszącej równowartość w złotych 3 tys. euro, oraz 90% nadwyżki ponad tę kwotę, z zastrzeżeniem że maksymalna wartość środków objętych systemem rekompensat wynosi równowartość w złotych 22 tys. euro. W praktyce oznacza to, że maksymalna rekompensata w chwili obecnej to euro, gdyż system rekompensat wypłaca tylko 90% nadwyżki ponad euro.

18 2014: Cykl rozrachunkowy T października 2014 KDPW zmienił dotychczasowy cykl rozrachunkowy z T+3 na T+2. Zmiana cyklu rozrachunkowego dostosowuje polski rynek kapitałowy do standardów wprowadzanych w Unii Europejskiej. W szczególności zmiana ta wynika z konieczności dostosowania zasad obowiązujących w KDPW do regulacji CSDR (Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych), które w tym zakresie wchodzą w życie 1 stycznia 2015 r. Skrócenie cyklu rozrachunkowego pozytywnie wpływa zarówno na uczestników KDPW i KDPW_CCP, jak i inwestorów. T+2 od 6 października 2014 Uczestnikom KDPW_CCP zmiana pozwala na skrócenie okresu utrzymywania depozytów zabezpieczających dla pozycji rozliczeniowych Inwestorzy oraz uczestnicy zyskali krótszy okres finalizacji zawieranych transakcji: szybsze pozyskiwanie papierów wartościowych (strona kupująca) oraz środków pieniężnych (strona sprzedająca) Zmiana cyklu rozrachunkowego wpływa także na procesy związane z wykonywaniem praw z papierów wartościowych jak np. wypłata dywidendy, udział w walnym zgromadzeniu (WZ), wykup certyfikatów inwestycyjnych prawa te są przenoszone w terminie o 1 dzień krótszym Austria Belgia Chorwacja Cypr Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Islandia Irlandia Litwa Luksemburg Łotwa Malta Norwegia Polska Portugalia Słowacja Szwecja Szwajcaria Węgry Włochy W. Brytania 18

19 Klasyfikacja CSD pod względem świadczonych usług podstawowych i dodanych Wysoko sklasyfikowana pozycja KDPW na równi z depozytami m.in. w Niemczech, Francji, Hong Kongu, Australii Informacja z serwisu Thomas Murray z dnia 6 stycznia 2014 r. Działalność Grupy KDPW mieści się pomiędzy: Utilities (obsługa depozytowo-rozrachunkowa rynku, monopolistyczna pozycja, działalność typu not-for-profit), a SuperUtilities (CCP w Grupie Kapitałowej, Repozytorium Transakcji, zarządzanie aktywami, zarządzanie systemem rekompensat), z elementami Commercial (rozliczanie OTC derivatives w KDPW_CCP, negocjowane pożyczki papierów wartościowych oraz linki DvP) 19

20 KDPW_CCP: izba rozliczeniowa Zgodnie z art. 48 ust. 7 Ustawy o obrocie ( ) KDPW może przekazać w drodze umowy wykonywanie określonych zadań spółce zależnej. Wykorzystując powyższy zapis KDPW powierzył izbie rozliczeniowej KDPW_CCP realizację następujących zadań: rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym rozliczanie transakcji zawieranych w alternatywnym systemie obrotu w zakresie zdematerializowanych papierów wartościowych prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym KDPW_CCP funkcjonuje jako centralny kontrahent (CCP) w rozumieniu Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji, prowadząc rozliczenia transakcji zawartych na rynkach kasowych i terminowych, zarówno w obrocie zorganizowanym, jak i poza nim (OTC) Zgodnie z regulaminami KDPW_CCP (Regulamin rozliczeń transakcji (obrót zorganizowany) i Regulamin rozliczeń transakcji (obrót niezorganizowany)) KDPW_CCP staje się stroną wszystkich transakcji przyjętych do rozliczenia. Realizowane jest to w oparciu o mechanizm nowacji rozliczeniowej, wprowadzony na podstawie Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi 20

21 KDPW_CCP KDPW_CCP jest nowoczesną izbą rozliczeniową i prowadzi rozliczenia transakcji z zastosowaniem szeregu mechanizmów pozwalających na systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji. CECHY: Odrębność prawna Zgodnie z międzynarodowymi standardami, ze względu na odmienny charakter ryzyka z tytułu świadczenia usług izby rozliczeniowej CCP oraz ryzyka z tytułu podstawowej działalności centralnego depozytu papierów wartościowych (KDPW), konieczne było wyodrębnienie oddzielnego podmiotu prawnego do świadczenia usług izby rozliczeniowej KDPW_CCP. Gwarantowanie rozliczeń transakcji Ważną cechą KDPW_CCP jest posiadanie kapitału własnego, który może zostać użyty w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, pozytywnie wpływając na bezpieczeństwo rozliczeń. KDPW_CCP wyposażona jest w kapitał w wysokości 218 mln zł, który może zostać wykorzystany w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, stając się jednym z zasobów systemu. 21

22 Najważniejsze wydarzenia w historii KDPW_CCP 2009 Nowa Strategia Rozwoju KDPW 2010 Utworzenie Gwaranta Rozliczeń KDPW_CLEARPOOL pierwszy krok na drodze do CCP Kapitał Gwaranta: 60 mln PLN Utworzenie izby rozliczeniowej KDPW_CCP : Odrębna osobowość prawna Nowy system gwarantowania rozliczeń SPAN Kapitały własne CCP Wprowadzenie nowacji do polskiego porządku prawnego Wprowadzenie usługi rozliczeń OTC Lipiec 2011 r. Listopad 2012 r Wniosek o autoryzację 2014 Autoryzacja KDPW_CCP zgodnie z EMIR

23 Rynki rozliczane przez KDPW_CCP RYNEK KASOWY RYNEK TERMINOWY Rynek regulowany ASO OTC Rynek regulowany OTC - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - BondSpot - NewConnect - Catalyst - BondSpot - Platforma konfirmacji dla REPO - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - OTC (MarkitWire, SwiftAccord) Akcje, prawa do akcji, prawa poboru, obligacje, produkty strukturyzowane, jednostki indeksowe, listy zastawne, warranty, ETFy Akcje, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne Obligacje skarbowe Kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe Forward na stopę procentową (Forward Rate Agreement), Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap), Overnight Index Swap Basis Swap 23

24 Rola centralnego kontrpartnera transakcji - CCP Centralny kontrpartner (CCP) to podmiot, który staje się kupującym dla sprzedającego i sprzedającym dla kupującego. Typowa transakcja: SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY CCP jako strona transakcji: SPRZEDAJĄCY CCP jako KUPUJĄCY CCP jako SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY 24

25 Izba KDPW_CCP korzyści dla rynku Ograniczenie ryzyka kontrpartnerów poprzez gwarantowanie transakcji przyjętych do rozliczenia Nowacja wstąpienie KDPW_CCP w prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji Zwiększenie efektywności zarządzania ryzykiem Kapitał własny izby jako element systemu gwarantowania rozliczeń Zwiększenie katalogu podmiotów uprawnionych do pełnienia roli uczestników rozliczających Poprawa postrzegania infrastruktury polskiego rynku kapitałowego przez polskie i zagraniczne instytucje finansowe 25

26 Autoryzacja KDPW_CCP zgodnie z wymogami EMIR Komisja Nadzoru Finansowego 8 kwietnia 2014 r. dokonała autoryzacji izby rozliczeniowej KDPW_CCP, potwierdzając tym samym, że spełnia ona wszystkie wymagania stawiane tego typu instytucjom przez unijne rozporządzenie EMIR. Unijna autoryzacja KDPW_CCP pozwala na centralne rozliczanie derywatów z rynku OTC. KDPW_CCP dzięki autoryzacji jako centralny kontrpartner uzyskał status kwalifikowanego kontrahenta centralnego (zgodnie z definicją CRR Capital Requirement Regulation) Wymogi kapitałowe z tytułu transakcji wobec KDPW_CCP jako kwalifikowanego CCP wyznaczane są zgodnie z art. 306 CRR: niższa waga ryzyka dla ekspozycji z tytułu transakcji (2% dla CCP vs % dla instytucji nie będących CCP) brak korekty wyceny kredytowej (CVA credit value adjustments). W przypadku instrumentów pochodnych OTC nie rozliczanych centralnie, instytucje wyznaczają dodatkowe wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu korekty CVA (zgodnie z art. 381 CRR), które odzwierciedlają bieżącą wartość rynkową ryzyka kredytowego kontrahenta wobec instytucji KDPW_CCP uzyskała unijną autoryzację jako trzecia izba w Europie 26

27 Autoryzowane izby CCP* Lp. CCP Kraj Data 1 Nasdaq OMX Clearing AB Szwecja European Central Counterparty N.V. Holandia KDPW_CCP Polska Eurex Clearing AG Niemcy Cassa di Compensazione e Garanzia S.p.A. Włochy LCH.Clearnet SA Francja European Commodity Clearing Niemcy LCH.Clearnet Ltd Wielka Brytania Keler CCP Węgry CME Clearing Europe Ltd Wielka Brytania CCP Austria, Austria LME Clear Ltd Wielka Brytania BME Clearing Hiszpania OMIClear - C.C., S.A. Portugalia Holland Clearing House B.V. Holandia Athens Exchange Clearing House (Athex Clear) Grecja * Stan na

28 Specyfika instytucji post-transakcyjnych w Polsce: CCP KDPW_CCP: Systemowo ważna instytucja infrastrukturalna centralizująca zarządzanie ryzykiem kredytowym kontrahenta, koncentrowanie ryzyka płynności, rynkowego i operacyjnego, której działalność ma poważne implikacje dla stabilności krajowego systemu finansowego Wysokie wymagania kapitałowe ze zwiększonym ryzykiem wykorzystania kapitałów własnych, przed prawną możliwością wykorzystania funduszy innych uczestników rynku, w sytuacji upadłości dużego/ych uczestników rozliczających Ściśle regulowane procedury dotyczące zarządzania ryzykiem CCP, w tym obliczania parametrów modelu ryzyka oraz procedur związanych z upadłością uczestnika rozliczającego, opiniowane przez tzw. Risk Committee. Zarząd CCP jest zobowiązany do przekazywania do nadzorcy wszelkich dedcyzji odbiegających od zaleceń Risk Committee Wzmocnienie roli nadzorcy krajowego w monitorowaniu działalności CCP m.in. obowiązek corocznej kontroli (w tym - inspekcji on-site), w zakresie ponoszonego lub przyszłego ryzyka, strategii, procesów i mechanizmów stosowanych w CCP (podobne projektowane wymagania w stosunku do KDPW). Wymagane częste kontrole niezależnego audytora z informacją przekazywaną do nadzorcy krajowego Wysokie synergie organizacyjne i technologiczne z KDPW, wynikające z uwarunkowań historycznych oraz zbliżonych procesów w zakresie dokonywania płatności w pieniądzu banku centralnego, wspólnych baz danych, wspólnych metodologii wyceny aktywów, inwestowania środków finansowych Przychody w dużym stopniu zależne od koniunktury giełdowej, wysoce skorelowane z działalnością GPW Autoryzacja w zakresie rozliczeń instrumentów rynku kasowego, giełdowych instrumentów pochodnych oraz derywatów OTC w walucie lokalnej z możliwością rozszerzenia na papiery wartościowe denominowane w EUR 28

29 KDPW_CCP zakres usług i główne funkcjonalności Usługi podstawowe Rozliczanie transakcji Rynek regulowany ASO OTC derywaty OTC REPO Funkcjonalność centralnego kontrpartnera (CCP) dzięki mechanizmowi nowacji Netting w należnościach pieniężnych (obowiązkowy) oraz papierach wartościowych (opcjonalnie) Zwiększona atrakcyjność rozliczeń dla inwestorów zagranicznych (prop-shops, HFT) i daytraderów Segregacja kont rozliczeniowych (konta indywidualne i zagregowane) Rozliczanie derywatów OTC: Obecnie: PLN (FRA, IRS, OIS, Basis Swap, REPO) PLN Zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym SPAN Zarządzanie zabezpieczeniami Obligacje skarbowe Bony skarbowe Usługi dodatkowe Akcje WIG20 VaR Raportowanie do KDPW_TR Europejska autoryzacja: kwiecień 2014 Gwarancje bankowe 2015 r.: EUR (FRA, IRS, OIS, Basis Swap, FX instruments) OTC clearing na bazie instrukcji MarkitWire i SWIFT Accord System gwarantowania negocjowanych pożyczek papierów wartościowych: Ograniczenie do systemu zabezpieczenia płynności rozliczeń, ewentualne wdrożenie systemu transakcyjnego przez GPW otworzy drogę do pełnego wykorzystania pożyczek do krótkiej sprzedaży Usunięcie bariery dostępu banków do systemu po wprowadzeniu jednolitej licencji bankowej Obliczanie depozytów na bazie intra-day oraz dziennej Współpraca z systemem transakcyjnym GPW (UTP - NYSE Euronext) Kolejność uruchamiania środków w systemie gwarantowania rozliczeń zgodna z EMIR Kapitały własne KDPW_CCP: 228 milionów PLN (54 miliony EUR) 29

30 System gwarantowania rozliczeń Wymogi finansowe i ostrożnościowe wobec uczestników Depozyty zabezpieczające Fundusz rozliczeniowy Kapitał własny KDPW_CCP 30

31 Uczestnicy KDPW_CCP Krajowe instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, banki Zagraniczne instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, podmioty zagraniczne wykonujące zadania w zakresie rozliczania transakcji zawieranych w obrocie instrumentami finansowymi Spółki prowadzące izbę rozliczeniową 31

32 Typy uczestnictwa obrót zorganizowany Typami uczestnictwa w przypadku obrotu zorganizowanego są: Reprezentant w tym przypadku uczestnik posiada status uczestnika rozliczającego w zakresie wszystkich transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu przez inny podmiot, w tym przez uczestnika nierozliczającego. Uczestnik rozliczający-transakcje własne rozlicza transakcje zawierane przez niego na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu na rachunek własny lub na rachunek klientów. Uczestnik rozliczający-rachunki instrumentów pochodnych rozlicza transakcje zawierane na rynku instrumentów pochodnych przez inne podmioty, w tym przez uczestników nierozliczających, jeżeli transakcje te są zawierane na rachunek klientów posiadających rachunki instrumentów pochodnych prowadzone przez tego uczestnika lub na jego własny rachunek. Uczestnik nierozliczający zawiera transakcje na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu, a jednocześnie nie posiada statusu uczestnika rozliczającego w żadnym zakresie. 32

33 Wymogi kapitałowe wobec Uczestników obrót zorganizowany Typ uczestnictwa Minimalne wymogi kapitałowe Bank Dom Maklerski Izba rozliczeniowa GUR (generalny uczestnik rozliczający) 50 mln PLN oraz iloczyn 5 mln PLN za reprezentację innego podmiotu w KDPW_CCP 15 mln PLN oraz iloczyn 2 mln PLN za reprezentację innego podmiotu w KDPW_CCP 100 mln PLN BUR (bezpośredni uczestnik rozliczający) 25 mln PLN 4 mln PLN Wysokość wpłat początkowych do systemu gwarantowania rozliczeń: Rynek regulowany: Fundusz Rozliczeniowy: PLN Przedmiot wpłaty uczestnika do funduszu rozliczeniowego mogą stanowić środki pieniężne, jak również skarbowe papiery wartościowe Wstępny depozyt rozliczeniowy: PLN (dla uczestników rozliczających) Alternatywny system obrotu (ASO): Fundusz zabezpieczający: PLN Przedmiot wpłaty uczestnika do funduszu zabezpieczającego ASO mogą stanowić środki pieniężne, jak również skarbowe papiery wartościowe. Skarbowe papiery wartościowe podlegają zaliczeniu jedynie na poczet części wpłaty, której wysokość określa Zarząd KDPW_CCP w drodze uchwały. 33

34 Typy uczestnictwa rynek OTC Typami uczestnictwa w przypadku rynku OTC są: Generalny uczestnik rozliczający - odpowiada za rozliczenie w zakresie transakcji zawieranych lub potwierdzanych: przez niego na platformie elektronicznej, na rachunek własny lub jego klientów, przez inny podmiot, w tym przez innego uczestnika, na platformie elektronicznej, na rachunek własny tego podmiotu lub jego klientów Indywidualny uczestnik rozliczający - odpowiada za rozliczenie transakcji zawieranych lub potwierdzanych przez niego na platformie elektronicznej na rachunek własny lub jego klientów Izba rozliczeniowa Uczestnik nierozliczający - uczestnik zawierający poza obrotem zorganizowanym transakcje, które są rozliczane w systemie rozliczeń OTC, a jednocześnie nie jest uczestnikiem rozliczającym. 34

35 Wymogi kapitałowe wobec Uczestników rynek OTC Typ uczestnictwa Generalny uczestnik rozliczający Minimalne wymogi kapitałowe 100 mln PLN Indywidualny uczestnik rozliczający 50 mln PLN Izba rozliczeniowa 100 mln PLN Wysokość wpłat początkowych do systemu gwarantowania rozliczeń: Fundusz zabezpieczający OTC: 5 mln PLN przedmiot wpłaty mogą stanowić wyłącznie środki pieniężne Depozyt wstępny: 1 mln PLN 35

36 Depozyty zabezpieczające Depozyty zabezpieczające są głównym elementem systemu gwarantowania rozliczeń. Stosuje się je zarówno dla transakcji z rynku kasowego, jak i terminowego. Ich wartość dla każdego uczestnika izby rozliczeniowej liczona jest indywidualnie w oparciu o metodologię SPAN (w przypadku obrotu zorganizowanego) przy założeniu normalnych standardowych warunków rynkowych. Dla rynku OTC przyjęto metodę VaR (Value at Risk) Rolą depozytu jest pokrycie zmiany wartości rozliczeniowej w założonym horyzoncie czasu w wyniku wystąpienia niekorzystnej zmiany cen rynkowych Depozyty mogą być wykorzystane wyłącznie w wypadku niewypłacalności tego uczestnika, który je wniósł. Główną korzyścią takiego rozwiązania jest gwarancja nienaruszalności środków zgromadzonych przez dany podmiot w depozytach zabezpieczających Narzędziem wspomagającym dla depozytów zabezpieczających na rynku kasowym w obrocie zorganizowanym jest mechanizm wyrównania do rynku, który umożliwia redukcję ryzyka do horyzontu 1-dniowego. Zadaniem wyrównania do rynku jest zredukowanie ryzyka rynkowego do ryzyka jednodniowego poprzez zabezpieczenie środków na pokrycie różnic pomiędzy aktualną ceną referencyjną a ceną, po jakiej została zawarta transakcja 36

37 Depozyty zabezpieczające Depozyty zabezpieczające odpowiadają zobowiązaniom uczestników wynikającym z oceny ryzyka ich ekspozycji obliczonej przez KDPW_CCP i przyjmują następujące formy: Wstępny depozyt rozliczeniowy Pobierany przez KDPW_CCP w celu zabezpieczenia przed możliwą zmianą ekspozycji wobec uczestników zabezpieczających w ciągu dnia. Minimalna wartość wymagana przed rozpoczęciem działalności: 1 mln zł na rynku OTC, zł w obrocie zorganizowanym Właściwy depozyt zabezpieczający Wymóg w oparciu o ocenę ryzyka pozycji uczestnika rozliczającego, pobierany w celu zabezpieczenia ryzyka rynkowego w określonym okresie likwidacji pozycji dla każdego rynku i poziomu ufności Depozyt dodatkowy Dodatkowy wymóg stosowany w przypadku, gdy poziom niepokrytego ryzyka obliczonego dla danego uczestnika rozliczającego przekracza łączną wartość środków wniesionych do danego funduszu, w wysokości równej różnicy tych wielkości Variation Margin Wartość pobierana lub wypłacana codziennie jako odzwierciedlenie zmiany wartości portfela 37

38 Fundusz rozliczeniowy Fundusz rozliczeniowy/zabezpieczający służy zabezpieczeniu prawidłowego wykonania zobowiązań wynikających z prowadzonych przez KDPW_CCP rozliczeń transakcji zawieranych na rynku zorganizowanym oraz OTC. Jest on dodatkowym zasobem, który może zostać użyty tylko wówczas, gdy środki zgromadzone w ramach depozytów zabezpieczających okażą się niewystarczające. Obrót zorganizowany Rynki rozliczane przez KDPW_CCP są podzielone na 3 kompleksy, z których każdy zabezpieczany jest osobnym funduszem: kompleks A rynek regulowany (GPW oraz BondSpot) - fundusz rozliczeniowy kompleks B alternatywny system obrotu GPW i BondSpot - fundusz zabezpieczający kompleks C rynek regulowany i ASO - fundusz zabezpieczający pożyczki na zlecenie Rynek OTC Fundusz zabezpieczający OTC 38

39 Kapitał własny KDPW_CCP Kapitał własny izby rozliczeniowej jest kolejnym, istotnym elementem w systemie zarządzania ryzykiem rozliczeniowym, podnoszącym bezpieczeństwo rozliczeń na rynku. Izba rozliczeniowa KDPW_CCP została wyposażona w kapitał o wartości 228 mln zł. Kapitał własny KDPW_CCP jest ostatnią linią obrony w przypadku niewywiązania się z zobowiązań przez jednego bądź kilku uczestników. W zależności od rynku (obrót zorganizowany lub OTC) zasoby kapitałowe izby wykorzystywane są na różnych poziomach zamykania pozycji niewypłacalnego uczestnika. 39

40 Zamiana wartości kapitałów KDPW_CCP 228 mln zł 54 mln EUR 200 mln zł 50 mln EUR 100 mln zł 25 mln EUR 60 mln zł 15 mln EUR

41 System gwarantowania rozliczeń Kolejność uruchamiania środków Należności uczestnika naruszającego Depozyty zabezpieczające: wstępny depozyt rozliczeniowy > właściwy depozyt zabezpieczający > depozyt dodatkowy Środki właściwego funduszu wniesione przez uczestnika naruszającego Środki zasobu celowego KDPW_CCP (w wysokości odpowiadającej co najmniej 25% wymogu kapitałowego z uwzględnieniem alokacji tych środków w stosunku do danego funduszu) Wpłaty pozostałych uczestników rozliczających KDPW_CCP do właściwego funduszu Majątek własny KDPW_CCP (do 110% wymogu kapitałowego) Wpłaty dodatkowe pozostałych uczestników rozliczających KDPW_CCP do właściwego funduszu (nie wyższe niż 50% wysokości dotychczasowych wpłat, jaka wynika z ostatniej ich aktualizacji) Pozostały majątek własny KDPW_CCP 41

42 Rozliczanie derywatów OTC w KDPW_CCP UR Bank A Informacje o transakcjach i rozliczeniach Transakcja bilateralna (w tym transakcje potwierdzane przez klientów) REPO w KDPW_CCP Zestawiona transakcja Status transakcji: zaakceptowana odrzucona oczekująca NBP realizacja płatności Repozytorium transakcji (KDPW lub inne) CSD (KDPW) rozrachunek REPO rejestr zabezpieczeń UR Bank B Informacje o transakcjach i rozliczeniach 42

43 Aktywność UE w zakresie projektów legislacyjnych W obszarze rynku finansowego projekty legislacyjne i nowe regulacje obejmują wszystkie aspekty jego funkcjonowania, dotyczące: Instytucji infrastruktury post-transakcyjnej: CCP EMIR, MIFID/MIFIR, CSD CSDR, SLL Organizatorów obrotu i firm inwestycyjnych: MIFID/MIFIR, SSR Instytucji kredytowych: CRD/CRR, unia bankowa w tym zasady uporządkowanej likwidacji i restrukturyzacji banków (Recovery and Resolution for Banks) Zarządzających aktywami: AIFMD, UCITS V, MMF Skutek: Wzrost kosztów funkcjonowania instytucji infrastruktury rynków finansowych, otwarcie na konkurencje, zmniejszenie profilu ryzyka związane z wyższymi wymogami kapitałowymi Instytucje infrastruktury post-transakcyjnej stają się kluczowe dla zapewnienia stabilności systemów finansowych 43

44 Regulacje UE: wpływ na funkcjonowanie CSD i CCP Pakiet regulacji: MIFID II, MIFIR, EMIR i CSDR Wpływ na CSD: Swobodne świadczenie usług przez CSD w innych krajach UE bezpośrednio lub za pośrednictwem oddziału Swobodny wybór przez emitenta depozytu macierzystego dla nowych emisji Harmonizacja cykli rozrachunkowych (T+2) oraz konieczność potwierdzania szczegółów transakcji dla kasowych rynków regulowanych, OTF i MTF Ograniczenie możliwości zasad posiadania przez CSD udziałów w innych podmiotach, o zwiększonym profilu ryzyka (CCP) Obowiązek oferowania przez CSD kont segregowanych, obok zbiorczych kont papierów wartościowych, na życzenie uczestnika Wpływ na CCP: Otwieranie dostępu giełd do CCP oraz CCP do giełd: swoboda wyboru i konkurencji w zakresie rozliczeń na rynkach krajowych, rozbicie modelu biznesowego silosów pionowych (w relacji giełda CCP) Interoperability dla rynku kasowego pomiędzy CCP: zwiększona konkurencja i presja na obniżanie opłat CCP Swobodny i niedyskryminacyjny dostęp CCP do CSD w UE: zwiększona konkurencja pomiędzy CCP w zakresie rozrachunku Możliwość świadczenia usług agenta ds. raportowania transakcji instrumentami pochodnymi do Repozytorium Transakcji 44

45 Unijne regulacje konieczność dostosowań W ciągu ostatnich kilkunastu miesięcy Grupa KDPW otrzymała dwie bardzo istotne decyzje organów nadzorczych, które potwierdzają zgodność jej usług z Rozporządzeniem EMIR: autoryzacja izby rozliczeniowej KDPW_CCP (decyzja KNF na podstawie opinii międzynarodowego Kolegium) rejestracja Repozytorium Transakcji w KDPW (KDPW_TR) (decyzja ESMA) Nowe wyzwanie: autoryzacja KDPW jako CSD na gruncie CSDR (decyzja KNF) Autoryzacje i rejestracja korzyści dla rynku Zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa rynku Redukcja ryzyk: kredytowego i systemowego, związanych z zawieraniem i rozliczaniem transakcji pochodnych rynku pozagiełdowego Usługi KDPW i KDPW_CCP dostosowane do specyfiki polskiego rynku (dostęp, wymogi wobec uczestników, koszty, komplementarność usług w ramach grupy) Brak odpowiednich usług na krajowym rynku (np. repozytorium) wymusiłby konieczność korzystania z oferty zagranicznych podmiotów Podniesienie wiarygodności i atrakcyjności polskiego rynku dla inwestorów zagranicznych Uzyskanie międzynarodowego paszportu do świadczenia usług na terenie UE 45

46