Studium przypadku XIII Temat: Illinois Tool Works Inc. v. Independent Ink, Inc. Przedmiot: Ekonomia Niedoskonałej Konkurencji, dr Małgorzata Knauff Przygotowali: Piotr Czukwiński, Kamil Jędrasik, Daniel Korczyński, Bartłomiej Bojski 18.01.2017, Warszawa
Porozumienia pionowe Pojęcie porozumienia pionowego określa relację biznesową między dostawcą, a klientem. Przedsiębiorstwa będą przybierać swoją strategią dot. porozumień pionowych w zależności od wielu czynników, wśród których m.in. - dostępność technologii produkcji - strategia biznesowa - dostępność do zasobów ludzkich - preferencje klientów - ograniczenia prawne i podatkowe
Dwa bieguny porozumień pionowych Rynek kasowy (ang. spot market) vs. Integracja pionowa (ang. vertical integration) Pomiędzy mamy jednak całe spektrum innych rozwiązań, tzw. ograniczeń pionowych (ang. Vertical restraints), jak np: - kontrakty długoterminowe - franczyza - licencje - sprzedaż wiązana (ang. tying), którego dotyczy case Trident vs Independent Ink
Definicje (1) Metering - dosł. Mierzenie. W odniesieniu do strategii dyskryminacji cenowej: szacowanie gotowości do zapłaty za produkt podstawowy (A) poprzez obserwację popytu na produkt wtórny (B), gdzie A i B są ze sobą powiązane. Wyróżnia się 2 typy meteringu: pośredni i bezpośredni.
Definicje (2) Tying - dosł. wiązanie. W terminologii prawniczej i ekonomicznej oznacza sprzedaż wiązaną. Jako inną formę praktyk mającą na celu łączną sprzedaż 2 lub więcej towarów wyróżnia się też sprzedaż pakietową. Sprzedaż Wiązana wiązanie ekonomiczne wiązanie umowne wiązanie technologiczne wiązanie równoczesne wiązanie czasowe
W jakim celu przedsiębiorcy stosują sprzedaż wiązaną i pakietową? 1. Alokacja ryzyka? 2. Redukcja kosztów? 3. Zapewnienie jakości produkcji? vs. Dyskryminacja Cenowa
Podejście prawne do zagadnienia sprzedaży wiązanej 1) Podejście Per se, czyli bezwzględny zakaz (teoria dźwigni/ siła rynkowa/ Szkoła Harwardzka). 2) Odwołanie do reguły rozsądku w prawie antymonopolowym. 3) Uznanie za legalne.
Studium przypadku XIII Illinois Tool Works Inc. v. Independent Ink, Inc. Przygotowane na podstawie: The Antitrust Revolution Kwoka & White [2009]
Przedstawienie stron konfliktu Illinois Tool Works Inc. Trident - Wiodący producent piezoelektrycznych głowic drukujących, wykorzystywanych do drukowania kodów kreskowych na tekturze - Kupujący głowice otrzymywali je w formie zakupu licencjonowanego, który obligował kupującego do korzystania z atramentów od Trident Tusz sprzedawany po $325 Independent Ink, Inc. - Mały producent tuszu, którego produkt jest kompatybilny z głowicami Trident - Cena nakłaniała użytkowników głowic do korzystania z alternatywy, wbrew licencji podpisanej z Trident Tusz sprzedawany w cenie $125 - $189
Tying a nieuczciwa konkurencja Problem: W jaki sposób możemy rozpoznać, czy zachodzi zjawisko nieuczciwej konkurencji? 1. Czy Trident miał znaczącą pozycję rynkową (ang. market power), tzn. czy mógł zwiększyć cenę rynkową tuszu ponad koszt krańcowy, tak aby osiągnąć zysk? 2. Brak różnic w jakości tuszu Trident oraz Independent Ink 3. Jaka była prawdziwa motywacja Tridentu, która skłoniła go do podwyższenia ceny tuszu oraz zobligowania swoich klientów do korzystania z niego?
Początek konfliktu 1) Trident wytacza sprawę sądową o naruszenie patentu 2) Sprawa sądowa o nieuczciwą praktykę poprzez zmuszanie do zakupu wiązanego
Porównanie argumentacji Illinois Tool Works Inc. ( Trident ): - Patent sam w sobie nie jest dowodem na posiadanie siły rynkowej ( market power) - Kontrakt wiązany pozwala klientom na zakup o niskim ryzyku ( mała kwota na początek ) Kontrargumenty: Mimo, iż patent sam w sobie nie stanowi o market power, to da się to udowodnić w drodze ekonomicznej analizy. Nie powinien być narzucany! Narzucanie opłat pomiarowych jest dozwolone, ale wyłącznie bezpośrednio, a nie pośrednio
Informacje wspierające Przykłady z innych sektorów
Inne przykłady - Microsoft - Pozew przeciwko firmie Microsoft: zarzut pakietowania Microsoft Windows 98 oraz Internet Explorer - IE dołączony do Windows 98 - Nie widnieje na liście programów do odinstalowania - Windows 98 został zaprojektowany tak, by tworzył komplikacje za korzystanie z Netscape Navigator - Microsoft kontrargumentował, że przeglądarka jest tylko częścią systemu, technologicznie uzasadnioną - Microsoft zmienił definicję systemu - Sąd odrzucił definicję Microsoftu, jednak producent podpisał ugodę przed końcem procesu
Inne przykłady - Apple 2007 - Premiera pierwszej wersji Iphone a w czerwcu 2007 roku - Telefony sprzedawane wyłącznie z abonamentem AT&T - Wprowadzenie sim-locka, aby telefon nie mógł działać w innej sieci - Próba złamania zabezpieczenia groziła trwałym zablokowaniem dostępu do telefonu - Użytkownicy, którzy chcieli bezpiecznie odblokować telefon byli zmuszeni zapłacić $175 - Pozew sądowy złożony w październiku 2007 - podejrzenie złamania prawa antymonopolowego stanu Kalifornia - Władze federalnie zakazały firme Apple stosowania tego typu zabezpieczeń oraz uznały legalność jail-breaków
Blokady SIM w Polsce W raporcie ochrony praw konsumentów z 2007 roku UOKIK napisał: Ustanowienie opłaty za usunięcie blokady jest dodatkową, nieusprawiedliwioną okolicznościami kontraktu sankcją i narusza dobre obyczaje oraz interesy ekonomiczne konsumentów (art. 385 1. 1 k.c.) - Play, T-mobile oraz Plus rozpoczęły ściąganie blokad za darmo - Orange nie zgodziło się z raportem i kontyuowało praktyki Sąd apelacyjny podtrzymał decyzję: Warunki umowy o świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych ( ) nie mogą uniemożliwiać lub utrudniać abonentowi korzystania z prawa do zmiany dostawcy usług, a pobieranie opłaty utrudnia abonentowi korzystanie z prawa do zmiany dostawcy usług, co rażąco narusza jego interes i jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Orange po dziś dzień stosuje blokady Sim-lock w telefonach
Pytania testowe: 1. Przykładem integracji pionowej nie jest? a) Supermarket wypiekający własne pieczywo b) Producent obuwia oraz sznurowadeł c) Producent butelek XYZ kupujący nakrętki od firmy ABC d) Producent laptopów produkujący wykorzystywane w swoich maszynach procesory.
Pytania testowe: 2. Czy patent, według prawa amerykańskiego jest obecnie świadectwem posiadania znaczącej siły rynkowej tzw. Market power? a) Tak, patent od zawsze był świadectwem siły rynkowej b) Tak, ale nie we wszystkich przypadkach c) Nie, ale w przeszłości był d) Nie, nigdy nie był świadectwem
Pytania testowe: 4. Czym jest tying? a) Sprzedaż wiązana b) Fuzja dwóch spółek c) Powiązanie dwóch funkcji dyrektorskich w jedną d) Zawarcie kontraktu pomiędzy dwiema firmami, w celu uzyskania dodatkowych zysków
Pytania testowe: 3. Sprzedaż telefonów z Sim-lock w Polsce a) Została zaprzestana przez wszystkich operatorów b) Została uznana za działanie dozwolone c) Orange w dalszym ciągu pobiera opłaty za odblokowanie urządzeń, zakłada nowe blokady d) Jest stosowana przez wszystkich operatorów
Pytania testowe: 4. Czym jest metering? a) W odniesieniu do strategii dyskryminacji cenowej: szacowanie gotowości do zapłaty za produkt podstawowy (A) poprzez obserwację popytu na produkt wtórny (B) b) Pomiar potencjalnej liczby klientów c) Powiązana sprzedaż produktów d) Strategia monopolisty, który zwiększa swoje dochody poprzez leasingowanie swoich produktów