Pomiar kapitału ludzkiego
Pojęcie kapitału ludzkiego Kapitał ludzki Ludzie stanowią kapitał Wiedza i umiejętności to kapitał
Czym jest kapitał ludzki Kapitał - majątek dający wzrost dochodu (czy ludzie to majątek?) Grodzki: kapitał ludzki to zasób wiedzy i umiejętności o określonej wartości i będący źródłem przyszłych zarobków czy satysfakcji Davenport: Kapitał ludzki=(zdolności+zachowanie)-wysiłek-czas
Wymiary kapitału ludzkiego Kapitał ludzki Wymiar rynkowy Wymiar osobisty
Wymiary kapitału ludzkiego - skala Kapitał ludzki Wymiar makroekonomiczny Wymiar mikroekonomiczny
INWESTYCJE W HC
Inwestycje w kapitał ludzki Człowiek/rodzina/społeczność ponoszą koszty dotyczące kształtowania kapitału ludzkiego Dlaczego? Bo oczekują zwrotu? Co może być zwrotem?
Prywatna stopa zwrotu według Psacharopoulosa 1982
Kapitał ludzki jako efekt inwestycji - Inwestycje rządowe Inwestycje Inwestycje na poziomie organizacji Wydatki ponoszone przez rodzinę Wydatki rządowe na edukację Wydatki rządowe na naukę Wydatki rządowe na ochronę zdrowia Learning by doing Koszty rozwoju (szkoleń) w miejscu pracy Koszty rozwoju (szkoleń) poza miejscem pracy Czesne i koszty utrzymania Koszty alternatywne
Wartość dodana edukacji wyższej P. Mc Geevora i wsp. 1990 porównanie wyników ocen zwana komparatywną wartością dodaną (Comparative Value Added CVA) R. Blundell i wsp. 2000 powszechna koncepcja wartości dodanej edukacji wyższej: przyrost kompetencji mierzonych średnim wynikiem testu Koncepcja nowoczesna: wartość edukacji wyższej może być mierzona za pomocą wzrostu wynagrodzeń uzyskanego w wyniku studiowania na danej uczelni musi być rozpatrywane lokalnie/regionalnie
Wartość dodana edukacji wyższej Rodgers Relative Economic Value Added Premium: gdzie: G_k=G_ki-G Gk grupa referencyjna o określonym poziomie ocen, ( G) przeciętne dochody absolwenta z danej grupy referencyjnej, Gki oczekiwane dochody absolwenta k, który ukończył studia z poziomem ocen i.
POMIAR KAPITAŁU LUDZKIEGO
Rodzaje metod pomiaru kapitału ludzkiego Metody dochodowe Metody kosztowe Pozostałe
METODY DOCHODOWE
Istota metod dochodowych Wyrażają wartość w jednostkach pieniężnych Założenie (Le, Gibson 2003): Wartość kapitału ludzkiego może być wyrażona za pomocą zdyskontowanych przyszłych dochodów
Metoda Dublina i Lotka na potrzeby polis ubezpieczeniowych (na życie, odszkodowania za utratę zdrowia) gdzie: V 0 -wartość kapitału ludzkiego w chwili urodzenia, i stopa procentowa, P o,x prawdopodobieństwo dożycia jednostki do wieku x, y x - roczne dochody jednostki w wieku x do x+1, E x -stopa bezrobocia w wieku x, c x -roczne koszty utrzymania jednostki w wieku x do x+1.
Metoda Farra Podobnie, jak u Dablina i Lotka Uwzględnia pojawienie się jednostki bezrobocia w okresie aktywności zawodowej gdzie: Va-wartość kapitału ludzkiego w danym wieku a, P a,x prawdopodobieństwo dożycia jednostki do wieku x, yx, i, Ex, cx - jak w poprzednim wzorze.
Metoda Flamholtza Tzw. stochastyczny model wyceny nagród Zakłada zmianę stanowisk o określonych dochodach (tzw. ścieżkę kariery) gdzie: E(CV) oczekiwana wartość osoby dla organizacji R i wartość, jaką organizacja spodziewa się osiągnąć dla każdego z możliwych stanowisk i, P(R i ) prawdopodobieństwo, że pracownik obejmie stanowisko R i, t-czas m- stanowisko końcowe r stopa dyskontowa
Model Flamholtza - procedura 1. Zdefiniować wzajemnie wykluczające się stanowiska, jakie osoba może zajmować w organizacji, 2. Określić wartość każdego ze stanowisk (wartości, jakich organizacja spodziewa się uzyskać z zajmowania danego stanowiska przez pracownika) 3. Zidentyfikować najwyższe stanowisko, jakie dana osoba może zajmować w organizacji 4. Oszacować prawdopodobieństwo zajmowania przez daną osobę każdego z możliwych stanowisk przez określony czas 5. Zdyskontować spodziewane w przyszłości wpływy z zajmowania określonego stanowiska
Metoda Leva i Schwartza gdzie: V r wartość kapitału ludzkiego w wieku r, I t roczne wynagrodzenie osoby aż do emerytury, t - wiek przejścia na emeryturę i-stopa dyskontowa
METODY KOSZTOWE
Istota metod kosztowych Założenie: Kapitał ludzki to nagromadzone w człowieku zdolności, wiedza, zdrowie czy umiejętności, do których osiągnięcia potrzebne są wydatki pieniężne. Skapitalizowana suma owych wydatków daje nam w efekcie wartość kapitału ludzkiego (Łukasiewicz, 2009)
Metoda Engla gdzie: cx-wartość kapitału ludzkiego w wieku x, coi-koszty poniesione do momentu urodzin dziecka, i-1,2,3 oznaczają klasy w społeczeństwie, ki-procentowy roczny wzrost kosztów utrzymania
Metoda Dobii (naprawdę tak piszemy) Wartość kapitału ludzkiego obejmuje: skapitalizowane koszty utrzymania (K), skapitalizowane koszty profesjonalnej edukacji (E) wartość uzyskaną przez doświadczenie (krzywa uczenia się) Q(T) H(T) = (K+E)(1+Q(T)) gdzie: H(T) wartość kapitału ludzkiego, T liczba lat pracy w współczynnik uczenia się
POZOSTAŁE METODY
Metoda z Saarbrucken gdzie: HC wartość kapitału ludzkiego, i grupy pracowników wyróżnione na podstawie wykształcenia, miejsc pracy czy zajmowanej hierarchii, FTEi liczba pracowników (etatów) w poszczególnych grupach pracowników, Li-wysokość płacy rynkowej dla pracowników w danej grupie, wi-średni czas aktualności wiedzy pracowników w danej grupie, bi- średni czas zatrudnienia pracowników w danej grupie, PEi roczne koszty poniesione na rozwój w danej grupie, Mi indeks motywacji pracowników.
Monitor Kapitału Ludzkiego (MKL) Mayo HAW=EC IAM/1,000 gdzie: HAW wartość kapitału ludzkiego (Human Assets Worth) EC koszty zatrudnienia pracownika (Employment Cost) IAM Indywidualny mnożnik wartości (Individual Asset Multiplier)
MIERNIKI KAPITAŁU LUDZKIEGO
System mierników kapitału ludzkiego Mierniki stanu (zasobu) kapitału ludzkiego tzw. stock Mierniki inwestycji w kapitał ludzki tzw. input Mierniki efektów inwestycji w kapitał ludzki tzw. output
Mierniki stanu (zasobu) kapitału ludzkiego Przykładowy miernik Wykształcenie różnych grup społecznych Struktura społeczeństwa według poziomów wykształcenia Sposób obliczania Udziały procentowe różnych grup ze względu na wiek, wykształcenie lub dochody Udziały procentowe osób o różnych poziomach wykształcenia
Mierniki inwestycji Przykładowy miernik Udział PKB przeznaczonego na edukację i szkolenia Infrastruktura edukacyjna Sposób obliczania Wydatki publiczne i prywatne na edukację i szkolenia Liczba szkół danego rodzaju, wyposażenie w aparaturę naukową
Mierniki efektów Przykładowy miernik Wynagrodzenia osób w zależności od wykształcenia Liczba dni chorobowych wykorzystywanych przez pracowników Sposób obliczania Średnie wynagrodzenie przypadające na jedna osobę Liczba dni chorobowych na jednego pracownika