J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade Jan J. Michałek (wersja uproszczona) J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade - jakie mogą być przyczyny handlu między państwami rozwiniętymi, o podobnym wyposażeniu w czynniki produkcji; - Czy handel jest możliwy, gdy wytwarza się tylko jeden homogeniczny produkt? Oznaczenia: PQ TC P: zysk, P: cena, Q: ilość produkcji TC: koszt całkowity; ma MC MR 1
Reciprocal Dumping Model of International Trade: założenia i oznaczenia - są dwa identyczne kraje (kraj i zagranica) Rynek 1: rynek krajowy, : rynek zagraniczny - W każdym kraju jest tylko jeden producent homogenicznego dobra (przemysłowego). Każda firma dąży do maksymalizacji zysków; - Firmy są takie same: mają identyczne funkcje produkcji (kosztów) i występują wewnętrzne korzyści skali produkcji - rozdzielne rynki (na których istnieją różnice cenowe, tzn. nie ma arbitrażu cenowego) -> ten sam produkt może być jednocześnie przedmiotem eksportu i importu. Reciprocal Dumping Model of International Trade: założenia i oznaczenia - Warunek ma zysku na -ch rynkach: 1 * MC P1 P 1 1 * e e gdzie e i <0: wykorzystany w oryginalnym modelu, ale tu nie eplicite - Gdzie: P, P * : cena na rynku krajowym i zagranicznym, natomiast e, e*: elastyczność na rynku krajowym i zagranicznym. - Dwóch producentów (każdy na 1-nym rynku) i 1 produkt; - : produkcja dostarczana przez producenta krajowego na rynek krajowy - +*: produkcja dostarczana przez producenta krajowego na rynek krajowy i zagraniczny - y+y*: produkcja dostarczana przez producenta zagr. na rynek krajowy i zagraniczny
Reciprocal Dumping : struktura modelu Liniowa odwrócona funkcja popytu: 1 p a b y cena na rynku krajowym (i tak samo na zagranicznym): * * * * 1 p a b y Funkcja kosztu (TC) jest liniowa i składa się z dwóch elementów: F: koszt stały; c: kosztu zmiennego (krańcowego): wartość proporcjonalna do wielkości produkcji tzn. występują korzyści skali (tym większe im większe F) oraz w przypadku eksportu: - z kosztów transportu: (oryginalnie model góry lodowej ale) tu przyjmujemy, że: - g jest stałe na jednostkę towaru (g) - koszty transportu nie występują przy kierowaniu podaży na kraj; - są symetryczne w obie strony i w obu krajach i zawsze stały procent od wartości towaru. Reciprocal Dumping : Równowaga w autarkii (1) Koszt firmy krajowej: F c c g * C oraz analogicznie zagranicznej: * * * F cy c g y C y w warunkach autarkii nie ma handlu a więc: *=y=0 ==> ustalenie cen w warunkach monopolu --> MC =MR Identyczna sytuacja na obu rynkach (badamy więc jedynie rynek krajowy) A więc całkowity utarg firmy krajowej: 3 TR p a b a stąd utarg krańcowy: TR 4 MR a b 3
Reciprocal Dumping : Równowaga w autarkii () Warunek równowagi monopolistycznej: a c 5 MR MC c a b c b A stąd wynika, że krajowa produkcja jest sprzedawana na rynku krajowym po cenie: a c a c 5a p a b y a b lub: p c a c/ b A więc firma krajowa ma nadzwyczajne zyski ponieważ cena przewyższa koszt marginalny [marża monopolistyczna = mark-up = (a-c)/] Analogicznie wygląda sytuacja na rynku zagranicznym, gdzie też występuje tylko jeden (identyczny) producent: Te zyski nadzwyczajne: pozwalają na pokrycie kosztów transportu przy dostawach do drugiego kraju następuje zmiana formy konkurencji z monopolu na duopol (oligopol). Reciprocal Dumping : Otwarcie gospodarki: funkcja reakcji producenta krajowego Założenia producenci działają zgodnie z modelem Cournot a tzn.: - tzn. manipulowanie ilością dostaw a nie ceną - każdy producent zakłada, że jego decyzje produkcyjne nie wywołają reakcji w dostawach konkurenta - np. decydując o rozdziale produkcji na kraj i zagranicę przyjmuje dostawy konkurenta (dupolistycznego) za dane; - ponieważ rynki są symetryczne: więc wystarczy analizować tylko jede: Zbadajmy więc postępowanie producentów maksymalizujących zyski na rynku krajowym: Dla określenia maksymalnych zysków firmy krajowej badamy: 7 TR a b y 8 MR a b y a warunek 1-go stopnia maksymalizacji zysku: MC c MR a b y 9 c 10 a c 1 y a c lub: y (Funkcja reakcji ) b b 4
Reciprocal Dumping : Otwarcie gospodarki: funkcja reakcji producenta zagranicznego I analogicznie określamy strategię maksymalizacji zysku firmy zagranicznej na rynku krajowym: 7 a TRy a b y y 8a MRy a b y a warunek 1-go stopnia maksymalizacji zysku: a MC c g MR a b y 9 c g y 10a y a c g y 1 (Funkcja reakcji yy) b Funkcje reakcji obu producentów w modelu Cournot a na rynku krajowym: Warunki konieczne istnienia równowagi na rynku krajowym: 1. Funkcje reakcji muszą się przeciąć w pierwszej ćwiartce:. Funkcja reakcji producenta krajowego () musi być bardziej stroma (nachylenie =-) Funkcja reakcji producenta zagranicznego (yy) bardziej płaska (nachylenie =-1/) Reciprocal Dumping : Otwarcie gospodarki: równowaga: interpretacja graficzna Y Funkcja reakcji firmy krajowej Linia 45 0 y y y 1=1 E Funkcja reakcji firmy zagr. 1 (a-c)/b y (a-c-g)/b Mechanizm dochodzenia do równowagi w modelu Cournot a: Jeżeli dostawy firmy zagranicznej na poziomie y 1 (przy dostawach krajowego na poziomie ) --> zaniżenie ceny na rynku krajowym --> producent krajowy zmniejsza dostawy do poziomu 1 --> odpowiednia reakcja producenta zagranicznego --> dostawy producenta zagranicznego na poziomie y -->stopniowe dochodzenie do równowagi w punkcie E. X 5
Reciprocal Dumping : Otwarcie gospodarki: wyliczenie równowagi między firmami a c Handel możliwy gdy mark-up jest wyższy od kosztów transportu, czyli: g --> powstaje handel wewnątrz-gałęziowy; Równowaga w punkcie E: przecięcie się krzywych reakcji: Punkt przecięcia się krzywych reakcji rozwiązać równanie (10) i (10a) Wstawiając (10a) do (10) otrzymujemy: 1 y 10 a c b 11 1 1 a c a c g b 4b 4 11 1 a c g 3 b i wstawiając (11) do (10a) otrzymujemy: 1 1 y a c g 3b Różnicę w wielkości dostaw producenta krajowego a zagranicznego (na rynku krajowym) opisuje: 1 y g 0 b gdy g>0 (występują koszty transportu). Reciprocal Dumping : Równowaga: znaczenie kosztów transportu Na warunki (punkt) równowagi wpływają koszty transportu g 1. Jeżeli nie byłoby kosztów transportu (g=0) --> E na prostej linii 45 0 (równy podział rynku). Gdy koszty transportu są niskie to (g bliskie 0) --> punkt przecięcia blisko linii 45 o (prawie równy podział rynku); 3. Gdy koszty transportu są wysokie (g wysokie) --> znacznie większe dostawy producenta krajowego --> prosta yy przesuwa się w dół --> producent krajowy przechwytuje prawie cały rynek krajowy tego dobra. 4. Gdy koszty transportu zbyt wysokie (tj. [(a-c)/]<g) to zanik eksportu --> rynek całkowicie opanowany przez monopolistycznego producenta krajowego --> przy dostawach równych [(a-c)/b]. 6
Reciprocal Dumping : Opisowe przyczyny występowania wzajemnego dumpingu Firma zagraniczna ma mniejszy udział w rynku krajowym --> ocenia, że tam występuje większa elastyczność cenowa popytu niż na rynku krajowym mark-up (marża) na rynku zagranicznym jest niższa (bo musi pokryć jeszcze koszty transportu) firma zagraniczna stosuje dumping na rynku krajowym (niższa cena eksportowa niż wewnątrz kraju) Analogicznie działa firma krajowa na rynku zagranicznym Wzajemny dumping (reciprocal dumping) Reciprocal Dumping : Korzyści z wzajemnego dumpingu: spadek cen Główną korzyścią z handlu jest redukcja cen (bo wzrost konkurencji) Nowe ceny P W w warunkach wolnego handlu (z równania (1)): 14 p W a b y i podstawiając wartości dla i y z równań (11) i (1) otrzymujemy: 14 p W 1 a c g 3 Ta cena w warunkach handlu jest niższa niż autarkiczna ponieważ: 15 p W p 1 a c g 1 a c 3 15 p W p 1 a c g 0 6 ponieważ: [(a-c)/]>g) dla możliwości wystąpienia handlu czyli, że (a-c-g)>0 dzieje się tak ponieważ handel zredukował marżę monopolistyczną: bo w warunkach handlu cena (przekształcając równanie (14)) równa się: p W c 1 3a c g co oznacza, że marża spadła z: (a-c)/ do (a-c+g)/3. 7
Reciprocal Dumping : Korzyści dobrobytowe netto z liberalizacji handlu P p A P f c+g c d g a e h b f i 0 f A +y Q A : dostawy w warunkach autarkii na rynek krajowy p A : cena w warunkach autarkii +y: dostawy w warunkach wolnego handlu: f: dostawy dostawcy krajowego w warunkach wolnego handlu : dostawy producenta krajowego warunkach wolnego handlu p f cena w warunkach wolnego handlu (niższa wskutek zwiększenia dostaw zagranicznych) Reciprocal Dumping : Korzyści dobrobytowe netto z liberalizacji handlu a+b: całkowity wzrost renty konsumenta a+e+h: obniżka renty producenta krajowego na rynku krajowym e+f: wzrost renty producenta krajowego na rynku zagranicznym (bo zwiększenie dostaw z ' do +y a cena p'>c+g) W związku z tym zmiana dobrobytowa netto dla gospodarki krajowej: a b a e h e f b f h Jest duże prawdopodobieństwo, że jest to wartość dodatnia 8
Reciprocal Dumping : Specjalne przypadki i komentarze Specjalne przypadki: A - gdy koszt transportu bardzo wysoki, tj.: g p c nie będzie handlu --> nie będzie zmian w dobrobycie. - Gdy koszt transportu równy zero --> wyłącznie efekt pro-konkurencyjny --> przyrost dobrobytu netto = b+f+i - --> jeżeli koszty transportu są niskie --> większe szanse na przyrost dobrobytu netto. ===> nowy ważny motyw handlu --> sama (monopolistyczna) struktura rynku może być przyczyną handlu --> handel wynika z dążenia do maksymalizacji zysku handel wywołuje efekty prokonkurencyjne --> powstaje handel wewnątrz-gałęziowy. Badania empiryczne: Berennhoffen: przemysł petrochemiczny w handlu USA-Niemcy 9