Raport z egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno-przyrodniczej w roku szkolnym 2008/2009 Opracowały: Edyta Karaś Monika Bator 1
Zestaw egzaminacyjny z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych składał się z 36 zadań, w tym 25 zadań zamkniętych wielokrotnego wyboru. Zadania obejmowały umiejętności i wiadomości z następujących przedmiotów: matematyki, biologii, geografii, chemii, fizyki i astronomii oraz ścieżki ekologicznej. Tabela nr 1 Porównanie wyników uzyskanych podczas egzaminów gimnazjalnych w części matematycznoprzyrodniczej w latach 2002-2009 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Szkoła 25,3 26,2 23,1 22,63 22,5 24,14 24,12 25 Powiat 24,4 21,6 22,2 23,7 20,9 23,28 24,52 24 Województwo 25,3 23,4 23,2 22,9 22,5 24,14 25,79 25,13 Okręg 24,9 24,2 23,9 23,5 23,2 24,57 26,3 25,41 Wykres nr 1 Średni wynik szkoły jest zbliżony do wyniku województwa. Po wyraźnym spadku wyniku standaryzowanego szkoły w poprzednim roku w obecnym roku wynik wskazuje na podniesienie osiągnięć szkoły. Tendencja rozwojowa szkoły ma nadal tendencję spadkową. 2
Analiza wyników uzyskanych za rozwiązanie arkusza GM A1 Osiągnięcia uczniów Tabela nr 2 Średnie wyniki uzyskane przez uczniów za cały arkusz standardowy Średnie wyniki uczniów z całe Obszar I arkusza (15) Obszar (12) Obszar (15) Obszar (8) Najwyższy wynik Najniższy wynik Modalna arkusza klasa III a 25 6,75 7,2 7,65 3,12 48 7 17, 33 klasa III b 25,5 7,5 7,44 7,5 2,96 42 7 22, 23 klasa III c 27 8,25 7,8 8,1 2,72 47 6 21, 24, 27, 31 klasa III d 23 6,6 6,84 6,3 3,44 48 6 15, 17, 21 szkoła 25 7,35 7,32 7,35 3,04 48 6 18, 21 W dniu 23 kwietnia 2009r. w Publicznym Gimnazjum w Cybince do egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno-przyrodniczej przystąpiło 88 uczniów, z czego 86 uczniów pisało zestaw standardowy A1, a 2 uczniów zestaw dla uczniów z niepełnosprawnością umysłową w stopniu lekkim A8. Średni wynik szkoły uczniów piszących zestaw standardowy wynosił 25 punktów na 50 pkt możliwych do zdobycia. Najwyższy wynik osiągnęła klasa III c ( 27 pkt), a najniższy klasa III d (23 pkt). W I obszarze: umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu najwyższy wynik osiągnęła klasa III c, a najniższy klasa III d. Najwyższy wynik w II obszarze: wyszukiwanie i stosowanie informacji i w III obszarze: wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych także osiągnęła klasa III c, a najniższy klasa III d. W IV obszarze: stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów najwyższy wynik osiągnęła klasa III d, a najniższy klasa III c. Średni wynik uczniów piszących zestaw A8 wynosił 23,5pkt. Najniższy wynik wynosił 6 punktów osiągnęło go 2 uczniów. Najwyższy wynik wynosił 48 punktów i osiągnęło go 2 uczniów. 3
Wykres nr 2 Rozkład punktowy wyników uczniów ( z podziałem na staniny) Tabela nr 3 Staniny Lp. Stanin Liczba uczniów Liczba punktów 1 Najniższy 2 0-6 2 Bardzo niski 6 7-10 3 Niski 11 11-15 4 Niżej średni 14 16-20 5 Średni 18 21-26 6 Wyżej średni 15 27-34 7 Wysoki 11 35-38 8 Bardzo wysoki 7 39-46 9 Najwyższy 4 47-50 Test okazał się trudny dla klas III a, b, c, tylko dla klasy III d był trudny. Wyniki w przedziale od staninu 1 najniższy do staninu 4- niżej średni ( poniżej 22 pkt) miało 33 uczniów tj. 38% uczniów piszących test. Wyniki w przedziale od staninu 5-średni do staninu 6-wyżej średni miało 33 uczniów tj. 38% uczniów piszących test. Wyniki w trzech ostatnich staninach miało 22 uczniów tj. 25% uczniów piszących test. 22 uczniów osiągnęło 70% punktów ( ponad 35 pkt) co jest wynikiem zadawalającym. 4
Tabela nr 4 Wynik szkoły w staninach 2006 2007 2008 2009 Szkoła 22,5 24,14 24,12 25 Staniny średni średni niżej średni średni Wynik szkoły w latach 2006,2007 i 2009 mieścił się w staninie 5 średni, w 2008 w staninie 4 niżej średni. Edukacyjna Wartość Dodana Edukacyjna wartość dodana, czyli jak wykorzystywać wyniki egzaminów zewnętrznych do oceny efektywności nauczania. Wprowadzony w 2002 roku system egzaminów zewnętrznych dostarcza obiektywnych danych o osiągnięciach szkolnych. Dane te mogą być wykorzystywane do oceny efektywności nauczania. Jednak by oceny efektywności nauczania formułowane na podstawie wyników egzaminów były adekwatne, należy uwzględnić fakt, że osiągnięcia szkolne ucznia nie zależą tylko od jakości pracy szkoły. Wynik egzaminu jest uwarunkowany trzema grupami czynników: 1. indywidualnych, takich jak zdolności i uprzednie osiągnięcia szkolne, 2. społecznych, takich jak kapitał kulturowy i społeczny rodziny czy wpływ grupy rówieśniczej, 3. szkolnych, takich jak kwalifikacje i zaangażowanie nauczycieli, metody nauczania czy warunki nauczania. Jeżeli chcemy przeciętny wynik egzaminu dla danej szkoły interpretować jako miarę efektywności nauczania, musimy wytrącić z wyniku wpływ tych czynników, których szkoła nie może skutecznie kształtować. Część matematyczno-przyrodnicza Pozycja szkoły ze względu na trzyletnie wskaźniki wyniku końcowego i edukacyjnej wartości dodanej. Wskaźniki obliczone na podstawie wyników egzaminacyjnych z lat 2006-2008. 5
Liczba wyników egzaminacyjnych uwzględniona w analizie: 262. 95% powierzchnia ufności dla łącznego oszacowania wskaźników. Nasza szkoła znajduje się blisko punktu (100, 0). Obszar wyników naszego gimnazjum mieści się w obszarze ufności. Część wyników wskazuje na niskie wyniki i wysoką efektywność nauczania, ale część mieści się w obszarze niskich wyników egzaminacyjnych i niskiej efektywności nauczania. Tabela nr 4 Poziom opanowania umiejętności szczegółowych Sprawdzana umiejętność Współczynnik łatwości Nr zadania Obszar/ standard III a III b III c III d Szkoła 1 II/2 interpretuje informacje dotyczące zużycia energii 2 II/2 wykorzystuje informacje dotyczące dyscyplin sportowych 3 II/2 przetwarza informacje dotyczące trwania treningu 4 I/2 przelicza jednostki energii 5 II/1 odczytuje informacje dotyczące drogi przebytej 0,57 0,57 0,57 0,68 0,59 0,82 0,76 0,67 0,59 0,82 0,59 0,77 0,69 0,65 0,80 6
przez zawodnika 6 III/3 wnioskuje na podstawie analizy zależności funkcyjnych przedstawionych za pomocą wykresów 7 III/1 wykorzystuje zależności między wielkościami podanymi w zadaniu do obliczenia długości fali dźwiękowej 8 I/1 rozróżnia cukry proste i złożone 9 II/1 odczytuje informacje dotyczące parametrów krwi 0,33 0,29 0,18 bardzo 0,86 0,77 0,29 0,43 0,73 0,35 0,29 0,80 10 III/1 interpretuje wyniki badań na podstawie podanych norm 11 IV/2 wskazuje problem badawczy do przeprowadzonego doświadczenia 12 IV/2 wnioskuje o przebiegu reakcji chemicznej 13 III/2 rozróżnia tlenki metali i niemetali 14 IV/4 wskazuje wzór kwasu spełniającego warunki zadania 15 II/2 przetwarza informacje dotyczące budowy atomu pierwiastka 16 III/2 wskazuje wzór tlenku, w którym niemetal ma daną wartościowość 17 III/2 identyfikuje reakcję zobojętniania 0,76 0,76 0,33 0,29 0,48 0,43 18 III/3 wskazuje wzór opisujący 0,86 zależność funkcyjną przedstawioną na wykresie 19 I/2 oblicza masę produktu 0,86 20 III/2 wskazuje równanie zgodne z treścią 21 I/1 nazywa proces prowadzący do rozwoju miast i obszarów miejskich 22 I/2 oblicza rzeczywistą odległość na podstawie skali mapy 23 II/2 określa kierunek geograficzny 24 III/4 wykorzystuje wiedzę dotyczącą ruchu obrotowego Ziemi 25 I/2 oblicza różnicę czasu miejscowego między wskazanymi miastami 0,67 0,57 0,33 0,82 0,73 0,68 0,82 0,59 0,18 bardzo 0,45 0,91 bardzo 0,77 0,77 0,86 0,86 0,68 0,41 0,86 0,43 0,76 0,67 0,76 0,76 0,86 0,57 0,68 0,68 0,78 0,58 0,76 0,55 0,18 bardzo 0,45 0,82 0,77 0,73 0,77 0,41 0,26 0,51 0,83 0,79 0,72 0,78 0,77 0,58 0,47 7
26 II/2 ustala współrzędne geograficzne podanych miast II/2 ustala współrzędne geograficzne podanych miast 27 I/2 ustala sposób obliczenia, jakim procentem masy wszystkich produktów jest masa szynki I/2 oblicza, ile procent masy wszystkich produktów stanowi masa szynki 28 I/2 ustala sposób obliczenia masy białka zawartego w śniadaniu I/2 oblicza masę białka zawartego w śniadaniu 29 III/1 ustala sposób obliczenia wartości siły III/1 ustala sposób obliczenia pracy III/1 ustala sposób obliczenia mocy III/1 oblicza wartości siły, pracy i mocy oraz zapisuje te wielkości z jednostkami 30 II/2 podaje nazwę włókien bardziej podatnych na zmęczenie 31 II/2 podaje nazwę procesu, który powoduje zmęczenie mięśni 32 II/2 podaje nazwę włókien, które będą w większym stopniu zaangażowane w skurcz mięśni w czasie biegu krótkodystansowego 33 I/3 ustala sposób obliczenia objętości kosza 0,48 0,24 0,33 0,14 bardzo 0,43 0,29 0,90 bardzo 0,48 I/3 oblicza objętość kosza 0,24 I/3 zamienia jednostki i 0,19 podaje wynik (do 1 litra) bardzo 34 IV/4 ustala sposób obliczenia wysokości ściany bocznej ostrosłupa prawidłowego czworokątnego ( stosuje twierdzenie Pitagorasa lub wykorzystuje własności trójkąta IV/4 IV/4 równobocznego) ustala sposób obliczenia pola powierzchni dachu domu I ustala sposób obliczenia długości boku dachu domu II ( stosuje twierdzenie Pitagorasa lub wykorzystuje przekątnej własności 0,33 0,48 0,32 0,18 bardzo 0,68 0,45 0,09 bardzo 0,95 bardzo 0,68 0,82 0,32 0,41 0,23 0,32 0,43 0,67 0,57 0,33 0,19 bardzo 0,67 0,43 0,24 0,95 bardzo 0,76 0,48 0,29 0,10 bardzo 0,48 0,14 bardzo 0,24 0,41 0,18 bardzo 0,14 bardzo 0,55 0,23 0,14 bardzo 0,05 bardzo 0,77 0,55 0,82 0,45 0,41 0,32 0,41 0,51 0,30 0,16 bardzo 0,65 0,43 0,30 0,16 bardzo 0,90 bardzo 0,59 0,78 0,51 0,28 0,23 0,45 0,26 8
kwadratu) IV/4 ustala sposób obliczenia pola powierzchni dachu domu II IV/5 oblicza pola powierzchni dachów domów I i II, interpretuje wynik 35 III/2 zapisuje wzory chemiczne substratów w reakcji otrzymywania wapnia gaszonego III/2 zapisuje wzory chemiczne substratu i produktu w reakcji otrzymywania węglanu wapnia 36 I/2 ustala sposób obliczenia masy węglanu wapnia I/2 oblicza masę węglanu wapnia 0,14 bardzo 0,10 bardzo 0,14 bardzo 0,33 0,29 Cały arkusz 0 bardzo 0 bardzo 0,14 bardzo 0,32 0,51 0,05 bardzo 0 bardzo 0,19 bardzo 0,54 0,23 0,18 bardzo 0,23 0,14 bardzo 0,46 0,10 bardzo 0,07 bardzo 0,47 0,15 bardzo 0,40 0,37 Analiza opanowania poszczególnych umiejętności przez uczniów Umiejętności i bardzo : wnioskowanie na podstawie analizy zależności funkcyjnych przedstawionych za pomocą wykresów ( uczeń miał wskazać, który z wykresów poprawnie przedstawia zależność prędkości od czasu); wykorzystanie zależności między wielkościami podanymi w zadaniu do obliczenia długości fali dźwiękowej (uczeń miał obliczyć długość fali dźwiękowej mając daną częstotliwość i prędkość); przetwarzanie informacji dotyczącej budowy atomu pierwiastka ( uczeń wskazywał ile atom azotu zawiera protonów, neutronów i elektronów); obliczanie różnicy czasu miejscowego między wskazanymi miastami (uczeń miał podane długości i szerokości geograficzne miast); ustalanie współrzędnych geograficznych podanych miast; obliczanie, ile procent masy wszystkich produktów stanowi masa szynki ( dla uczniów ustalenie sposobu obliczenia, jakim procentem masy wszystkich produktów jest masa szynki było umiejętnością trudną); obliczanie masy białka zawartego w śniadaniu; obliczanie wartości siły, pracy i mocy oraz zapisywanie tych wielkości z jednostkami; 9
obliczanie objętości kosza (ustalenie sposobu obliczenia objętości kosza było umiejętnością trudną); obliczanie powierzchni dachów, interpretowanie wyników; zapisywanie wzorów chemicznych substratów w reakcji otrzymywania wapnia gaszonego; zapisywanie wzorów chemicznych substratu i produktu w reakcji otrzymywania węglanu wapnia; obliczanie masy węglanu wapnia. Umiejętności, bądź bardzo : odczytywanie informacji dotyczącej drogi przebytej przez zawodnika; rozróżnianie cukrów prostych i złożonych; odczytywanie informacji dotyczących parametrów krwi; interpretowanie wyników badań na podstawie podanych norm; wnioskowanie o przebiegu reakcji chemicznej; rozróżnianie tlenków metali i niemetali; wskazywanie wzoru opisującego zależność funkcyjną przedstawioną na wykresie; obliczanie masy produktu; wskazywanie równania zgodnego z treścią; nazywanie procesu prowadzącego do rozwoju miast i obszarów miejskich; obliczanie rzeczywistej odległości na podstawie skali mapy; podawanie nazwy włókien bardziej podatnych na zmęczenie; podawanie nazwy włókien, które będą w większym stopniu zaangażowane w skurcz mięśni w czasie biegu krótkodystansowego. 10
Opanowanie umiejętności z uwzględnieniem standardów wymagań egzaminacyjnych Tabela nr 5 Obszar I: Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu Nazwa sprawdzanej umiejętności Uczeń: Standard Zadanie Łatwość w szkole Łatwość w klasie: A B C D Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematycznoprzyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu I 0,49 0,45 0,55 0,44 Stosowanie terminów i pojęć matematycznoprzyrodniczych: I/1 0,79 0,74 0,86 0,75 rozróżnia cukry proste i złożone 8 0,80 0,86 0,73 nazywa proces prowadzący do rozwoju miast i obszarów miejskich 21 0,78 0,67 0,86 0,77 Wykonywanie obliczeń w różnych sytuacjach I/2 0,45 0,42 0,44 0,53 0,40 praktycznych: przelicza jednostki energii 4 0,65 0,59 0,59 oblicza masę produktu 19 0,79 0,86 0,77 0,76 0,77 oblicza rzeczywistą odległość na podstawie skali mapy 22 0,77 0,86 0,86 oblicza różnicę czasu miejscowego między wskazanymi miastami ustala sposób obliczenia, jakim procentem masy wszystkich produktów jest masa szynki oblicza, ile procent masy wszystkich produktów stanowi masa szynki ustala sposób obliczenia masy białka zawartego w śniadaniu 25 0,33 27 0,51 0,48 0,67 0,41 0,33 0,18 0,30 28 0,30 0,33 0,33 0,18 oblicza masę białka zawartego w śniadaniu 0,16 0,14 0,18 0,19 0,14 ustala sposób obliczenia masy węglanu wapnia 36 0,40 0,33 oblicza masę węglanu wapnia 0,37 0,29 0,32 Posługiwanie się własnościami figur: I/3 0,40 0,48 ustala sposób obliczenia objętości kosza 33 0,51 0,48 0,48 0,45 oblicza objętość kosza 0,28 0,24 0,32 0,29 zamienia jednostki i podaje wynik (do 1 litra) 0,23 0,19 0,10 Obszar I: Umiejętne stosowanie terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych niezbędnych w praktyce życiowej i dalszym kształceniu okazał się dla uczniów trudny. Trudnymi standardami w tym obszarze były dla uczniów wykonywanie obliczeń w różnych sytuacjach praktycznych i posługiwanie się własnościami figur. Uczniowie nie mieli 11
problemu z obliczaniem masy produktu, obliczaniem rzeczywistej odległości na podstawie skali mapy, ale dla nich było obliczanie różnicy czasu miejscowego między wskazanymi miastami, obliczanie masy węglanu wapnia, obliczanie masy białka czy obliczanie jakim procentem masy wszystkich produktów jest masa szynki. Trudne też się okazało obliczenie objętości walca. Łatwym standardem było stosowanie terminów i pojęć matematyczno-przyrodniczych ( rozróżnianie cukrów prostych i złożonych oraz nazywanie procesu prowadzącego do rozwoju miast i obszarów miejskich). Tabela nr 6 Obszar II: Wyszukiwanie i stosowanie informacji Nazwa sprawdzanej umiejętności Uczeń: Standard Zadanie Łatwość w szkole Łatwość w klasie: A B C D Wyszukiwanie i stosowanie informacji 0,61 0,60 0,65 0,57 Odczytywanie informacji: II/1 0,76 0,80 0,70 odczytuje informacje dotyczące drogi przebytej przez zawodnika 5 0,80 0,82 0,77 odczytuje informacje dotyczące parametrów krwi 9 0,77 Operowanie informacją: II/2 0,58 0,58 0,59 0,54 interpretuje informacje dotyczące zużycia energii 1 0,57 0,76 0,59 wykorzystuje informacje dotyczące dyscyplin sportowych przetwarza informacje dotyczące trwania treningu przetwarza informacje dotyczące budowy atomu pierwiastka 2 0,69 0,57 0,68 0,67 0,82 3 0,57 15 0,26 0,29 0,18 0,18 określa kierunek geograficzny 23 0,58 0,57 0,68 0,57 ustala współrzędne 26 geograficzne podanych miast ustala współrzędne 0,32 0,43 geograficzne podanych miast podaje nazwę włókien bardziej 30 0,90 0,90 0,95 0,95 0,77 podatnych na zmęczenie podaje nazwę procesu, który 31 0,59 0,68 0,55 powoduje zmęczenie mięśni podaje nazwę włókien, które będą w większym stopniu zaangażowane w skurcz mięśni w czasie biegu krótkodystansowego 32 0,78 0,82 0,76 0,82 12
Obszar II: Wyszukiwanie i stosowanie informacji był umiejętnością trudną. Łatwym standardem było odczytywanie informacji, operowanie informacją było dla uczniów. Uczniom sprawiło trudność przetworzenie informacji dotyczących budowy atomu pierwiastków, ustalenie współrzędnych geograficznych podanych miast. Łatwą umiejętnością w tym obszarze było podanie nazwy włókien bardziej podatnych na zmęczenie, podanie nazwy włókien, które będą w większym stopniu zaangażowane w skurcz mięśni w czasie biegu krótkodystansowego. Tabela nr 7 Obszar III: Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych Nazwa sprawdzanej umiejętności Uczeń: Standard Zadanie Łatwość w szkole Łatwość w klasie: A B C D Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowoskutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych Wskazywanie warunków występowania prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów, wykorzystywanie zasad i praw do objaśniania zjawisk: wykorzystuje zależności między wielkościami podanymi w zadaniu do obliczenia długości fali dźwiękowej interpretuje wyniki badań na podstawie podanych norm ustala sposób obliczenia wartości siły ustala sposób obliczenia pracy ustala sposób obliczenia mocy oblicza wartości siły, pracy i mocy oraz zapisuje te wielkości z jednostkami Zapisywanie związków i procesów za pomocą równań, posługiwanie się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych: 0,49 III/1 0,44 0,51 0,42 0,54 0,42 0,32 7 0,29 0,29 0,18 0,43 10 0,78 0,76 0,82 0,86 0,68 29 0,65 0,68 0,67 0,55 III/2 0,43 0,45 0,43 0,23 0,30 0,43 0,14 0,16 0,29 0,09 0,24 0,05 0,47 0,58 0,60 0,45 13
rozróżnia tlenki metali i 13 0,76 0,76 0,82 niemetali wskazuje wzór tlenku, w 16 0,48 0,45 którym niemetal ma daną wartościowość identyfikuje reakcję 17 0,51 0,43 0,45 0,67 zobojętniania wskazuje równanie zgodne 20 0,72 0,77 0,76 0,73 z treścią zapisuje wzory chemiczne 35 0,47 0,23 substratów w reakcji otrzymywania wapnia gaszonego zapisuje wzory chemiczne substratu i produktu w reakcji otrzymywania węglanu wapnia 0,15 0,14 0,14 0,19 0,14 Posługuje się funkcjami: III/3 0,59 0,60 0,59 0,66 wnioskuje na podstawie 6 0,35 0,33 0,29 analizy zależności funkcyjnych przedstawionych za pomocą wykresów wskazuje wzór opisujący zależność funkcyjną przedstawioną na wykresie 18 0,83 0,86 0,91 0,82 Stosowanie zintegrowanej wiedzy do objaśniania zjawisk przyrodniczych: wykorzystuje wiedzę dotyczącą ruchu obrotowego Ziemi III/4 0,47 0,41 0,41 24 0,47 0,41 0,41 Obszar III: Wskazywanie i opisywanie faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych był trudny ( dla klas III a, b, c trudny, dla klasy III d trudny). W tym obszarze standard wskazywanie warunków występowania prawidłowości w procesach, w funkcjonowaniu układów i systemów, wykorzystywanie zasad i praw do objaśniania zjawisk był trudny ( dla klasy III b i d, trudny dla klas III a i c). Łatwą umiejętnością było interpretowanie wyników badań na podstawie podanych norm. Trudną umiejętnością było obliczanie wartości siły, pracy i mocy oraz zapisywanie tych wielkości z jednostkami, wykorzystywanie zależności między wielkościami podanymi w zadaniu do obliczenia długości fali dźwiękowej. Standard zapisywanie związków i procesów za pomocą równań, posługiwanie się językiem symboli i wyrażeń algebraicznych był umiejętnością trudną ( dla klas III a i d trudną). Łatwą umiejętnością w tym standardzie było rozróżnianie tlenków metali i niemetali, wskazywanie równania zgodnego z treścią, dla uczniów było zapisywanie wzorów chemicznych substratów i produktów w reakcji otrzymywania węglanu. Standard posługiwanie się funkcjami był dla uczniów trudny, a stosowanie zintegrowanej wiedzy do objaśniania zjawisk przyrodniczych trudny ( dla klas III a i c 14
trudny). Łatwą umiejętnością było wskazywanie wzoru opisującego zależność funkcyjną przedstawioną na wykresie, było wnioskowanie na podstawie analizy zależności funkcyjnych przedstawionych za pomocą wykresów, wykorzystywanie wiedzy dotyczącej ruchu obrotowego Ziemi. Tabela nr 8 Obszar IV: Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów Nazwa sprawdzanej umiejętności Uczeń: Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów Analizuje sytuację problemową wskazuje problem badawczy do przeprowadzonego doświadczenia wnioskuje o przebiegu reakcji chemicznej Tworzy i realizuje plan rozwiązania wskazuje wzór kwasu spełniającego warunki zadania Standard Zadanie Łatwość w szkole IV/2 0,65 Łatwość w klasie: A B C D 0,39 0,37 0,70 0,34 0,60 11 0,58 0,73 0,43 12 0,68 0,76 0,68 0,43 IV/4 0,34 0,31 0,30 14 0,33 0,59 0,55 ustala sposób obliczenia 34 0,45 0,41 0,48 0,41 wysokości ściany bocznej ostrosłupa prawidłowego czworokątnego ( stosuje twierdzenie Pitagorasa lub wykorzystuje własności trójkąta równobocznego) ustala sposób obliczenia pola 0,26 0,33 0,23 0,14 0,32 powierzchni dachu domu I ustala sposób obliczenia 0,48 0,32 0,24 0,41 długości boku dachu domu II ( stosuje twierdzenie Pitagorasa lub wykorzystuje własności przekątnej kwadratu) ustala sposób obliczenia pola powierzchni dachu domu II 0,10 0,14 0 0,05 0,23 Opracowuje wyniki IV/5 0,07 0,10 0 0 0,18 oblicza pola powierzchni dachów domów I i II, interpretuje wynik 0,66 bardzo bardzo bardzo bardzo bardzo 34 0,07 0,10 0 0 0,18 Obszar IV: Stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów był trudny dla uczniów. W tym obszarze standard analizowanie sytuacji problemowej był dla uczniów trudny (dla klasy III b łatwy). Łatwą umiejętnością było wnioskowanie o przebiegu reakcji chemicznej. Tworzenie i realizowanie planu rozwiązania było dla uczniów 15
, i bardzo było opracowanie wyników. Umiarkowanie dla uczniów było obliczenie wysokości ściany bocznej ostrosłupa, trudną umiejętnością obliczenie pola powierzchni dachu I i II, zastosowanie twierdzenia Pitagorasa lub własności przekątnej kwadratu. Uczniowie mieli trudność z oszacowanie wartości liczb niewymiernych w postaci pierwiastka. WNIOSKI: Wyniki osiągnięte przez naszych uczniów nie są zadawalające ( wg obiektywnych norm wymagań zadowalającym rezultatem jest co najmniej 70 % maksymalnej liczby punktów możliwych do uzyskania, tzn. 35 punktów na 50 możliwych do uzyskania ) wynik powyżej 35 pkt. otrzymało 22 uczniów (tj. 25% uczniów piszących test). Statystyczny gimnazjalista uzyskał średnią 25 pkt. W naszym gimnazjum takich uczniów było 40 tj. 47% zdających egzamin gimnazjalny w tej części. Uczniowie nie opanowali żadnej z czterech głównych umiejętności zadawalająco. Standardy I, III i IV okazały się dla nich, Standard II trudny. Aby uczniowie mogli uzyskać wyższe wyniki z egzaminu należałoby w procesie dydaktycznym uwzględnić: 1. Ćwiczyć czytanie ze zrozumieniem tekstów, w których występują terminy i pojęcia matematyczno-przyrodnicze. 2. Zwracać uwagę, by uczniowie posługiwali się właściwą terminologią z zakresu przedmiotów matematyczno-przyrodniczych. 3. Należy rozwiązywać większą liczbę zadań prostych wymagających trenowania sprawności wykonywania podstawowych działań arytmetycznych i szacowania wyników, stosowania wiedzy geometrycznej. 4. Należy zwiększyć ilość zadań z życia codziennego, w których znane wzory dostosowuje się do sytuacji praktycznej. 5. Należy konsekwentnie egzekwować zapisywanie związków za pomocą symboli, wyrażeń algebraicznych, równań. 6. Niezbędne jest rozwiązywanie bardzo wielu zadań problemowych, w których uczeń samodzielnie planuje i rozwiązuje problem, wymagających łączenia opanowanych przez uczniów prostych umiejętności w logiczny ciąg pozwalający rozwiązywać zadania nietypowe. 7. Rozwiązywać więcej zadań prostych (szczególnie geometrycznych), ale w różnych kontekstach. 8. Ćwiczyć opisywanie obserwacji, doświadczeń i wyciąganie wniosków. 16
9. Powinno się wymagać od uczniów uzasadnienia otrzymanych wyników i sprawdzania ich zgodności z warunkami zadania. 10. Doskonalić umiejętności wyszukiwania, odczytywania i interpretowania informacji pochodzących z różnych źródeł. 11. Zwiększyć różnorodność form i metod nauczania, zwrócić uwagę na indywidualizację nauczania. Stosowania aktywizujących metod nauczania, dostosowanych do kształcenia danej umiejętności. 13. Uaktywnić współpracę nauczycieli w zakresie międzyprzedmiotowego nauczania. 14. Sprawdzać, oceniać i komentować prace uczniów w taki sposób, aby podkreślić osiągnięcia i umożliwić samokontrolę uczącego się. 15. Kształcić umiejętności analizowania zadań z tekstem (zbyt mała ich liczba podczas zajęć lekcyjnych brak określania danych, brak ustalania zależności w zadaniu np. za pomocą rysunków, modeli, wyrażeń arytmetycznych, algebraicznych, brak różnych sposobów rozwiązywania tego samego zadania, brak staranności w zapisie formuły matematycznej, brak interpretacji uzyskanego wyniku). 16. Motywować uczniów do wzmożonego wysiłku. 17