Przygotowanie uczniów do egzaminu GCSE z języka polskiego (lato 214) Paulina Zaleśny Po co j. polski? przygotowanie do dalszej edukacji pomoc w podjęciu decyzji o jej kolejnych etapach możliwości związane ze znajomością kolejnego języka obcego 2 Zakres egzaminu Egzamin uwzględnia ocenę czterech umiejętności językowych: Rozumienie języka mówionego Komunikacja ustna Rozumienie języka pisanego Komunikacja pisemna :4 3 Sprawności językowe testowane podczas egzaminu: listening Czas trwania: 45 min. (+5 min. na zapoznanie się z zawartością arkusza pytań) Nagranie na CD po polsku. Pytania zadawane po angielsku. Odpowiedzi udzielamy po angielsku. 4 Listening Egzamin testuje umiejętność rozumienia tekstu mówionego. Materiały z udziałem lektorów polskiego pochodzenia. Dwukrotne odtwarzanie. Odpowiedzi zarówno niewerbalne (literki A B C D...) jak i pełne, lub równoważniki zdań. Listening pytania różnej długości i o różnym stopniu trudności teksty różnego użytku: reklamy, ogłoszenia, krótkie dialogi, scenki z życia codziennego, wiadomości telefoniczne teksty odnoszą się do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. 5 6 1
Listening Treść i tematy w nagraniach dotyczą różnych aspektów życia codziennego. W niektórych pytaniach uczniowie będą musieli wykazać się umiejętnością odnalezienia myśli przewodniej poruszanego tematu. Korzystanie ze słowników jest zabronione. :4 7 Listening: kryteria oceny Odpowiedzi muszą być jednoznaczne. Pomyłki, zmiany literek w odpowiedziach niewerbalnych muszą być wyraźnie zaznaczane. Uczulamy na przemyślane odpowiedzi oraz dokładne przewracanie kartek. 8 Listening: kryteria oceny Ortografia i interpunkcja nie są oceniane oddzielnie, chyba, że błędy powodują dwuznaczność/niejasność udzielonych odpowiedzi lub uniemożliwiają komunikację. 9 1 11 12 2
Speaking Czas trwania tej części egzaminu 1-12 minut. Dwa zadania testują sprawność mówienia: prezentacja i dyskusja, rozmowa. 13 14 :4 Speaking Prezentacja i dyskusja Trwa 3 minuty (9sek. + 9sek.) Prezentacja na dowolny temat. Pytania w dyskusji muszą egzekwować inne informacje, niż te zawarte w przedstawionej prezentacji. Prowadzący egzamin MUSI przestrzegać czasu, uczeń nie będzie miał takiej możliwości. 15 Speaking Prezentacja i dyskusja 3 minuty Prezentacja Dyskusja 9 sek. 9 sek. Rozmowa ogólna 7-9 minut Temat 1 Temat 2 ok. 3,5 4,5 min. ok. 3,5 4,5 min. 16 Speaking: kryteria oceny Speaking: kryteria oceny Oceniany jest cały materiał wypowiedziany przez ucznia w granicach czasu. Wszystko, co mówi po czasie, nie jest brane pod uwagę przy ocenie. Słowa kluczowe wypowiedziane przez prowadzącego automatycznie przekreślają szanse ucznia na zdobycie za nie punktu (nawet, jeśli te słowa powtórzy). 17 Komunikacja dużo informacji, pełne, wyczerpujące opisy, opinia własna Słownictwo zakres słownictwa, pełne zdania, różnorodność czasów gramatycznych Poprawność gramtyczna, akcent i intonacja Interakcja i płynność wypowiedzi 18 3
Reading Czas trwania: 1 godz. Egzamin sprawdza umiejętność rozumienia tekstu pisanego. Pytania i odpowiedzi po angielsku. Słowniki są niedozwolone. 19 Reading Pytania i odpowiedzi po angielsku. Odpowiedzi: zdanie lub równoważnik, niewerbalne (literki A B C D...) Test opiera się na tekstach (fragmentach) różnego rodzaju: instrukcje, ogłoszenia, osobiste notatki, broszurki, przewodniki, listy, gazety, książki, e-maile i strony internetowe. :4 2 21 22 23 24 4
Writing Czas trwania egzaminu: 1 godz. 2 min. Ta część egzaminu pisemnego opiera się na trzech zadaniach, w których należy kolejno: - uzupełnić krótką listę, - napisać dwa wypracowania. Cały egzamin jest pisany po polsku. 25 Writing Dwa wypracowania (najczęściej list i artykuł) na tematy z zakresu: Pytanie 2(a) Styl życia (Lifestyle) lub Pytanie 2(b) Praca i edukacja (Work and Education) oraz Pytanie 3(a) Czas wolny (Leisure) lub :4 Pytanie 3(b) Dom i środowisko (Home and Environment) 26 Writing Writing W czasie tego egzaminu uczniowie muszą mieć dostęp do słowników. Można robić notatki i pisać na brudno. Wszelkie brudnopisy muszą zostać wyraźnie przekreślone i dołączone do Arkusza Odpowiedzi. 27 28 Writing 29 3 5
Treść Słownictwo Dokładność Razem Pytanie 1 2 - - 2 Pytanie 2 14 5 5 24 Pytanie 3 14 5 5 24 31 32 Treść: 13-14 Praca na temat, szczegółowe opisy. Uczeń jasno przekazuje informacje. Wyjaśnia I uzasadnia swój punkt widzenia. Dobrze zachowana struktura wypowiedzi. Słownictwo: 5 Różnorodność słów, zdania złożone, czasy gramatyczne stosowane poprawnie. Dokładność: 5 Dokładne, prawidłowe wypowiedzi. Mogą zawierać drobne pomyłki, szczególnie w bardziej złożonych zdaniach.prawidłowe użycie czasowników i czasów. Układ materiału i planowanie pracy A Charakter i przyjaźnie B Środowisko 1. MŁODZIEŻ W SPOŁECZEŃSTWIE C Problemy społeczne, wybory i odpowiedzialność 33 D Dziedzictwo narodowe 34 2. MÓJ ŚWIAT 3. WAKACJE I PODRÓŻE A O sobie, rodzinie i przyjaciołach B Dom i najbliższa okolica C Zainteresowania. Hobby. Czas wolny D Zdrowy styl życia E Moda :4 35 A Podróże, transport, odnajdywanie drogi B Tradycje i zwyczaje turystyczne C Zakwaterowanie D Rozrywki wakacyjne 36 6
4. SZKOŁA, PRACA I STYLŻYCIA A Szkoła i plany na przyszłość B Praca zawodowa C Praca na pół etatu i doświadczenie zawodowe D Sklepy i zakupy E Najnowsza technika Słownictwo wskazanie konkretnego przedmiotu pokazanie obrazka, ilustracji wyrażenia o znaczeniu podobnym bądź przeciwnym objaśnianie kontekstowe, czyli przytoczenie krótkiego opowiadania, którego treść jest ilustracją znaczenia nowego słowa 37 38 Słownictwo odegranie mini-dramy (inspektor hotelowy), pantomimy umiejscowienie nowego słowa na skali (w sąsiedztwie innych słów o znaczeniu podobnym) podanie ekwiwalentu w języku rodzimym uczniów odesłanie uczących się do słownika Gramatyka poprawianie błędnych tekstów porównywanie tekstów układanie, uzupełnianie i przekształcanie nauka przez zabawę: plansze, grafy, zagadki językowe, quizy 39 4 Frazeologia Frazeologia Zapoznanie ze związkami frazeologicznymi -jest to ćwiczenie służące nie tylko poznaniu języka, ale także kontekstu kulturowego czy zwyczajów językowych. :4 41 Związki frazeologiczne związane na przykład z: Biblią (zakazany owoc, alfa i omega, hiobowe wieści, z pustego i Salomon nie naleje) mitologią (olimpijski spokój, paniczny strach, pięta Achillesa, syzyfowa praca) kolorami (czarny charakter, mieć zielono w głowie) zwierzętami (uparty jak osioł, krokodyle łzy) :4 42 7
Post Scriptum Praca z literaturą w klasie GCSE nauczanie języka nauczanie literatury nauczanie kultury polskiej 43 Po co teksty literackie na zajęciach na poziomie GCSE? Stopień znajomości języka uczniów. Kryterium doboru tekstów. Jak pracować, by umożliwić uczniom odkrycie i odczytanie dla siebie przekazu literackiego? :4 44 Teksty literackie... (...) Dają możliwość obserwowania i doświadczania języka pełnego, wyrastającego ponad potrzeby codzienności, który cechuje bogactwo ekspresji, metaforyczność, wielopłaszczyznowość. (A. Seretny, Tekst literacki w dydaktyce j. polskiego jako obcego) 45 Praca z tekstem literackim Zadaniem zajęć językowych jest umożliwienie uczniowi odczytania warstwy językowej tekstu. Uczeń swobodnie wyraża własne sądy wartościujące na temat przeczytanego tekstu. Dzieło literackie jest więc na naszej lekcji narzędziem, nie celem działań dydaktycznych. 46 Cytaty i tematy - ćwiczenia (...) Dziś, nowym zwyczajem, My na naukę młodzież do stolicy dajem, I nie przeczym, że nasi synowie i wnuki Mają od starych więcej książkowej nauki; Ale co dzień postrzegam, jak młódź cierpi na tem, Że nie ma szkół uczących żyć z ludźmi i światem. Nie masz teraz prawdziwej przyjaźni na świecie (...) Wsi spokojna, wsi wesoła, Który głos twej chwale zdoła? Kto twe wczasy, kto pożytki Może wspomnieć za raz wszytki? 47 Potem się modlą: "od nagłej śmierci......od wojny... głodu... odpoczywanie" I zasypiają z mordą na piersi W strasznych mieszkaniach straszni mieszczanie. Wędrówką jedną życie jest człowieka; Idzie wciąż, Dalej wciąż, Dokąd? Skąd? Dokąd? Skąd? Na całej przestrzeni niebieskiego sklepienia ani jednej chmurki, ani nawet jednego obłoczka nie było. Szafirowe w środku, bladło ono u skłonów, na zachodzie świecąc ogromną tarczą słoneczną, samotnie ku ciemnemu borowi płynącą. 48 8
Kadr z filmu Nad Niemnem 49 Stanisław Żukowski, JESIEŃ NAD NIEMNEM, 193-1931 5 51 52 Vincent van Gogh, Para butówi, 1887 53 Józef Chełmoński, Droga w lesie, 1887 54 9
Arkusze pytań (Past Papers), kryteria oceny (Mark Schemes), Specification oraz wszelkie informacje dotyczące egzaminu znajdują się na stronie AQA: Peter Bruegel, Upadek Ikara, 1557 55 aqa.org.uk/subjects/polish/gcse/polish-4685 56 Powodzenia! 57 1