2010/2011 WYDZIAŁ LEKARSKI III ROK KURS PATOFIZJOLOGII Ćwiczenia REGULAMIN 1. Ćwiczenia i seminaria z patofizjologii odbywają się w Zakładzie Patologii Ogólnej PUM. Wszystkie ćwiczenia i seminaria są obowiązkowe. 2. Nieusprawiedliwione nieobecności na więcej niż dwóch ćwiczeniach oznacza nie zaliczenie kursu. Jedynym usprawiedliwieniem jest zaświadczenie lekarskie lub zwolnienie wystawione przez Dziekana PUM, które należy dostarczyć do sekretariatu Zakładu w ciągu 2 tygodni od ustania przyczyny z powodu której zwolnienie zostało wystawione 3. Spóźnienia nieusprawiedliwione powyżej 15 min. traktowane będą jako nieobecność nieusprawiedliwiona. 4. Studentów obowiązują dwa sprawdziany pisemne w każdym semestrze odbywające się po każdym bloku ćwiczeniowym. 5. Warunkiem przystąpienia do kolokwium jest zaliczenie wszystkich ćwiczeń z danego bloku tematycznego. Ćwiczenia nie zaliczone oraz nieobecności usprawiedliwione należy odrobić w tygodniu poprzedzającym kolokwium. 6. Kolokwium dla wszystkich grup ćwiczeniowych odbywa się zgodnie z harmonogramem ćwiczeń wywieszonym w Zakładzie Patologii Ogólnej PUM. 7. Nieusprawiedliwiona nieobecność na kolokwium jest równoznaczna z uzyskaniem oceny niedostatecznej. 8. Kolokwium I poprawkowe (forma pisemna) odbywa się w tygodniu poprzedzającym kolejne zaliczenie. Kolokwium II poprawkowe (forma ustna lub pisemna) odbywa się przed zakończeniem kursu. 9. Ewentualne zmiany terminów zajęć i zaliczeń muszą być uzgodnione przez starostę z prowadzącym ćwiczenia oraz zaakceptowane przez Kierownika Zakładu. Egzamin 1. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia ze wszystkich kolokwiów. 2. Egzamin przeprowadzany jest w formie testowej. 3. Studenci, którzy uzyskają średnią ocenę z wszystkich kolokwiów ponad 4,5 oraz nie mają nieobecności nieusprawiedliwionych uzyskują możliwość zwolnienia z egzaminu końcowego z oceną bardzo dobrą. 4. Egzamin poprawkowy I termin (w formie testowej) i II termin (w formie ustnej lub pisemnej) odbędzie się w terminie ustalonym przez Dziekana PUM. Adiunkt dydaktyczny Dr n. med. Elżbieta Dąbkowska PODRĘCZNIKI OBOWIĄZKOWE: 1. Patofizjologia pod redakcją S. Maślińskiego i J. Ryżewskiego PZWL 1998 2. Choroby wewnętrzne po redakcją F. F. Kokota PZWL 2001 PODRĘCZNIKI ZALECANE: 1. Basic Pathology, 7 th ed., Robbins, Kumar, Cotran 1996 2. Immunologia, I. Roitt CELE KSZTAŁCENIA Patologia ogólna łączy wiedzę z zakresu podstawowych nauk lekarskich. Stanowi pomost pomiędzy kształceniem przed klinicznym i klinicznym. Ułatwia zrozumienie i kojarzenie zależności pomiędzy elementami łańcucha patogenetycznego oraz występowaniem konkretnych objawów chorobowych. Celem kształcenia studentów Wydziału Lekarskiego PUM jest poznanie i zrozumienie: - czynników przyczynowych i mechanizmów prowadzących do powstania oraz rozwoju procesu chorobowego na poziomie molekularnym, komórkowym, tkankowym i ogólnoustrojowym
- zjawisk czynnościowych składających się na proces chorobowy - mechanizmów regulacyjnych i adaptacyjnych wynikających z choroby - WYKŁADY 8 - SEMINARIA 14 - CWICZENIA 68 Semestr zimowy FORMY PROWADZENIA ZAJĘĆ DYDAKTYCZNYCH ĆWICZENIA Semestr zimowy 1. Patofizjologia metabolizmu białek i zasad purynowych 04 08.10.2010 Wprowadzenie do metabolizmu aminokwasów i białek Zaburzenia metabolizmu aminokwasów Fenyloketonuria, Tyrozynemia, Alkaptonuria, Albinizm, Homocystynuria; patogeneza, objawy Zaburzenia trawienia i wchłaniania białek choroba glutenowa Hyperamonemia typu I, II Dna moczanowa pierwotna i wtórna, patogeneza, objawy 2. Patofizjologia metabolizmu lipidów część 1. 11 15.10.2010 Wprowadzenie do metabolizmu lipidów Zaburzenia trawienia i wchłaniania lipidów Dyslipoproteiemie powtórka Leptyna, zaburzenia budowy i funkcji receptora leptyny Otyłość; rodzaje Zespół metaboliczny X definicja, epidemiologia, standardy rozpoznawania przebieg kliniczny Niedożywienie 3. Patofizjologia metabolizmu lipidów część 2 18 22.10.2010 Zespół metaboliczny Bilans energetyczny Pojęcie indeksu glikemicznego, wymiennika węglowodanowego Film 4. Patofizjologia metabolizmu węglowodanów część 1 25 29.10.2010 Wprowadzenie do metabolizmu węglowodanów; Molekularne i komórkowe mechanizmy działania insuliny; receptor insulinowy, sygnalizacja wewnątrzkomórkowa, glukotransportery. Działanie insuliny na wątrobę, adipocyty, mięśnie szkieletowe oraz wydalanie sodu i potasu znaczenie kliniczne. Enzymopatie; Galaktozemia, Fruktozuria, Fruktozemia objawy Cukrzyca (klasyfikacja, etiologia, patogeneza objawy podstawy rozpoznania) 5. Patofizjologia metabolizmu węglowodanów część 2 02 10.11.2010 Cukrzyca molekularne podstawy patogenezy Białka glikozylowane i ich rola w patogenezie i diagnostyce Insulinooporność definicja, epidemiologia, uwarunkowania genetyczne, mediatory patogenetyczne insulinoopornośc, podstawy molekularne insulinooporności Rola stresu oksydacyjnego w patogenezie powikłań cukrzycy. Powikłania cukrzycy ostre i przewlekłe, Systemy podawania insuliny prezentacja 6. Test tolerancji glukozy 15 19.11.2010 Oznaczenie przy użyciu glukometru stężenia glukozy przygodnej Wskazania do wykonania testu tolerancji glukozy oraz zasady wykonywania testu, test tolerancji wykonywany u kobiet ciężarnych
Wykonanie testu tolerancji glukozy Film Świadomość pomaga żyć poradnik dla pacjentów z cukrzycą typu 2 Interpretacja wyników Kolokwium (ćw. 1 6) 22.11.2010 7. Zapalenia 22 26.11.2010 Definicja zapalenia Zapalenie jako uniwersalny sposób reakcji organizmu na uszkodzenie Czynniki wywołujące zapalenia: infekcyjne, chemiczne i fizyczne Elementy biorące udział w zapaleniu: struktury tkankowe istotne dla przebiegu zapalenia, komórki biorące udział w zapaleniu, humoralne mediatory zapalenia Rodzaje indukcji reakcji zapalnej: udział komórek tucznych, udział dopełniacza, udział komórek śródbłonka i płytek krwi Typowe fazy zapalenia ostrego: indukcja, reakcja nieswoista, reakcja swoista, zejście 8. Zapalenia 29.11 03.12.2010 Zmiany naczynioruchowe umożliwiające reakcję zapalną Objawy zapalenia wg. Celsusa i Galena Ogólne przejawy zapalenia białka ostrej fazy powstawanie i rola wysięku w zapaleniu: rozluźnienie spoistości tkanek, intensyfikacja krążenia chłonki Zmiany w komórkach śródbłonka i leukocytach we krwi umożliwiające migrację komórek zapalnych do tkanek cząstki adhezyjne. Neutrofil jako pierwsza komórka napływowa w zapaleniu ostrym. Makrofag i jego wszechstronna rola rola w różnych stadiach zapalenia Poruszanie się leukocytów w tkankach korzyści i szkody; chemokiny, enzymy proteolityczne uszkadzanie tkanek. Swoiete elementy odpowiedzi zapalnej; lokalne i ogólnoustrojowe aspekty reakcji immunologicznej, przebieg i rola odpowiedzi humoralnej i komórkowej w zapaleniu prezentacja 9. Immunopatologia 06 10.12.2010 Kolokwium (ćw. 7 9 + wykłady) 15.12.2010
WYKŁADY SEMESTR ZIMOWY Nowa Sala Wykładowa 15 15 16 00 1. Terapia komórkowa 03.11.2010 2. Molekularne podstawy cyklu komórkowego 10.11.2010 3. Apoptoza 17.11.2010 4. Nowotworzenie 24.11.2010 5. Nadciśnienie tętnicze samoistne 01.12.2010 6. Patofizjologia białek 08.12.2010 7. Kolokwium II 15.12.2010 8. Gospodarka wodno-elektrolitowa 22.12.2010
ĆWICZENIA SEMESTR LETNI 11. Zespół Nabytego Upośledzenia Odporności AIDS 08 12.02.2010 Wprowadzenie retrowirusy (wirusy M i T tropowe) Epidemiologia AIDS, profilaktyka Molekularne mechanizmy zakażenia komórki wirusem HIV Rola chemokin i receptorów chemokinowych w patogenezie infekcji HIV Ocena kolonii komórkowej założonej na poprzednim ćwiczeniu 12. Apoptoza powtórka 15 19.02.2010 Określenie odsetka komórek apoptotycznych przy użyciu różnorodnych testów Film 13. Patofizjologia układu krążenia 22 26.02.2010 Regulacja pracy serca; obciążenie wstępne, kurczliwość, obciążenie następcze Niewydolność krążenia spowodowana nieprawidłowym obciążeniem wstępnym, nieprawidłową kurczliwością mięśnia sercowego oraz zwiększeniem obciążenia następczego Choroba niedokrwienna mięśnia sercowego; dławica piersiowa, zawał serca Rodzaje i patogeneza wstrząsu Karta ryzyka score 14. Patofizjologia nadciśnienia tętniczego 01 05.03.2010 Etiopatogeneza nadciśnienia tętniczego samoistnego oraz występującego w przebiegu innych schorzeń Objawy kliniczne nadciśnienia tętniczego Powikłania nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie złośliwe 13. Patofizjologia układu oddechowego 08 12.03.2010 Lokalizacja zmian chorobowych w układzie oddechowym i ich wpływ na jego funkcje Patogeneza chorób o charakterze obturacyjnym; przewlekłe zapalenie oskrzeli, astma oskrzelowa, rozedma płuc Patogeneza chorób związanych z zaburzeniem restrykcyjnymi Niewydolność oddechowa Prezentacja inhalatorów stosowanych przez pacjentów Podsumowanie i zaliczenie ćwiczeń (11, 12, 13, 14, 15) 15 19.03.2010 Kolokwium 20.03.2010 16. Patofizjologia układu pokarmowego 22 26.03.2010 Udział poszczególnych elementów układu pokarmowego w trawieniu i wchłanianiu pokarmów Patogeneza choroby wrzodowej Patomechanizm powstawania biegunki ostrej i przewlekłej Patofizjologia schorzeń wątroby i dróg żółciowych ( marskość wątroby, kamica pęcherzyka żółciowego) Niewydolność wątroby Ostre i przewlekłe zapalenie trzustki Prezentacja testu na obecność Helicobacter Pylori 17. Hematopoeza. 29.03 09.04.2010 18. Patofizjologia układu krwiotwórczego. 12 16.04.2010 Analiza cytometrycznego obrazu leukocytów krwi obwodowej Prezentacja sortera komórkowego Założenie hodowli linii białaczkowych 19. Patofizjologia układu moczowego 19 23.04.2010 Patofizjologia układu moczowego wprowadzenie Wybrane zagadnienia z patofizjologii schorzeń układu moczowego: odmiedniczkowe zapalenie nerek, zespół nerczycowy, niewydolność nerek ostra i przewlekła, torbielowatość nerek, kamica nerkowa. zapalenie pęcherza moczowego 20. Patofizjologia układu endokrynnego część 1 26 30.04.2010
Patofizjologia układu endokrynnego wprowadzenie Molekuły sekrecyjne i mechanizmy ich oddziaływania na komórki Oś podwzgórze przysadka gruczoły dokrewne Wybrane zagadnienia z patofizjologii schorzeń układu endokrynnego: 1. Przysadka mózgowa; prolaktinoma, akromegalia, choroba Cushinga, niedoczynność przedniego płata. 2. Kory nadnerczy; zespól Conna, Addisona, 3. dzeń nadnerczy; guz chromochłonny rdzenia nadnerczy 21. Patofizjologia układu endokrynnego część 2 04 07.05.2010 Choroby tarczycy: wole proste, wole guzowate, nadczynność tarczycy, niedoczynność tarczycy, zapalenia, przełom tarczycowy nadczynność przytarczyc Podsumowanie i zaliczenie ćwiczeń (16, 17, 18, 19, 20, 21) 10 14.05.2010 Kolokwium 15.05.2010