DZIA 3. CZENIE SIÊ ATOMÓW 1./3 Wyjaœnij, w jaki sposób powstaje: a) wi¹zanie jonowe b) wi¹zanie atomowe 2./3 Na podstawie po³o enia w uk³adzie okresowym pierwiastków: chloru i litu ustal, ile elektronów walencyjnych maj¹ ich atomy, nastêpnie okreœl, jakimi wi¹zaniami s¹ po³¹czone dwa atomy chloru oraz atomy litu i chloru. Liczba elektronów walencyjnych: chlor... lit... Rodzaj wi¹zania: dwa atomy chloru atomy litu i chloru wi¹zanie... wi¹zanie... 3./3 Napisz, co oznaczaj¹ zapisy: Na +... Ca 2+... F... S 2... Fe 3+... 4./3 Napisz wzory sumaryczne poni szych tlenków: tlenek rtêci(i)... tlenek chromu(iii)... tlenek elaza(ii)... tlenek o³owiu(iv)... Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 1
5./3 Napisz wzory sumaryczne i narysuj wzory strukturalne nastêpuj¹cych zwi¹zków chemicznych: a) tlenku azotu(ii) b) tlenku wêgla(iv) wzór sumaryczny wzór sumaryczny...... wzór strukturalny wzór strukturalny 6./3 Do nazw tlenków dobierz odpowiadaj¹ce im wzory: tlenek azotu(v)... tlenek potasu... tlenek magnezu... tlenek elaza(iii)... tlenek chromu(vi)... tlenek azotu(iii)... K 2 O PbO 2 MgO Hg 2 O N 2 O 3 N 2 O 5 CrO 3 Fe 2 O 3 Cr 2 O 3 7./3 Oblicz liczbê atomów tlenu w ka dym z podanych zapisów: 4SiO 2... 3Fe 2 O 3... 2Na 2 O... 5Cl 2 O 7... N 2 O 5... 8./3 Oblicz masê cz¹steczkow¹ nastêpuj¹cych zwi¹zków chemicznych: WZÓR MASA CZ STECZKOWA, u K 2 O Al 2 O 3 SO 3 SiO 2 H 2 CO 3 Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 2
9./3 Okreœl wartoœciowoœæ metalu w ka dym z poni szych tlenków: PbO 2... Ga 2 O 3... BaO... Li 2 O... 10./3 Uzupe³nij równania reakcji chemicznych, wpisuj¹c w miejsce kropek wzory substratów, produktów lub brakuj¹ce wspó³czynniki. Okreœl typ reakcji (reakcja ³¹czenia, rozk³adu, wymiany). a)... Na + O 2 Û... Na 2 O reakcja... b)... +O 2 Û... H 2 O reakcja... c) PbO 2 +... Û Pb +... H 2 O reakcja... d)... Ag 2 O Û... +... reakcja... e) C 2 H 4 +... Û... C+... H 2 O reakcja... 11./3 Oblicz, ile gramów tlenu zostanie zu yte podczas otrzymywania 112 g tlenku wapnia, je eli wiadomo, e potrzeba 80 g wapnia. Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 3
12./3 Oblicz, ile gramów miedzi wydzieli siê podczas reakcji 160 g tlenku miedzi(ii) z 12 g wêgla, je eli wiadomo, e w tej reakcji oprócz miedzi powstanie 44 g tlenku wêgla(iv). 13./3 Wiedz¹c, e wêgiel ³¹czy siê tlenem w stosunku masowym 3:8, oblicz, ile tlenu potrzeba do spalenia 12 kg wêgla. Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 4
14./3 15./3 Okreœl, które zdanie jest prawdziwe, a które fa³szywe. Obok ka dego zdania wpisz odpowiednio literê P (jeœli jest ono prawdziwe) lub F (jeœli jest ono fa³szywe). Wi¹zanie jonowe powstaje wskutek uwspólnienia elektronów.... Nie jest mo liwe wytworzenie wi¹zania miêdzy atomami tego samego pierwiastka.... Kation jest to drobina na³adowana dodatnio.... Ka dy atom d¹ y do uzyskania trwa³ej konfiguracji elektronowej.... Wartoœciowoœæ pierwiastka jest w ka dym zwi¹zku jednakowa.... Znajomoœæ wartoœciowoœci pierwiastków umo liwia ustalanie wzorów sumarycznych i strukturalnych zwi¹zków chemicznych.... Jednostk¹ masy cz¹steczkowej jest gram.... Ka dy anion jest jonem.... Masa substratów jest czêsto mniejsza od masy produktów.... Rozwi¹ logogryf i z pól zaznaczonych kolorem odczytaj has³o. 1. Inna nazwa wi¹zania atomowego 2. Obliczamy j¹, sumuj¹c masy atomowe pierwiastków, których atomy wchodz¹ w sk³ad cz¹steczki zwi¹zku chemicznego 3. Znajomoœæ prawa... sk³adu jest przydatna w obliczeniach dotycz¹cych reakcji chemicznych 4. Okreœla, ile wi¹zañ mo e wytworzyæ atom danego pierwiastka 5. Typ reakcji chemicznej, w której z dwóch substratów powstaj¹ dwa produkty 6. Zapis przebiegu reakcji chemicznej za pomoc¹ symboli i wzorów chemicznych 7. Atom chloru ³¹czy siê z sodem, tworz¹c regularne... chlorku sodu o budowie jonowej 8. Wzór okreœlaj¹cy rodzaj i liczbê atomów tworz¹cych cz¹steczkê 9. Wi¹zanie, w którym wspólna para elektronów przesuniêta jest w stronê jednego z tworz¹cych je atomów 10. Typ reakcji chemicznej, w której z dwóch substratów powstaje jeden produkt 11. Drobina obdarzona ³adunkiem dodatnim 12. Elektrony bior¹ce udzia³ w tworzeniu wi¹zañ 13. Drobina o ³adunku ujemnym 14. Podstawowym prawem rz¹dz¹cym przemianami chemicznymi jest prawo zachowania... Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 5
15. Wzór odzwierciedlaj¹cy budowê cz¹steczki 16. Stanowi po³¹czenie dwóch lub wiêkszej liczby atomów 17. Inna nazwa reakcji ³¹czenia 18. Przemiana, podczas której z jednego substratu otrzymuje siê kilka produktów to reakcja... 19. Cyfra przed symbolem lub wzorem reagenta w równaniu reakcji chemicznej to... stechiometryczny 20. Atom obdarzony ³adunkiem elektrycznym 21. Tworzy siê miêdzy jonami o przeciwnych znakach HAS O... Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 2006 6