Polityka monetarna państwa

Polityka monetarna państwa

Definicja pieniądza To miara wartości dóbr i usług To ustawowy środek zwalniania od zobowiązań

Typy pieniądza Pieniądz materialny: monety, banknoty, czeki, weksle, akcje, obligacje Pieniądz niematerialny: zapisy na kontach bankowych

Popyt na pieniądz Potrzeby państwa Potrzeby przedsiębiorstw Potrzeby konsumentów (spełnianie marzeń)

Podaż pieniądza Podaż pieniądza jest regulowana przez system bankowy (Bank Centralny oraz banki komercyjne)

Emisja pieniądza powiększanie zasobów pieniądza materialnego Kreacja pieniądza powiększanie zasobów pieniądza niematerialnego

Funkcje banku centralnego Bank banków Bank państwa Oddziaływanie na kurs walutowy Wpływanie na podaż pieniądza - prowadzenie polityki monetarnej (kredytowo pieniężnej) Nadzorowanie systemu bankowego

Bank banków Inne banki: Banki komercyjne Banki inwestycyjne Banki o statusie specjalnym

Bank państwa Bank centralny prowadzi wszelkie operacje finansowe związane z działalnością państwa Dochody z podatków trzymane są na kontach banku centralnego

Oddziaływanie na kurs walutowy Dbanie o stabilny kurs krajowej waluty Sprzedaż lub zakup obcych walut Sprzedaż obcych walut wzmocnienie krajowej waluty Zakup obcych walut osłabienie krajowej waluty

Polityka monetarna Główny w cel w Polsce dbanie o wartość pieniądza (przeciwdziałanie inflacji) W Polsce polityka monetarna prowadzone jest przez NBP oraz RPP

Instrumenty banku centralnego w ramach polityki pieniężnej Emisja pieniądza Określanie poziomu stóp obowiązkowych rezerw gotówkowych Określenie wysokości stopy redyskontowej i lombardowej Prowadzenie operacji otwartego rynku Bezpośrednie sterowanie kredytami

Emisja pieniądza Bicie monet Drukowanie banknotów

Stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych Minimalny stosunek rezerw gotówkowych do wkładów bankowych Za pomocą rezerw gotówkowych bank centralny steruje kreacją pieniądza

Stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych Poziom stóp obowiązkowych rezerw gotówkowych 10% bank depozyty Poziom rezerwy Udzielony kredyt Bank I 1000 zł 100 zł 900 zł Bank II 900 zł 90 zł 810 zł Bank III 810 zł 81 zł 729 zł Bank IV 729 zł 72,9 zł 656,10 zł Bank V 656,10 zł 65,61 zł 590,49 zł itd itd Jak długo tak można? itd itd

Stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych Poziom kreacji depozytów Db = Db1 * 1/p Db depozyty bankowe Db1 pierwszy depozyt bankowy p stopa rezerw obowiązkowych Db = 1000 zł * 1/0,1 = 10 000 zł

Stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych Poziom kreacji kredytów K = K1 * 1/p K kredyt K1 kredyt udzielony przez pierwszy bank K = 900 * 1/0,1 = 9000

Stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych Główny cel: niska inflacja Stopy% kreacja pieniądza Stopy% kreacja pieniądza

Stopy obowiązkowych rezerw gotówkowych w Polsce 3,50 %

Stopy redyskontowe Stopa redyskontowa to stopa procentowa pobierana przez bank centralny od banków komercyjnych przy sprzedaży weksli Weksel to dokument zobowiązujący jego wystawcę do bezwarunkowej zapłaty określonej sumy w danym miejscu i czasie

Stopy redyskontowe ale o co chodzi??? Dwa przedsiębiorstwa A i B A kupuje od B towar za 500 000 zł A nie ma pieniędzy A wystawia zatem weksel (B się zgadza), w którym zobowiązuje się do zapłaty B za pół roku 500 000 zł + 100 000 zł odsetek, w sumie 600 000 zł Ale B chce mieć pieniądze szybciej B sprzedaje zatem weksel bankowi komercyjnemu za 540 000 zł 60 000 zł to tzw. dyskonto B ma oddany dług w wysokości 500 000 zł + 40 000 zł odsetek Bank komercyjny przejmuje cały dług (500 000 zł) oraz pozostałe odsetki (60 000 zł)

Stopy redyskontowe ale o co chodzi??? Bank komercyjny potrzebując pieniędzy może sprzedać weksel bankowi centralnemu Bank centralny przejmuje weksel za 580 000 zł 20 000 to redyskonto Bank komercyjny otrzymuje 500 000 zł oraz 40 000 zł odsetek Bank centralny przejmuje 500 000 zł długu oraz 20 000 zł odsetek

Stopy redyskontowe Jeżeli bank centralny podniesie stopy redyskontowe to potrąci dla siebie większą część wartości weksla (w naszym przypadku więcej niż 20 000 zł) Wtedy banki komercyjne nie będą chciały odsprzedawać bankowi centralnemu swoich weksli Banki komercyjne nie będą zatem otrzymywały od banku centralnego pieniędzy za sprzedawane weksle Skoro nie będą miały dodatkowych pieniędzy nie będą udzielały dodatkowych kredytów

Stopy redyskontowe Jeżeli bank centralny obniży stopy redyskontowe to potrąci dla siebie mniejszą część wartości weksla (w naszym przypadku mniej niż 20 000 zł) Wtedy banki komercyjne będą chciały odsprzedawać bankowi centralnemu więcej swoich weksli Banki komercyjne będą zatem otrzymywały od banku centralnego więcej pieniędzy za sprzedawane weksle Skoro będą miały dodatkowe pieniądze będą udzielały dodatkowe kredyty

Stopa redyskontowa w Polsce 4,75%

Operacje otwartego rynku Polegają na kupnie i sprzedaży państwowych papierów wartościowych (weksle skarbowe oraz obligacje państwowe) Instrument ten wpływa bezpośrednio na ilość pieniądza w obiegu a nie na współczynnik kreacji pieniądza Kupno zwiększanie ilości pieniądza w obiegu Sprzedaż zmniejszanie ilości pieniądza w obiegu

Bezpośrednie sterowanie kredytami Określanie celów na jakie mogą być udzielane kredyty Określanie wysokości kredytów na poszczególne cele Bezpośrednie określanie stopy procentowej od depozytów i kredytów Określanie maksymalnej stopy przyrostu kredytów

Nadzorowanie sektora bankowego Oprócz NBP w Polsce sektor bankowy nadzorowany jest przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) KNF oprócz sektora bankowego reguluje ponadto sektor: kapitałowy, ubezpieczeń, emerytalny