Program profilaktyki Przedszkola nr 86 Tęczowy Świat w Poznaniu.

Program profilaktyki Przedszkola nr 86 Tęczowy Świat w Poznaniu. Przyjęty do realizacji Uchwałą nr 5/29/08/2013 Rady Pedagogicznej z dnia 29 sierpnia 2013 r. Pozytywna opinia Rady Rodziców z dnia 18 września 2013 r. 1

Podstawa opracowania treści zawartych w programie przedszkola Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572), Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012, poz. 977 ) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późniejszymi zmianami). Założenia programu Przedszkole to placówka przeznaczona dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, wspomagająca indywidualny rozwój, zapewniająca opiekę odpowiednią do potrzeb dziecka oraz przygotowująca do nauki w szkole (Źródło: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej, Dz. U. Nr 61, poz. 624). Zadaniem przedszkola jest zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, jak i również przygotowanie dziecka do nauki w szkole. Celem wychowania przedszkolnego jest organizowanie warunków umożliwiających dzieciom nabywanie wiedzy i umiejętności w zakresie dbałości o zdrowie, bezpieczeństwo własne i innych w różnych sytuacjach, rozwijanie sprawności fizycznej, która w dużym stopniu determinuje stan zdrowia dziecka. Opracowanie i realizacja programu profilaktyki Przedszkola nr 86 Tęczowy Świat w Poznaniu jest dokumentem, który zawiera określone powyżej cele, porządkuje i wyznacza kierunki pracy w zakresie organizowania warunków umożliwiających nabywanie przez dzieci pożądanych postaw i zachowań w obliczu zagrożeń dla zdrowia i bezpieczeństwa. Wdrażanie programu wymaga uwzględnienia oddziaływań profilaktycznych w środowisku rodzinnym w celu osiągnięcia skuteczności w utrwalaniu wzorców zdrowego i bezpiecznego stylu życia. Kreatywna realizacja działań o charakterze profilaktycznym przez nauczycieli umożliwi wytworzenie się określonych kompetencji u dzieci i ułatwi funkcjonowanie w życiu następnych pokoleń w przyszłości. 2

Cele ogólne programu Tworzenie warunków sprzyjających: 1. Nabywaniu wiedzy o obowiązujących zasadach bezpiecznego zachowania się w przedszkolu, w domu i poza domem oraz świadomego ich przestrzegania. 2. Nabywaniu wiedzy i świadomemu przestrzeganiu zasad bezpiecznego poruszania się po drodze. 3. Kształtowaniu nawyków higienicznych warunkujących zdrowie. 4. Rozwijaniu nawyków zdrowego odżywiania się. 5. Spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka. Zagadnienia w programie profilaktyki 1. Bezpieczna zabawa w przedszkolu. 2. Bezpieczne zachowania w domu i poza domem. 3. Bezpieczeństwo na drodze. 4. Higiena osobista otoczenia oraz zapobieganie chorobom. 5. Zdrowe odżywianie. 6. Aktywny styl życia. 3

Metody pracy metoda aktywna umożliwiająca dzieciom doświadczanie i przeżywanie tego, co jest przedmiotem zajęć (drama, techniki twórczego myślenia oraz konkursy i różne techniki plastyczne); metoda przekazu wiedzy dotycząca sposobów informowania, wyjaśniania oraz instruktażu, za pomocą której nauczyciel oddziałuje na świadomość dziecka (zwłaszcza w nowych sytuacjach, gdy dzieciom brak odpowiedniej wiedzy i doświadczeń); metoda utrwalania pożądanych zachowań polega na powtarzaniu pewnych czynności oraz zachowań w określonych sytuacjach edukacyjnych, a przede wszystkim w sytuacjach naturalnych, również spontanicznie prowokowanych przez dzieci. Formy współpracy ze środowiskiem rodzinnym przekaz nauczycieli podczas zebrań grupowych; umieszczenie zamierzeń tygodniowych na tablicy z informacjami dla rodziców; organizację zajęć otwartych dla rodziców; organizację przedstawień teatralnych; przekaz sposobów pracy, osiągnięć dzieci na gazetkach grupowych dla dzieci i rodziców. Ewaluacja obserwacje zachowań dzieci w różnych sytuacjach, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji naturalnych, dotyczących np. przestrzegania wszelkich zasad bezpieczeństwa, dbania o higienę osobistą i otoczenia, zdrowego dożywiania, preferowanych form wypoczynku itd. rozmowy z dziećmi i rodzicami. 4

Zagadnienie programu: 1. Bezpieczna zabawa w przedszkolu. Cele szczegółowe do realizacji zagadnienia. Poznawanie zasad warunkujących bezpieczeństwo własne i innych podczas zabaw w przedszkolu. Przestrzeganie zakazu prowokowania sytuacji zagrażających bezpieczeństwu. Rozwijanie umiejętności zgodnego współżycia i współdziałania z rówieśnikami. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania spraw konfliktowych i dochodzenia do kompromisu. Sprzeciwianie się przemocy fizycznej wobec siebie i innych dzieci ze strony rówieśników. Zadania do realizacji. 1. Zasady bezpiecznej wspólnej zabawy. 2. Kształtowanie podstawowych powinności moralnych, tj. życzliwość, tolerancja, rozumienie potrzeb innych, sprawiedliwość, odpowiedzialność. 3. Zasady dbałości o własne zmysły i higienę układu nerwowego. Osiągnięcia dziecka. zna zasady bezpiecznej, wspólnej zabawy, rozumie, że zachowania typu: wyrywanie zabawek, popychanie, sypanie piaskiem, rzucanie kulkami śnieżnymi mogą zagrażać bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi korzystać z zabawek, sprzętu, narzędzi zgodnie z zasadami ich użytkowania, rozumie konieczność reagowania na sygnały, polecenia nauczyciela, których celem jest przeciwdziałanie ewentualnym zagrożeniom, np. ewakuacja, rozumie konieczność ograniczania niekontrolowanej aktywności ruchowej w sali ze względu na bezpieczeństwo swoje i innych, nie zbiera nieznanych owoców i roślin podczas zabaw w ogrodzie, 5

spacerów, wycieczek, zna wybrane prawa dziecka, rozumie potrzeby, uczucia innych, zna różne sposoby na pokonywanie złości, umie reagować na przejawy agresji, rozumie zasadność mówienia umiarkowanym głosem, rozumie konieczność organizowanie zabaw w miejscach do tego przeznaczonych, rozumie zagrożenia wynikające z zabaw np. stłuczonym szkłem, brudnymi odpadami, uszkodzoną zabawką itp., sygnalizuje poczucie zagrożenia bezpieczeństwa własnego i innych, rozumie potrzebę odpoczynku i relaksu. 6

Zagadnienie programu: 2. Bezpieczne zachowania w domu i poza domem. Cele szczegółowe do realizacji zagadnienia. Poznawanie zasad warunkujących bezpieczeństwo własne i innych. Przestrzeganie zakazu prowokowania sytuacji zagrażających bezpieczeństwu. Zadania do realizacji. 1. Zasady bezpieczeństwa w kontakcie z różnorodnymi zagrożeniami w codziennym życiu. Osiągnięcia dziecka. zna zagrożenia wynikające z zabaw zapałkami, środkami chemicznymi, rozumie zagrożenia wynikające z samodzielnego używania leków, przestrzega zakazu samodzielnego użytkowania urządzeń mechanicznych, elektrycznych, zna możliwe konsekwencje jego łamania, jest ostrożne wobec nieznajomych, potrafi odmówić osobie obcej, kiedy np. czymś je częstuje lub proponuje wspólny spacer, nie otwiera drzwi mieszkania, kiedy jest samo w domu, wie, jak zachować się w kontaktach ze zwierzętami. 7

Zagadnienie programu: 3. Bezpieczeństwo na drodze. Cele szczegółowe do realizacji zagadnienia. Zadania do realizacji. Osiągnięcia dziecka. Wdrażanie do właściwego zachowania się w ruchu drogowym. Zapoznanie z nazwami i znaczeniem znaków drogowych. Kształtowanie umiejętności zwracania się do policjanta w trudnych sytuacjach. Wdrażanie do zachowania szczególnej ostrożności w środkach lokomocji i na przystankach. Doskonalenie umiejętności zapamiętywania numerów alarmowych. 1. Zasady bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię, poruszania się po chodniku, poboczu. 2. Wpływ warunków atmosferycznych, pór roku i doby na bezpieczeństwo na drodze. 3. Znaczenie sygnalizacji i symboliki wybranych znaków drogowych. 4. Rola policjanta w ruchu drogowym. 5. Jazda środkami lokomocji, bezpieczne i kulturalne zachowanie się w środkach lokomocji i na przystankach. 6. Numery alarmowe. potrafi bezpiecznie poruszać się po drodze, stosuje zasady przechodzenia przez jezdnię, stosuje się do sygnalizacji świetlnej, rozumie znaczenie i konieczność stosowania elementów odblaskowych, zna wybrane znaki drogowe, rozumie ich symbolikę i funkcję (ostrzeganie, zakazywanie, informowanie), wie, do kogo zwracać się o pomoc w trudnych sytuacjach (policjant), umie bezpiecznie i kulturalnie zachować się w środkach komunikacji publicznej, ustępuje miejsca osobom starszym i niepełnosprawnym, rozumie konieczność bezpiecznego zachowania się na przystankach, zna numery alarmowe, umie wykorzystać zdobyte umiejętności i wiadomości. 8

Zagadnienie programu: 4. Higiena osobista i otoczenia oraz zapobieganie chorobom. Cele szczegółowe do realizacji zagadnienia. Wdrażanie do przestrzegania, utrwalanie nawyków higienicznych. Wdrażanie do przestrzegania zasad dbałości o ład i czystość w najbliższym otoczeniu. Zadania do realizacji. 1. Higiena osobista. 2. Zachowania wpływające na przeciwdziałanie zagrożeniom dla zdrowia. 3. Higiena otoczenia. Osiągnięcia dziecka. dba o własny wygląd, zna etapy mycia rąk i zębów, samodzielnie posługuje się chusteczką do nosa, grzebieniem, dba o czystość ciała i ubrania, rozumie zagrożenia dla zdrowia, płynące z braku dbałości i higienę, zna sposoby przeciwdziałania zarażaniu się chorobami: zasłania usta podczas kaszlu, nos podczas kichania, myje ręce po skorzystaniu z toalety oraz przed posiłkami, po powrocie z podwórka, myje owoce i warzywa przed spożyciem, zna ewentualne zagrożenia wynikające z picia wody bezpośrednio z kranu, brania do ust śniegu, 9

rozumie potrzebę kontrolowania i leczenia zębów, rozumie potrzebę stosowania szczepień, poddawania się zaleceniom lekarzy, zgłasza dorosłym dolegliwości odczuwane przez siebie lub zauważane u innych, dba o wygląd otoczenia np. porządku w przydzielonej szafce, półce, w sali po zakończeniu zajęć, zabaw itd., dba o estetykę stołu podczas spożywania posiłku. 10

Zagadnienie programu: 5. Zdrowe odżywianie. Cele szczegółowe do realizacji zagadnienia. Zadania do realizacji. Osiągnięcia dziecka. Poznawanie zaleceń prozdrowotnych w zakresie racjonalnego odżywiania. Poznawanie czynników zagrażających zdrowiu, związanych z żywieniem. Aktywne uczestniczenie z zdrowym odżywianiu. 1. Produkty wpływające na utrzymanie zdrowia, określone w Piramidzie zdrowia. 2. Szkodliwość niektórych produktów spożywczych. zna produkty spożywcze wpływające na utrzymanie organizmu w stanie zdrowia, zna wpływ wartości niektórych spożywczych na funkcjonowanie wybranych tkanek, organów (np. wit. A na wzrok, wit. D na kościec), zna zalecenia dotyczące rodzajów i składu posiłków spożywanych w ciągu dnia, potrafi pokonać uprzedzenia do potraw istotnych dla zdrowia, potrafi komponować zdrowe posiłki i aktywnie uczestniczyć w ich przygotowaniu, rozumie konieczność ograniczania spożycia niektórych produktów (np. słodyczy, chipsów ) z powodu możliwości narażania się na choroby, tj. otyłość, próchnica, cukrzyca, rozumie, że pewne produkty mogą wywoływać alergie u niektórych osób, pomimo że powszechnie uznawane są za korzystne dla zdrowia, potrafi rozpoznać wiarygodność reklam, np. słodyczy, na podstawie wiedzy posiadanej na temat ich wpływu na zdrowie. 11

Zagadnienie programu: 6. Aktywny styl życia. Cele szczegółowe do realizacji zagadnienia. Zadania do realizacji. Osiągnięcia dziecka. Podtrzymywanie naturalnej potrzeby aktywności ruchowej dziecka. Wdrażanie do realizacji aktywnych form wypoczynku. 1. Sprawność ruchowa. 2. Aktywne formy spędzania czasu wolnego. chętnie podejmuje działania o charakterze ruchowym, hartuje organizm, wie, jak zapobiegać zmarznięciu i przegrzaniu, rozumie wartość aktywnych form wypoczynku, zna szkodliwe skutki spędzania czasu wolnego przed telewizorem, przy komputerze. 12

PRZECIWDZIAŁANIA ZAGROŻENIOM OBCEMU MÓWIĘ NIE KSZTAŁTOWANIE U DZIECI PRAWIDŁOWYCH ZACHOWAŃ W SYTUACJACH ZAGROŻENIA 13

Profilaktyka = ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi, w pedagogice zaś ma na celu zapobieganie powstawaniu u dzieci niepożądanych przyzwyczajeń i postaw lub błędów w uczeniu. Wincenty Okoń Niniejszy program przeznaczony jest do realizacji zadań z zakresu bezpiecznego funkcjonowania w domu i przedszkolu. Program ten zapewnia osiągniecie celów określonych przez Podstawę Programową wychowania przedszkolnego, a mianowicie: Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo swoje i innych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: - wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić; - próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie gdzie można się bawić, a gdzie nie.. Program przeznaczony jest dla dzieci w każdej grupie wiekowej w Przedszkolu nr 86 Tęczowy Świat w Poznaniu. Należy jednak odpowiednio dobrać treści, sposób przekazu, środki dydaktyczne oraz zadbać o właściwą proporcję wiedzy i działania. Ważne jest, aby dzieci w miarę możliwości miały bezpośredni kontakt z obiektami i zjawiskami. Problematyka bezpieczeństwa dziecka powinna skupiać się szczególnie wokół najbliższego otoczenia dziecka. 14

WSTĘP Wychowanie jest jednym z głównych obszarów pracy każdego przedszkola. Z działalnością wychowawczą naszego przedszkola nierozerwalnie związane są treści profilaktyczne rozumiane wielopłaszczyznowo i skierowane w stronę dzieci, rodziców, nauczycieli oraz innych pracowników przedszkola. Bezpieczeństwo i zdrowie dziecka to najważniejsze kwestie, przed którymi stają współcześni wychowawcy. Ma to swoje odzwierciedlenie w prawie stanowionym (Konwencja Praw Dziecka, Konstytucja RP, kodeks wykroczeń). Zjawisko akceleracji oraz postęp cywilizacyjny stawia przed nauczycielem nowe wyzwania. Wymusza konieczność wyposażenia młodego pokolenia w umiejętność przewidywania niebezpieczeństw i zagrożeń, unikania ich, względnie radzenia sobie w już zaistniałych sytuacjach trudnych. Działania profilaktyczne jako szereg przedsięwzięć, których celem jest zapobieganie niekorzystnym zmianom i skutkom tych zmian w szeroko rozumianych wymiarach zdrowia tj. fizycznym, psychicznym, społecznym i osobistym podejmowane być muszą już na pierwszym etapie edukacji. Treści adresowane do przedszkolaków muszą uwzględniać ich małe doświadczenie życiowe, niewielki zasób sprawdzonych metod radzenia sobie z problemami. Ponadto winny uczyć jak unikać niebezpiecznych sytuacji, jak rozpoznać i ocenić okoliczności niebezpieczeństw i jak się w związku z tym zachować. 15

CELE PROGRAMU: Wyposażenie dziecka w wiadomości i umiejętności niezbędne do bezpiecznego, samodzielnego funkcjonowania; Uświadomienie dzieciom sytuacji i zachowań zagrażających ich zdrowiu i życiu; Zapoznanie dzieci z sytuacjami zagrożenia ich bezpieczeństwa ze strony nieznajomych; Wykształcenie postawy asertywnej w stosunku do osób obcych; Wytworzenie w umyśle dzieci pojęcia obcy ; Wytworzenie w dzieciach pojęcia obrazu sytuacji, które mogą być dla nich groźne. KORZYŚCI WYNIKAJĄCE Z REALIZACJI PROGRAMU: Nabywanie przez dziecko umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach; Kształcenie poczucia odpowiedzialności za siebie i innych; Budowanie pozytywnej samooceny oraz asertywności; Ukazanie problemu bezpieczeństwa wielopłaszczyznowo w celu ujednolicenia oddziaływań przedszkole dom. 16

ZADANIE WYNIKAJĄCE Z REALIZCJI PROGRAMU: ZADANIA WYNIKAJĄCE Z PROGRAMU PROFILAKTYKI CELE I TREŚCI WYNIKAJĄCE Z PODSTAWY PROGRAMOWEJ ZAMIERZONE ODDZIAŁYWANIA EDUKACYJNE TEMATYKA SZCZEGÓŁOWA PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA DZIECKA - Projekcja filmu edukacyjnego Bezpieczne dziecko. - zdefiniowanie pojęcia osoby obcej, uświadomienie dzieciom, że nie wszyscy - dziecko rozumie pojęcie osoba obca ; Mówię nie obcym i nieznanym mi osobom. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. -Prezentacja w formie puzzli najczęściej spotykanych sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa ze strony osób nieznajomych. dorośli zasługują na zaufanie; - zachowanie ostrożności wobec nieznajomych w różnych miejscach i sytuacjach; - dziecko wie, że nie wolno przyjmować prezentów od obcych osób; - przestrzega zakazu wsiadania do pojazdów osób nieznajomych; 17

- Zorganizowanie spotkania z policjantem. Pogadanka nt. Jak radzić sobie w kontaktach z obcymi. - Inscenizacja pt. Obcemu powiem NIE (Załącznik nr 1). Odgrywanie scenek sytuacyjnych z wykorzystaniem rekwizytów. - Zabawa dydaktyczna TAK NIE (Quiz Załącznik nr 2). - Ogłoszenie konkursu na znak graficzny Obcemu mówię NIE. - Nauka wiersza rymowanki (Załącznik nr 3). - poznanie charakteru pracy policjanta, możliwość bezpośredniego kontaktu; - wyczulenie na zachowania obcych; - uświadomienie, że osoba wyglądająca przyjaźnie może być dla nas zagrożeniem; - ćwiczenia utrwalające prawidłową reakcję dziecka na daną sytuację; - wprowadzenie znaku ostrzegawczego, - wprowadzenie ważnej zasady poprzez rymowankę, - dziecko wie, co robi policjant, - opisze mundur policjanta, - wie, gdzie szukać pomocy; - dziecko opowie własnymi słowami treść teatrzyku, - chętnie bierze udział w odgrywaniu inscenizacji; - dziecko potrafi odpowiednio zareagować na daną sytuację. - dziecko weźmie udział w konkursie, - przygotuje pracę plastyczną; - dziecko potrafi powtórzyć rymowankę; 18

Inscenizacja pt. Obcemu mówię NIE. ZAŁĄCZNIK NR 1 SCENA I Podwórko przed blokiem Mama: Ale jestem zmęczona, Odpocznę, widzę ławeczkę, A wy pobawcie się chwileczkę. Dzieci bawią się na placu zabaw, huśtają, bawią w piaskownicy. Mama: Ojej, moje zakupy, Masło się topi, więdnie sałata, Muszę je włożyć do lodówki, Bo będzie strata. Mama podchodzi do dzieci. Mama: Koniec zabawy, do domu wracamy. Dziecko I Mamo, jeszcze nie, Tak fajnie się bawimy. Dziecko II Zobacz jaki zamek lepimy, Zostaniemy, bardzo prosimy. 19

Mama się zastanawia. Mama: No dobrze, pójdę do domu, Zakupy zaniosę, a wy bądźcie ostrożni, Bardzo was proszę. Odchodzi, dzieci zostają same. Bawią się. SCENA II Do dzieci zbliża się mężczyzna. Mężczyzna: Poczęstujcie się cukierkami. Dziecko I: Dziękujemy, nie możemy, Bo pan jest obcy, my pana nie znamy. Przez plac zabaw przechodzi sąsiadka, zatrzymuje się przy dzieciach. Sąsiadka: A, co to, wy dzisiaj sami? Dziecko II: Dzień dobry pani. Mama poszła do domu z zakupami, My się bawimy i na nią czekamy. Sąsiadka odchodzi. Dziecko I: Jaka miła ta nasza sąsiadka. Dziecko II: Tak zawsze się o dzieci troszczy pani Beatka. 20

SCENA III Mężczyzna ponownie zbliża się do dzieci. Mężczyzna: Dziwne z was dzieciaki, Nie chcecie cukierków. To może lizaki? Mam je w domu, to tu blisko, Zapraszam, zdążycie wrócić przed powrotem mamy. Dzieci: Nie, my pana nie znamy, Bo każdy przedszkolak duży i mały Jest ostrożny nawet, gdy nie ma mamy! Słychać głos mamy, mężczyzna szybko się oddala. Mama: Dzieci, dzieci! Dziecko I: Słyszę mamy wołanie. A gdzie ten pan z cukierkami? Dziecko II: Zniknął jak na zawołanie. Chodź, wszystko opowiemy mamie. Dzieci razem idą za mamą i powtarzają: Tak, tak, Z obcym nigdy się nie oddalamy, Bo każdy przedszkolak duży i mały, Jest ostrożny nawet, gdy nie ma mamy! 21

ZAŁĄCZNIK NR 2 PYTANIA DO QUIZU Miły pan czy pani podchodzi do Ciebie i mówi: Lubisz żelki? Poczęstuj się. W domu mam jeszcze lepsze...- zgadzasz się czy nie? Uprzejmy pan lub pani pyta Cię gdzie mieszkasz i czy ktoś jest w domu. Prosi żebyś go zaprowadził...- zgadzasz się czy nie? Starszy kolega lub inna osoba mówi jaki sprzęt audio ma w domu, następnie pyta: A Ty co masz drogiego i fajnego u siebie... - odpowiadasz i zaprowadzasz kolegę czy nie? Miły pan lub pani wyprowadza psa na spacer i z daleka zaprasza Cię, żebyś pobawił się ze szczeniakami, które ma w domu...- przystajesz na jej/jego propozycję? Uprzejmy pan lub pani woła Cię po imieniu i prosi, żebyś z nim poszedł lub zaprowadził do domu, bo tam czeka na was twoja mama...- zgadzasz się czy nie? Elegancki pan lub pani w samochodzie zatrzymuje się koło Ciebie. Zwracając się do Ciebie po imieniu mówi: Wsiadaj, twój tata mnie po Ciebie przysłał. Idziecie kupić klocki lego... - jedziesz z tym panem czy nie? W celu urozmaicenia zajęć na tablicy piszemy kredą na środku dużymi literami NIE, zaś dookoła rysujemy chmurki, w których wpiszemy czego nie należy robić gdy spotkamy złego obcego. W zabawie czynnie uczestniczą dzieci. Na tablicy powinny znaleźć się następujące treści: NIE przyjmuj słodyczy od obcych, NIE udzielaj informacji, gdzie mieszkasz, NIE mów co masz wartościowego w domu, NIE zatrzymuj się przy obcym, jeżeli w pobliżu nie ma ludzi, NIE idź z osobą nieznajomą, pod żadnym pozorem, 22

NIE wsiadaj do obcego samochodu, NIE dawaj klucza nieznajomemu, NIE przebywaj w odludnych miejscach. 23

WIERSZ RYMOWANKA ZAŁĄCZNIK NR 3 Gdy przejażdżkę oferuje Ktoś nieznany Tobie Powiedz: NIE DZIĘKUJĘ!. Kiedy obcy cię częstuje Ciastkiem z kremem, pączkiem z dżemem Powiedz: NIE DZIĘKUJĘ! O zdarzeniu powiedz tacie, mamie, I opowiedz całe im spotkanie. 24

UMIEMY UNIKAĆ ZAGROŻEŃ BEZPIECZNY PRZEDSZKOLAK ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE W WYBORZE Kasdepke Grzegorz, Ostrożnie!, Wydawnictwo: Literatura 2010. Klus-Stańska Dorota, Nowicka Marzena, Bezpieczeństwo dzieci : scenariusze zajęć dla rodziców i nauczycieli. Kraków : Oficyna Wydaw. "Impuls", 1999. Niewola Dorota, Chcę być bezpieczny. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2004. (Książka jest zbiorem opowiadań edukacyjnych dla przedszkolaków i dzieci w młodszym wieku szkolnym). Edukacja w przedszkolu, Obcemu mówię NIE. (G 2.13), Październik 2005. Opracował zespół: Bożena Nowak Justyna Chełminiak Anna Szymczak 25