RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 174128 (21) Numer zgłoszenia: 309636 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 21.12.1993 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 21.12.1993, PCT/US93/12291 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 07.07.1994, WO94/14433, PCT Gazette nr 15/94 (51) IntCl6: A61K 31/395 A61K 31/365 (54)Kompozycja farmaceutyczna i zestaw zawierający w osobnych pojemnikach, w pojedynczym opakowaniu kompozycje farmaceutyczne do użycia w połączeniu, do leczenia lub zapobiegania miażdżycy lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu (30) Pierwszeństwo: 23.12.1992,US,07/995488 (73) Uprawniony z patentu: SCHERING CORPORATION, Kenilworth, US (43) Zgłoszenie ogłoszono: 30.10.1995 BUP 22/95 (72) Twórca wynalazku: Harry R. Davis, Berkeley Heights, US (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.06.1998 WUP 06/98 (74) Pełnomocnik: Krajewska Krystyna, PATPOL Spółka z o.o. PL 174128 B1 (57) 1. Kompozycja farmaceutyczna do leczenia lub zapobiegania miażdżycy, lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu, znamienna tym, że zawiera w stosunku wago wym β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu i inhibitor biosyntezy cholesterolu wybrany z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG CoA, przy czym na 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu zawiera 10-40 mg inhibitora reduk-tazy HMG CoA oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik. 5. Zestaw zawierający w osobnych pojemnikach, w pojedynczym opakowaniu, kompozycje farmaceutyczne do użycia w połączeniu, do leczenia lub zapobiegania miażdżycy Iub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu, znamienny tym, że obejmuje w jednym pojemniku 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku oraz w drugim pojemniku w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku, inhibitor biosyntezy cholesterolu wybrany z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG CoA, w ilości 10-40 mg inhibitora reduktazy HMG CoA.
Kompozycja farmaceutyczna i zestaw zawierający w osobnych pojemnikach, w pojedynczym opakowaniu kompozycje farmaceutyczne do użycia w połączeniu, do leczenia lub zapobiegania miażdżycy lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu Zastrzeżenia patentowe 1. Kompozycja farmaceutyczna do leczenia lub zapobiegania miażdżycy, lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu, znamienna tym, że zawiera w stosunku wagowym β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu i inhibitor biosyntezy cholesterolu wybrany z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG CoA, przy czym na 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu zawiera 10-40 mg inhibitora reduktazy HMG CoA oraz farmaceutycznie dopuszczalny nośnik. 2. Kompozycja farmaceutyczna według zastrz. 1, znamienna tym, że zawiera inhibitor biosyntezy cholesterolu wybrany spośród grupy składającej się z lovastatyny, pravastatyny, fluvastatyny, simvastatyny i atorvastatyny. 3. Kompozycja farmaceutyczna według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że zawiera β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu przedstawiony wzorem strukturalnym: w którym: A oznacza -(CH2)P-X-B; w którym p oznacza 0, zaś X jest wiązaniem; zaś B oznacza R oznacza atom wodoru, gdzie R1, R2 i R3 są wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, niższą grupę alkoksylową, alkoksyalkilową, alkoksyalkoksylową, alkoksykarbonylo-alkoksylową, niższą alkilo- niższą alkanodiolową, alkoksylową, fenoksylową, OH, m-halogenową i -C(O)R12; D oznacza B'-(CH2)q-, w którym q oznacza 3 lub 4 a B' oznacza grupę fenylową B,-O-(CH2)2, w którym B' oznacza grupę p-fluorofenylową lub p-metoksyfenylową, 3-fenylo-1-propenylową, lub B'-(CH2)-V-, w którym B' oznacza grupę fenylową i V oznacza cyklopropylen;
174128 3 R4 oznacza (R7)n - podstawiony fenyl w którym n oznacza 1, a R7 oznacza niższą grupę alkilową, niższą alkoksylową, OH, halogenową, lub -OCF3; i R 12 oznacza grupę alkoksylową; lub jego farmaceutycznie dopuszczalne sole. 4. Kompozycja farmaceutyczna według zastrz. 3, znamienna tym, że zawiera β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu, który stanowi (3R-4S)-1,4-bis-(4-metoksyfenylo)-3-(3- fenylopropylo)-2-azetidynon. 5. Zestaw zawierający w osobnych pojemnikach, w pojedynczym opakowaniu, kompozycje farmaceutyczne do użycia w połączeniu, do leczenia lub zapobiegania miażdżycy lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu, znamienny tym, że obejmuje w jednym pojemniku 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku oraz w drugim pojemniku w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku, inhibitor biosyntezy cholesterolu wybrany z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG CoA, w ilości 10-40 mg inhibitora reduktazy HMG CoA. 6. Zestaw według zastrz. 5, znamienny tym, że zawiera w jednym pojemniku efektywną ilość inhibitora biosyntezy cholesterolu wybranego spośród grupy składającej się z lovastatyny, pravastatyny, fluvastatyny, simvastatyny i atorvastatyny w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku oraz w drugim pojemniku w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku efektywną ilość β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu przedstawionego wzorem strukturalnym: w którym A oznacza -(CH2)P-X-B; w którym p oznacza 0, zaś X jest wiązaniem; D oznacza B'-(CH2)q-, w którym q oznacza 3 lub 4 a B' oznacza grupę fenylową B'-O-(CH2)2, w którym B' oznacza grupę p-fluorofenylową lub p-metoksyfenylową, 3-fenylo-1-propenylową, lub B'-(CH2)-V-, którym B' oznacza grupę fenylową i V oznacza cyklopropylen; B oznacza R oznacza atom wodoru gdzie R 1, R2 i R 3 są wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, niższą grupę alkoksylową, alkoksyalkilową, alkoksyalkoksylową, alkoksykarbonylo-alkoksylową, niższą alkilo- niższą alkanodiolową, alliloksylową, fenoksylową, OH, m-halogenową i -C(O)R 12;
4 174 128 R 4oznacza (R7)n - podstawiony fenyl w którym n oznacza 1 a R7 oznacza niższą grupę alkilową, niższą alkoksylową, OH, halogenową, lub -OCF3; i R 12 oznacza grupę alkoksylową; lub jego farmaceutycznie dopuszczalne sole. 7. Zestaw według zastrz. 6, znamienny tym, że zawiera β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu, który stanowi (3R-4S)-1,4-bis-(4-metoksyfenylo)-3-(3-fenylopropylo)-2-aze tidynon. * * * Przedmiotem wynalazku jest kompozycja farmaceutyczna i zestaw zawierający w osobnych pojemnikach, w pojedynczym opakowaniu kompozycje farmaceutyczne do użycia w połączeniu, do leczenia lub zapobiegania miażdżycy lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu. Bardziej szczegółowo wynalazek dotyczy połączenia inhibitora biosyntezy cholesterolu i β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu, używanego do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu. Poziomy cholesterolu w osoczu korelują pozytywnie z występowaniem objawów klinicznych związanych z chorobą wieńcową. Regulacja ogólnoustrojowej homeostazy cholesterolu u ludzi i zwierząt obejmuje modulację biosyntezy cholesterolu, biosyntezy kwasów żółciowych i katabolizm lipoprotein zawierających cholesterol. Wątroba jest głównym narządem odpowiedzialnym za biosyntezę i katabolizm cholesterolu, i z tego powodu odgrywa dominującą rolę w określeniu poziomów cholesterolu w osoczu. Wątroba jest miejscem syntezy i wydzielania lipoprotein o bardzo niskiej gęstości (VLDL), które są następnie metabolizowane w krążeniu do lipoprotein o niskiej gęstości (LDL). LDL jest główną lipoproteiną przenoszącą cholesterol w osoczu i zwiększenie jej stężenia wiąże się ze zwiększoną miażdżycą. Innym głównym czynnikiem określającym homeostazę cholesterolu jest wchłanianie cholesterolu w jelicie cienkim. Codziennie, przeciętny człowiek stosujący zachodni styl jedzenia zjada 300 do 500 mg cholesterolu. Dodatkowo, od 600 do 1000 mg cholesterolu dziennie może być wchłonięte w jelicie. Ten ostatni stanowi składnik żółci i wydzielany jest przez wątrobę. Proces wchłaniania cholesterolu jest złożony i wielostronny. Istnieją doniesienia twierdzące, że około 50% całkowitego cholesterolu w świetle jelita wchłaniane jest przez komórki wyściełające jelito (tzn. enterocyty). Cholesterol ten obejmuje zarówno cholesterol pochodzący z diety jak i pochodzący z żółci i wątroby. Większość ze świeżo wchłoniętego przez enterocyty cholesterolu ulega estryfikacji pod wpływem enzymu acylotransferazie acylo CoA:cholesterolowej (ACAT). Następnie estry cholesterolowe zamykane są wraz z trójglicerydami i innymi składnikami (tzn. fosfolipidami, apoproteinami) do chylomikronów, innej klasy lipoprotein. Chylomikrony wydzielane są przez komórki jelita do chłonki, z którą transportowane są do krwi. W rzeczywistości, cały wchłaniany w jelitach cholesterol transportowany jest do wątroby tą drogą, Gdy wchłanianie cholesterolu w jelitach jest zmniejszone, jakimkolwiek sposobem, mniej cholesterolu dostarczane jest do wątroby. W następstwie tego, zmniejszona jest produkcja lipoprotein wątrobowych (VLDL) i zwiększone oczyszczanie przez wątrobę osocza z cholesterolu, głównie LDL. Stąd, efektem końcowym zahamowania wchłaniania jelitowego cholesterolu jest obniżenie poziomów cholesterolu w osoczu. Beta-laktamy jak (3R-4S)-1,4-bis-(4-metoksyfenylo)-3-(3-fenylopropylo)-2-azetydinon ujawniony w PCT/US92/05972, są silnymi inhibitorami wchłaniania jelitowego cholesterolu prowadzącymi do zmniejszenia poziomów cholesterolu w osoczu u kilku gatunków zwierząt (chomiki, szczury, króliki, małpy).
174 128 5 Jak wykazano, zahamowanie biosyntezy cholesterolu przez inhibitory reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo koenzymu A (EC 1.1.1.34) stanowi efektywny sposób na zmniejszenie ilości cholesterolu w osoczu (Witzum, 1989) i zmniejszenie miażdżycy. Terapia połączona, z użyciem inhibitora reduktazy HMG CoA (reduktazy 3-hydroksy-3-metyloglutarylo koenzymu A) i czynnika sekwestrującego kwasy żółciowe, jest jak wykazano bardziej wydajna u pacjentów z hiperlipidemią, niż użycie każdego z czynników w monoterapii (Illingworth, 1988). Stwierdzono nieoczekiwanie, że połączenie betalaktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu i inhibitora reduktazy HMG CoA - lovastatyny (MEVACOR ) powoduje większe obniżenie cholesterolu w osoczu w porównaniu z każdym z czynników osobno, u psów karmionych karmą dla psów, małp rezus, oraz karmionych cholesterolem chomików i królików. Odkrycia te były nieoczekiwane, ponieważ inhibitory reduktazy HMG CoA same nie obniżają poziomów cholesterolu w osoczu u chomików i małp. Wynalazek niniejszy dotyczy kompozycji farmaceutycznej zawierającej efektywną ilość inhibitora biosyntezy cholesterolu, wybranego z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG CoA oraz β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu i farmaceutycznie dopuszczalny nośnik, przy czym na 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu zawiera 10-40 mg inhibitora reduktazy HMG CoA. W kolejnym aspekcie, wynalazek dotyczy zestawu zawierającego w jednym opakowaniu 10-40 mg inhibitora biosyntezy cholesterolu wybranego z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG, w dopuszczalnym farmaceutycznie nośniku, zaś w osobnym opakowaniu 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu w dopuszczalnym farmaceutycznie nośniku. Inhibitory biosyntezy cholesterolu do użycia w połączeniu będącym przedmiotem niniejszego wynalazku obejmują inhibitory reduktazy HMG CoA wybrane spośród grupy składającej się z lovastatyny, pravastatyny, fluvastatyny, simvastatyny i atorvastatyny. β-laktamowe inhibitory wchłaniania cholesterolu obejmują przedstawione jako nowe związki o wzorze I w międzynarodowym zgłoszeniu PCT/US92/05972, zgłoszonym 21 lipca 1992, i opublikowanym jako W093/02048 4 lutego 1993, do użycia w celu obniżenia cholesterolu. Wspomniane zgłoszenia PCT załączono jako odnośniki; wzór I. Według wynalazku β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu przedstawiony wzorem strukturalnym I w którym: A oznacza -(CH2)P-X-B; w którym p oznacza 0, zaś X jest wiązaniem; zaś B oznacza R oznacza atom wodoru, gdzie R1, R2 i R3 są wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, niższą grupę alkoksylową, alkoksyalkilową, alkoksyalkoksylową, alkoksykarbonylo-alkoksylową, niższą alkilo- niższą alkanodiolową, alkoksylową, fenoksylową, OH, m-halogenową i -C(O)R12;
6 174 128 D oznacza B'-(CH2)q-, w którym q oznacza 3 lub 4 a B' oznacza grupę fenylową B'-O-(CH2)2, w którym B' oznacza grupę p-fluorofenylową lub p-metoksyfenylową, 3-fenylo-1-propylenową, lub B'-(CH2)-V-, w którym B' oznacza grupę fenylową i V oznacza cyklopropylen; R4 oznacza (R7)n - podstawiony fenyl w którym n oznacza 1, a R7 oznacza niższą grupę alkilową, niższą alkoksylową, OH, halogenową, lub -OCF3; i R 12 oznacza grupę alkoksylową; lub jego farmaceutycznie dopuszczalne sole. Korzystnie kompozycja farmaceutyczna według wynalazku zawiera β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu, który stanowi (3R-4S)-1,4-bis-(4-metoksyfenylo)-3-(3-fenylopro pylo)-2-azetydynon. Kolejnym przedmiotem wynalazku jest zestaw zawierający w osobnych pojemnikach, w pojedynczym opakowaniu, kompozycje farmaceutyczne do użycia w połączeniu, do leczenia lub zapobiegania miażdżycy lub do obniżania poziomów cholesterolu w osoczu, charakteryzujący się tym, że obejmuje w jednym pojemniku 1-1000 mg β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku oraz w drugim pojemniku w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku, inhibitor biosyntezy cholesterolu wybrany z grupy składającej się z inhibitorów reduktazy HMG CoA, w ilości 10-40 mg inhibitora reduktazy HMG CoA. Zestaw według wynalazku zawiera w jednym pojemniku efektywną ilość inhibitora biosyntezy cholesterolu wybranego spośród grupy składającej się z lovastatyny, pravastatyny, fluvastatyny, simvastatyny i atorvastatyny w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku oraz drugim pojemniku w farmaceutycznie dopuszczalnym nośniku efektywną ilość β-laktamowego inhibitora wchłaniania cholesterolu przedstawionego wzorem strukturalnym: w którym A oznacza -(CH3)P-X-B; w którym p oznacza 0, zaś X jest wiązaniem; D oznacza B'-(CH2)q-, w którym q oznacza 3 lub 4 a B' oznacza grupę fenylową B'-O-(CH2)2, w którym B' oznacza grupę p-fluorofenylową lub p-metoksyfenylową, 3-fenylo-1-propenylową, lub B'-(CH2)-V-, w którym B' oznacza grupę fenylową i V oznacza cyklopropylen; B oznacza
174 128 7 R oznacza atom wodoru gdzie R 1, R2 i R3 są wybrane z grupy obejmującej atom wodoru, niższą grupę alkoksylową, alkoksyalkilową, alkoksyalkoksylową, alkoksykarbonylo-alkoksylową, niższą alkilo- niższą alkanodiolową, alkoksylową, fenoksylową, OH, m-halogenową i -C(O)R12; R4 oznacza (R7)n - podstawiony fenyl w którym n oznacza 1 a R7 oznacza niższą grupę alkilową, niższą alkoksylową, OH, halogenową, Iub -OCF3; i R12 oznacza grupę alkoksylową; Iub jego farmaceutycznie dopuszczalne sole. Korzystnie zestaw według wynalazku zawiera β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu, który stanowi (3R-4S)-1,4-bis-(4-metoksyfenylo)-3-(3-fenylopropylo)-2-azetydynon. Efektywność połączenia, będącego przedmiotem niniejszego wynalazku, do obniżania poziomów cholesterolu przedstawiono w poniższych przykładach. W przykładach β-laktamo wym inhibitorem wchłaniania cholesterolu jest (3R-4S)-1,4-bis-(4-metoksyfenylo)-3-(3-fenylopropylo)-2-azetydynon (zwany dalej związkiem A) zaś inhibitorem reduktazy HMG CoA jest lovastatyna. Przykład 1- Efekt hipocholesterolemiczny połączenia Związku A i lovastatyny u chomików karmionych cholesterolem. Metoda: Samce złotych chomików syryjskich (Charles River Labs, Wilmington, MA.) ważące między 100 i 125 g do rozpoczęcia eksperymentu karmiono karmą dla gryzoni Wayne'a. W momencie rozpoczęcia doświadczenia (Dzień 1), zwierzęta podzielono na grupy (n=4-6 w grupie) i karmiono karmą Purina Chow #5001 z dodatkiem 0.5% wagowo cholesterolu (Research Diets Inc., New Brunswick, NJ.). Związek A w dawce 3 mg/kg i lovastatyna w dawce 10 mg/kg podawane były raz dziennie przez 7 dni, począwszy od dnia 1 drogą doustną w 0.2 ml oleju kukurydzianego. Dnia 7 zwierzęta zabijano przez dekapitację, krew zbierano do probówek zawierających kwas etylenodiaminoczterooctowy (EDTA) i przygotowywano osocze przez odwirowanie z małą prędkością w temp. 4 C. Poziomy cholesterolu w osoczu nie na czczo oznaczane były metodą oksydazy cholesterolowej Allaina i in., (Clin. Chem., 20 (1974) str. 470-475), do której odczynniki dostępne są w postaci zestawu z Wako Pure Chemicals Industries, Ltd. (Osaka, Japan). Dziesięć μl surowicy poddawano badaniu na obecność cholesterolu całkowitego w 1 ml 0.15 M buforu tris, ph 7.0, zawierającego p-chlorofenol (0.1%), oksydazę cholesterolową (0.13 U/ml), hydrolazę estru cholesterolu (0.13 U/ml), peroksydazę (2.4 U/ml) i 4-aminopterynę (0.015). Badanie przeprowadzano w temp. 37 C przez 10 minut, wraz ze standardem cholesterolu, zaś absorbancję powstałego czerwonego barwnika kwinonu oznaczano spektrofotometrycznie przy długości 505 nm. Wyniki: Chomiki karmione dietą zawierającą 0.5% cholesterolu przez 7 dni wykazywały dwukrotny wzrost cholesterolu w osoczu. Wzrost cholesterolu w osoczu występuje głównie we frakcji VLDL i LDL (Schnitzer-Polokoff i in., Comp. Biochem. Physiol., 99A, (1991) str. 665-670). Związek A w dawce 3 mg/kg/dzień powodował 15% obniżenie poziomów cholesterolu w osoczu, podczas gdy lovastatyna nie wykazywała działania w dawce 10 mg/kg/dzień (Tabela 1). Gdy Związek A i lovastatynę podawano w połączeniu, obserwowano 31 % obniżenie poziomów cholesterolu w osoczu, co było istotnie więcej w porównaniu z terapią każdym z leków osobno (Tabela 1).
8 174 128 Tabela 1 Grupa Dawka (mg/kg/dzień) N Chomiki cholesterol w osoczu (mg/dl) Kontrola - 6 227±6 Związek A 3 4 192±6a Lovastatyna 10 4 223±14 Związek A + Lovastatyna 3 10 4 15 6±11a,b Wyniki oznaczają Średnią±SEM. ap<0.05 w porównaniu z kontrolą. bp<0.05 w porównaniu z samym Związkiem A, bądź samą lovastatyną. Przykład 2 - Efekt hipocholesterolemiczny Związku A w połączeniu z lovastatyną u królików karmionych cholesterolem. Metody: Samce królika rasy Białej Nowozelandzkiej ważące 2.4-2.6 kg poddano przez tydzień działaniu diety 1% cholesterolu i 6% oleju arachidowego. Nadmiernie i niedostatecznie reagujące króliki z poziomami cholesterolu powyżej jednego odchylenia standardowego od średniej wykluczono i utworzono cztery grupy królików o równych poziomach cholesterolu w osoczu (n=8 w grupie). Króliki karmione były karmą zawierającą 0.5% cholesterolu i 6% oleju arachidowego, bądź z dodatkiem 0.03% Związku A; 0.015% lovastatyny; lub 0.03% Związku A i 0.015% lovastatyny. Próbki surowicy pobierane nie na czczo zbierane były co tydzień przez 4 tygodnie i oznaczano w nich poziomy cholesterolu w sposób opisany w przykładzie 1. Wyniki: Jednotygodniowa ekspozycja na dietę zawierającą 1% cholesterolu/6% oleju arachidowego spowodowała średni poziom cholesterolu w surowicy rzędu około 1000 mg/dl (Tabela 2). Podobne spożycie i przyrost wagi stwierdzono we wszystkich czterech grupach królików w ciągu czterech tygodni badania. Dawkę Związku A w ilości 0.03% diety wyliczono by dawała 14 mg/kg/dzień, zaś dawka lovastatyny 0.015% dawała 7 mg/kg/dzień. Poziomy cholesterolu w surowicy w grupie kontrolnej od 1015 do 1358 mg/dl w czwartym tygodniu badania (Tabela 2). Związek A sam powodował 29% zmniejszenie cholesterolu w surowicy w czwartym tygodniu w porównaniu z tygodniem 0, podczas gdy lovastatyna sama powodowała 33% obniżenie w ciągu czterech tygodni, ale wyniki te nie były istotne statystycznie w badaniu testem ANOVA. Połączenie Związku A i lovastatyny spowodowało istotne statystycznie obniżenie poziomów cholesterolu w surowicy we wszystkich punktach czasowych, z 61% obniżeniem w tygodniu 4, w porównaniu z tygodniem 0 (Tabela 2). Względne zmniejszenie poziomów cholesterolu było jeszcze większe gdy wynik w czwartym tygodniu porównywano z grupą kontrolną, z 47% obniżeniem z samym Związkiem A, 51 % z samą lovastatyną i 72% obniżeniem z połączonym leczeniem Związkiem A i lovastatyną.
174 128 9 Tabela 2 Grupa Poziomy cholesterolu w surowicy królików (mg/dl) Tydzień Tydzień Tydzień Tydzień Tydzień 0 1 2 3 4 Kontrola 1015±90 1138±17 0 1316±164 14 3 7 ±211 1358±193 Związek A (0.03% diety) 1005±89 781±122 879a±109 808a±121 713a±112 Lovastatyna (0.015% diety) 993+95 8 95±150 8 3 9a±8 0 7 67a±87 6 67a±81 Związek A+ Lovastatyna (0.03% + 0.015% diety) 98 6±93 552a,b±7 6 506a,b±58 427a,b±62 382a,b±6 6 Wartości przedstawiają Średniąż SEM z 8 królikami w grupie. ap<0.05 w porównaniu z grupą kontrolną; bp<0.05 w porównaniu z wartością w Tygodniu 0, badane testem ANOVA w trakcie badania dla każdego leczenia. Przykład 3 - Efekt hipocholesterolemiczny Związku A w połączeniu z lovastatyną u małp rezus karmionych dietą bezcholesterolową. Metody: Dwadzieścia małp rezus (17 samców, 3 samice) ważących od 4.4 do 8.5 kg karmionych było beztłuszczową karmą dla małp (Purina #5038-7) zawierającą 5% oleju kukurydzianego, przez 2 tygodnie. Utworzono cztery grupy o porównywalnych poziomach cholesterolu w surowicy i wadze (n=5 w grupie). Małpy utrzymywano na karmie beztłuszczowej zawierającej 5% oleju kukurydzianego samej, bądź z dodatkiem 3 mg/kg/dzień Związku A, 20 mg/kg/dzień lovastatyny; Iub Związku A (3 mg/kg/dzień) i lovastatyny (20 mg/kg/dzień). Surowice na czczo uzyskano co tydzień przez trzy tygodnie i mierzono poziomy cholesterolu, tak jak to opisano w przykładzie 1. Różnice statystyczne w poziomach cholesterolu w surowicach oznaczano testami ANOVA i t Dunetta. Poziom prawdopodobieństwa p<0.05 uznano za istotny. Wyniki: Małpy kontrolne karmione karmą beztłuszczową zawierającą 5% oleju kukurydzianego utrzymywały stały poziom cholesterolu w surowicy przez trzy tygodnie trwania badania (Tabela 3). Pojedynczo, składnik A w dawce 3 mg/kg/dzień i lovastatyna w dawce 20 mg/kg/dzień powodowały niewielkie obniżenie poziomów cholesterolu w surowicy w ciągu trzech tygodni, ale zmiany te nie były istotne statystycznie w porównaniu z grupą kontrolną po trzech tygodniach. Połączenie Związku A i lovastatyny powodowało istotnie statystycznie obniżenie cholesterolu w surowicy większe niż każda leczenie pojedynczo we wszystkich punktach czasowych, i osiągało 25% redukcji w tygodniu 3. (Tabela 3).
10 174 128 Tabela 3 Poziomy Cholesterolu w Surowicy Małp Rezus (mg/dl) Grupa Tydzień 0 Tydzień 1 Tydzień 2 Tydzień 3 Kontrola 131+1 12 9±7 125±8 132±8 Związek A 3mg/kg/dzień 140±10 122±11 117±7 125±9 Lovastatyna 20 mg/kg/dzień 139±7 127±6 117±5 120±6 Związek A+ Lovastatyna 3+20 mg/kg/dzień 13 6+8 108±7* 101±7* 102±8* Wartości przedstawiają Średnie±SEM u 5 małp/grupę. *p<0.05 w porównaniu z grupą kontrolną. Przykład 4 - Efekt hipocholesterolemiczny Związku A w połączeniu z lovastatyną u psów karmionych psim pożywieniem. Metody: Piętnaście samców rasy beagle podzielono na trzy grupy o porównywalnych poziomach cholesterolu w surowicy i wadze (n=5/grupę). Psy karmiono pokarmem dla psów Purina (#5006) zawierającym maltodekstrynę i 0.234% składnika A; lub 0.0234% lovastatyny; lub połączenia Związku A 0.0234% i 0.0234% lovastatyny przez siedem dni. Próbki surowicy uzyskano dnia 0, 3 i 7, zaś poziomy cholesterolu całkowitego w surowicy oznaczano jak to opisano w przykładzie 1. Różnice statystyczne oznaczano testem ANOVA przyjmując poziom prawdopodobieństwa p<0.05 jako istotny statystycznie. Wyniki: Psy karmione pokarmem zawierającym 0.0234% składnika A (5 mg/kg/dzień) lub 0.0234% lovastatyny (5 mg/kg/dzień) posiadały poziomy cholesterolu niezmienione w stosunku do poziomu podstawowego (dzień 0) w dniach 3 i 7 (Tabela 4). Połączenie Związku A w dawce 5 mg/kg/dzień i lovastatyny w dawce 5 mg/kg/dzień spowodowało 33% obniżenie poziomów cholesterolu dnia 7 w porównaniu z poziomem podstawowym w Dniu 0 (Tabela 4). Poziomy cholesterolu w surowicy w grupie o połączonej terapii były również istotnie niższe w porównaniu z poziomami w grupach otrzymujących Związek A Iub lovastatynę w dniu 7 (Tabela 4). Tabela 4 Poziomy Cholesterolu w Surowicach Psów (mg/dl) Grupa Dzień 0 Dzień 3 Dzień 7 Związek A 5mg/kg/dzień 114 + 5 106 ± 13 109 ± 10 Lovastatyna 5mg/kg/dzień 107 ± 10 107 + 8 114 ± 9 Związek A + lovastatyna 5mg/kg/dzień każdego 109 + 8 89 ± 4 77a,b ± 3
174 128 11 Wartości przedstawiają Średnie+SEM przy 5 psach/grupę. ap<0.05 w porównaniu z Dniem 0 bp< w porównaniu z wartościami Dnia 7 Związku A Iub lovastatyny samych. Kompozycje farmaceutyczne według wynalazku mogą być podawane równocześnie Iub kolejno, Iub podawana być może pojedyncza kompozycja farmaceutyczna zawierająca inhibitor biosyntezy cholesterolu i β -laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu w dopuszczalnym farmaceutycznie nośniku. Składniki połączenia mogą być podawane pojedynczo Iub łącznie w każdej standardowej doustnej Iub pozajelitowej postaci dawkowania, jak kapsułki, tabletki, proszek, opłatek, zawiesina Iub roztwór. Postacie farmaceutyczne mogą być przygotowane przy użyciu standardowych farmaceutycznych zarobek i dodatków przy pomocy standardowych technik. Wspomniane zarobki i dodatki obejmują nietoksyczne wypełniacze, spoiwa, rozpra szacze, bufory, konserwanty, przeciwutleniacze, środki poślizgowe, zapachowe, zagęszczacze, substancje barwiące, emulsyfikatory itp. Reprezentatywne postacie farmaceutyczne zawierające β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu ujawnione są w PCT/US92/05972 cytowanym powyżej. Reprezentatywne postacie zawierające inhibitor biosyntezy cholesterolu są dobrze znane w stanie techniki. Zamierzonym było, że gdy dwa aktywne składniki podawane są jako pojedyncza kompozycja, formy dawkowania ujawnione w wyżej wymienionym zgłoszeniu PCT mogą być łatwo zmodyfikowane przy użyciu wiedzy znawców tej dziedziny wiedzy. Dawki dzienne składników, w połączeniu będącym przedmiotem niniejszego wynalazku do obniżania poziomów cholesterolu w surowicy, są następujące: dla inhibitorów biosyntezy cholesterolu typowe dawkowanie zawiera się między 0,1 a 80 mg/kg masy ssaka na dzień podawane w pojedynczej dawce bądź w dawkach podzielonych, zwykle raz Iub dwa razy dziennie; dla β-laktamowych inhibitorów wchłaniania cholesterolu typowe dawkowanie wynosi 0,1 do 10 mg/kg wagi ssaka na dzień w pojedynczej dawce bądź w dawkach podzielonych. Dokładna dawka każdego ze składników połączenia, które będzie podawane, określana jest przez lekarza prowadzącego i zależy od siły podawanego związku, wieku, wagi, stanu i reakcji pacjenta. Ogólnie, w celu obniżenia poziomów cholesterolu u ssaków wymagających takiego leczenia, składniki połączenia, będącego przedmiotem niniejszego wynalazku, mogą być podawane pacjentom w dawkach zawierających się w następujących granicach: dla inhibitorów reduktazy HMG CoA od około 10 do około 40 mg na dawkę podawaną 1 do 2 razy dziennie, co daje dzienną dawkę od około 10 do około 80 mg na dzień, zaś dla innych inhibitorów biosyntezy cholesterolu od około 1 do około 1000 mg na dawkę podawaną 1 do 2 razy dziennie, co daje dzienną dawkę od około 1 mg do około 2 g na dzień, β-laktamowy inhibitor wchłaniania cholesterolu podawany jest w dawce od około 1 do około 1000 mg na dawkę, 1 do 4 razy dziennie. Gdy składowe połączenia podawane są osobno liczba dawek każdego ze składników podawanych w ciągu dnia nie musi być koniecznie taka sama, tzn. gdy jeden ze składników ma dłuższy okres trwania i stąd może być podawany rzadziej. Według wynalazku za zestaw uważa się połączone dwie osobne jednostki: kompozycję farmaceutyczną inhibitora biosyntezy cholesterolu i kompozycję farmaceutyczną β-laktamowe go inhibitora wchłaniania cholesterolu. Zestaw winien korzystnie zawierać wskazówki dotyczące podawania osobnych składników. Postać zestawu jest szczególnie korzystna gdy osobne składniki muszą być podawane w różnych formach dawkowania (tzn. doustnej i pozajelitowej) Iub są podawane w różnych odstępach czasu.
174 128 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 4,00 zł