Budżet Gminy Goleszów 2008... czyli skąd bierzemy pieniądze i na co je wydajemy Niniejszą broszurą pragniemy już po raz czwarty przybliżyć Państwu zagadnienia gospodarki finansowej Gminy Goleszów. Wszystkie podane kwoty wynikają z najważniejszego dla finansów naszej gminy aktu prawnego Uchwały Budżetowej Rady Gminy Goleszów Nr XV/102/07 z dnia 18 grudnia 2007 r. Nadrzędną zasadą, którą kierowano się przy konstruowaniu budżetu było maksymalne zaspokojenie potrzeb społeczności lokalnej w zakresie zadań własnych w ramach możliwości finansowania. Prezentowane opracowanie z założenia jest uproszczone kwoty zaokrąglone, a opisy skrócone. 1. Co to jest budżet? Budżet Gminy Goleszów to najważniejszy dokument finansowy samorządu. Projekt budżetu sporządza co roku Wójt Gminy na podstawie propozycji podległych mu jednostek organizacyjnych. Mieszkańcy mogą przekazywać wnioski do budżetu za pośrednictwem radnych. Przygotowany w ten sposób projekt budżetu przedstawiany jest do zaopiniowania Regionalnej Izbie Obrachunkowej i Komisjom Rady Gminy. Ostateczna wersja projektu budżetu jest kierowana pod obrady Rady Gminy, która przyjmuje go w formie uchwały budżetowej. W budżecie gminy spotkacie Państwo następujące pojęcia: dochody, wydatki, przychody i rozchody. Są to pojęcia z dziedziny finansów publicznych, mające swoje zdefiniowane znaczenie. Jakie? 1
Najłatwiej odnieść je do tego, co znamy najlepiej naszego domowego budżetu: Dochody czyli to co otrzymujemy i nie musimy zwracać, np: pensja, emerytura, stypendium, wygrana w konkursie Razem 3 500 zł Przychody czyli pieniądze, które dostajemy, ale będziemy musieli zwrócić w przyszłości, np. pożyczka z banku Razem 500 zł Aby budżet się bilansował, tzn. równoważył, suma kwot po lewej i suma kwot po prawej stronie musi być taka sama. Suma planowanych dochodów i przychodów musi być równa sumie planowanych wydatków i rozchodów. W przypadku budżetu gminy wygląda to podobnie, jedynie kwoty są znacznie większe, ponieważ chodzi o budżet całej gminy: Dochody czyli pieniądze, które planujemy otrzymać. Razem 23,519 mln zł Wydatki czyli pieniądze, które przeznaczamy np. na: zakupy, opłaty za media, wydatki na samochód, kieszonkowe dla dzieci Razem 3 200 zł Rozchody czyli spłata zobowiązań (kredytów, pożyczek), które zaciągnęliśmy wcześniej, np. spłata kredytu samochodowego Razem 800 zł Wydatki czyli pieniądze, które przeznaczamy na wykonywanie zadań gminy i inwestycje. Razem 25,777 mln zł Przychody to pieniądze, które zostały z ubiegłego roku oraz pożyczki i kredyt. Razem 3,217 mln zł Rozchody czyli spłata kredytów i pożyczek, które braliśmy w przeszłości. Razem 1,015 mln zł W porównaniu z latami ubiegłymi budżet wykazuje tendencję wzrostową. Budżet w latach 2006-2008 2
2. Jakie gmina ma dochody? Dochody własne gromadzimy sami, albo otrzymujemy z budżetu państwa jako udział w podatku dochodowym. Pieniądze te wolno nam wydać na co chcemy. Dotacje otrzymujemy z budżetu państwa. Mają określone przeznaczenie i wolno nam je wydać tylko na to, na co zostały nam przyznane i trzeba się z nich dokładnie rozliczyć. Subwencje otrzymujemy z budżetu państwa. To rodzaj puli pieniężnej należnej gminie. Możemy je przeznaczyć zgodnie z potrzebami i nie musimy się z nich rozliczać. Nasze dochody pochodzą z różnych źródeł i stąd dzielimy je na: dochody własne gminy, dotacje i subwencje. Ale najprościej mówiąc pieniądze gromadzimy sami albo otrzymujemy. Co sami zgromadzimy? Dochody z gospodarki nieruchomościami 0,859 mln zł - wpływy za użytkowanie wieczyste, - wpływy z najmu lokali, - wzrost wartości nieruchomości, - dzierżawa gruntów, - sprzedaż gruntów. Dochody z usług 0,703 mln zł - odpłatność za czesne i żywienie w przedszkolach, - odbiór nieczystości płynnych, - usługi opiekuńcze. Dochody z opłat 0,235 mln zł - cmentarze - zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, - z reklam, - dowody osobiste, działalność gospodarcza, - opłata skarbowa, - opłata eksploatacyjna. Dochody podatkowe 4,077 mln zł - podatek od nieruchomości, leśny, rolny, od środków transportowych, - podatek od czynności cywilnoprawnych, - podatek od spadków i darowizn, - karta podatkowa, - odsetki od zaległości podatkowych. Łącznie 5,944 mln zł 3
Co powinniśmy otrzymać? Dotacje 2,579 mln zł - w tym na zadania w zakresie opieki społecznej i zdrowotnej - 2,502 mln zł, Udział w podatkach 5,223 mln zl - od osób fizycznych 5, 183 mln zł, - od osób prawnych 0,040 mln zl. Subwencje 6,888 mln zł - w tym oświatowa 5,341 mln zł. Środki z Unii Europejskiej 2,885 mln zł Łącznie 17,575 mln zł Łącznie da nam to kwotę 23,519 mln zł 3. Jakie mamy wydatki? Kto wydaje nasze pieniądze? W celu realizacji zadań nałożonych na gminę powołane są jednostki wykonujące te zadania. To one zgodnie z postanowieniami budżetu otrzymują środki na realizację przypisanych im zadań, czyli wydają pieniądze z budżetu. Urząd Gminy Gimnazjum Szkoła Podstawowa w Bażanowicach Szkoła Podstawowa w Cisownicy Szkoła Podstawowa w Dzięgielowie Szkoła Podstawowa w Goleszowie oraz filie w Kisielowie i Goleszowie Równi Szkoła Podstawowa w Puńcowie Przedszkole Publiczne w Goleszowie z oddziałami zamiejscowymi Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej Gminny Ośrodek Kultury Gminna Biblioteka Publiczna Na co wydajemy nasze pieniądze? 4 Wydatki z budżetu gminy dotyczą różnych dziedzin. Można je pogrupować tematycznie: Oświata i wychowanie - 9,684 mln zł - utrzymanie i działalność przedszkola z oddziałami, szkół podstawowych i filii szkół podstawowych, gimnazjum (koszty funkcjonowania placówek: wynagrodzenia nauczycieli i obsługi, opłaty, zakupy materiałów, koszty funkcjonowania stołówek, szkolnych i remonty placówek),
- finansowanie stypendiów dla uczniów, - dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli, - dowóz uczniów do szkół. Pomoc społeczna 3,165 mln zł - wypłaty zasiłków, dodatków mieszkaniowych, świadczenia rodzinne, zaliczka alimentacyjna, inne świadczenia oraz pomoc w naturze, - koszty pobytu w domach pomocy społecznej. Administracja publiczna 3,661 mln zł - realizacja zadań zleconych gminie (m.in. prowadzenie działalności gospodarczej, ewidencji ludności, USC, wydawanie dowodów osobistych, prowadzenie tajnej kancelarii i rejestracji działalności gospodarczej), - utrzymanie i działalność urzędu gminy, - funkcjonowanie i obsługa rady gminy, - promocja i reprezentacja gminy. Transport i łączność 2,096 mln zł - utrzymanie letnie i zimowe dróg gminnych (modernizacja dróg, remonty bieżące, odśnieżanie). Gospodarka komunalna i ochrona środowiska 0,728 mln zł - gospodarka ściekowa i ochrona wód, - likwidacja dzikich wysypisk, - oświetlenie ulic placów i dróg zakup energii elektrycznej oraz prace konserwacyjne, - opłaty za usługi schroniska dla zwierząt. Gospodarka mieszkaniowa 1,260 mln zł - gospodarka gruntami i nieruchomościami, - zarząd budynków komunalnych. Kultura fizyczna i sport 0,694 mln zł - działalność instytucji kultury fizycznej, - organizacja imprez sportowych, - inwestycje w obiektach sportowych. Edukacyjna opieka wychowawcza 0,225 mln zł - działalność świetlic szkolnych. Obsługa długu publicznego 0,206 mln zl - odsetki od kredytów i pożyczek. Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa 0,231 mln zł - utrzymanie gotowości bojowej jednostek OSP, - realizacja zadań z zakresu obrony cywilnej. Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 0,555 mln zł - działalność Gminnego Ośrodka Kultury i Gminnej Biblioteki Publicznej. Ochrona zdrowia 0,137 mln zł - profilaktyka i zwalczanie narkomanii, - przeciwdziałanie alkoholizmowi. 5
6 Działalność usługowa 0,059 mln zł - opracowywanie planów zagospodarowania przestrzennego, - opinie rzeczoznawców, - opracowania geodezyjno-kartograficzne. Rezerwy ogólne i celowe 0,210 mln zł (to pieniądze, które rezerwujemy na nieprzewidziane wydatki). A także Wydatki związane z poborem podatków 0,068 mln zł - wynagrodzenie inkasentów, - koszty postępowania sadowego. Urzędy administracji państwowej - 0,002 mln zł - aktualizacja rejestru wyborców. Rolnictwo i łowiectwo 2,731 mln zł - infrastruktura wodociągowa wsi, - utrzymanie oczyszczalni ścieków w Cisownicy, - wpłaty na rzecz izb rolniczych. Pozostałe zadania w zakresie polityki społecznej 0,010 mln zl Łącznie planujemy wydać 25,722 mln zł. Jak widać największą pozycją w budżecie są wydatki na oświatę i wychowanie około 38 %. Do ich częściowego pokrycia posłużyła subwencja. Nie są to jednak kwoty wystarczające. Ze środków własnych trzeba będzie dołożyć jeszcze dodatkowo 4,34 mln zł. 4. Jakie gmina planuje inwestycje? W 2008 roku planuje się między innymi inwestycje: - budowa wodociągów: Cisownica Gołaźnia, Cisownica do Sadów, Leszna Górna, Goleszów ul. Wolności, Dzięgielów Drobiszówka, - budowa kanalizacji Puńców III etap, - projekt oczyszczalni i kanalizacji Goleszów, - modernizacja przedszkola O/Dzięgielów, - modernizacja filii SP w Kisielowie, - nowe punkty świetlne, - remonty kapitalne dróg, - budowa boisk sportowych. W sumie na wszystkie inwestycje przeznaczy się 5,621 mln zł. Udział inwestycji w wydatkach ogólnych wyniesie 22%.
5. Czy dochody pokryją wydatki? Aby zbilansować budżet gminy w roku 2008 planuje się zaciągnąć pożyczki w wysokości 0,455 mln zł, kredyt wysokości 1,850 mln zł i wykorzystać wolne środki w wysokości 0,912 mln zl. 6. Ile to wynosi w kwotach na 1 mieszkańca? W przeliczeniu na jednego mieszkańca... co miesiąc: Otrzymujemy na przykład z tytułu: - podatków 28 zł, w tym od osób fizycznych 15 zł, - subwencji 47 zł, w tym subwencji oświatowej 36 zł, - dotacji 17 zł, - dochodów z usług 5 zł, - dochodów z opłat 2 zł, - środków z innych źródeł 19 zł, - udziałów w podatku dochodowym 35 zł, - dochodów z gospodarki nieruchomościami 6 zł. Wydajemy na przykład na: - oświatę, wychowanie oraz edukacyjną opiekę wychowawczą 70 zł, - pomoc społeczną oraz ochronę zdrowia 21 zł, - gospodarkę komunalną i mieszkaniową oraz ochronę środowiska 28 zł, - transport i łączność 14 zł, - sport, kulturę i turystykę 8 zł, - spłatę kredytów i pożyczek 7 zł. 7
7. Czy możesz mieć jakiś wpływ na te kwoty oraz ich rozdysponowanie? Każdy mieszkaniec gminy przez wybranych radnych może sygnalizować potrzeby jakie miałyby się znaleźć w wydatkach. Mamy nadzieję, ze informacje zawarte w niniejszej broszurce przybliżyły Państwu budżet Gminy Goleszów. Zależy nam, aby każdy mieszkaniec miał świadomość tego jak funkcjonuje budżet naszej gminy. Tworząc ten informator chcielibyśmy, aby budżet gminy stal się dokumentem przystępnym i czytelnym dla wszystkich mieszkańców. Wraz z rozpoczęciem roku nastąpiła realizacja tego właśnie budżetu, jednak w ciągu roku budżet może ulec wielu zmianom. Bardziej szczegółowe informacje na temat budżetu gminy można uzyskać u Skarbnika - Urząd Gminy Goleszów pok. 11, telefonicznie pod numerem (0-33) 479 05 10 wew. 33 lub na stronie internetowej www.goleszow.bip.info.pl w zakładce Budżet Gminy. 8