Walne zgromadzenie Polish Aerobatic Club Podsumowanie sezonu 2012, przepustowość lotnisk komunikacyjnych, aktywność GA, zarządzanie przestrzenią powietrzną. Poznań, 17.11.2012 r.
PAŻP / PANSA Agencja jest państwową osobą prawną powołaną od 01.04.2007 na bazie ustawy określającej zadania, której działalność finansowana jest z opłat użytkowników przestrzeni powietrznej. PAŻP podlega regulacjom prawa krajowego (Ustawa Prawo Lotnicze, Ustawa PAŻP) i prawa UE, w szczególności pakietowi legislacyjnemu SES II. Efekty operacyjne i finansowe PAŻP podlegają procesowi benchmarkingu wskaźników na tle innych tego typu Agencji w Europie.
PAŻP / PANSA Misja: Świadczenie wysokiej jakości służb żeglugi powietrznej, korzystnych dla użytkowników i przyjaznych dla środowiska. Wizja: Umocnienie pozycji PAŻP w Europie jako konkurencyjnego i stabilnego ekonomicznie dostawcy służb żeglugi powietrznej, oferującego adekwatny poziom bezpieczeństwa i jakości usług zgodnie z potrzebami użytkowników przestrzeni powietrznej.
Cele strategiczne PAŻP: 1. Utrzymanie wysokiego poziomu bezpieczeństwa ruchu lotniczego. 2. Zapewnienie wymaganej pojemności przestrzeni powietrznej. 3. Minimalizowanie przez PAŻP negatywnego wpływu lotnictwa na środowisko. 4. Optymalizowanie efektywności kosztowej. Ochrona środowiska Efektywność kosztowa Bezpieczeństwo Pojemność
Liczba Operacji Liczba operacji (2006 - Grudzień 2011) 70 000 7 60 000 50 000 45 679 40 370 47 723 49 610 56 625 59 860 64 884 63 304 61 299 56 724 48 002 48 528 6 5 40 000 4 30 000 20 000 10 000 0 0,7 0,2 0,3 0,3 0,5 1,2 1,6 1,0 1,0 0,4 0,2 0,3 3 2 1 0 Opóźnienie 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Liczba lotów na poszczególnych lotniskach w roku 2011 Port Lotniczy Warszawa im. F. Chopina: 68 487 MVS, Port Lotniczy Kraków im. Jana Pawła II: 15 913 MVS, Port Lotniczy Gdańsk im. L. Wałęsy: 15 081 MVS, Port Lotniczy Katowice Pyrzowice: 13 522 MVS, Port Lotniczy Wrocław Strachowice im. M. Kopernika: 10 723 MVS, Port Lotniczy Poznań Ławica im. H. Wieniawskiego: 9 754 MVS, Port Lotniczy Rzeszów Jasionka: 3 367 MVS, Port Lotniczy Bydgoszcz Szwederowo im. J. Paderewskiego: 2 030 MVS, Port Lotniczy Szczecin Goleniów im. NSZZ Solidarność: 2 260 MVS, Port Lotniczy Łódź im. W. Reymonta: 1 682 MVS, Port Lotniczy Zielona Góra Babimost: 280 MVS. 1,2% 1,6% 1,4% 0,2% 2,4% 6,8% 7,5% 47,9% 10,5% 9,4% 11,1% EPWA EPKK EPKT EPGD EPWR EPPO EPRZ EPLL EPSC EPBY EPZG
W1 W3 W5 W7 W9 W11 W13 W15 W17 W19 W21 W23 W25 W27 W29 W31 W33 W35 W37 W39 W41 W43 W45 W47 W49 W51 Liczba operacji Liczba lotów w FIR Warszawa do W41 (07-13 październik 2012) Tygodniowa liczba operacji w FIR Warszawa - Ruch tranzytowy 10 000 9 000 8 000 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 Numer tygodnia 2008 2009 2010 2011 2012
W1 W3 W5 W7 W9 W11 W13 W15 W17 W19 W21 W23 W25 W27 W29 W31 W33 W35 W37 W39 W41 W43 W45 W47 W49 W51 Liczba operacji Liczba lotów w FIR Warszawa do W41 (07-13 październik 2012) Tygodniowa liczba operacji w FIR Warszawa - Doloty/Odloty 7 000 6 000 5 000 4 000 3 000 2 000 1 000 Numer tygodnia 2008 2009 2010 2011 2012
W1 W3 W5 W7 W9 W11 W13 W15 W17 W19 W21 W23 W25 W27 W29 W31 W33 W35 W37 W39 W41 W43 W45 W47 W49 W51 Liczba operacji Liczba lotów w FIR Warszawa do W41 (07-13 październik 2012) Tygodniowa liczba operacji w FIR Warszawa - Ruch krajowy 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0 Numer tygodnia 2008 2009 2010 2011 2012
Opóźnienia na tle ruchu lotniczego w Polskiej przestrzeni powietrznej. Opóźnienia w latach 2002-2011 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 642 608 597 022 587 933 543 641 553 564 479 735 411 215 357 579 278 921 301 781 2,2 2,09 1,69 1,4 1,17 0,7 0,7 0,63 0,2 0,2 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Wielkość ruchu Średnie opóźnienie ATFM na operację
Dodatkowy ruch lotniczy podczas EURO 2012 PAŻP otrzymuje od Koordynatora rozkładów lotów (ACL) dane o alokacji slotów dla ruchu samolotów związanych z EURO 2012 i ściśle monitoruje rozkład tego ruchu. Pozyskiwane dane mają charakter orientacyjny, ponieważ część slotów jest wstępnie rezerwowana przez przewoźników. Na mecze ćwierćfinałowe w Gdańsku i Warszawie oraz na mecz półfinałowy w Warszawie PAŻP dane otrzyma dopiero po zakończeniu rundy eliminacyjnej. Dodatkowy ruch samolotów związanych z EURO 2012 (eurocharterów) jest rozłożony na dni przed meczem, dzień meczu i dzień po meczu, co jest korzystne z punktu widzenia ATC i portów turniejowych podczas obsługi zwiększonego ruchu bez występowania znaczących szczytów. Pojemności ruchowe lotnisk podczas EURO 2012 Na potrzeby portów lotniczych PAŻP deklaruje pojemności ruchowe, które całkowicie zaspokajają potrzeby klientów. W sytuacjach wyjątkowych (special event) ustala się i koordynuje podwyższone wartości pojemności ruchowych na konkretnych lotniskach z konkretnych powodów i o określonym czasie trwania. Służby kontroli ruchu lotniczego PAŻP są w stanie wykonać dodatkową ilość operacji startów i lądowań na potrzeby UEFA EURO 2012. W tym celu tylko na okres turnieju PAŻP zadeklarowała zwiększone wartości pojemności ruchowych w portach gospodarzy i portach wspomagających. Podwyższone wartości pojemności ruchowych na czas UEFA EURO 2012 zostały przekazane do wykorzystania przez koordynatora rozkładu lotów.
Przepustowości lotnisk Lotnisko Pojemności deklarowane [operacji/h] Pojemności EURO 2012 [operacji/h] Katowice 15 20 Łódź 10 12 Bydgoszcz 10 12 Zielona Góra 10 10 Kraków 23 25
Osiągnięte wyniki Zanotowany ruch IFR (loty IFR loty wykonywane zgodnie z przepisami dla lotów wg wskazań przyrządów) na lotnisku w Gdańsku w dniu 22 czerwca (mecz ćwierćfinałowy) wynoszący 245 operacji IFR stanowił wzrost ruchu o ponad 160% w stosunku do tego samego dnia poprzedniego roku, zaś ruch na lotnisku we Wrocławiu w dniu 8 czerwca wynoszący 211 operacji IFR stanowił wzrost o ponad 140% w stosunku do tego samego dnia poprzedniego roku. W całym okresie dwudziestu czterech dni imprezy sportowej zanotowano następujące przyrostu ruchu lotniczego (operacje IFR) na poszczególnych lotniskach w miastachgospodarzach: lotnisko w Gdańsku wzrost o blisko 67% w porównaniu do tego samego okresu roku poprzedniego; lotnisko w Poznaniu wzrost o 44%, lotnisko w Warszawie wzrost o blisko 16% i lotnisko we Wrocławiu wzrost o 37%. W okresie EURO 2012 zanotowano również istotny wzrost ruchu IFR w polskiej przestrzeni powietrznej: 52 794 operacje IFR w FIR Warszawa w 2012 roku w porównaniu z 48 611 rok wcześniej w analogicznym okresie, co stanowi wzrost o 8,6%. Mimo tak istotnego wzrostu ruchu, opóźnienia w ruchu lotniczym spadły w porównaniu z rokiem poprzednim o blisko 40%.
Port lotniczy MVS - prognoza PAŻP na 2011 Operacje - prognoza PAŻP na 2011 Wykonanie operacji w 28- ym tygodniu (9-15.07.2011) Możliwa liczba operacji przy wykonaniu w 52 tygodni na poziomie tygodnia 28 Zadeklarowana godzinowa pojemność lotniska (TWR) Możliwa liczba operacji przy wykorzystaniu zadeklarowanej pojemności 18h/dziennie przez 52 tygodnie Bydgoszcz 2 018 4 036 105 5 460 8 52 416 Łódź 2 402 4 804 103 5 356 6 39 312 Gdańsk 16 086 32 172 699 36 348 10 65 520 Katowice 14 691 29 382 712 37 024 10 65 520 Kraków 18 812 37 624 736 38 272 10 65 520 Poznań 11 517 23 034 487 25 324 10 65 520 Rzeszów 3 790 7 580 148 7 696 10 65 520 Wrocław 11 909 23 818 508 26 416 10 65 520 Szczecin 2 277 4 554 84 4 368 10 65 520 Zielona Góra Szacowane przepustowości 2011 635 1 270 22 1 144 6 39 312 84 137 168 274 3 604 187 408 + 50 do +80% 589 680 Tydzień 28 - jeden z najbardziej obciążonych tygodni w roku 2011. Analiza dotyczy lotnisk regionalnych (bez Warszawy). Do analizy możliwości operacyjnych założono pracę 18 godzin dziennie (18/7). Przyjęto zadeklarowane w roku 2011 dla lotnisk regionalnych pojemności /przepustowości wynoszące od 6 do 10 operacji na godzinę. Zakładając, że lotniska regionalne (bez Warszawy) czynne byłyby tylko 18 godzin na dobę i 7 dni w tygodniu, ich możliwości operacyjne obsługi operacji lotniczych wynosiły w roku 2011 około 600 000 w roku. Przy szacowanym maksymalnym wykonaniu 187 408 operacji. Przy założeniu pracy lotnisk regionalnych przez 24 godziny na dobę (bez ograniczeń nocnych) te możliwości wynosiły do około 790 000 operacji w roku.
Szacowane przepustowości 2012+ Port lotniczy MVS wykonanie PAŻP w 2011 Operacje - wykonanie PAŻP w 2011 Wykonanie ops. w 26-ym tygodniu (24-30.06.2012) Możliwa liczba operacji przy wykonaniu w 52 tygodni na poziomie tygodnia 26 Osiągana w czasie EURO 2012 godzinowa pojemność lotniska (TWR) Możliwa liczba operacji przy wykorzystaniu pojemności EURO 2012 18h/dziennie przez 52 tygodnie Bydgoszcz 2 018 4 036 157 8 164 10 65 520 Łódź 2 402 4 804 174 9 048 10 65 520 Gdańsk 16 086 32 172 915 47 580 30 196 560 Katowice 14 691 29 382 744 38 688 10 65 520 Kraków 18 812 37 624 1 050 54 600 10 65 520 Poznań 11 517 23 034 583 30 316 30 196 560 Rzeszów 3 790 7 580 279 14 508 10 65 520 Wrocław 11 909 23 818 631 32 812 26 170 352 Szczecin 2 277 4 554 294 15 288 10 65 520 Zielona Góra 635 1 270 18 936 10 65 520 Modlin 264 13 728 10 84 137 168 274 8 538 443 976 1 022 112 Dla wszystkich lotnisk przyjęto tydzień 26 (24-30.06.2012) / Dla lotniska Modlin przyjęto tydzień 33 (12-18. 08. 2012). Analiza dotyczy lotnisk regionalnych (bez Warszawy).. Do analizy możliwości operacyjnych założono pracę 18 godzin dziennie (18/7). Przyjęto zadeklarowane na EURO 2012 dla lotnisk regionalnych pojemności. Zakładając, że lotniska regionalne (bez Warszawy) czynne byłyby tylko 18 godzin na dobę i 7 dni w tygodniu, ich możliwości operacyjne obsługi operacji lotniczych wynoszą w roku 2012 ponad 1 000 000 operacji. Przy wykonaniu 168 274 operacji w roku 2011 i szacowanym maksymalnym możliwym wykonaniu 443 976 operacji. Przy założeniu pracy lotnisk regionalnych przez 24 godziny na dobę (bez ograniczeń nocnych) te możliwości wynoszą do około 1 300 000 operacji w roku.
Przepustowość nawigacyjna portu lotniczego Podsystem ruchu lotniskowego lądowanie kołowanie obsługa naziemna kołowanie odladzanie start przepustowość nawigacyjna przepustowość lotnicza
Przepustowość nawigacyjna portu lotniczego separacja lądowań aktywacja 4 NM lądowanie 4NM 2NM lądowanie 2NM RWY CP zajęcie RWY odladzanie kołowanie obsługa naziemna kołowanie aktywacja startów start CfTO RWY CP start RWY CP oderwanie RWY wznoszenie do 2000 ft separacja startów
kolejka kolejk a kolejka kolejk a Przepustowość lotnisk Doświadczenia z przygotowań do EURO oraz dyskusja na temat potrzeby budowy CPL / LCP wskazują że konieczny jest wybór i ustalenie jednej metody analizy przepustowości lotnisk (airside i landside) wraz z przestrzenią powietrzną. Taka jednolita metodologia zapewni spójne podejście do kwestii zwiększania przepustowości lotnisk oraz uzasadnieniu dla podejmowanych działań inwestycyjnych i organizacyjnych. Metodologia powinna opierać się o analizę systemów masowej obsługi i uwzględniać warunki rzeczywiste funkcjonowania lotniska dlatego powinna opierać się na pomiarze czasów operacji i obsługi oraz wygenerowanych rozkładach. APP TWR 4 2NM 2NM CP CP EX APP 1 1 1 kołowanie odladzanie kołowanie obsługa naziemna kołowanie Cf-TO CP CP climb Cf-LU Cf-LU Cf-TO 1 1
Aktywność GA Liczba nawiązanych połączeń z FIS przez GA w pierwszych trzech kwartałach w całym okresie istnienia PAŻP, czyli od 2007 roku wskazuje iż obecne ta aktywność jest dwa razy większa niż pięć lat temu, ale z drugiej strony rok 2009 był ostatnim, w którym odnotowaliśmy dynamiczny wzrostu w przestrzeni niekontrolowanej. Liczba nawiązanych połaczeń FIS z podziałem na sektory i kwartały w latach 2007-12 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 I II III I II III I II III I II III I II III I II III 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Gdańsk Poznań Warszawa Olsztyn Kraków
3 008 4 328 3 354 12 591 10 150 15 092 10 296 3 521 4 675 2 622 12 797 8 465 15 023 9 549 5 068 4 602 4 912 3 954 10 909 12 944 10 859 14 504 13 221 13 367 12 739 13 289 16 338 16 763 15 595 15 927 Aktywność GA Od czterech lat liczba operacji lotniczych obsłużonych przez FIS, utrzymuje się na tym samym poziomie. Sezon 2012 jest nieznacznie lepszy od ubiegłorocznego, ale dynamice tej zmiany daleko do wzrostu z początku opisywanego okresu. Dzięki podjętym wcześniej działaniom PAŻP oraz uzgodnieniom dot. ograniczeń w przestrzeni powietrznej i pogodzeniu wymagań użytkowników oraz służb państwowych niewielki wpływ na zmiany ruchu GA miały kilkutygodniowe wydarzenie sportowe. 18 000 16 000 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 I kwartał 2011 II kwartał 2011 III kwartał 2011 I kwartał 2012 II kwartał 2012 III kwartał 2012 Gdańsk 3 008 10 909 12 944 3 521 10 859 13 289 Poznań 4 328 12 591 15 092 4 675 12 797 15 023 Warszawa 5 068 14 504 16 338 4 912 13 367 15 595 Olsztyn 3 354 10 150 10 296 2 622 8 465 9 549 Kraków 4 602 13 221 16 763 3 954 12 739 15 927
W1 W3 W5 W7 W9 W11 W13 W15 W17 W19 W21 W23 W25 W27 W29 W31 W33 W35 W37 W39 W41 W43 W45 W47 W49 W51 Liczba operacji Ruch krajowy wielokrotne podejścia Ruch krajowy - wielokrotne podejścia 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 Numer tygodnia 4500 4000 3500 3000 2500 2 581 2 890 2011 2012 EPRZ 2008 - Październik 2012 2 609 3 746 3 001 3 010 2 667 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 620 510 645 672 EPRZ 2008 - Październik 2012 692 772 783 753 773 729 2000 1500 1000 500 0 783 644 1 299 2008 2009 2010 2011 2012 Rzeszów Jasionka operacje komunikacyjne i wielokrotne podejścia 2008 2009 2010 2011 2012
Porównanie klasy C i D. Dla nowego lotniska w Lublinie pracowano przestrzeń kontrolowaną lotniska (CTR) klasy D oraz rejon kontrolowany (TMA) klasy D od dolnej granicy przestrzeni TMA do wysokości FL 95. Wymagania dla klasy D są opisane w załączniku 11 do Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym Służby ruchu lotniczego. Rodzaj lotu w obu klasach dopuszcza się wykonywanie zarówno lotów IFR jak i VFR. Zapewniana separacja (loty IFR) w obu klasach lotom IFR zapewniana jest separacja w stosunku do lotów innych IFR. Zapewnianie separacji (loty VFR) w obu klasach lotom VFR zapewniana jest informacja o lotach innych VFR i na żądanie rada dla uniknięcia kolizji. W klasie C lotom VFR zapewniana jest także separacja w stosunku do lotów innych IFR Ograniczenia prędkości (loty IFR) w klasie C nie stosuje się ograniczeń prędkość w stosunku do lotów IFR, natomiast w klasie D loty IFR nie mogą być wykonywane powyżej prędkości 250kt IAS. Ograniczenia prędkości (loty VFR) w obu klasach loty VFR nie mogą być wykonywane powyżej prędkości 250kt IAS. Wymagana łączność radiowa w obu klasach przestrzeni powietrznej w stosunku do wszystkich lotów wymagana jest ciągła dwukierunkowa łączność radiowa. Konieczność uzyskania zezwolenia ATC w obu klasach przestrzeni powietrznej w stosunku do wszystkich lotów wymagane jest uzyskanie zezwolenia kontroli ruchu lotniczego (w konkretnym przypadku TWR Lublin). Na wszystkie loty wymagane jest złożenie planu lotu ICAO. Wprowadzenie ograniczenia dotyczącego zmniejszenia do 250kts IAS prędkości lotów IFR w klasie D umożliwiło pełniejsze wykorzystanie charakterystyki lotów VFR oraz odciążenie pracy kontrolera znacznie wpływając, na jakość sprawowanej przez niego służby. Za własną separację względem innego ruchu, odpowiedzialni są piloci statków powietrznych wykonujących loty VFR. W stosunku do lotów VFR loty odbywają się zgodnie z przepisami VFR, natomiast znajomość procedur dolotowych i odlotowych (publikacja w AIP Polska) dla lotów IFR do lotniska Lublin oraz stała dwukierunkowa łączność radiowa z kontrolerem ruchu lotniczego zapewnia bezpieczeństwo wykonywania lotów zarówno statkom powietrznym wykonującym loty IFR jak i VFR.
Dokumenty benchmarkingowe EUROCONTROL PRR 2010 PRR 2011 ACE 2009 ACE 2010 http://www.eurocontrol.int/prc/public/subsite_homepage/homepage.html
Finansowa efektywność kosztowa dla lotu w TMA (dolot/odlot) w 2010 roku (terminalowe koszty świadczenia ATM/CNS na zagregowaną godzinę lotu) Źródło: ATM Cost-Effectiveness (ACE) 2010 Benchmarking Report, EUROCONTROL/PRU, maj 2012
Finansowa efektywność kosztowa dla lotu po trasie (en-route) w 2010 (trasowe koszty świadczenia ATM/CNS na zagregowaną godzinę lotu) Źródło: ATM Cost-Effectiveness (ACE) 2010 Benchmarking Report, EUROCONTROL/PRU, maj 2012
Wskaźnik ekonomicznej efektywności kosztowej ANSP w 2010, raz dane PAŻP za rok 2011 i IIIQ2012 (efektywność finansowa + koszty opóźnień na zagregowaną godzinę lotu) ATM Cost-Effectiveness (ACE) 2010 Benchmarking Report, EUROCONTROL/PRU, maj 2012.
Dziękuję za uwagę! Adres pocztowy: Polska Agencja Żeglugi Powietrznej ul. Wieżowa 8 02-147 Warszawa info@pansa.pl Prezentujący : Krzysztof Banaszek tel.: (+48 22) 574-50-00 e-mail: k.banaszek@pansa.pl Rzecznik Prasowy Grzegorz Hlebowicz tel.: (+48 22) 574-67-74, (+48) 609-501-241 faks: (+48 22) 574-57-09 e-mail: g.hlebowicz@pansa.pl