Szczecin, dnia 9 kwietnia 2008 r. NAJWYśSZA IZBA KONTROLI Delegatura w Szczecinie ul. Jacka OdrowąŜa 1, Szczecin tel. 091-423-17-76 LSZ-41081-1-08 P/07/104 tekst jednolity Pan Zdzisław Czerwik Kierownik Gospodarstwa Pomocniczego Centrum Kształcenia i Wychowania Ochotniczych Hufców Pracy w Rowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli 1, zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Szczecinie skontrolowała Gospodarstwo Pomocnicze Centrum Kształcenia i Wychowania Ochotniczych Hufców Pracy w Rowie w zakresie wykonania planu finansowego w 2007 r. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli, podpisanym w dniu 17 marca 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ust. 1 ustawy o NIK, przekazuje Panu Kierownikowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia działalność Gospodarstwa w zakresie gospodarki finansowej prowadzonej w 2007 r. Ocenę taką uzasadniają ustalenia dotyczące m.in. nierzetelnego planowania, dokonywania w 2008 r. zmian planu finansowego na 2007 r., a tym samym wydatkowania w 2007 r. środków ponad ustalony plan finansowy oraz dokonywania sprzedaŝy usług na rzecz jednostki macierzystej poniŝej kosztów własnych. 1. W 2007 r. Gospodarstwo zrealizowało przychody w łącznej wysokości 1.616,0 tys. zł, co stanowiło 99,51% planu po zmianach. Koszty w tym okresie wyniosły 1.611,8 tys. zł, tj. 99,25% planu po zmianach. Na koniec 2007 r. wynik finansowy netto (wykazany w sprawozdaniu Rb-31) wyniósł 4.265,78 zł, z czego 50 % podlegało wpłacie do budŝetu. W wyniku kontroli ustalono, Ŝe do ww. przychodów nie ujęto (równieŝ w planie finansowym) dofinansowania uzyskanego przez Gospodarstwo z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne młodocianych pracowników w kwocie 1 j.t. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701.
2 111.529,96 zł, co stanowiło naruszenie art. 26 ust. 3 ustawy o finansach publicznych 2. Gospodarstwo, świadcząc usługi na rzecz jednostki macierzystej w zakresie kształcenia praktycznej nauki zawodu, zakwaterowania oraz wyŝywienia młodzieŝy, dokonywało sprzedaŝy ww. usług poniŝej kosztów własnych, tj. ze stratą w łącznej wysokości 279.099,54 zł. Było to niezgodne z art. 26 ust. 6 cyt. ustawy o finansach publicznych, wg którego sprzedaŝy usług na rzecz macierzystej jednostki budŝetowej gospodarstwo pomocnicze dokonuje według kosztów własnych. NajwyŜsza Izba Kontroli negatywnie ocenia Gospodarstwo za ponoszenie kosztów bieŝącego utrzymania pomieszczeń oddanych nieodpłatnie w uŝytkowanie 3 szkołom samorządowym. W ocenie NIK ponoszenie ww. kosztów, które wyniosły w 2007 r. 19,0 tys. zł, naleŝało zgodnie z art. 260 1 kc do obowiązków ww. uŝytkowników. W okresie od 1 lipca 2007 r. do 25 lutego 2008 r. Gospodarstwem kierował i jednocześnie je nadzorował Dyrektor Centrum Kształcenia i Wychowania Ochotniczych Hufców Pracy w Rowie (CKiW OHP). Naruszało to art. 26 ust. 1 cyt. ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym gospodarstwo pomocnicze jednostki budŝetowej powinno być z niej wyodrębnione m.in. pod względem organizacyjnym. W dniu 2 lipca 2007 r., z naruszeniem art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników 3, Gospodarstwo wypłaciło odprawę pienięŝną w wysokości 3.664 zł byłemu Kierownikowi Gospodarstwa. W świadectwie pracy jako przyczynę rozwiązania stosunku pracy podano reorganizację połączoną z likwidacją stanowiska, co było niezgodne ze stanem faktycznym i w konsekwencji wprowadziło w błąd organy administracji publicznej, tj. Powiatowy Urząd Pracy w Gryfinie oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych. 2. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie wyników z badania wybranej losowo próby zapisów księgowych, dokonanych w ewidencji kosztowej (zespołu 4 ) pozytywnie oceniła wiarygodność ksiąg rachunkowych. JednakŜe na negatywną ocenę zasługuje system rachunkowości i kontroli wewnętrznej Gospodarstwa, na którą złoŝyły się m.in. ustalenia dotyczące: przypisania operacji gospodarczej (w 18 przypadkach zapisów księgowych) do innego okresu na łączną kwotę 12.957,21 zł, w tym zaksięgowania z naruszeniem zasady memoriału 2 dowodów księgowych na kwotę 5.417,08 zł w okresie grudzień 2006 r. styczeń 2007 r. ze 2 ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 ze zm). 3 ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 ze zm.).
3 skutkiem na sprawozdawczość roczną w 2007 r. w wysokości 572,74 zł. Stanowiło to naruszenie art. 6 ust. 1 i art. 20 ust. 1 cyt. ustawy o rachunkowości. braku w obowiązującej w Gospodarstwie dokumentacji dotyczącej zasad (polityki) rachunkowości opisu systemu informatycznego dotyczącego prowadzenia ksiąg rachunkowych przy uŝyciu komputera, brak daty jej wprowadzenia, jak równieŝ zatwierdzenia do stosowania przez kierownika jednostki, co było niezgodne z wymogami art. 10 ustawy o rachunkowości 4. Ponadto w badanym okresie nie ustalono zasad ochrony i zabezpieczenia danych, czym naruszono art. 71 cyt. ustawy o rachunkowości. nieuwzględnienia w Zakładowym Planie Kont konta 995 ZaangaŜowanie środków zakładów budŝetowych i gospodarstw pomocniczych, co było niezgodne z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia Ministra Finansów z 28.07.2006 r. 5, w którym określono plan kont m.in. dla gospodarstw pomocniczych jednostek budŝetowych. dokonywania księgowań przychodów i kosztów z tytułu najmu i dzierŝawy na koncie 225-7 Rozrachunki z budŝetem w sposób niezgodny z planem kont określonym w cyt. wyŝej rozporządzeniu Ministra Finansów z 28.07.2006 r. Wymienionych wyŝej przychodów i kosztów nie ujęto w sprawozdaniach Gospodarstwa, co wpłynęło na zaniŝenie po stronie przychodów i kosztów sprawozdania finansowego za 2007 r. oraz sprawozdania budŝetowego Rb-31 za 2007 r. o kwotę 33.576,32 zł. PowyŜsze księgowanie wpłynęło równieŝ na zaniŝenie w sprawozdaniu rocznym Rb-31 wykonania planu finansowego w 4140 dotyczącym przekazanych przez Gospodarstwo składek na PFRON w wysokości 460 zł. Podkreślić naleŝy, Ŝe działania dotyczące prawidłowego księgowania przychodów i kosztów z tytułu najmu i dzierŝawy w 2008 r. Gospodarstwo podjęło jeszcze w toku kontroli. 3. Gospodarstwo przekazało CKiW OHP projekt planu finansowego na 2007 r. zgodnie z 55 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 29.06.2006 r. 6 Dopiero w następnym roku, tj. w dniu 7 stycznia 2008 r. Gospodarstwo dokonało zmian w planie finansowym na 2007 r. polegających na zwiększeniu planu przychodów i wydatków o kwotę 138 tys. zł, co stanowiło naruszenie 56 ust. 1 cyt. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29.06.2006 r. Nie dokonując zmiany planu finansowego w okresie od 30.06.2007 r. do 4 ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.). 5 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budŝetu państwa, budŝetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz. U. Nr 142, poz. 1020). 6 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie gospodarki finansowej jednostek budŝetowych, zakładów budŝetowych i gospodarstw pomocniczych oraz trybu postępowania przy przekształcaniu w inną formę organizacyjno-prawną (Dz. U. Nr 116, poz. 783 ze zm.).
4 dnia 31.12.2007 r. dopuszczono do wykonania wydatków ponad plan finansowy w kwocie 138.286,31 zł, co stanowiło naruszenie art. 35 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. 4. W okresie objętym kontrolą działalność Gospodarstwa w zakresie kształcenia praktycznej nauki zawodu, zakwaterowania i wyŝywienia młodzieŝy, gospodarowania powierzonym mieniem była zgodna z regulaminem organizacyjnym Gospodarstwa oraz zarządzeniami powołującymi gospodarstwo pomocnicze. Na negatywną ocenę zasługuje natomiast prowadzona przez Gospodarstwo działalność rolnicza, która była niezgodna z aktami powołującymi gospodarstwo oraz z przeznaczeniem gruntów przekazanych przez Agencję Nieruchomości Rolnych jednostkom OHP w celu kształcenia młodzieŝy. Z działalności tej w 2007 r. Gospodarstwo osiągnęło łączny przychód w wysokości 42.428,10 zł, w tym 11.311 zł z tytułu odszkodowania oraz 5.982,72 zł z tytułu dopłaty do gruntów rolnych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Koszty związane z tą działalnością wyniosły 23.768,24 zł. 5. W badanym okresie Gospodarstwo przeprowadziło 6 postępowań o udzielenie zamówień publicznych na dostawy i usługi, w wyniku których udzielono zamówień i zawarto umowy z 5 podmiotami. Wszystkie postępowania przeprowadzono zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych 7. 6. Pomimo stwierdzonych nieprawidłowości dotyczących trzydniowego opóźnienia w przekazywaniu składek na rzecz ZUS, nieskutkującym zapłaceniem odsetek, NIK pozytywnie ocenia terminowość i wysokość naliczanych przez Gospodarstwo składek ZUS. Pozytywnie ocenia równieŝ terminowość, naliczanie i dokonywanie wpłat na PFRON oraz zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych. 7. NIK negatywnie ocenia prawidłowość sporządzania sprawozdawczości budŝetowej. Dane wykazywane w rocznych sprawozdaniach Rb-31, Rb-N, Rb-Z wynikały z ewidencji księgowej, jednakŝe w sprawozdaniu Rb-31 nie ujęto przychodów i kosztów z tytułu najmu i dzierŝawy w łącznej kwocie 33.576,32 zł, jak równieŝ kwoty 111.529,96 zł z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na wynagrodzenia i składki ZUS młodocianych pracowników. Było to niezgodne ze stanem faktycznym, poniewaŝ ww. przychody i koszty księgowano jedynie na kontach ksiąg pomocniczych. Ponadto podobna sytuacja miała miejsce w sprawozdaniu finansowym Gospodarstwa za 2007 r. Sprawozdanie Rb-70 było zgodne z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie sprawozdawczości budŝetowej 8. 7 ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655). 8 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 czerwca 2006 r. (Dz. U. Nr 115, poz. 781 ze zm.).
5 Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnioskuje o: 1. Uzupełnienie i zaktualizowanie zasad (polityki) rachunkowości, w tym Zakładowego Planu Kont stosownie do wymogów ustawy o rachunkowości; 2. Rzetelne opracowywanie i ustalanie planu finansowego, jak równieŝ bieŝące dokonywanie zmian planu finansowego w ciągu roku budŝetowego; 3. Dokonywanie wydatków do kwot ujętych w planie finansowym oraz prowadzenie gospodarki finansowej w oparciu o plan finansowy, tj. ujmowanie w nim wszystkich przychodów i kosztów; 4. Ujmowanie w ewidencji księgowej operacji gospodarczych do właściwych okresów; 5. Podjęcie działań zmierzających do pełnego, tj. po kosztach własnych, obciąŝania Centrum Kształcenia i Wychowania OHP za wykonane na jego rzecz usługi; 6. ObciąŜanie kosztami bieŝącej eksploatacji podmioty, którym oddano nieruchomości w nieodpłatne uŝytkowanie; 7. Prowadzenie działalności zgodnie z przedmiotem działalności określonym przez jednostkę macierzystą, jak równieŝ wykorzystywanie powierzonego mienia Skarbu Państwa zgodnie z jego przeznaczeniem; 8. Skorygowanie sprawozdań budŝetowych oraz sprawozdania finansowego za 2007 r. o rzeczywiste kwoty przychodów i kosztów osiągniętych w 2007 r. NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana Kierownika w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków, bądź o działaniach podjętych w celu ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Kierownikowi prawo zgłoszenia na piśmie, do Dyrektora Delegatury NIK w Szczecinie, umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym wyŝej mowa, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.