PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUG ROZWOJU TECHNIKI Sp.J. K. Kamiński i S-ka 02-992 Warszawa ul. Bruzdowa 109J PROJEKT WYMIANY WĘZŁA CIEPLNEGO W BUDYNKU BIUROWYM

PRZEDSIĘBIORSTWO USŁUG ROZWOJU TECHNIKI Sp.J. K. Kamiński i S-ka 02-992 Warszawa ul. Bruzdowa 109J PROJEKT WYMIANY WĘZŁA CIEPLNEGO W BUDYNKU BIUROWYM NAZWA: PROJEKT WYMIANY WĘZŁA CIEPLNEGO W BUDYNKU BIUROWYM ADRES: UL.MIODOWA 15 WARSZAWA INWESTOR: MINISTERSTWO ZDROWIA BIURO ADMINISTRACYJNO - GOSPODARCZE UL. MIODOWA 15 PROJEKTOWAŁ: inż. Antoni Gawryś upr.st 717/87 SPRAWDZIŁ: mgr inż. Zofia Ceglińska upr.st.-134/90 Warszawa sierpień 2008 O P I S T E C H N I C Z N Y

do projektu wymiany węzła cieplnego c.o i c.w. w budynku biurowym Ministerstwa Zdrowia przy ul. MIODOWEJ 15 w Warszawie. I. CZĘŚĆ INSTALACYJNA 1. Podstawa i zakres opracowania 1.1. Zlecenie inwestora 1.2. Informacja o obiekcie 1.3. Protokół ogólnych założeń techniczno-eksploatacyjnych do projektu węzła cieplnego wielofunkcyjnego 1.4. Obowiązujące PN i BN 1.5. Wytyczne eksploatacyjne SPEC 1.6. DTR projektowanych urządzeń 1.7. Inwentaryzacja pomieszczenia węzła cieplnego 1.8. Decyzja SPEC SA dotycząca zmniejszenia ilości ciepła 1.9. Uzgodnienia z inwestorem 2.0. Projekt wymiany instalacji wewnętrznej c.o. z 2008 roku Instalacja c.o. i c.w. obecnie zasilane są z węzła cieplnego wymiennikowego usytuowanego w budynku przy ul. Miodowej 15. Na cele c.o. zamontowane są wymienniki typu JAD 6/50 szt.4 oraz pompy obiegowe typu 80Pot 120 szt.3. Instalacja c.o. istniejąca stalowa o parametrach 90/70 0 C. Nowa, zaprojektowana instalacja c.o. o parametrach 80/60 0 C, poziomy od rozdzielaczy głównych do podrozdzielni wykonane są z rur stalowych, pozostałe przewody z polipropylenu stabilizowanego. Na gałęziach wychodzących z kolektora oraz na pionach c.o. zamontowane są zawory regulacyjne. Na cele c.w. zamontowane są wymienniki typu JAD 3/18 szt.4 oraz pompy cyrkulacyjne. Instalacja ciepłej wody wykonana jest z rur z polipropylenu stabilizowanych. Na podejściach do pionów cyrkulacyjnych c.w. zamontowane są zawory termostatyczne. Zakres opracowania obejmuje projekt budowy indywidualnego węzła cieplnego jego automatykę, oraz opomiarowanie w licznik ciepła. Instalacja elektryczna będąca integralną częścią opracowania ujęta będzie oddzielnym projektem. 2. Bilans cieplny węzła Kubatura budynku wynosi 50682 m3 Projektowany węzeł cieplny będzie zasilał instalację centralnego ogrzewania i centralnej ciepłej wody.

Zapotrzebowanie ciepła wynosi: - na cele centralnego ogrzewania - 940,0 kw - na cele centralnej ciepłej wody (max) - 157,0 kw - na cele centralnej ciepłej wody ( śr. ) - 87,5 kw - parametry instalacji c.o. - 80/60 ºC - parametry wody sieciowej zimą - 122/65ºC - parametry wody sieciowej latem - 72/25 o C 3. Rozwiązania techniczne projektowanego węzła 3.1. Węzeł centralnego ogrzewania Instalacja centralnego ogrzewania zasilana będzie z wymiennika płytowego f-my Sondex. W obiegu instalacyjnym projektuje się zamontowanie trzech pomp typu Magna (w tym jedna rezerwowa) f-my Grundfos sterowanych sterownikiem delta control PMU 2000. Przewiduje się zabezpieczenie węzła i instalacji c.o. wzbiorczym naczyniem przeponowym Reflex, oraz zaworami bezpieczeństwa SYR 1915. 3.2. Węzeł centralnej ciepłej wody. Instalacja centralnej ciepłej wody zasilana będzie poprzez wymiennik płytowy, f-my Sondex jednostopniowy, pracujący w układzie równoległym do węzła c.o. Projektuje się układ bezzasobnikowy. Zabezpieczenie instalacji stanowi zawór bezpieczeństwa SYR 2115 zamontowany na dopływie wody zimnej do wymiennika c.w. W obiegu c.c.w. zaprojektowano pompę cyrkulacyjną f-my Grundfos. Rozwiązania zastosowane w węźle cieplnym umożliwiają przegrzanie instalacji w celu wyeliminowania występowania bakterii Legionella. 4. Rurociągi i armatura Rurociągi czynnika o wysokich parametrach zaprojektowano z rur stalowych czarnych bez szwu, grubościennych wg PN-80/H-74219 posiadających świadectwo badania jakości ZETOM. Przewody instalacji c.o. z rur stalowych instalacyjnych średnich wg PN-79/H-74244 ( w obrębie węzła ). Przewody instalacji c.c.w. zaprojektowano z rur z polipropylenu wg. technologii instalacji wewnętrznej c.w. Armaturę kulową dobrano z katalogu firmy DZT lub Naval-OY na ciśnienie 1,6 MPa i temp. pracy 130 ºC dla wysokich parametrów oraz 0,6 MPa i 100 ºC dla instalacji c.o.

Na instalacji centralnej ciepłej wody i zimnej zaprojektowano armaturę f-my VALVEX lub ITAP. Odwodnienia i odpowietrzenia wykonać odpowiednio wg C-16.6 i C-16.7 (CTK) z zaworem kulowym. 5. Wytyczne wykonania i odbioru węzła Usytuowanie urządzeń i układ połączeń wykonać zgodnie z rysunkami i obliczeniami. Po zakończeniu montażu przepłukać instalację, zamontować zawory regulacyjne, wodomierz i filtry. Przewody izolować termicznie w/g PN-B-02421 Izolację rurociągów należy wykonać otulinami półcylindrycznymi MPiS lub f-my Steinonorm. Pozostałe warunki wykonania i odbioru węzłów cieplnych określone są w normach: PN64/B-10400 - Urządzenia centralnego ogrzewania w budownictwie powszechnym. Wymagania i badania techniczne przy odbiorze. PN-92/M-34031 - Rurociągi pary i wody gorącej. Wymagania i badania techniczne (jak dla rurociągów klasy A) PN-77/B-10420 - Urządzenia ciepłej wody w budownictwie. Wymagania i badania przy odbiorze. PN-B-02414:1999- Zabezpieczenie urządzeń wodnych systemu zamkniętego PN-76/B-02440 - Zabezpieczenie urządzeń ciepłej wody użytkowej Wymagania PN-B-02423:1999 - Węzły ciepłownicze, klasyfikacja. Wymagania i badania przy odbiorze. PN-93/C-04607 - Woda w instalacjach ogrzewania. Wymagania i badania 1. Dopuszcza się stosowanie w węźle armatury kulowej spawanej 2. Istnieje możliwość zmiany zastosowanej w projekcie armatury pod warunkiem, że będzie ona spełniała następujące wymagania: - będzie to armatura kulowa z atestem COBRTI INSTAL - parametry robocze armatury kulowej po stronie wody sieciowej PN = 1,6 MPa, tmax = 130 C - parametry robocze armatury kulowej po stronie wody instalacyjnej PN = 0,6 MPa, tmax = 100 C 3. Wszystkie spusty z odwodnień i odpowietrzeń należy sprowadzić nad posadzkę wyprofilowaną ze spadkiem w kierunku studni schładzającej znajdującej się w pomieszczeniu węzła.

4. Przejścia przewodów przez ściany należy wykonać w tulejach ochronnych. 5. W miejscach przejść przewody prowadzić na wysokości min. 2,0 m od podłogi, do spodu izolacji. 6. Pomieszczenie węzła cieplnego Węzeł cieplny usytuowany będzie w miejscu dotychczasowego węzła w pomieszczeniu piwnicznym budynku. Pomieszczenie posiada okno, brak wentylacji nawiewno wyciągowej. Odwodnienie grawitacyjne do kanalizacji poprzez studnię schładzająca i zawór burzowy, który znajduje się poza pomieszczeniem węzła.. Wejście przyłącza pozostaje bez zmian, makietę należy wymienić montując urządzenia regulacyjno pomiarowe zgodnie z projektem. Pomieszczenie wymaga przeprowadzenia prac remontowych instalacyjno budowlanych opisanych w pkt.11 7. Próby Instalację węzła cieplnego poddać próbom na szczelność i wytrzymałość przy ciśnieniach: - po stronie wody sieciowej - 2,0 MPa - po stronie wody instalacyjnej c.o. - 0,7 MPa - po stronie wody instalacyjnej c.w. - 0.9MPa Próbę instalacji c.o. wykonać po odłączeniu naczynia wzbiorczego. 8. Jakość wody w zładzie c.o. Woda w zładzie c.o. powinna odpowiadać normie PN-93/C-04607 9. Instalacje elektryczne Instalacja oświetleniowa, podłączenia pomp c.o. i c.w. oraz urządzeń automatycznej regulacji jest zawarta w projekcie elektrycznym, który stanowi integralną część niniejszego projektu. Energię elektryczną należy doprowadzić do następujących urządzeń: - pomp c.o. i c.w. - regulatora elektronicznego 5475-2 - siłownika elektrycznego c.o.

- siłownika elektrycznego c.w. 10. Zagadnienia BHP Elementy urządzeń i rur muszą być zaizolowane. Studzienki i kratki ściekowe w posadzce muszą być zabezpieczone przykryciem. Drzwi do pomieszczenia powinny być metalowe, zamykane od zewnątrz, a od wewnątrz otwierane pod naciskiem na zewnątrz pomieszczenia. Usytuowanie rur pod przejściami na wysokości 2,0 m. Należy wykonać instalację ochrony przeciwporażeniowej, oraz zainstalować gniazdo wtykowe 230V. Wymagane jest właściwe oświetlenie pomieszczeń i urządzeń. Wentylacja pomieszczenia węzła powinna zapewnić temperaturę niższą od 25 C. Obsługa węzła, oraz ekipa monterska powinna być przeszkolona pod względem BHP i p.poż., oraz poddawana okresowym badaniom lekarskim. Wszystkie prace w węźle należy wykonać pod nadzorem osób posiadających uprawnienia wykonawcze, prace należy prowadzić zgodnie z Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano-montażowych cz. II Instalacje sanitarne i przemysłowe 11. Wytyczne dla branż 11.1. Branża budowlana - wykonać kanał wentylacji nawiewnej typu Z o wymiarach 0,2 x 0,3 m, wlot na wysokości 2,0 m nad terenem, wylot 0,5 m nad posadzką węzła - zamurować zbędne otwory, uzupełnić i wyrównać tynki - istniejącą studnię schładzającą należy uszczelnić i oczyścić oraz zabezpieczyć kratą - wykonać szlichtę na posadzce ze spadkiem do studni schładzającej - zamontować drzwi metalowe otwierane na zewnątrz o wymiarach 2,0 x 0,8 m - ze względu na brak wentylacji wyciągowej dla umożliwienia wymiany powietrza należy w górnej części drzwi wywiercić otwory Φ 15 na powierzchni 0,5 x 0,8 m - pomalować pomieszczenie węzła (ułożenie terakoty na posadzce i glazury na ścianach wg decyzji Inwestora) 11.2 Branża instalacyjna - zdemontować wszystkie urządzenia węzła wraz z makietą - zdemontować zbędne nieczynne przewody wraz z otwartym naczyniem wzbiorczym i rurami bezpieczeństwa

- wymienić zlew Węzeł centralnego ogrzewania OBLICZENIA

1. Zapotrzebowanie ciepła na cele c.o. - 940,0 kw 2. Parametry instalacji c.o. - 80/60 ºC 3. Parametry wody sieciowej - 122/65ºC 4. Ciśnienie dyspozycyjne na rozdzielaczach - 35,0 kpa 5. Pojemność zładu instalacji c.o. - 10,0 dm³ 1. Ilość wody sieciowej na cele c.o. Q x 0,86 940,0 x 0,86 Gs co = ---------------- = -------------------- = 14,2 t/h T 57 2. Ilość wody instalacyjnej na cele c.o. Q x 0,86 940,0 x 0,86 Gi co = --------------- = ----------------- = 40,4 t/h t 20 3. Dobór wymienników c.o. Dobrano wymiennik płytowy f-my Sondex typu S19A-IG16-77-TMTL21 szt.1. Układ króćców wg DTR producenta. Komputerowy wydruk doboru wymiennika w załączeniu. Opory wymiennika: - po stronie wody sieciowej hs = 4,0 kpa - po stronie wody instalacyjnej hw = 25,0 kpa 4. Dobór pomp obiegowych c.o. Całkowita strata po stronie instalacyjnej - 5,0 kpa Opory wymiennika c.o. - 25,0 kpa Opory instalacji wewnętrznej c.o. - 35,0 kpa Wymagana wydajność pomp obiegowych c.o. Gp = 1,15 x Gi = 1,15 x 40,4 = 46,5 t/h

Wymagana wysokość podnoszenia pomp c.o. Hp = 1,1 x (hi + hw + hp) = 1,1 x (35,0 + 25,0 + 5,0) = 71,5 kpa Dla w/w danych dobrano trzy pompy (w tym jedna rezerwowa) f-my Grundfos typu Magna 65 120F z modułem GENI o następującej charakterystyce: G = 24,0 t/h H = 72,0 kpa regulacja - stałe ciśnienie P = 35-900W U = 1 x 230-240V Imax = 0,28-3,9 A PN = 10 bar Do układu należy zastosować sterownik delta control PMU 2000 szt.1. 5. Dobór naczynia wzbiorczego przeponowego Vu = V x ρ x V = 10,0 x 999,6 x 0,0287 = 287,0 dm³ Pojemność całkowita naczynia z rezerwą V n = V u x ( p max + 1,0)/ ( p max p ) p max = 5,0 bar p st = 1,8 bar p = 1,8 + 0,2 = 2,0 bar V n = 287,0 x ( 5+1)/( 5-2,0) = 574,0 dcm 3 Pojemność całkowita naczynia z rezerwą wynosi 574,0 dcm 3. Dobrano naczynie wzbiorcze przeponowe Reflex typu G 800 Vu = 287,0 dcm 3 p r = 5 bar 6. Dobór średnicy rury wzbiorczej naczynia wzbiorczego przeponowego d = 0,7 x VU = 0,7 x 287 = 17,0 mm Dobrano średnicę rury wzbiorczej Dn 25 mm 7. Dobór zaworu bezpieczeństwa c.o. Dobrano zawór bezpieczeństwa membranowy "SYR" typ 1915 Dn 35 mm, Do = 27 mm, Pr = 5 bar, szt. 2.

Węzeł centralnej ciepłej wody 1. Zapotrzebowanie ciepła na cele c.c.w. - 157,0 kw 2. Parametry wody sieciowej w okresie lata - 72/25 ºC 3. Parametry wody instalacyjnej - 60/5 ºC 4. Opór instalacji cyrkulacyjnej - 15,0 kpa 1. Średnie godzinowe zapotrzebowanie ciepła na cele c.c.w. Qśrn = 87,5,0 kw 2. Dobór wymienników c.w. 157,0 x 0,86 G cw max = ------------------- = 2,5 t/h 55 G cyrk. = 0,2 x G cw max = 0,2 x 2,5 = 0,5 t/h h cyrk = 15,0 kpa Przepływ w obiegu spinającym G sp = 0,2 x G cw max = 0,2 x 2,5 = 0,5 t/h Ilość wody sieciowej dla potrzeb ciepłej wody dla zimy i lata 1,05 x Q max cw x 0,86 1,05 x 157,0 x 0,86 G scw = ------------------------ = ---------------------- = 3,0 t/h 47 47 Przepływ wody sieciowej zimą G s z = G scw + G sco = 3,0 + 14,2 = 17,2 t/h Dobrano wymiennik płytowy jednostopniowy, lutowany f-my Sondex typu SL70-BR25-50TL szt.1 w połączeniu równoległym do węzła c.o. Układ króćców wg DTR producenta. Komputerowy wydruk doboru wymiennika w załączeniu.

h sw = 9,0 kpa h iw = 7,0 kpa 3. Dobór pomp cyrkulacyjnych c.w. Wymagana wydajność pomp cyrkulacyjnych c.w. Gp = 1,15 x (G sp + G cyrk ) = 1,15 (0,5 + 0,5) = 1,2 t/h Wymagana wysokość podnoszenia pomp c.w. Hp = 1,3 x (hcyr + hw + hf) = 1,3 x (15,0 + 7,0 + 1,0 ) = 30,0 kpa Dla w/w danych dobrano pompę cyrkulacyjną firmy Grundfos typu UPE 25-60B szt.1 o następującej charakterystyce: G = 1,2 t/h H = 30,0 kpa U = 1 x 230-240 V i max = 0,28 0,44 A P max = 40-100 W PN = 10 bar 4. Dobór zaworu regulacyjnego pomp c.w. Dobrano zawór regulacyjny Hydrocontrol firmy "Oventrop" typ 4117M gwintowany Dn 25 mm, nastawa wstępna n = 2,0 - regulacji dokonać podczas eksploatacji. 5. Dobór zaworu regulacyjnego na spince c.w. Dobrano zawór regulacyjny Hydrocontrol firmy "Oventrop" typ 4117M gwintowany Dn 20 mm, nastawa wstępna n = 3,0 - regulacji dokonać podczas eksploatacji. 6. Dobór zaworu bezpieczeństwa c.w. (wg PN-76/B-02440) Dobrano zawór bezpieczeństwa membranowy SYR 2115 Dn 40 mm Do = 35 mm p r = 6 bar

Wykaz podstawowych urządzeń i materiałów - węzeł cieplny w budynku biurowym przy ul. MIODOWEJ 15 w Warszawie Lp Jedn. Ilość Wyszczególnienie Norma

Producent 1 2 3 4 5 1. szt. 1 Wymiennik płytowy c.o.s19a-ig16-77tmtl21 SONDEX 2. szt. 1 Wymiennik płytowy c.w. SL70-BR25-50-TL SONDEX 3. szt. 3 Pompa obiegowa c.o. Magna 65-120F z Grundfos modułem GENI 4. szt. 1 Pompa cyrkulacyjna c.w. typ UPE 25-60B j.w 5. szt. 1 Naczynie wzbiorcze przeponowe G 800 p = 5 bar REFLEX 6. szt. 1 Odmulacz sieciowy IOW z wkładką magnetyczną Dn 100 mm, p r = 16 bar Infracorr Gdynia 7. szt. 1 Odmulacz instalacyjny IOW z wkładką j.w. magnetyczną Dn 125 mm 8. szt. 2 Zawór odcinający kulowy spawany Dn 80 mm, na ciśn. 1,6MPa i temp. 130 C Naval - OY 9. szt. 2 Zawór j.w lecz Dn 40 j.w 10. kpl. 4 Odpowietrzenie sieciowe złożone z odcinka rury i zaworu kulowego Dn 15 na ciśn. 1,6 MPa, t = 130ºC 11. kpl. 1 Odwodnienie sieciowe Dn 40 mm złożone z odcinka rury i zaworu kulowego na ciśn. 1,6 MPa, t = 130ºC CTK rys. typowy C-16.6 CTK rys. typowy C-16.7 12. kpl. 4 Odwodnienie j.w. lecz Dn 25 mm j.w. 13. szt. 3 Zawór odcinający kulowy spawany Naval - OY Dn 150 mm, na ciśn. 0,6 MPa i temp. 100 C 14. szt. 4 Zawór j.w. lecz Dn 40 mm j.w. 15. szt. 1 Zawór j.w. lecz Dn 15 mm j.w. 16. szt. 6 Zawór j.w. lecz Dn 65 mm j.w. 17. szt. 3 Zawór zwrotny Socla Dn 65 mm (typ 802) j.w. 18. szt. 3 Zawór kulowy gwintowany Dn 50 mm, na ciśn. ITAP 0,6 MPa i temp. 100 C 19. szt. 2 Zawór j.w. lecz Dn 32 mm j.w. 20. szt. 3 Zawór j.w. lecz Dn 25 mm j.w. 21. szt. 3 Zawór j.w. lecz Dn 20 mm j.w. 22. szt. 1 Zawór antyskażeniowy typ EA 251 zwrotny Dn 50 mm inst. z. w. DANFOS 23. szt. 1 Zawór zwrotny Dn 25 mm ITAP 24. szt. 1 Zawór antyskażeniowy typ EA 251 zwrotny Dn 25 mm DANFOS inst. cyrk. 25. szt. 1 Zawór zwrotny Dn 20 mm ITAP 26. szt. 1 Filtr siatkowy FS-1,kołnierzowy z wkładką Z.A. Polna S.A. magnetyczną Dn 150 mm, gęstość 200oczek/cm² 27. szt. 1 Filtr siatkowy gwintowany Dn 50 mm, z wkładką j.w. magnetyczną 28. szt. 2 Zawór bezpieczeństwa membranowy SYR 1915 Dn 32 mm, Do = 27 mm, p r = 5 bar Infracorr Gdynia 29 szt. 1 Zawór bezpieczeństwa membranowy SYR 2115 Dn 40 mm, p r = 6 bar Infracorr Gdynia 30. szt. 1 Zawór regulacyjny Herz typ 4117M Herz

gwintowany Dn 25 mm, n =2,0 31. szt. 1 Zawór regulacyjny c.w. Herz typ 4117M Herz gwintowany Dn 20 mm, n = 3,0 32. szt. 1 Wodomierz do wody zimnej Dn 25 mm Metron Qn = 3,5 m³/h 33. szt. 1 Wodomierz do wody gorącej Dn 15 mm j.w. Qn = 1,5 m³/h 34. szt. 2 Zawór odcinający kulowy Dn 15 Naval - OY 35. szt. 2 Odpowietrznik automatyczny Taco Dn 15 Taco Hy-Vent 36. szt. 2 Rozdzielacz z rury stalowej czarnej średniej PN-79/H-74244 Dn 200-mm, l = 1,2 m 37. szt. 1 Rozdzielacz z rury PCV Dn 65 mm, l = 0,6 m Wg. techn. inst. c.w. 38. szt. 7 Zamocowanie termometru CTK rys. typowy C-16.8 39. szt. 1 Termometr przemysłowy P/0-150/1/N Kuj.Wyt.Termometr 40. szt. 6 Termometr przemysłowy P/0-100/1/N j.w. 41. szt. 11 Zamocowanie manometru CTK rys. typ. C-16.9 42. szt. 2 Manometr M/160/R/0-2,5/1/N Kujawska Fabryka Manometrów 43. szt. 3 Manometr M/160/R/0-1,6/1/N j.w. 44. szt. 6 Manometr M/160/R/0-0,6/1/N j.w. 45. szt. 2 Manometr kontaktowy z urządzeniem stykowodźwigowym j.w. M160/R/0-0,6/N/EZ-1-2F 46. kpl. 1 Układ regulacji różnicy ciśnień i przepływu f- wg PT automatyki my SAMSON 47. kpl. 1 Układ pomiaru energii cieplnej f-my Kamstrup j.w. 48. kpl. 1 Układ regulacji temperatury instalacji c.o. i c.w. wg PT automatyki f-my Samson 49. szt. 1 Filtr siatkowy gwintowany z siatką magnetyczną ITAP Dn 25 mm 50 szt. 1 Zawór zwrotny Dn 25 ITAP 51 szt. 1 Sterownik delta control PMU 2000 do sterowania pomp Grundfos Wszystkie urządzenia po stronie m.s.c. na ciśn. 1,6 MPa i temp. 130 o C natomiast po stronie instalacyjnej odpowiednio 0,6 MPa i 100 o C. II. A U T O M A T Y K A 1. Podstawa i zakres opracowania 1.1. Umowa i zalecenie inwestora 1.2. Karta obiektu.

1.3. Instrukcja doboru elementów automatyki przy projektowaniu układów automatycznej regulacji 1.4. Katalogi i dokumentacja urządzeń automatyki 1.5. Obowiązujące PN i BN 1.6. Wytyczne eksploatacyjne do projektowania węzłów cieplnych. W zakres opracowania wchodzi projekt automatycznej regulacji instalacji c.o. i c.w., oraz opomiarowanie w licznik ciepła. 2. Dane o obiekcie Automatyzowany węzeł cieplny w budynku biurowym przy ul. Miodowej 15 jest węzłem dwufunkcyjnym (c.o. i c.w.) zasilanym z m.s.c. Występują w nim następujące rodzaje odbiorów: - centralne ogrzewanie - centralna ciepła woda Zapotrzebowanie ciepła na poszczególne rodzaje odbiorów wynosi: - centralne ogrzewanie - 940,0 kw - centralna ciepła woda - 157,0 kw W obiegu c.o i c.w. pracują wymienniki płytowe f-my SONDEX, w obiegach instalacyjnych zamontowane są pompy. Instalacja c.o. i c.w. wykonane są z rur z polipropylenu stabilizowanego. W wężle przyłączeniowym zamontowane są: regulator różnicy ciśnień z ograniczeniem przepływu firmy Samson typu 42-39 Dn 50 kvs 32,0 m 3 /h zakres przepływu 0,9-16,0 m 3 /h, licznik ciepła Kamstrup z przetwornikiem przepływu Ultraflow Dn 65 Qn 25,0 m 3 /h oraz integratorem Multical. Urządzenia te są własnością SPEC.SA i mogą być wykorzystane przy budowie nowego węzła cieplnego. Istniejący węzeł ciepłej wody wyposażony jest w termoregulator bezpośredniego działania firmy Samson z zaworem typu 2111 Dn 25 kvs 8,0 m 3 /h, węzeł c.o. w zestaw automatyki pogodowej składający się z zaworu typu VFS2/AMV Dn 40 kv 25,0 m 3 /h oraz regulatora firmy Danfoss 9370. Termoregulator oraz zestaw automatyki pogodowej nie mogą być wykorzystane w projektowanym węźle i należy je zdemontować. 3. Zakres opracowania projektu Projekt obejmuje następujące układy: 1. Automatyczną stabilizację różnicy ciśnień i przepływu w przyłączu węzła cieplnego (rys. 2) - obwód PD/FC-1 2. Automatyczną nadążną regulację temperatury zasilania instalacji centralnego

ogrzewania od temperatury zewnętrznej - obwód TC-1 3. Stałowartościową regulację temperatury c.w. - obwód TC-2 4. Pomiar zużycia energii cieplnej w węźle cieplnym. Projekt nie obejmuje instalacji zasilającej regulatory tzn. skrzynki zasilającej z zabezpieczeniem i wyłącznikiem. 4. Rozwiązania projektowe 4.1. Obwód PD/FC-1 pełni następujące funkcje: - Stabilizuje różnicę ciśnień w przyłączu węzła cieplnego, a tym samym zapewnia prawidłowe warunki pracy zaworów regulacyjnych w gałęziach c.o., c.w. - ogranicza łączny pobór wody sieciowej przez węzeł cieplny (przepływ limitowany) - zabezpiecza przed kawitacją Jako element regulacyjny zastosowano regulator różnicy ciśnień z ograniczeniem przepływu f-my SAMSON typu 42-39 zamontowany na rurociągu zasilającym przed rozgałęzieniem na poszczególne układy. Przed regulatorem projektuje się filtr siatkowy FS-1 (Z400). Ze względu na zamulenie zastosowano filtr tej samej średnicy, co przewód, na którym jest zamontowany. 4.2. Obwód TC-1 reguluje temperaturę zasilania instalacji c.o. wg nastawionej w regulatorze charakterystyki regulacyjnej w zależności od temperatury zewnętrznej, oraz ogranicza temperaturę powrotu wody sieciowej. Obwody TC-1 i TC-2 składają się z zestawu regulacyjnego f-my SAMSON w skład którego wchodzą: - regulator elektroniczny typ 5475-2 - zawory regulacyjne c.o. i c.w. o charakterystyce stałoprocentowej typ 3222 - siłowniki elektryczne z awaryjną funkcją bezpieczeństwa typ 5825-20 dla c.o. i 5825-10 dla c.w. - czujniki temperatury zasilania instalacji c.o. i powrotu wody sieciowej typ PT 1000 5277-2 - czujnik temperatury zewnętrznej Pt 1000 5227-2 - czujnik temperatury ciepłej wody Pt 1000 5207-64 - termostat bezpieczeństwa STB typ 5315-1. - termostat bezpieczeństwa STW typ 5313-5 4.3. Obwód NQI - stanowiący licznik ciepła służy do: - pomiaru zużycia energii cieplnej przez użytkownika węzła cieplnego dla celów rozliczeniowych z dostawcą ciepła.

- pomocniczo do ustawiania regulatorem różnicy ciśnień wymaganego natężenia przepływu (przepływ limitowany) przez węzeł, poprzez odczyt wartości natężenia przepływu mierzonego wodomierzem. Licznik składa się z: - wodomierza (z nadajnikiem impulsów) zabudowanego w rurociągu powrotnym węzła cieplnego - czujników temperatury zasilania i powrotu wody sieciowej - integratora elektronicznego z odczytem ilości energii cieplnej, wartości temperatur, różnicy temperatur, ilości wody, natężenia przepływu, przekroczenia maksymalnego przepływu, oraz czasu pracy. Celem uniknięcia zanieczyszczeń przed i za wodomierzem należy zamontować filtr FS-1 (o gęstości 200 oczek/cm²) Licznik posiada zasilanie bateryjne. 5. Zasady obliczeń i doboru elementów regulacyjnych Wartość strat ciśnienia w instalacji poszczególnych gałęzi określono na podstawie wartości współczynników przepływu Kv, dla wymienników ciepła powiększając ich wartość o 20 % (zamulenie). Spadki ciśnienia na filtrach powiększono o 50 % w stosunku do danych wynikających z katalogu (osad na siatce filtracyjnej). Spadki ciśnień na zaworach regulacyjnych określono na podstawie nominalnych współczynników przepływu Kvs z danych katalogowych, przyjmując dla nich kryterium dławienia zgodnie z wytycznymi OBRC. Wartości spadków ciśnienia obliczono z dokładnością do 0,5 kpa. Warunki pracy zaworów regulacyjnych bez kawitacji zostały określone poprzez wartość minimalną ciśnienia zasilania sieciowego w przyłączu węzła. Na podstawie informacji SPEC przyjęto p 1min = 0,87atn natomiast maksymalna temperatura zasilania T1max = 122 ºC Dla tych danych dopuszczalny spadek ciśnienia na regulatorze różnicy ciśnień bez kawitacji wynosi: pkaw = Z x (p 1min - p par ) = 0,40 x (0,970 0,213) = 303,0 kpa W przypadku przekroczenia tej wartości należy stosować kryzę antykawitacyjną Kd1 dla zdławienia nadwyżki ciśnienia w sezonie grzewczym. Zaleca się, aby zawór regulacyjny różnicy ciśnień nie pracował przy stopniach otwarcia mniejszych od 30 % wartości ciśnienia dyspozycyjnego, dla którego warunek ten nie jest spełniony. W przypadku nie osiągnięcia tego ciśnienia określonego w punkcie 10.2, należy stosować kryzę wspomagającą pracę zaworu.

6. Elektryczna instalacja zasilająca i alarmowa 1. Ochrona przeciwporażeniowa szybkie wyłączanie w układzie TN- S. Regulatory elektryczne i siłowniki elektryczne zasilane napięciem zmiennym 230 V muszą posiadać ochronę przeciwporażeniową. 2. Instalacja 230 V zasilająca urządzenia musi być zabezpieczona bezpiecznikiem topikowym o odpowiedniej wartości i odpowiednim wyłącznikiem. Kable elektryczne (zasilania i sterowania) należy prowadzić zgodnie z obowiązującymi przepisami dla instalacji 230 V w węźle cieplnym. 3. Zasilanie licznika energii cieplnej - z wewnętrznej baterii. 4. Urządzenia zasilane 230 V muszą posiadać stopień ochrony minimum IP 44 lub być umieszczone w obudowie o odpowiednim stopniu ochrony. 7. Instalacja sygnałowa 1. Kable prowadzić i mocować zgodnie z przepisami dla instalacji sygnałowej w węźle. 2. Kable sygnalizacyjne na zewnątrz budynku prowadzić w rurkach ochronnych. Minimalny przekrój przewodu 0,75 mm². 3. Połączenie czujników i wodomierza z integratorem fabrycznie dostarczonymi kablami. 8. Wskazówki wykonawcze montażu licznika 1. Położenie wodomierza i czujników temperatury musi być zgodne ze schematem na rys. nr 3 2. Wodomierz montować na poziomym odcinku rurociągu nadajnikiem impulsów do góry, w miejscu dostępnym z zachowaniem niezbędnego odcinka pomiarowego. 3. Unikać montażu wodomierza pod armaturą mogącą spowodować jego zalanie 4. Czujniki temperatury montować w rurociągu w bezpośredniej bliskości istniejących w węźle punktów pomiaru temperatury, z czujnikiem skierowanym pod prąd przepływu. W przypadku ich braku wspawać tulejki do pomiaru kontrolnego wg rys. 4. 5. Prace spawalnicze należy wykonać przy zamontowanej w miejscu wodomierza makiecie. 6. Wodomierz montować dopiero po przepłukaniu instalacji sieciowej, po zakończeniu prac montażowych. Zaślepki ochronne wodomierza zdjąć

bezpośrednio przed jego montażem. 7. Podczas montażu wodomierza i integratora uważać, aby nie naruszyć plomb fabrycznych i nie zmienić kalibracji integratora. 8. Integrator licznika ciepła montować na ceowniku na wysokości 150-180 cm i w miarę możliwości blisko wodomierza. 9. Płytkę mocowania integratora przymocować do ceownika dostarczonymi wkrętami. Integrator mocować do płytki w sposób następujący: - odkręcić część górną integratora (dwie śruby boczne) - część dolną integratora przykręcić do płytki mocowania dwoma śrubami M4 (dostarczone z płytką) - przykręcić ponownie część górną integratora Uwaga: w integratorze posiadającym funkcję sygnalizacji błędów części nie mogą być rozłączone przez dłuższy czas niż 10 min. W innym razie zostanie zarejestrowany kod błędu, możliwy do wyzerowania tylko specjalnym urządzeniem. 10. Kable sygnałowe czujników temperatury muszą mieć jednakową długość. Uwaga: Kable sygnałowe o długości 3 m montowane są fabrycznie. Integrator, czujniki, wodomierz montować w taki sposób, aby nie zachodziła konieczność przedłużenia kabli. 11. Licznik ciepła dostarczony jest zwykle z podłączonymi przewodami sygnałowymi do integratora. W innym przypadku, aby podłączyć przewody do zacisków integratora należy zdjąć jego górną część. 9. Wskazówki wykonawcze montażu automatyki 1. Montaż i połączenie prowadzić w oparciu o rysunki nr 2 i 3 Położenie zaworów i elementów pomiarowych musi być zgodne ze schematem z rys. nr 3. Do połączeń elektrycznych obowiązujący jest schemat połączeń dostarczony z urządzeniami - sprawdzić zgodność zacisków. 2. Przewidzieć miejsce uwzględniające gabaryty urządzeń, oraz dostęp przy demontażu lub naprawach. Zawory regulacyjne należy montować na rurociągach poziomych: - dla c.w.u. siłownikiem pionowo do góry - dla centralnego ogrzewania siłownikiem pionowo do góry Zwrócić uwagę na zgodność kierunku przepływu z zaznaczonym na zaworach. 3. Regulator elektroniczny 5475-2 należy zamontować w skrzynce elektrycznej typu S-1 przymocowanej do ściany w miarę możliwości blisko zaworów regulacyjnych, w miejscu łatwo dostępnym i bezpiecznym. 4. Czujnik temperatury regulowanej należy umieścić na rurociągu, jak

najbliżej wymienników ciepła. 5. Czujnik temperatury zewnętrznej zamontować na ścianie północnej lub północno-wschodniej na wysokości 3 m od gruntu. Przepust przez ściany, oraz odcinek zewnętrzny kabla sygnałowego prowadzić w rurkach ochronnych. 6. Czujnik temperatury ciepłej wody montować w kolektorze II stopnia c.w. lub bezpośrednio na wspólnym rurociągu c.w. jeżeli są dwie baterie równoległe tak aby był bezpośrednio omywany strumieniem ciepłej wody. Czujniki montować przy pomocy króćca G 1/2". 7. Zwrócić uwagę na prawidłowość połączenia rurek impulsowych regulatora różnicy ciśnień (do odpowiednich komór siłownika), w przypadku gdy zajdzie potrzeba jego demontażu i ponownego montażu w przypadku przeróbki makiety. 8. Przy wykonywaniu przeróbek instalacji technologicznych należy zwrócić uwagę na właściwy montaż odwodnień i odpowietrzeń nie ujętych na rysunkach. Uzupełnić w razie potrzeby punkty miejscowych pomiarów temperatur i ciśnienia zgodnie ze schematem nr 2 9. Kryzę Kd1 przekazać grupie rozruchowej, która wykona odpowiedni otwór w kryzie dla rzeczywistych ciśnień dyspozycyjnych. Zabezpieczenie antykorozyjne wykonać przez: - czyszczenie powierzchni metalowych do II stopnia czystości - pokrycie farbą podkładową ftalową - dwukrotne malowanie farbą ftalową nawierzchniową. 10. Wytyczne i dane do rozruchu i eksploatacji urządzeń 10.1. Ogólne wytyczne rozruchu i eksploatacji 1. Prace rozruchowe urządzeń należy wykonać wg zasad i dokumentacji technicznej producentów urządzeń, oraz danych dla rozruchu. 2. Urządzenia eksploatować zgodnie z zaleceniami producenta. Zapewnić odpowiednie warunki pracy. 3. Eksploatację licznika ciepła podczas prac spawalniczych prowadzić wg uzgodnień i wytycznych dostawcy energii i nadzoru metrologicznego. 4. Wszystkie czynności związane z naprawami urządzeń może wykonywać wyłącznie fachowy personel. 5. Konserwację i obsługę bieżącą urządzeń powierzyć przeszkolonemu w tym zakresie personelowi. 6. W węźle mogą być zamontowane kryzy wyszczególnione w niniejszym projekcie lub dobrane przez służby eksploatacyjne SPEC SA. 10.2. Dane dla przyłącza

- Przepływ obliczeniowy w sezonie grzewczym - 17,2 t/h - Przepływno regulacji w sezonie grzewczym - 13,6 t/h - Przepływ do regulacji w sezonie letnim - 3,3 t/h - Minimalne wymagane ciśnienie dyspozycyjne w sezonie grzewczym - 105,0 kpa - Minimalne wymagane ciśnienie dyspozycyjne w sezonie letnim - 66,0 kpa - Nastawa wstępna regulatora różnicy ciśnień w sezonie grzewczym - 41,0 kpa - Nastawa wstępna regulatora różnicy ciśnień w sezonie letnim - 38,0 kpa - Maksymalna dopuszczalna dyspozycyjna różnica ciśnień z uwagi na kawitację zimą - 379,0 kpa - Maksymalna dopuszczalna dyspozycyjna różnica ciśnień wynikająca z warunku pracy zaworu regulacyjnego w zakresie 30% - zimą - 401,0 kpa - latem - 78,0 kpa Przy rzeczywistym ciśnieniu dyspozycyjnym wyższym od 379,0 kpa należy stosować kryzę Kd1 dławiącą nadwyżkę ciśnienia w sezonie grzewczym. Przy rzeczywistym ciśnieniu dyspozycyjnym w lecie wyższym od 78,0 kpa należy stosować kryzę dławiącą. Średnicę otworu kryzy określi grupa rozruchowa SPEC SA 10.3. Dane dla obwodu c.o. i c.w. - Temperatura wody instalacyjnej c.o. - 80 ºC - Temperatura ciepłej wody - 60 ºC - Nastawa regulatora STB - 70 ºC - Nastawa regulatora STW - 85 o C 11. Obliczenia 1. Parametry wody sieciowej - 122/65 C 2. Parametry instalacji c.o. - 80/60 C 3. Ciśnienie dyspozycyjne w zimie - 480,0 kpa 4. Minimalne ciśnienie zasilania - 0,87 atn 5. Ciśnienie dyspozycyjne w lecie - 200,0 kpa 6. Zapotrzebowanie ciepła - na cele centralnego ogrzewania - 940,0 kw - na cele centralnej ciepłej wody - 157,0 kw - średnie godzinowe zapotrzebowanie ciepła - 87,5 kw