POUFNE Pieczątka szkoły 9 listopada 2015 r. Imię Czas pracy 60 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 Eliminacje szkolne I stopień Informacje: 1. Przeczytaj uważnie wszystkie polecenia i informacje do zadań. 2. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 60 minut. 3. Przy każdym zadaniu została podana liczba punktów możliwych do uzyskania. 4. W zadaniach zamkniętych wstaw znak X w kratkach obok poprawnych odpowiedzi. 5. Rozwiązania i odpowiedzi zadań otwartych czytelnie zapisz w miejscu do tego przeznaczonym. 6. Za rozwiązanie wszystkich zadań możesz otrzymać łącznie 30 punktów. 7. Nie używaj korektora. 8. Pomyłki poprawiaj wyraźnym skreśleniem, a w zadaniach zamkniętych zakreśl kółkiem. 9. W trakcie obliczeń możesz korzystać wyłącznie z tablic dostarczonych wraz z arkuszem zadań oraz z prostego kalkulatora. Powodzenia! Nr zadania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Suma Punkty./ 2./ 2./ 2./ 2./ 4 0
Zadanie 1 (2 pkt) Na zapleczu pracowni chemicznej znajdują się między innymi następujące odczynniki, oznaczone cyframi rzymskimi: I. mosiądz II. woda destylowana III. kwas siarkowy (VI) IV. miedź V. cukier VI. kreda VII. jodyna VIII. sód Wpisz wszystkie cyfry rzymskie do tabelki tak, aby uzyskać prawdziwe informacje o wymienionych powyżej odczynnikach. Niektóre pola mogą pozostać puste. Stan skupienia ciekły Stan skupienia stały pierwiastek chemiczny związek chemiczny mieszanina jednorodna Informacja do zadań 2-3. Poniżej znajduje się zbiór symboli i wzorów, przedstawiających atomy, cząsteczki lub jony. Na + Cl - P 4 K + Mn 2+ S H 2 Zadanie 2 (2 pkt) Przeanalizuj informacje zawarte w układzie okresowym pierwiastków i na ich podstawie wstaw znaki <, > lub = w wykropkowane miejsca. liczba elektronów w anionie chlorkowym. liczba elektronów w kationie potasu liczba atomowa manganu. liczba elektronów walencyjnych w atomie siarki liczba powłok elektronowych w jonie sodu. liczba protonów w cząsteczce wodoru ładunek jądra atomu siarki. liczba atomów w trzech cząsteczkach fosforu Zadanie 3 (2 pkt) Oceń, czy informacje o znajdujących się w zbiorze drobinach są prawdziwe (wstaw znak X obok wyrazów PRAWDA lub FAŁSZ ). a) Jon Na + może połączyć się z jonem Cl - za pomocą wspólnej pary elektronowej. PRAWDA FAŁSZ b) Cząsteczka H 2 nie jest polarna. PRAWDA FAŁSZ 2
Zadanie 4 (3 pkt) Cząsteczka tlenku pewnego niemetalu X składa się z siedmiu atomów, a jej masa wynosi 108 u. Wykonaj niezbędne obliczenia i podaj nazwę niemetalu X oraz stosunek masowy pierwiastków w tym związku chemicznym. Obliczenia: Odpowiedź: Niemetalem jest.. Stosunek masowy pierwiastków wynosi..... Informacja do zadań 5-6. Do kolby zawierającej 50 gramów węglanu wapnia dodano roztwór kwasu solnego w takiej ilości, aby węglan wapnia całkowicie przereagował. Jeden z produktów reakcji zidentyfikowano wprowadzając go do odpowiedniego roztworu z dodatkiem wskaźnika, który odbarwił się podczas doświadczenia. Zadanie 5 (3 pkt) Napisz równanie reakcji chemicznej, która zaszła w kolbie, a następnie oblicz masę otrzymanego w tej reakcji gazu. Równanie reakcji:.... Obliczenia: Odpowiedź:.... 3
Zadanie 6 (3 pkt) Zaprojektuj doświadczenie, które pozwoli na identyfikację gazu zgodnie z opisem zawartym w informacji wstępnej. a) Uzupełnij schematyczny rysunek (wpisz w ramkę nazwę lub wzór substancji oraz nazwę wskaźnika). kwas solny węglan wapnia.... b) Napisz, jaką inną zmianę w zlewce (oprócz zmiany barwy) można zaobserwować podczas doświadczenia. c) Zapisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chemicznej, biegnącej w zlewce. Zadanie 7 (3 pkt) Oblicz stężenie procentowe roztworu otrzymanego przez dodanie 100 gramów wody do 100 gramów nasyconego w temperaturze 80 stopni C roztworu azotanu(v) sodu. Obliczenia: Odpowiedź:.... 4
Informacja do zadań 8-10. Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane schematycznym rysunkiem: roztwór roztwór K 2 S Pb(NO 3 ) 2 KOH Ba Na 2 O Zadanie 8 (3 pkt) Podaj numery probówek, w których: a) zaobserwowano wydzielanie gazu: roztwór H 2 SO 4.. b) nie zaobserwowano zmian widocznych za pomocą wzroku:.. c) powstał osad: Zadanie 9 (3 pkt) Zapisz w formie cząsteczkowej równania reakcji chemicznych, biegnących w probówkach nr: 1... 3... 4... Zadanie 10 (2 pkt) Zapisz w formie jonowej równania reakcji chemicznych, biegnących w probówkach nr: 2... 5... 5
Zadanie 11 (4 pkt) Zaznacz poprawne dokończenia zdań I - IV (w każdym z nich zaznacz znakiem X tylko jedną z odpowiedzi A, B, C lub D). I. W wyniku dodania wody do roztworu wodorotlenku sodu jego ph A. wzrośnie. B. nie zmieni się. C. zmaleje. D. wzrośnie lub zmaleje, w zależności od stężenia roztworu. II. Aby otrzymać siarczek żelaza(iii), należy A. ogrzewać mieszaninę siarki i żelaza. B. do roztworu FeCl 3 wprowadzić SO 2. C. zmieszać roztwory H 2 S i dowolnej rozpuszczalnej soli, zawierającej jony Fe 3+. D. do roztworu siarczku sodu dodać roztworu FeCl 2. III. Aby otrzymać bezbarwny gaz o ostrym zapachu (duszący), powodujący żółknięcie zielonych liści roślin, należy A. do roztworu Na 2 SO 4 wlać roztwór HCl. B. do roztworu H 2 SO 4 wlać roztwór NaCl. C. do roztworu H 2 SO 3 wlać roztwór NaCl. D. do roztworu Na 2 SO 3 wlać roztwór HCl. IV. Suma współczynników stechiometrycznych w równaniu reakcji magnezu z tlenkiem węgla(iv) wynosi A. 3. B. 4. C. 5. D. 6. 6
BRUDNOPIS (nie podlega ocenie) 7
Tablica rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie Wykresy rozpuszczalności wybranych substancji w wodzie. 8
9