ROLA INWESTYCJI W PROCESACH WZROSTU GOSPODARCZEGO

Podobne dokumenty
KONSUMPCJA, OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJE

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

KONSUMPCJA, OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJE

KONSUMPCJA, OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJE

EKONOMICZNE ASPEKTY ZACHOWAŃ FIRM

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

Wykład: ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE

Zajęcia 5. Rynek pracy - polityka wobec rynku pracy

Wykład: Koniunktura gospodarcza

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

System opieki zdrowotnej na tle innych krajów

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa

Wykład: ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE

Wykład: ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

Podana tabela przedstawia składniki PKB pewnej gospodarki w danym roku, wyrażone w cenach bieżących (z tego samego roku).

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 9. Dlaczego jedne kraje są bogate, a inne biedne? Model Solowa, wersja prosta. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku

JAK HICKS TŁUMACZYŁ KEYNESA? - MODEL RÓWNOWAGI IS-LM

EKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

Rozwój Polski w warunkach stagnacji gospodarczej Unii Europejskiej

Makroekonomia Gospodarki Otwartej Wykład 11 Równowaga zewnętrzna i wewnętrzna w gospodarce otwartej Diagram Swana

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

MAKROEKONOMIA II K A T A R Z Y N A Ś L E D Z I E W S K A

Makroekonomia BLOK II. Determinanty dochodu narodowego

Wykład: Przestępstwa podatkowe

BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA

BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA

NIEWIDZIALNA RĘKA RYNKU KLASYCZNY MODEL FUNKCJONOWANIA GOSPODARKI

Pomiar dobrobytu gospodarczego

Wydatki na ochronę zdrowia

BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA

Makroekonomia 1. Modele graficzne

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA

Raport Instytutu Sobieskiego

4. Krańcowa skłonność do konsumpcji i krańcowa skłonność do oszczędzania.

Wzrost gospodarczy definicje

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa

BUDŻET PAŃSTWA I POLITYKA BUDŻETOWA

Wyzwania dla polityki makroekonomicznej na drodze do wspólnej waluty. Doświadczenia krajów strefy euro

Rozszerzone tabele z tekstu

Makroekonomia I. Jan Baran

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP

Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek

WYKŁAD 2. Problemy makroekonomii i wielkości makroekonomiczne

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

LISTA WSKAŹNIKÓW OGÓLNYCH I ICH DEKOMPOZYCJA

MAKROEKONOMIA 2. Wykład 14. Inwestycje. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

POPYT KREUJE PODAŻ - KEYNESOWSKI MODEL GOSPODARKI

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018

Wykład: KONSUMPCJA I OSZCZĘDNOŚCI

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

Zasady Zaliczenia:

MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Polska gospodarka w liczbach 2018 r. Spotkanie prasowe 18 grudnia 2018 r.

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Wykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Makroekonomia I Ćwiczenia

Ryzyko wystąpienia bąbli na rynku nieruchomości mieszkaniowych - wersja końcowa

Akademia Młodego Ekonomisty. Mierniki dobrobytu gospodarczego. Jak mierzyć dobrobyt?

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Sektor budowlany w Polsce 2017 Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata

Prognozy gospodarcze dla

Centrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 7

Stan i prognoza koniunktury gospodarczej

Wykład: BANKI I ICH ROLA W GOSPODARCE

Finansowanie działalności gospodarczej

MECHANIZMY FUNKCJONOWANIA RYNKU PRACY

KTO SPŁACI DŁUG PUBLICZNY? PODEJŚCIE RÓŻNYCH SZKÓŁ DO DEFICYTU BUDŻETOWEGO I DŁUGU PUBLICZNEGO

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

ZESTAW 5 FUNKCJA PRODUKCJI. MODEL SOLOWA (Z ROZSZERZENIAMI)

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

Wykład: ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej

Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate?

Trendy i perspektywy rozwoju głównych gospodarek światowych

Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski

FORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Makroekonomia Konsumpcja i inwestycje

Transkrypt:

Wykład: ROLA INWESTYCJI W PROCESACH WZROSTU GOSPODARCZEGO

Inwestycje definicje Inwestycje są to zakupy nowych dóbr kapitałowych przez przedsiębiorstwa. Całkowite inwestycje obejmują inwestycje w kapitał trwały oraz inwestycje w kapitał obrotowy. Begg, Fischer, Dornbusch Inwestycje - polegają na powiększaniu w danym społeczeństwie zasobu budynków, maszyn i urządzeń oraz zapasów w ciągu roku. Samuelson, Nordhaus Inwestycje - to suma wydatków przedsiębiorstw na fabryki, maszyny, wyposażenie i zapasy oraz wydatków gospodarstw domowych na zakup mieszkań. Hall, Taylor

Zmiany konsumpcji i inwestycji, USA 1960-2000

Stopa inwestycji a wzrost gospodarczy

GDP per capita a wartość kapitału przypadającego na 1 pracownika w 1990 r. Źródło: Summers & Heston, NBER

Krótkookresowa funkcja produkcji a inwestycje w majątek trwały Wielkość produkcji Y Wzrost wielkości majątku trwałego przesuwa krótkookresową funkcję produkcji w górę Krótkookresowe funkcje produkcji N Wielkość zatrudnienia

Funkcje inwestycji A) INWESTYCJE I = a INWESTYCJE AUTONOMICZNE B) STOPA % INWESTYCJE I = a - (b*r)

Funkcje inwestycji (c.d.) C) DOCHÓD NARODOWY INWESTYCJE I = f (r, Y) D) I = K* - K-1 K*= k (W/RK)Y POŻĄDANY ZASÓB KAPITAŁU ZASÓB KAPITAŁU W POPRZEDNIM OKRESIE PŁACE CENA WYNAJMU KAPITAŁU

Inwestycje, stopa % i rentowność projektów inwestycyjnych

Wyznaczniki bogactwa narodu (dochodu narodowego) wg Adama Smitha BOGACTWO NARODU Siła produkcyjna pracy Liczba pracowników produkcyjnych Podział pracy Akumulacja kapitału Akumulacja kapitału

Nicola Tesla, 1856-1943 silnik elektryczny, prądnica prądu przemiennego, radio, elektrownia wodna, bateria słoneczna, świetlówka, urządzenia zdalnie sterowanych drogą radiową.

Koniunktura w Korei Płd, 2006-2010 Wskaźnik 2006 2007 2008 2009 2010 Wzrost PKB (w %) 5,2 5,1 2,3 0,3 6,2 Stopa bezrobocia (w %) 3,5 3,2 3,2 3,6 3,7 Stopa inflacji (w %) 2,2 2,5 4,7 2,8 3,0 Saldo budżetu (% PKB) 3,9 4,7 3,0-1,1 0,0 Dług publiczny (% PKB) 27,7 27,9 29,6 32,5 33,9 Tempo wzrostu inwestycji (w %) 3,4 4,2-1,9-1,0 7,0 Średnie tempo wzrostu inwestycji prywatnych (poza mieszkaniowymi) 2001-2010: Korea Płd. 3,4%, kraje OECD 1,0%, USA 0,3%, strefa euro 0,5%

Co zdarzyło się w czasie Wielkiej Depresji w USA? Rok Stopa bezrobocia (w %) Realny PNB (w mld USD z 1958 r.) Konsumpcja (w mld USD z 1958 r.) Inwestycje (w mld USD z 1958 r.) Zakupy rządowe (w mld USD z 1958 r.) Nominalna stopa % Stopa inflacji (w %) 1929 3,2 203,6 139,6 40,4 22,0 5,9-1930 8,9 183,5 130,4 27,4 24,3 3,6-2,6 1931 16,3 169,5 126,1 16,8 25,4 2,6-10,1 1932 24,1 144,2 114,8 4,7 24,2 2,7-9,3 1933 25,2 141,5 112,8 5,3 23,3 1,7-2,2 1934 22,0 154,3 118,1 9,4 26,6 1,0 7,4 1935 20,3 169,5 125,5 18,0 27,0 0,8 0,9 1936 17,0 193,2 138,4 24,0 31,8 0,8 0,2 1937 14,3 203,2 143,1 29,9 30,8 0,9 4,2 Źródło: Historical Statistics of the United States.. Colonial Times to 1970. Part I and II. U.S. Department of Commerce. Bureau of Census. 1975, Washington, D.C.

Mechanizm działania mnożnika inwestycyjnego Skumulowane wydatki (w mln zł) Efekt końcowy: wzrost wydatków o 5 mln zł Początkowy wzrost inwestycji o 1 mln zł Kolejne rundy wydatków

Mnożnik inwestycyjny MNOŻNIK INWESTYCYJNY KRAŃCOWA SKŁONNOŚĆ DO OSZCZĘDZANIA 1 mi = 1 / MPS 2 mi = Y / I ZMIANA DOCHODU NARODOWEGO ZMIANA INWESTYCJI

Keynes o mnożniku Mnożnik, chociaż większy od jedności, nie jest jednak zbyt wielki. Gdyby [mnożnik] był większy, dana stopa inwestycji pociągałaby za sobą wielką zmianę stopy konsumpcji (ograniczoną tylko przez pełne lub zerowe zatrudnienie). Nawet niewielki przyrost inwestycji zapoczątkowałby kumulatywny wzrost popytu efektywnego aż do punktu, w którym zostałoby osiągnięte pełne zatrudnienie. Spadek inwestycji zaś zapoczątkowałby kumulatywny spadek efektywnego popytu aż do punktu, w którym ani jeden człowiek nie byłby zatrudniony.

Evsey D. Domar (1914 1997) Capital Expansion, Rate of Growth and Employment, 1946, "Econometrica.

Model wzrostu Evseya Domara 1.Wpływ inwestycji na zdolności produkcyjne dodatkowe inwestycje zwiększają krajowe zasoby kapitału, zwiększają zdolności wytwórcze gospodarki, podnoszą potencjalny poziom dochodu narodowego Yq = I * e e produktywność nowych inwestycji 2.Wpływ inwestycji na popyt zagregowany Yd = I * mi

Model wzrostu Evseya Domara (c.d.) 3.Wymóg wzrostu zrównoważonego wzrost zrównoważony = wzrost przy pełnym wykorzystaniu zasobów Yq = I * e = Yd I * 1 / s czyli I / I = e * s

Model wzrostu Evseya Domara (c.d.) I / I < e * s przyrost inwestycji zbyt niski, aby zapełnić pełne wykorzystanie rozszerzających się zdolności wytwórczych; pojawia się luka deflacyjna I / I > e * s przyrost inwestycji zbyt duży; szybki wzrost popytu, przy zbyt małym wzroście produkcji; pojawia się luka inflacyjna

Robert Solow Nagroda Nobla (1987) "for his contributions to the theory of economic growth"

Model Solowa - założenia 1. Pomijamy cykle koniunkturalne liczba przepracowanych godzin w całej gospodarce jest stała. 2. Nie rośnie wielkość populacji. 3. Oszczędności = Inwestycje. 4. Gospodarstwa domowe oszczędzają stałą część dochodów. 5. Wskaźnik deprecjacji kapitału ma stałą wartość.

Funkcja produkcji w modelu Solowa Funkcja produkcji Cobb-Douglasa - małe litery oznaczają wskaźniki per capita Wersja funkcji produkcji używana w modelu Solowa pokazuje produkcję per capita jako funkcję zasobów kapitałowych per capita

Model Solowa analiza graficzna

Funkcja deprecjacji w modelu Solowa Funkcja deprecjacji inwestycje wymagane, aby utrzymać zasoby kapitałowe na dotychczasowym poziomie (zerowa zmiana wartości netto zasobów kapitałowych). Punkt przecięcia funkcji deprecjacji oraz funkcji oszczędności określa stałe (stabilne) k* (poziom zasobów kapitałowych przy którym bieżące oszczędności = inwestycjom odtworzeniowym). Jeżeli zasoby kapitałowe = k*, nie będzie dalszych zmian w k. Roczna stopa deprecjacji zasobów kapitałowych w USA wynosi 8%.

Dynamika wzrostu w modelu Solowa Załóżmy, że w bieżącym okresie (t) zasoby kapitałowe per capita są mniejsze niż k*; czyli bieżące inwestycje będą większe niż inwestycje odtworzeniowe, co oznacza, że nastąpi przyrost zasobów kapitałowych. Mamy odwrotną teoretyczną zależność pomiędzy poziomem zasobów kapitałowych a stopą wzrostu gospodarczego (hipoteza konwergencji).

Hipoteza konwergencji

Krytyka modelu i wprowadzone modyfikacje Model przewiduje osiągnięcie stanu wzrostu zerowego w zaawansowanych gospodarkach z dużymi zasobami kapitałowymi (nie ma wzrostu, bo bieżące inwestycje zrównują się z inwestycjami odtworzeniowymi). Tymczasem w dojrzałych gospodarkach jak np. w gospodarce USA ciągle występuje dodatnie tempo wzrostu. Główne modyfikacje modelu polegają na wprowadzenie postępu technicznego do parametru A funkcji produkcji (zwiększenie A powoduje przesunięcie funkcji produkcji w górę).

Efekty zwiększenia produktywności W neoklasycznym modelu wzrostu (modelu Solowa) postęp techniczny tłumaczy dalszy wzrost gospodarczy w dojrzałych gospodarkach.

Tempo wzrostu prywatnych inwestycji poza mieszkaniowymi, OECD Av erage 1987-97 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Australia 4,2 3,4 4,5 0,4-1,4 13,5 14,5 7,7 14,9 7,8 13,1 7,0-2,8-0,2 Austria 4,6 5,4 4,2 9,5 2,7-4,8 6,3 1,9 0,4 1,1 3,8-0,6-8,5 1,2 Belgium 4,2 7,7 0,8 7,5 4,3-5,5-0,4 9,1 4,4 1,3 8,2 4,6-9,4-1,9 Canada 4,3 5,3 7,2 4,7 0,2-4,1 6,9 8,2 12,4 9,9 3,3 3,7-20,8 7,3 Denmark 3,3 11,9-1,6 6,7-0,3 0,7-3,0-0,3-0,3 16,5 4,4-0,3-15,9-3,2 Finland -0,8 14,7 1,6 9,5 9,7-8,2-2,3 1,6 6,6 2,4 18,3 4,2-17,3-7,2 France 2,1 10,7 9,6 7,7 3,3-2,9 1,5 2,8 3,1 5,3 7,9 2,8-12,0 1,2 Germany 2,4 5,8 5,5 7,5-2,0-6,8 0,0 1,3 4,3 10,4 8,5 2,8-17,5 7,4 Greece.. 14,1 25,1 18,3 6,0 7,7 12,1-0,4-8,3 11,5 24,4 11,6-10,8-16,2 Iceland 0,4 46,2-7,4 11,1-11,3-20,2 20,9 35,0 57,9 27,1-23,5-23,3-54,7-0,1 Ireland 8,2 20,4 13,1 2,1-8,5 1,7 6,0 14,2 17,2 4,3 7,6-20,8-24,9-31,6 Italy 2,2 4,7 4,5 7,5 2,6 4,1-4,0 1,8-0,6 3,7 2,8-6,2-17,1 6,6 Japan 3,3-6,5-4,3 7,5 1,3-5,2 4,4 5,6 9,2 2,3 2,6-1,4-16,7 2,1 Korea 10,7-28,1 13,8 18,8-3,3 8,1 2,3 1,9 2,0 7,6 6,9-0,4-6,2 15,3 Netherlands 4,3 8,4 11,3-2,0-3,0-7,6-1,0-2,7 2,2 9,7 6,4 7,1-12,4-0,9 New Zealand 3,8-1,9 7,4 18,9-3,1-0,4 13,1 14,3 7,9-0,9 10,1 1,4-17,0 4,2 Norw ay 1,9 16,0-8,3-3,9-4,3-1,9-2,9 10,3 17,3 14,5 16,3 6,2-7,0-8,4 Spain 4,9 11,5 12,2 16,4 2,9-0,2 5,6 8,0 7,9 7,7 5,0-2,7-20,4 0,1 Sw eden 2,2 9,4 8,8 7,6-0,5-5,5 2,3 3,7 8,7 8,6 10,5 3,6-17,5 3,5 Sw itzerland 1,6 8,2 4,4 5,4-2,3-0,5-4,4 4,7 6,4 7,6 8,1 1,4-7,7 8,4 United Kingdom 4,4 16,9 3,8 4,3-0,4-0,5-2,6 0,3 18,5-4,3 11,5 0,0-12,7 0,8 United States 5,8 12,0 10,4 9,8-2,8-8,4 1,4 6,2 6,7 8,0 6,5-0,8-17,9 4,4 Euro area 2,8 7,7 7,2 8,1 1,0-2,8 0,5 2,8 3,2 6,6 6,9 0,3-15,6 2,3 Total OECD 4,4 5,1 6,5 8,6-0,8-4,0 1,9 4,7 6,9 6,2 6,5 0,0-15,5 3,8

Tempo wzrostu inwestycji mieszkaniowych, OECD Av erage 1987-97 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Australia 4,0 12,0 5,7 1,3-10,9 25,9 4,6 2,9-3,5-2,8 3,1 1,9-4,2 4,2 Austria 3,9-2,6-2,6-4,5-6,8-4,7-4,2 0,6 1,5 0,6 1,9 0,6-4,8-2,2 Belgium 5,4-4,3 3,2-1,0-2,6-5,2 3,1 8,0 10,7 6,5 3,3-2,7-9,2 1,6 Canada -1,3-3,6 3,6 5,2 10,5 14,1 5,4 7,5 3,3 2,2 2,9-3,3-7,8 10,1 Denmark -1,0 1,9 4,3 10,3-9,3 0,8 11,8 11,9 17,3 9,6-6,0-10,9-16,9-9,0 Finland 0,5 10,2 8,9 6,0-9,9-0,1 11,7 11,5 5,4 4,2 0,0-9,9-13,1 25,4 France 0,5 4,0 7,1 2,7 1,2 1,0 2,2 3,4 5,7 5,7 4,9-3,1-8,3-1,3 Germany 6,4 0,2 1,2-2,7-5,7-6,1-2,0-4,1-4,2 6,7-1,6-4,3-2,3 3,2 Greece.. 8,8 3,8-4,3 4,3 15,2 12,1-1,0-0,5 31,4-9,0-28,2-23,5-18,0 Iceland -0,5 1,0 0,6 12,8 12,3 12,4 3,7 14,2 11,9 16,5 13,2-21,9-55,7-17,7 Ireland 7,4 4,5 12,7 7,9 1,7 3,5 18,1 11,2 15,8 3,1-11,2-15,9-38,0-34,9 Italy 0,8-1,2 1,3 5,1 1,5 2,5 3,5 2,4 5,3 4,1 0,5-1,4-9,0-2,4 Japan 0,6-14,3 0,2 0,9-5,3-4,0-1,0 1,9-1,5 0,5-9,6-8,0-14,0-6,2 Korea 11,8-13,4-5,5-9,6 12,5 11,2 8,6 3,6 2,4-2,4-3,0-7,8-2,0-10,2 Netherlands 2,9 3,0 2,8 1,6 3,2-6,5-3,7 4,1 5,0 5,8 4,7-0,2-14,6-11,5 New Zealand 5,2-12,8 7,5 0,5-11,7 21,3 19,8 4,6-4,4-2,5 5,0-19,2-18,9 5,1 Norw ay -2,1 7,7 3,0 5,6 8,1-0,7 1,9 16,3 10,8 4,1 2,9-11,6-17,8-2,2 Spain 3,0 10,9 11,4 10,3 6,7 6,1 7,6 5,2 6,4 6,6 1,4-9,1-22,1-9,9 Sw eden -9,8 5,4 13,3 14,8 7,4 11,3 4,3 12,4 11,9 15,5 8,0-13,1-22,9 15,5 Sw itzerland 0,9 2,8-5,5-2,7-4,1-3,7 14,4 7,0 1,1-1,6-3,0-4,2 1,8 7,0 United Kingdom 1,3 8,6 1,2 1,8 5,9 8,9 1,6 12,5-2,1 6,2 3,8-21,4-25,3 6,4 United States 1,3 7,7 6,3 1,0 0,6 5,3 8,2 9,8 6,2-7,3-18,7-23,9-22,2-4,3 Euro area 3,0 1,8 3,5 1,1-0,7-0,6 2,5 1,9 3,5 6,6 0,6-5,7-11,6-2,9 Total OECD 1,8 1,4 3,9 1,2 0,1 3,5 4,9 6,1 3,8-0,4-7,3-12,9-15,0-2,3

Bezrobocie w Irlandii i UE, 1961-2001 CIT obniżony z 40% w 1995 r. do 12,5% od 1.01.2001

Koniunktura w Irlandii, 1994-1998 Wskaźnik 1994 1995 1996 1997 1998 Wzrost PKB (w %) 7,0 10,5 7,7 10,5 10,4 Stopa bezrobocia (w %) 14,8 12,2 11,9 10,3 5,8 Stopa inflacji (w %) 2,3 2,5 1,7 1,5 2,4 Saldo budżetu (% PKB) 0,7-1,4-0,7-0,2 2,4 Tempo wzrostu inwestycji (w %) Inwestycje w środki trwałe (w mln euro) 10,2 9,6 15,9 13,2 17,8 8 614 9 529 11 026 13 164 15 532 Napływ FDI (w mld $) 0,8 1,45 2,45 4,10..

Wskaźniki koniunktury, Irlandia 2003-2006 Wskaźnik 2003 2004 2005 2006 Wzrost gospodarczy 4,4 4,6 6,0 5,3 Stopa bezrobocia 4,5 4,5 4,3 4,4 Stopa zatrudnienia 64,9 65,4 67,5 68,5 Stopa wzrostu inwestycji 5,2 10,6 14,6 3,9 Inwestycje w budownictwie mieszkaniowym 18,1 11,2 15,8 3,1 Inflacja 3,5 2,2 2,4 3,9 Saldo finansów publicznych / PKB 0,4 1,4 1,6 2,9 Dług publiczny / PKB 34,1 32,8 32,6 29,2 Źródło: OECD.

Wskaźniki koniunktury, Irlandia 2007-2012 Wskaźnik 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Wzrost gospodarczy 5,4-2,1-5,5-0,8 1,4 0,9 Stopa bezrobocia 4,9 5,9 12,5 14,1 14,9 15,3 Stopa zatrudnienia 69,2 67,9 62,2 60,0 59,2 58,8 Stopa wzrostu inwestycji Inwestycje w budownictwie mieszkaniowym 2,4-9,6-20,6-17,9-3,1 4,3-11,2-15,9-37,6-34,0-10,3-15,2 Inflacja 2,9 3,1-1,7-1,6 1,2 1,9 Saldo finansów publicznych / PKB 0,1-7,4-13,9-30,8-13,3-7,5 Dług publiczny / PKB 28,6 49,7 70,5 98,0 112,2 123,3 Źródło: OECD.

Inwestycje w sektorze mieszkaniowym (r/r) Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2012.

Ceny nieruchomości (I kw. 2005 = 100) Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2012.

Ceny nieruchomości w USA

Główny cel nowych inwestycji Źródło: NBP, Informacja o kondycji i sektora przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem stanu koniunktury w IV kw. 2014.

Inwestycje w gospodarce (r/r), 2001-2014 Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2014.

Wykorzystanie mocy produkcyjnych w przemyśle, Polska 1994-2014 Źródło: NBP, Raport o inflacji, listopad 2014.

Inwestycje w cenach bieżących, 2000-2013 Rok Inwestycje (w mln zł) 2000 133 160 2001 121 363 2002 109 266 2003 110 860 2004 120 467 2005 131 055 2006 154 880 2007 191 714 2008 217 260 2009 218 581 2010 217 287 2011 243 346 2012 237 627 Źródło: GUS 2013 231 155

Inwestycje w Polsce w 2013 r. W 2012 roku wartość nakładów inwestycyjnych w gospodarce narodowej wynosiła 231 155 mln zł, w tym wartość nakładów na: - budynki i budowle 136 002 mln zł (58,8%); - maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia 71 044 mln zł (30,7%); - środki transportu 21 992 mln zł (9,5%). W roku 2013 zaobserwowano w porównaniu z rokiem poprzednim spadek wartości nakładów inwestycyjnych (w cenach stałych) o 1,2%. Źródło: GUS, Środki trwałe w gospodarce narodowej w 2013 roku.

Środki trwałe w Polsce, 2013 Wartość brutto środków trwałych w gospodarce narodowej według stanu w dniu 31 XII 2012 r. w bieżących cenach ewidencyjnych wynosiła 3 064 148 mln zł; w tym: - wartość budynków i budowli 2 009 594 mln zł (65,6%); - wartość maszyn, urządzeń technicznych i narzędzi 826 673 mln zł (27,0%); - wartość środków transportu 207 578 mln zł (6,8%). Ocenia się, że środki trwałe w gospodarce narodowej na koniec roku 2013 były umorzone w 45,0%. Źródło: GUS, Środki trwałe w gospodarce narodowej w 2013 roku

Udział kredytów w PKB Rynek mieszkaniowy (w tys.) Źródło: KNF.

Kredyty mieszkaniowe a inwestycje na rynku mieszkaniowym Źródło: KNF. Wskaźnik Jednostka 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Mieszkania, na realizację których wydano pozwolenia w tys. 114,9 123,9 168,4 247,7 230,1 178,8 174,9 184,1 165,1 138,7 Mieszkania, których budowę rozpoczęto w tys. 101,1 105,8 138,0 185,1 174,7 142,9 158,1 162,2 141,8 127,4 Mieszkania oddane do użytkowania w tys. 108,1 114,1 115,4 133,7 165,2 160,0 135,8 131,0 152,9 145,1 Źródło: GUS.

Kredyty mieszkaniowe a średnia cena mieszkania (rynek pierwotny, oferty) Źródło: KNF. Źródło: NBP.

Determinanty inwestycji w sektorze MSP, 2008 Czynniki decydujące o podjęciu inwestycji rosnący popyt na nasze produkty / usługi (wzrost liczby zakupów / zamówień) Ogółem MSP rosnące wymagania klientów 7,32 posiadanie nadwyżek finansowych / wolnych środków 7,39 6,47 inwestycje poczynione przez konkurencję (chęć sprostania konkurencji) 6,11 ogólna dobra koniunktura gospodarcza 5,89 wysoka oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji (spodziewany wyraźny wzrost zysków) 5,82 możliwość skorzystania z funduszy unijnych 5,00 atrakcyjne (akceptowalne) oprocentowanie kredytu 4,74 łatwość uzyskania kredytu (proste procedury) 4,61 łatwy dostęp do leasingu / proste procedury 4,24 Źródło: QUALIFACT, Finanse MSP 2007, Rynek usług bankowych

Odsetek firm sektora MSP inwestujących w ostatnich 12 miesiącach, 2013-2014 29,8% 30,0% 2014 2013 Źródło: QUALIFACT, Finanse MSP 2014, Rynek usług bankowych.

Inwestycje dokonane w ostatnich 12 miesiącach (ogółem MSP) bieżące remonty i przebudowy zakup pojedynczych maszyn i urządzeń zakup sprzętu komputerowego zakup oprogramowania komputerowego zakup środków transportu zakup nieruchomości budowa nowych pomieszczeń, zakładów inne inwestycje zakup kompletnych linii technologicznych 11,6% 9,7% 11,2% 11,8% 9,0% 9,1% 5,7% 6,2% 4,8% 7,4% 2,5% 2,2% 1,3% 2,1% 0,5% 0,0% 0,2% 0,7% 2014 2013 Źródło: QUALIFACT, Finanse MSP 2014, Rynek usług bankowych

Źródła finansowania inwestycji w sektorze MSP 89,6% 86,2% 2014 2013 22,4% 17,9% 12,4% 10,9% 4,0% 3,1% środki własne kredyty leasing inne Źródło: QUALIFACT, Finanse MSP 2014, Rynek usług bankowych.

Wskaźniki koniunktury, Hiszpania 2007-2012 Wskaźnik 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Wzrost gospodarczy 3,5 0,9-3,7-0,3 0,4-1,3 Wzrost organiczny 5,4-3,6-14,9-10,0-9,0-9,4 Stopa bezrobocia 8,3 11,4 18,1 20,2 21,8 25,1 Stopa zatrudnienia 66,6 65,3 60,6 59,4 58,5 55,0 Inwestycje w budownictwie mieszkaniowym 1,4-9,1-23,1-10,1-6,7-6,7 Inflacja 2,8 4,1-0,2 2,0 3,1 2,2 Saldo finansów publicznych / PKB 1,9-4,5-11,2-9,7-9,4-8,1 Dług publiczny / PKB 42,4 47,7 62,9 67,7 76,9 93,8 W marcu 2013 r. stopa bezrobocia w Hiszpanii wynosiła 26,7%, a wśród osób młodych 55,9%.