Zasady oceniania z przyrody Przedmiotem oceny są: Wiadomości - Zapamiętanie - faktów, zjawisk, pojęć, określeń, rozróżnianie różnych źródeł informacji - Rozumienie - istoty faktów, zjawisk, zależności zachodzących w przyrodzie, pojęć, schematów i wykresów Umiejętności Sytuacje typowe poszukiwanie i gromadzenie informacji korzystanie z podręcznika, literatury, mediów posługiwanie się znanymi pojęciami podczas wypowiedzi formułowanie opinii o zjawiskach przyrodniczych posługiwanie się przyrządami, mapami, planami, atlasami Sytuacje problemowe samodzielne uogólnianie, porównywanie i wyciąganie wniosków dostrzeganie związków, zależności, prawidłowości wykorzystanie posiadanej wiedzy w życiu codziennym identyfikowanie roślin, zwierząt, form terenu, zjawisk, procesów rozpoznawanie właściwych i niewłaściwych postaw wobec środowiska przyrodniczego Aktywność /postawa/ przygotowanie do zajęć udział w wykonywaniu zadań własna inicjatywa w zdobywaniu wiedzy i umiejętności chęć i umiejętność współpracy w grupie funkcjonowanie w grupie jako członek i lider grupy tolerancja wobec innych ZASADY WSPÓŁPRACY Z UCZNIAMI, RODZICAMI, PEDAGOGIEM INFORMACJA ZWROTNA NAUCZYCIEL UCZEŃ 1. Informuje uczniów o wymaganiach i kryteriach oceniania 2. Pomaga w samodzielnym planowaniu rozwoju. 3. Motywuje do dalszej pracy 4. Oceny wpisywane są do tabelek w zeszycie przedmiotowym 5. Uczeń ma możliwość otrzymania dodatkowych wyjaśnień uzasadnień do wystawianej oceny. 1
NAUCZYCIEL RODZICE Podczas wywiadówek, indywidualnych konsultacji, rozmów interwencyjnych nauczyciel przekazuje rodzicom / opiekunom : 1. Informuje o wymaganiach i kryteriach oceniania. 2. Informuje o aktualnym stanie rozwoju i postępów w nauce. 3. Dostarcza informacji o trudnościach w nauce i uzdolnieniach ucznia. 4. Przekazuje wskazówki do pracy z uczniem. NAUCZYCIEL WYCHOWAWCA KLASY PEDAGOG SZKOLNY 1. Nauczyciel wpisuje na bieżąco oceny do tabel 2. Nauczyciel informuje wychowawcę klasy o aktualnych osiągnięciach i zachowaniu ucznia. 3. Nauczyciel informuje pedagoga o sytuacjach wymagających jego interwencji. KONTRAKT - umowa ucznia z nauczycielem przyrody 1. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń, nosić potrzebne przybory oraz odrabiać prace domowe. 2. Uczeń pozostawia ład i porządek na swoim stanowisku pracy po zakończonej lekcji 3. Uczeń na lekcji przyrody odpowiada siedząc, chyba że istnieje powód do wezwania go do tablicy, mapy itp. 4. Uczeń zobowiązany jest do przygotowania się do każdej lekcji; sprawdzenie wiadomości i umiejętności z 3 ostatnich lekcji może mieć formę odpowiedzi ustnej lub 15 minutowej kartkówki. 5. W przypadku nieobecności na lekcji uczeń ma obowiązek uzupełnienia braków na najbliższe zajęcia 6. Po zrealizowaniu obszerniejszego działu materiału uczeń pisze sprawdzian wiadomości oraz umiejętności. Jego termin i zakres ustala nauczyciel razem z uczniami co najmniej na tydzień wcześniej i zapisuje w dzienniku lekcyjnym, uczniowie notują je w zeszycie przedmiotowym. 7. Sprawdzian jest poprzedzony lekcją powtórzeniową, do której uczeń powinien się przygotować. Sprawdzian jest obowiązkowy. 8. Sprawdzian ma formę pisemną (test) lub praktyczną (np. rozpoznawanie organizmów, posługiwanie się mikroskopem, korzystanie z mapy). 9. Jeżeli uczeń, z powodu usprawiedliwionej nieobecności, nie pisał sprawdzianu, przystępuje do zaliczenia materiału w innym, uzgodnionym z nauczycielem terminie. 10. W wypadku otrzymania oceny niedostatecznej ze sprawdzianu uczeń może w ciągu dwóch tygodni od daty uzyskania tej oceny materiał zaliczyć. Wówczas w dzienniku lekcyjnym uczeń otrzymuje obok oceny 1 ocenę z zaliczenia, brane są pod uwagę obie oceny ze sprawdzianu 11. Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne. Uczeń może poprosić o uzasadnienie decyzji. 2
12. Uczeń jest oceniany systematycznie. W dzienniku umieszcza się informacje z jakiej formy oceniania uczeń ma dany stopień np. spr, kart, ćw, zd, ze, akt, odp. 13. Uczeń za swoją aktywność na lekcji może otrzymać ocenę lub +. Uzyskanie przez ucznia pięciu plusów jest jednoznaczne z otrzymaniem oceny bardzo dobrej. Za brak pracy na lekcji uczeń może otrzymać ocenę niedostateczną lub. Otrzymanie pięciu minusów skutkuje oceną niedostateczną. 14. Uczeń ma prawo na początku lekcji zgłosić - nie więcej niż 2 razy w semestrze nieprzygotowanie, brak zeszytu, ćwiczeń lub zad. domowego. Nauczyciel wpisuje wówczas w dzienniku lekcyjnym 2 razy np,każdy następny brak przygotowania i zadania domowego to ocena niedostateczna, a brak zeszytu,podręcznika,zeszytu ćwiczeń to -. 15. Praca domowa może mieć formę pisemną lub ustną ta druga polega na ustnym powtórzeniu i utrwaleniu treści poznanych na ostatnich zajęciach. 16. Brak pracy domowej jest jednoznaczny z nieprzygotowaniem do zajęć. 17. Przy formułowaniu oceny na zakończenie semestru, roku szkolnego hierarchia ważności ocen cząstkowych jest następująca : prace klasowe sprawdziany lub testy, kartkówki, odpowiedzi ustne, aktywność ucznia, praca domowa, prace długoterminowe. 19. Na koniec semestru, roku szkolnego uczeń może podwyższyć ocenę pisząc test sprawdzający za cały semestr. Uzyskanie niższej oceny nie obniża proponowanej oceny. Ocena semestralna i końcoworoczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. 20. Nauczyciel może podnieść ocenę semestralną lub roczną o 1 stopień uczniowi, który wyróżnia się aktywnością podczas lekcji, rozwiązuje dodatkowe problemy, wykazuje inicjatywę w dodatkowych pracach, bierze udział w różnych konkursach przedmiotowych, a także pomaga słabszym uczniom w nauce. podpis ucznia.. podpis rodzica. PUNKTY UZYSKANE Z PRAC KLASOWYCH,SPRAWDZIANÓW PRZELICZANE SĄ NA STOPNIE WG NASTĘPUJĄCEJ SKALI: 100 % - celujący 90-99 % - bardzo dobry 70-89 % - dobry 50-69% - dostateczny 30-49 % - dopuszczający 0-29 % - niedostateczny Narzędzia obserwacji osiągnięć uczniów: 3
1. sprawdziany pisemne, 2. odpowiedzi ustne, 3. kartkówki 4. aktywność na lekcjach 4. prace domowe, 5. zeszyty ćwiczeń, 6. prace długoterminowe ( hodowle, doświadczenia, albumy, plakaty itp.), 7. udział w konkursach przyrodniczych lub ekologicznych, wykonywanie pomocy, aktywny udział w pracach koła przyrodniczo-ekologicznego, praca w grupie, wkład pracy ucznia, rozwiązywanie problemów SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCEN CZĄSTKOWYCH 1. OCENA CELUJĄCA - otrzymuje ją uczeń, który opanował wiedzę i umiejętności określone w podstawie programowej, potrafi rozwiązywać problemy nietypowe, jest twórczy, rozwija swoje uzdolnienia, wykorzystuje wiedzę z pokrewnych przedmiotów; potrafi samodzielnie formułować pytania i rozwiązywać problemy, samodzielnie potrafi korzystać z różnych źródeł informacji oraz biegle posługuje się zdobytą wiedzą w praktyce, osiąga sukcesy w konkursach przyrodniczych 2. OCENA BARDZO DOBRA - otrzymuje ją uczeń, który w sposób zadowalający opanował wiedzę i umiejętności z danego działu oraz sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w praktyce, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne o dużym stopniu trudności, umie zastosować posiadana wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach, wykazuje dużą samodzielność i potrafi bez pomocy nauczyciela korzystać z różnych źródeł informacji, potrafi zaplanować i zorganizować swoją pracę; łączy wiedzę z różnych przedmiotów; chętnie podejmuje się prac dodatkowych; 3. OCENA DOBRA - otrzymuje ją uczeń poprawnie i samodzielnie rozwiązuje typowe zadania teoretyczne i praktyczne i dzięki swoim wiadomościom rozumie większość materiału i dobrze wykorzystuje swoje wiadomości do rozwiązywania nowych problemów, pod kierunkiem nauczyciela rozwiązuje zadania nietypowe, potrafi korzystać ze źródeł informacji pod kierunkiem nauczyciela. Ocenę tą otrzymuje uczeń, który w zakresie wiedzy ma niewielkie braki; inspirowany przez nauczyciela potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania o pewnym stopniu trudności; myśli przyczynowo - skutkowo; wykazuje się aktywnością na lekcjach; 4. OCENA DOSTATECZNA - otrzymuje ją uczeń, który opanował podstawowe wiadomości i umiejętności z przedmiotu, określone w podstawie programowej, jest w stanie robić dalsze postępy i rozwiązywać zadania teoretyczne i praktyczne o średnim stopniu trudności, potrafi korzystać z różnych źródeł informacji pod kierunkiem nauczyciela. Ocenę tą otrzymuje uczeń, którego wiedza jest wyrywkowa i fragmentaryczna; przy pomocy nauczyciela jest w stanie zrozumieć najważniejsze zagadnienia; nie potrafi samodzielnie łączyć wydarzeń i zjawisk w logiczne ciągi; podejmuje próby wykonania zadania; jego aktywność na lekcjach jest sporadyczna; 5. OCENA DOPUSZCZAJĄCA - otrzymuje ją uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności niezbędne do dalszej nauki, ujęte w podstawie programowej, ocenę tą otrzymuje uczeń, który ma duże braki w wiedzy. Jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje chęci do współpracy i odpowiednio motywowany jest w stanie przy pomocy nauczyciela wykonać proste polecenia. 4
Opanował w praktyce konieczne umiejętności; potrafi rozwiązywać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim stopniu trudności, często z pomocą nauczyciela. 6. OCENA NIEDOSTATECZNA - otrzymuje ją uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności z przedmiotu, nie potrafi rozwiązywać zadań teoretycznych i praktycznych o niewielkim stopniu trudności, nawet przy pomocy nauczyciela, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy. Nie rozumie prostych poleceń. Nie wyraża chęci poprawy oceny niedostatecznej cząstkowej np. odpowiedzi ustnej, czy oceny niedostatecznej z testu, sprawdzianu. Nie potrafi korzystać ze źródeł informacji, nawet z pomocą nauczyciela. WYMAGANIA PROGRAMOWE DLA POSZCZEGÓLNYCH KLAS Przyroda: klasa czwarta Uczeń wymienia czynniki pozytywnie i negatywnie wpływające na jego samopoczucie w szkole oraz w domu i proponuje sposoby eliminowania czynników negatywnych; wyjaśnia znaczenie odpoczynku (w tym snu), odżywiania się i aktywności ruchowej w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu; wymienia zasady prawidłowego uczenia się i stosuje je w życiu; opisuje prawidłowo urządzone miejsce do nauki ucznia szkoły podstawowej; uzasadnia potrzebę planowania zajęć w ciągu dnia i tygodnia; prawidłowo planuje i realizuje swój rozkład zajęć w ciągu dnia; nazywa zmysły człowieka i wyjaśnia ich rolę w poznawaniu przyrody, stosuje zasady bezpieczeństwa podczas obserwacji przyrodniczych; podaje przykłady przyrządów ułatwiających obserwację przyrody (lupa, mikroskop, lornetka), opisuje ich zastosowanie, posługuje się nimi podczas prowadzonych obserwacji; podaje przykłady roślin i zwierząt hodowanych przez człowieka, w tym w pracowni przyrodniczej, i wymienia podstawowe zasady opieki nad nimi; rozpoznaje i nazywa niektóre rośliny (w tym doniczkowe) zawierające substancje trujące lub szkodliwe dla człowieka i podaje zasady postępowania z nimi. wyznacza kierunki na widnokręgu za pomocą kompasu, gnomonu; obserwuje widomą wędrówkę Słońca w ciągu doby, miejsca wschodu, górowania i zachodu Słońca, w zależności od pory roku, wskazuje zależność między wysokością Słońca a długością cienia; orientuje plan, mapę w terenie, posługuje się legendą; obserwuje wszystkie fazy rozwoju rośliny, dokumentuje obserwacje; obserwuje i nazywa zjawiska atmosferyczne zachodzące w Polsce;) obserwuje i rozróżnia stany skupienia wody, bada doświadczalnie zjawiska: parowania, skraplania, topnienia i zamarzania (krzepnięcia) wody; wykonuje i opisuje proste doświadczenia wykazujące istnienie powietrza i ciśnienia atmosferycznego; buduje, na podstawie instrukcji, prosty wiatromierz i wykorzystuje go w prowadzeniu obserwacji; ) wymienia nazwy składników pogody (temperatura powietrza, opady i ciśnienie atmosferyczne, kierunek i siła wiatru) oraz przyrządów służących do ich pomiaru, podaje jednostki pomiaru temperatury i opadów stosowane w meteorologii; ) obserwuje pogodę, mierzy temperaturę powietrza oraz określa kierunek i siłę wiatru, rodzaje opadów i osadów, stopień zachmurzenia nieba, prowadzi kalendarz pogody; opisuje i porównuje cechy pogody w różnych porach roku, dostrzega zależność między wysokością Słońca, długością dnia a temperaturą powietrza w ciągu roku obserwuje i nazywa typowe organizmy lasu, łąki, pola uprawnego; ) przedstawia proste zależności pokarmowe zachodzące między organizmami lądowymi, posługując się modelem lub schematem; rozpoznaje i nazywa warstwy lasu, charakteryzuje panujące w nich warunki abiotyczne; obserwuje zjawiska zachodzące w cieku wodnym, określa kierunek i szacuje prędkość przepływu wody, rozróżnia prawy i lewy brzeg; rozróżnia i opisuje rodzaje wód powierzchniowych; wymienia i charakteryzuje czynniki warunkujące życie w wodzie, obserwuje i nazywa typowe rośliny i zwierzęta żyjące w jeziorze lub rzece, opisuje przystosowania ich budowy zewnętrznej i czynności życiowych do środowiska życia; przedstawia proste zależności pokarmowe występujące w środowisku wodnym, 5
posługując się modelem lub schematem; rozpoznaje i nazywa skały typowe dla miejsca zamieszkania: piasek, glina i inne charakterystyczne dla okolicy; opisuje glebę, jako zbiór składników nieożywionych i ożywionych, wyjaśnia znaczenie organizmów glebowych i próchnicy w odniesieniu do żyzności gleby. ) podaje nazwy układów narządów budujących organizm człowieka: układ kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy, wskazuje na planszy główne narządy tych układów: układ kostny elementy układu: czaszka, kręgosłup, klatka piersiowa, kończyny górne, kończyny dolne, układ oddechowy jama nosowa, krtań, tchawica, oskrzela, płuca, układ pokarmowy jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, odbytnica, układ krwionośny serce, naczynia krwionośne: żyły i tętnice, układ rozrodczy żeński jajniki, jajowody, macica, pochwa i układ rozrodczy męski jądra, nasieniowody, prącie; wymienia podstawowe funkcje poznanych układów człowieka; ) rozpoznaje i nazywa, na podstawie opisu, fotografii lub rysunku, etapy rozwoju człowieka (zarodkowy i płodowy, okres noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, przedszkolny, szkolny, wieku dorosłego, starości); opisuje zmiany zachodzące w organizmach podczas dojrzewania płciowego; opisuje rolę zmysłów w odbieraniu wrażeń ze środowiska zewnętrznego; podaje przykłady negatywnego wpływu wybranych gatunków zwierząt, roślin, grzybów, bakterii i wirusów na zdrowie człowieka, wymienia zachowania zapobiegające chorobom przenoszonym i wywoływanym przez nie wymienia zasady postępowania z produktami spożywczymi od momentu zakupu do spożycia (termin przydatności, przechowywanie, przygotowywanie posiłków); wymienia zasady prawidłowego odżywiania się i stosuje je; podaje i stosuje zasady dbałości o własne ciało (higiena skóry, włosów, zębów, paznokci oraz odzieży);charakteryzuje podstawowe zasady ochrony narządów wzroku i słuchu; wyjaśnia znaczenie ruchu i ćwiczeń fizycznych w utrzymaniu zdrowia; podaje przykłady właściwego spędzania wolnego czasu, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa w czasie gier i zabaw ruchowych oraz poruszania się po drodze; opisuje zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach (stłuczenia, zwichnięcia, skaleczenia, złamania, ukąszenia, użądlenia), potrafi wezwać pomoc w różnych sytuacjach; podaje przykłady zachowań i sytuacji, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu człowieka (np. niewybuchy i niewypały, pożar, wypadek drogowy, jazda na łyżwach lub kąpiel w niedozwolonych miejscach); wyjaśnia znaczenie symboli umieszczonych np. na opakowaniach środków czystości i korzysta z produktów zgodnie z ich przeznaczeniem; wymienia podstawowe zasady bezpiecznego zachowania się w domu, w tym posługiwania się urządzeniami elektrycznymi, korzystania z gazu, wody; wyjaśnia negatywny wpływ alkoholu, nikotyny i substancji psychoaktywnych na zdrowie człowieka, podaje propozycje asertywnych zachowań w przypadku presji otoczenia; wymienia zasady zdrowego stylu życia i uzasadnia konieczność ich stosowania. Przyroda: klasa piąta Wymagania programowe identyfikuje na planie i mapie topograficznej miejsce obserwacji i obiekty w najbliższym otoczeniu, określa wzajemne położenie obiektów na planie, mapie topograficznej i w terenie; posługuje się podziałką liniową do określania odległości, porównuje odległość na mapie z odległością rzeczywistą w terenie; wykonuje pomiary np. taśmą mierniczą, szacuje odległości i wysokości w terenie; rozróżnia w terenie i na modelu formy wypukłe i wklęsłe, wskazuje takie formy na mapie poziomicowej. ) posługuje się pojęciem drobina jako najmniejszym elementem budującym materię, prezentuje za pomocą modelu drobinowego trzy stany skupienia ciał (substancji); opisuje skład materii jako zbiór różnego rodzaju drobin tworzących różne substancje i ich mieszaniny; prezentuje na modelu drobinowym właściwości ciał stałych, cieczy i gazów (kształt i ściśliwość); podaje przykłady ruchu drobin w gazach i cieczach (dyfuzja) oraz przedstawia te zjawiska na modelu lub schematycznym rysunku; obserwuje proste doświadczenia wykazujące rozszerzalność cieplną ciał stałych oraz przeprowadza, na podstawie instrukcji, doświadczenia wykazujące rozszerzalność cieplną gazów i 6
cieczy; podaje przykłady występowania i wykorzystania rozszerzalności cieplnej ciał w życiu codziennym, wyjaśnia zasadę działania termometru cieczowego; wymienia znane właściwości substancji (woda, cukier, sól kuchenna) i ich mieszanin (ocet, sok cytrynowy) występujących w jego otoczeniu; porównuje masy ciał o tej samej objętości, lecz wykonanych z różnych substancji; identyfikuje, na podstawie doświadczenia, ciała (substancje) dobrze i słabo przewodzące ciepło; podaje przykłady przedmiotów wykonanych z substancji kruchych, sprężystych i plastycznych; podaje przykłady zastosowania różnych substancji w przedmiotach codziennego użytku, odwołując się do właściwości tych substancji; bada wpływ czynników takich jak: woda, powietrze, temperatura, gleba na przedmioty zbudowane z różnych substancji; wykazuje doświadczalnie wpływ różnych substancji i ich mieszanin (np. soli kuchennej, octu, detergentów) na wzrost i rozwój roślin, dokumentuje i prezentuje wyniki doświadczenia; uzasadnia potrzebę segregacji odpadów, wskazując na możliwość ich ponownego przetwarzania (powołując się na właściwości substancji).) rozpoznaje na mapie hipsometrycznej niziny, wyżyny i góry; charakteryzuje wybrane krajobrazy Polski: gór wysokich, wyżyny wapiennej, nizinny, pojezierny, nadmorski, wielkomiejski, przemysłowy, rolniczy oraz wskazuje je na mapie; podaje przykłady zależności między cechami krajobrazu a formami działalności człowieka; wymienia formy ochrony przyrody stosowane w Polsce, wskazuje na mapie parki narodowe, podaje przykłady rezerwatów przyrody, pomników przyrody i gatunków objętych ochroną, występujących w najbliższej okolicy; wymienia najważniejsze walory turystyczne największych miast Polski, ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy, Krakowa, Gdańska; lokalizuje na mapie Europy Polskę oraz państwa sąsiadujące z Polską i ich stolice; opisuje krajobrazy wybranych obszarów Europy (śródziemnomorski, alpejski), rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie. PRZYRODA : klasa szósta - Wymagania programowe Uczeń opisuje kształt Ziemi z wykorzystaniem jej modelu globusa; wymienia nazwy planet Układu Słonecznego i porządkuje je według odległości od Słońca; wyjaśnia założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika; bada doświadczalnie prostoliniowe rozchodzenie się światła i jego konsekwencje, np. camera obscura, cień; bada zjawisko odbicia światła: od zwierciadeł, powierzchni rozpraszających, elementów odblaskowych; podaje przykłady stosowania elementów odblaskowych dla bezpieczeństwa;) prezentuje za pomocą modelu ruch obiegowy i obrotowy Ziemi; odnajduje zależność między ruchem obrotowym Ziemi a zmianą dnia i nocy; wykazuje zależność między ruchem obiegowym Ziemi a zmianami pór roku, wskazuje na globusie: bieguny, równik, południk zerowy i 180, półkule, kierunki główne oraz lokalizuje kontynenty, oceany i określa ich położenie względem równika i południka zerowego; wskazuje na mapie świata: kontynenty, oceany, równik, południk zerowy i 180, bieguny; charakteryzuje wybrane organizmy oceanu, opisując ich przystosowania w budowie zewnętrznej do życia na różnej głębokości; opisuje przebieg największych wypraw odkrywczych, w szczególności Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana, charakteryzuje warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych organizmów w następujących krajobrazach strefowych: lasu równikowego wilgotnego, sawanny, pustyni gorącej, stepu, tajgi, tundry, pustyni lodowej; opisuje krajobrazy świata, w szczególności: lasu równikowego wilgotnego, sawanny, pustyni gorącej, stepu, tajgi, tundry, pustyni lodowej, rozpoznaje je na ilustracji oraz lokalizuje na mapie; rozpoznaje i nazywa organizmy roślinne i zwierzęce typowe dla poznanych krajobrazów; podaje przykłady współzależności między składnikami krajobrazu, zwłaszcza między klimatem (temperatura powietrza, opady atmosferyczne) a rozmieszczeniem roślin i zwierząt, podaje przykłady przemian odwracalnych: topnienie, krzepnięcie i nieodwracalnych: ścinanie białka, korozja; ) odróżnia pojęcia: rozpuszczanie i topnienie, podaje przykłady tych zjawisk z życia codziennego; bada doświadczalnie czynniki wpływające na rozpuszczanie substancji: temperatura, mieszanie; podaje i bada doświadczalnie czynniki wywołujące topnienie i krzepnięcie (temperatura) oraz parowanie i skraplanie (temperatura, ruch powietrza, rodzaj cieczy, wielkość powierzchni), odróżnia mieszaniny 7
jednorodne od niejednorodnych, podaje przykłady takich mieszanin z życia codziennego; proponuje sposoby rozdzielania mieszanin jednorodnych i niejednorodnych (filtrowanie, odparowanie, przesiewanie). opisuje różne rodzaje ruchu; interpretuje prędkość jako drogę przebytą w jednostce czasu, wyznacza doświadczalnie prędkość swojego ruchu, np. marszu lub biegu; bada doświadczalnie siłę tarcia i oporu powietrza oraz wody, określa czynniki, od których te siły zależą, podaje przykłady zmniejszania i zwiększania siły tarcia i oporu w przyrodzie i przez człowieka oraz ich wykorzystanie w życiu codziennym, podaje przykłady zjawisk elektrycznych w przyrodzie (np. wyładowania atmosferyczne, elektryzowanie się włosów podczas czesania), demonstruje elektryzowanie się ciał i ich oddziaływania na przedmioty wykonane z różnych substancji; wymienia źródła prądu elektrycznego i dobiera je do odbiorników, uwzględniając napięcie elektryczne; opisuje skutki przepływu prądu w domowych urządzeniach elektrycznych, opisuje i stosuje zasady bezpiecznego obchodzenia się z urządzeniami elektrycznymi; buduje prosty obwód elektryczny i wykorzystuje go do sprawdzania przewodzenia prądu elektrycznego przez różne ciała (substancje); uzasadnia potrzebę i podaje sposoby oszczędzania energii elektrycznej; bada i opisuje właściwości magnesów oraz ich wzajemne oddziaływanie, a także oddziaływanie na różne substancje; buduje prosty kompas i wyjaśnia zasadę jego działania, wymienia czynniki zakłócające prawidłowe działanie kompasu, bada właściwości ogniskujące lupy, powstawanie obrazu widzianego przez lupę i podaje przykłady zastosowania lupy; wskazuje rodzaje źródeł dźwięku, bada doświadczalnie zależność powstającego dźwięku od np. naprężenia i długości struny; ) bada rozchodzenie się dźwięków w powietrzu i ciałach stałych; porównuje prędkości rozchodzenia się dźwięku i światła na podstawie obserwacji zjawisk przyrodniczych, doświadczeń lub pokazów. Uczeń zachowuje się w środowisku zgodnie z obowiązującymi zasadami; działa na rzecz ochrony przyrody i dorobku kulturowego społeczności DOSTOSOWANIE wymagań edukacyjnych do możliwości uczniów ze specjalnymi potrzebami. 1. Uczniowie posiadający opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się oraz uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego są oceniani z uwzględnieniem zaleceń poradni. 2. Nauczyciel dostosowuje wymagania edukacyjne do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia posiadającego opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej o specyficznych trudnościach w uczeniu się. 3. W stosunku do wszystkich uczniów posiadających dysfunkcję zastosowane zostaną zasady wzmacniania poczucia własnej wartości, bezpieczeństwa, motywowania do pracy i doceniania małych sukcesów. 8