Ocena dobra Uczeń: OCENA ŚRÓDROCZNA. omawia różnice między mapą a planem

Transkrypt

1 DZIAŁ 1. Mapa i jej skala Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z przyrody w klasie V Program Na tropach przyrody OCENA ŚRÓDROCZNA posługuje się legendą planu i mapy orientowanie mapy wskazuje na planie i mapie topograficznej miejsce obserwacji wyjaśnia, do czego służy podziałka liniowa porównuje odległość na mapie z odległością rzeczywistą w terenie wykonuje w terenie i w klasie pomiary odległości i wysokości za pomocą taśmy mierniczej odróżnia plan od mapy według instrukcji nauczyciela orientuje w terenie mapę/plan identyfikuje na mapie/planie obiekty widoczne z miejsca obserwacji samodzielnie posługuje się podziałką liniową oraz cyrklem, linijką lub paskiem papieru do określania odległości wzdłuż linii prostej wymienia trzy sposoby przedstawiania skali mapy mierzy odległość własnymi krokami omawia różnice między mapą a planem orientowanie mapy/planu w terenie za pomocą kompasu i samodzielnie orientuje mapę w terenie określa wzajemne położenie obiektów na planie, mapie topograficznej i w terenie mierzy odległość na planie/mapie wzdłuż linii łamanej wymienia sposoby szacowania odległości i wysokości projektuje legendę do narysowanego samodzielnie planu lub mapy wyjaśnia, jak można zorientować mapę/plan za pomocą obiektów w terenie samodzielnie orientuje mapę za pomocą obiektów w terenie mierzy odległości na planie/mapie za pomocą nitki wzdłuż linii krzywej porównuje plany i mapy wykonane w różnych skalach (mała, duża) wskazuje w terenie obiekty pomocne w szacowaniu odległości biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów praktycznych i teoretycznych proponując rozwiązania nietypowe pogłębia swoją wiedzę z dodatkowych źródeł i prezentuje je na lekcji bierze udział w konkursach przyrodniczych osiągając sukcesy uzyskuje oceny celujące ze sprawdzianów pisemnych szacuje odległość i wysokość w terenie

2 DZIAŁ 3 i 4 Krajobrazy polskich nizin Krajobrazy wyżyn i gór Polski DZIAŁ 2. Poznajemy różne mapy rozróżnia w terenie i na modelu formy wypukłe i wklęsłe krajobrazu wyjaśnia znaczenie pojęcia mapa hipsometryczna i znaczenie kolorów na skali barw mapy hipsometrycznej wskazuje formy wklęsłe i wypukłe na mapie poziomicowej hipsometrycznej niziny, wyżyny i góry rozpoznaje na mapie poziomicowej nachylenie terenu, poziomicowej miejsca leżące najwyżej i najniżej odczytuje z mapy poziomicowej informacje o wznoszeniu się lub obniżaniu się terenu porównuje mapę poziomicową z mapą hipsometryczną odczytuje znaki graficzne znajdujące się w legendach wybranych map wyjaśnia, jak powstaje mapa hipsometryczna wymienia formy ochrony przyrody w Polsce parków narodowych Polski w podręczniku wybrany park narodowy i podaje jego nazwę określa kierunek nurtu rzeki oraz prawy i lewy brzeg posługując się schematycznym rysunkiem zamieszczonym w podręczniku, opisuje elementy doliny rzecznej rozróżnia rodzaje wód powierzchniowych wymienia krajobrazy Polski podaje przykłady zależności miedzy cechami krajobrazu a formami działalności ochrona przyrody w parkach narodowych podaje przykłady rezerwatów przyrody, pomników przyrody i gatunków chronionych występujących w okolicy obserwuje zjawiska zachodzące w cieku wodnym rozpoznaje na ilustracjach bieg rzeki: górny, środkowy i dolny wymienia czynniki warunkujące życie w wodzie wymienia czynniki decydujące o warunkach życia w morzu (falowanie, ilość światła, temperatura) wymienia walory turystyczne największych miast Polski ochrona przyrody w parkach krajobrazowych podaje co najmniej 2 przykłady parków krajobrazowych porównuje warunki życia w górnym, środkowym i dolnym biegu rzeki charakteryzuje organizmy żyjące w poszczególnych odcinkach rzeki opisuje rodzaje wód powierzchniowych wybrane krajobrazy Polski: gór wysokich, wyżyny wapiennej, nizinny, pojezierny, nadmorski, wielkomiejski, przemysłowy, rolniczy podaje przykłady zachowań i sytuacji, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu (np. niewybuchy i niewypały, pożar, wypadek drogowy, jazda na łyżwach) porównuje ze sobą park narodowy, krajobrazowy i rezerwat przyrody hipsometrycznej Polski położenie parków narodowych i podaje ich nazwy szacuje prędkość przepływu wody w rzece charakteryzuje czynniki warunkujące życie w wodzie charakteryzuje wybrane krajobrazy Polski i wskazuje je na mapie

3 DZIAŁ 5 i 6. Ciało Kobieta, mężczyzna, dziecko OCENA ROCZNA podaje nazwy układów narządów budujących organizm : układ kostny, oddechowy, pokarmowy, krwionośny, rozrodczy najważniejsze elementy układów budujących ciało nazywa zmysły podaje i stosuje zasady dbałości o własne ciało (higiena skóry, włosów, zębów, paznokci oraz odzieży) wyjaśnia, z czego jest zbudowany szkielet wyjaśnia znaczenie odpoczynku (w tym snu) w prawidłowym pokarmowego (jama ustna, przełyk, żołądek, jelito cienkie, jelito grube, odbyt) wskazuje i podaje nazwy podstawowych narządów układu oddechowego (jama nosowa, gardło, krtań, tchawica, oskrzela, płuca) wyjaśnia rolę, jaką w organizmie pełnią poszczególne układy wyjaśnia rolę zmysłów w odbieraniu wrażeń ze środowiska zewnętrznego wyjaśnia rolę, jaką w organizmie pełni szkielet wyjaśnia znaczenie odżywiania się w prawidłowym wymienia podstawowe funkcje narządów układu pokarmowego wymienia zasady prawidłowego odżywiania wskazuje na swoim ciele oddechowego wymienia zasadnicze funkcje układu oddechowego podaje przykłady negatywnego wpływu alkoholu, nikotyny i substancji psychoaktywnych na zdrowie wymienia funkcje poszczególnych elementów budujących układy ciała wymienia podstawowe funkcje poznanych układów wyjaśnia znaczenie aktywności ruchowej w prawidłowym wyjaśnia powody dostarczania organizmowi pożywienia (energia, materiał budulcowy) omawia drogę tlenu i dwutlenku węgla w organizmie wyjaśnia jak za pomocą lusterka sprawdzić czy osoba ranna lub nieprzytomna oddycha odmowy w przypadku otrzymania propozycji palenia papierosów, picia alkoholu i przyjmowania narkotyków wyjaśnia, skąd krew zabiera i dokąd zanosi: tlen, dwutlenek węgla, substancje pokarmowe wyjaśnia zależność między pracą mięśni i stawów a ruchami wykonywanymi przez wyjaśnia, dlaczego do prawidłowego rozwoju mięśni, stawów i kości niezbędna jest aktywność fizyczna opisuje zasady udzielania pierwszej pomocy w niektórych urazach (stłuczenia, zwichnięcia, skaleczenia, złamania, ukąszenia, użądlenia), potrafi wezwać pomoc w różnych sytuacjach przewiduje skutki niedostarczania organizmowi pokarmu wyjaśnia rolę tlenu w uzyskiwaniu energii przez organizm czynnikiem niezbędnym do spalania jest tlen, identyfikuje produkty spalania i oddychania: dwutlenek węgla, para wodna oraz podaje ich nazwy podaje propozycje asertywnych zachowań w przypadku presji otoczenia biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów praktycznych i teoretycznych proponując rozwiązania nietypowe pogłębia swoją wiedzę z dodatkowych źródeł i prezentuje je na lekcji bierze udział w konkursach przyrodniczych osiągając sukcesy uzyskuje oceny celujące ze sprawdzianów pisemnych

4 DZIAŁ 7 Światło i dźwięk DZIAŁ 5. i 6 Ciało Kobieta, mężczyzna, dziecko wymienia zasady zdrowego stylu życia i uzasadnia konieczność ich stosowania krwionośnego (serce, naczynia krwionośne: żyły i tętnice) wymienia różnice w budowie ciała kobiety i mężczyzny wymienia kolejno etapy rozwoju rozróżnia etapy rozwoju na podstawie opisu i fotografii wymienia zmiany zachodzące w organizmie podczas dojrzewania stosowania zasad zdrowego stylu życia wymienia podstawowe funkcje poznanych narządów układu krwionośnego wymienia żeńskie i męskie narządy rozrodcze wskazuje różnice między wzrostem a rozwojem organizmu omawia zmiany zachodzące w organizmie na dwóch wybranych etapach rozwoju opisuje fizyczne oznaki dojrzewania płciowego charakteryzuje podstawowe zasady ochrony narządów wzroku i słuchu wymienia podstawowe funkcje narządów rozrodczych żeńskich i męskich porównuje funkcjonowanie organizmu na poszczególnych etapach rozwoju podaje okres, w jakim przebiega dojrzewanie wyjaśnia, w jaki sposób działa serce wyjaśnia, dlaczego organizm kobiety jest zdolny do rozmnażania tylko raz w miesiącu, a mężczyzny praktycznie zawsze opisuje, co się dzieje z komórką jajową po zapłodnieniu posługując się przykładami (innymi niż w podręczniku), wykazuje, że ludzie rozwijają się w różnym tempie charakteryzuje zmiany w zachowaniu związane z dojrzewaniem wykonuje (według instrukcji) doświadczenie badające odbicie światła od różnych przedmiotów (lustro, kartka białego papieru, światełko odblaskowe podaje przykłady stosowania elementów odblaskowych wyjaśnia, do czego służy lupa i wskazuje soczewkę, jako główny element lupy podaje co najmniej 4 przykłady dźwięków w otoczeniu bada rozchodzenie się dźwięków w powietrzu i ciałach stałych bada doświadczalnie prostoliniowe rozchodzenie się światła opisuje przebieg doświadczenia badającego, jak powstaje cień soczewka lupy może powiększać, pomniejszać lub odwracać obraz wskazuje w otoczeniu różne źródła dźwięków podaje prędkość dźwięku w powietrzu opisuje konsekwencje prostoliniowego rozchodzenia się światła wyjaśnia, dlaczego nie widzimy w ciemności za pomocą lupy można uzyskać na kartce obraz odległego przedmiotu wyjaśnia mechanizm powstawania dźwięku w ciele porównuje prędkości rozchodzenia się dźwięku i światła na podstawie obserwacji zjawisk przyrodniczych wyjaśnia mechanizm widzenia przedmiotów w księżycową noc podaje przykłady wykorzystania liniowego rozchodzenia się światła w życiu codziennym wykazuje związek między odległością soczewki od oglądanego obiektu a powstającym obrazem omawia różnice prędkości rozchodzenia się dźwięku w różnych substancjach

5 DZIAŁ 8 Substancje wokół nas podaje przykłady ]substancji z najbliższego otoczenia i omawia ich właściwości podaje po 1 przykładzie ciała stałego sprężystego, plastycznego, kruchego wykonuje (według instrukcji w podręczniku) doświadczenie wykazujące zmiany objętości cieczy w zależności od temperatury prawidłowo posługuje się termometrem cieczowym wykonuje doświadczenie badające wpływ wody i gleby na różne substancje wymienia rodzaje przemian substancji: odwracalne i nieodwracalne wyjaśnia, do czego służą symbole umieszczane na opakowaniach substancji niebezpiecznych rozpoznaje na ilustracji i opisuje znaczenie symboli: środek trujący, środek żrący omawia podstawowe właściwości substancji, takich jak: cukier, mleko, papier, olej, sól, drewno, metal, guma, szkło na podstawie doświadczenia omawia sprężystość, plastyczność i kruchość badanych substancji bada doświadczalnie zależność między zmianami temperatury a objętością gazu omawia zasadę działania termometru cieczowego podaje co najmniej 5 przykładów odpadów wytwarzanych w domach, które powinny być sortowane wymienia przykłady przemian nieodwracalnych i odwracalnych wyjaśnia znaczenie symboli umieszczonych na opakowaniach wybranych substancji niebezpiecznych przykłady zastosowania różnych substancji w przedmiotach codziennego użytku, odwołując się do właściwości substancji wyjaśnia, co to znaczy, że ciało jest sprężyste, plastyczne, kruche określa, co to jest rozszerzalność cieplna substancji (gazów, cieczy, ciał stałych wyjaśnia, jakie odpady mogą być przetwarzane na kompost wyjaśnia, jakie odpady mogą być przetwarzane na kompost wyjaśnia istotę przemian odwracalnych i nieodwracalnych wyjaśnia, dlaczego należy chronić oczy, usta, nos i dłonie w czasie kontaktu ze środkami czystości wykazuje zależność między właściwościami substancji a ich zastosowaniem w życiu codziennym podaje przykłady ciał stałych, których właściwości są różne w zależności od warunków w jakich się znajdują podaje przykład pozytywnego i negatywnego wpływu rozszerzalności cieplnej substancji na życie ludzi sortowania odpadów podaje przykład przemiany nieodwracalnej (inny niż w podręczniku) podaje przykłady wypadków z substancjami szkodliwymi, przy których jest niezbędna pomoc lekarska Wymagania zostały opracowane w oparciu o nową podstawę programową obowiązującą od 2012 r. Anna Dziwisz-Kowalczyk