Transport publiczny Znaczenie transportu rowerowego Dr inŝ. Marcin Kiciński Marcin.Kicinski@put.poznan.pl Agenda 1. Wprowadzenie 2. Transport rowerowy (Holandia, Włochy) 3. Idealny system rowerowy w mieście 4. Transport rowerowy w Polsce 4 1
Wprowadzenie Dlaczego nie rower? 5 Wprowadzenie Dlaczego rower w mieście? 6 2
Wprowadzenie Dlaczego rower w mieście? 7 Wprowadzenie Żródło: prezentacja M. Beim, 2013 8 3
Wprowadzenie Korzyści społeczności lokalnej ekonomiczne (przykładowo: zmniejszenie wydatków na samochód w budŝetach gospodarstw domowych, zmniejszenie liczby godzin pracy straconych w korkach, zmniejszenie wydatków na ochronę zdrowia dzięki efektom regularnego uprawiania ćwiczeń); polityczne (przykładowo: zmniejszenie uzaleŝnienia energetycznego, oszczędność nieodnawialnych bogactw naturalnych); społeczne (przykładowo: demokratyzacja sposobów przemieszczania się, większa autonomia i dostępność całej infrastruktury dla dzieci, młodzieŝy i dla seniorów) ekologiczne - przy rozróŝnieniu między krótkoterminowymi efektami lokalnymi (pojęcie ochrony środowiska) i długoterminowymi efektami trudnymi do zlokalizowania (pojęcie równowagi ekologicznej). 10 4
Wprowadzenie 11 Wprowadzenie Korzyści dla miast: bezpośrednie zmniejszenie utrudnień ruchu przez ograniczenie liczby poruszających się samochodów; pośrednie zmniejszenie utrudnień ruchu przez zwiększenie atrakcyjności komunikacji publicznej dla kierowców jeŝdŝących na trasach "tam i z powrotem" dzięki połączeniu komunikacji publicznej i roweru oszczędność przestrzeni (jezdnia i parkowanie), a więc zmniejszenie inwestycji w drogi miejskie i moŝliwość inwestycji publicznych zwiększających atrakcyjność centrum (mieszkania i handel, kultura i rekreacja); zmniejszenie kosztów inwestycji przez przedsiębiorstwa (parkingi) i władze publiczne (parkingi, nowa infrastruktura) ; ogólna poprawa jakości Ŝycia w mieście (zanieczyszczenie powietrza, hałas, miejsca publiczne, bezpieczeństwo dzieci); większa atrakcyjność mieszkaniowa, szczególnie w zakresie mieszkań rodzinnych; mniejsze zniszczenie zabytków historycznych, mniejsze koszty utrzymania (przykładowo, rzadsza konserwacja). 12 5
Wprowadzenie 13 Wprowadzenie 14 6
Wprowadzenie 15 Wprowadzenie Dzięki większej dostępności, rower moŝe przyczynić się do uatrakcyjnienia transportu publicznego. Bazując na stałej długości czasu przemieszczania się (10 min.) obliczono, Ŝe liczba klientów skłonnych do pokonania pierwszego odcinka trasy na rowerze piętnastokrotnie zwiększa strefę zasięgu przystanku transportu publicznego. 16 7
Wprowadzenie Czas zaoszczędzony przez rowerzystę 17 Wprowadzenie Jakie warunki atmosferyczne ograniczają korzystanie z roweru? 18 8
Transport rowerowy - Holandia Historia: Czasy Napoleona - budowa nowoczesnego systemu dróg; po odzyskaniu niepodległości zaniechano Budowa dróg kosztowna połoŝenie terenów (częste powodzie) Rozwój transportu kolejowego 50. lata XIX w. zwęŝenie dróg (obniŝenie kosztów utrzymania, niewykorzystane powierzchnie) 1887 r. poszerzono drogi dla ruchu rowerowego (aspekt ekonomiczny wykorzystania transportu rowerowego) 1905 r. wprowadzenie zakazu wjazdu innym pojazdom na pas rowerowy Wzrost liczby samochodów w miastach przebudowa dróg w miastach 19 Transport rowerowy - Holandia 16 mln mieszkańców 18 mln rowerów Rower najbardziej uprzywilejowany środek transportu Liczne wypoŝyczalnie rowerów Wydzielone drogi rowerowe bezkolizyjne skrzyŝowania, tunele, kładki rowerowe Amsterdam: Polityka rowerowa częścią polityki transportowej Większość mieszkańców korzysta min. 1 raz w tygodniu z roweru 450 km odseparowanych pasów i dróg rowerowych 90% ulic przyjaznych rowerzystom Szereg parkingów P&R Stojaki dla rowerów 20 9
Transport rowerowy - Holandia Sygnalizacja świetlna w Holandii zazwyczaj jest wyposaŝona w odrębne światła dla rowerów. Opracowane udogodnienia, które mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa i przepływu rowerów, obejmują: czujniki zamontowane w pewnej odległości, aby z wyprzedzeniem rejestrować zbliŝanie się rowerzystów; dwie sekwencje zielonych świateł dla rowerzystów; równoczesne zielone światła dla rowerzystów we wszystkich kierunkach (szczególnie uŝyteczne dla rowerzystów skręcających w lewo, poniewaŝ umoŝliwiają im przejazd przez skrzyŝowanie na ukos); zegary informujące rowerzystów, jak długo muszą czekać na zielone światło. 21 Transport rowerowy - Holandia http://thisbigcity.net 22 10
Transport rowerowy - Holandia 23 Transport rowerowy Holandia Podział dróg rowerowych w miastach ze względu na ich usytuowanie: Wydzielone drogi rowerowe, połoŝone poza pasem drogowym Wydzielone drogi rowerowe, połoŝone w pasie drogowym Pasy dla rowerów wyznaczone w jezdni Ulice o ruchu uspokojonym (wspólny ruch rowerowy i zmotoryzowany) Ciągi (obszary) pieszo-rowerowe wyłączone z ruchu samochodowego 24 11
Transport rowerowy Holandia 25 Transport rowerowy Holandia 26 12
Transport rowerowy Holandia 27 Transport rowerowy Holandia 28 13
Transport rowerowy Holandia Podział dróg rowerowych poza miastem ze względu na ich usytuowanie: Związane z drogą i usytuowane w jezdni: Nieoznakowane Oznakowane Związane z drogą i usytuowane poza jezdnią Niezwiązane z drogą 29 Transport rowerowy Holandia 30 14
Transport rowerowy Włochy Ferrara Ok. 133 tys. mieszkańców ok. 100 tys. Rowerów Centrum miasta zamknięte dla samochodów (otwarte dla rowerów) Liczne ograniczenia dla samochodów Preferencja dla ruchu rowerowego i pieszego na ciągach komunikacyjnych 30% udział transportu rowerowego (szkoły, praca) 2500 miejsc parkingowych dla rowerów W historycznej części wymiana bruku 31 Idealny system rowerowy w mieście Koncepcja pięciu e 1. Engineering (konstruowanie) 2. Enforcement (wdraŝanie) 3. Encouragement (zachęcanie) 4. Evaluation (ocena) 5. Education (edukacja) 32 15
Idealny system rowerowy w mieście Koncepcja pięciu e 33 Idealny system rowerowy w mieście Koncepcja pięciu e 34 16
Idealny system rowerowy w mieście Koncepcja pięciu e 35 Idealny system rowerowy w mieście 1. Połączenie wszystkich źródeł i celów podróŝy Budynki mieszkalne, szkoły, urzędy, zakłady pracy, obiekty kulturalne i sportowe, parki, kościoły Strefy zamieszkania, rejony ruchu uspokojonego, pasy rowerowe pod prąd, wydzielone drogi rowerowe, kładki i tunele rowerowe 2. DuŜa zakładana prędkość projektowa układu sieci dróg rowerowych 36 17
Idealny system rowerowy w mieście 3. Sieć tras rowerowych jest hierarchiczna i czytelna dla potencjalnego uŝytkownika Główne trasy duŝe potoki duŝe prędkości 4. Określony priorytet dla rowerzystów na skrzyŝowaniach głównych tras rowerowych z ulicami poprzecznymi ograniczanie hamowania i zatrzymywania się rowerzystów Sygnalizacja w wysokim lub absolutnym priorytetem dla głównego ruchu rowerowego MoŜliwe rozwiązania dwupoziomowe Prowadzenie ruchu rowerowego grzbietem progów spowalniających 37 Idealny system rowerowy w mieście 5. RóŜnorodność przebiegu trasy dla tej samej relacji RóŜne doświadczenie, umiejętności RóŜny poziom bezpieczeństwa RóŜny poziom trudności trasy 6. Rower codziennie przez cały rok korzystanie z roweru w kaŝdych warunkach pogodowych Opady: śnieg, deszcz Zalewanie rzeką trasy rowerowej Ograniczone pole widzenia rowerzysty 38 18
Idealny system rowerowy w mieście 7. Trasy rowerowe przystosowane dla róŝnych rowerów Rowery poziome Rowery turystyczne z sakwami Rowery z przyczepkami (np. dla dzieci) Tandemy Rowery trójkołowe 8. MoŜliwość bezpiecznego i wygodnego pozostawienia roweru RóŜny czas pozostawienia roweru Stojaki w kluczowych punktach 39 Idealny system rowerowy w mieście 9. Minimalizacja miejsc przecinania się dróg rowerowych z pasami szybkiego ruchu Np. lewoskrętów Zachowanie podstawowych kryteriów dla infrastruktury drogowej: spójności, bezpośredniości, wygody, bezpieczeństwa i atrakcyjności 40 19
Transport rowerowy w Polsce Liczba rowerów w Polsce: ok. 9 mln. (brak dokładnych statystyk) Pomiary ruchu GPR (GDDKiA co 5 lat ostatni 2010) Drogi krajowe niewielki udział ruchu rowerowego Tam gdzie ruch samochodowy jest mały wzrasta ruch rowerowy i odwrotnie 41 Transport rowerowy w Polsce 42 20