Spis treści. 4 Ocena własnego projektu STARS. 1 Wprowadzenie do projektu. 5 Jakie mogą być rezultaty Twojego projektu STARS

Raport STARS Styczeń 2016 Spis treści 1 Wprowadzenie do projektu 1.1 PARTNERZY PROJEKTU 1.2 CELE PROGRAMOWE 1.3 JAKI JEST CEL STARS? 1.4 DLACZEGO STARS? 2 Przygotowania do wdrożenia własnego projektu STARS 2.1 WDRAŻANIE METODOLOGII STARS 2.2 METODOLOGIA: SYSTEM AKREDYTACJI W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH 2.3 METODOLOGIA: PROGRAM ANGAŻOWANIA RÓWIEŚNIKÓW W SZKOŁACH PONADPODSTAWOWYCH 4 Ocena własnego projektu STARS 5 Jakie mogą być rezultaty Twojego projektu STARS 5.1 WYNIKI 5.2 KORZYŚCI STARS 5.3 EFEKTY PROJEKTU 6 Podsumowanie & główne ustalenia 7 Zewnętrzna Grupa Doradcza 3 Realizacja Projektu STARS Studia Przypadków, Wnioski & Najlepsze Praktyki 2

1 Wprowadzenie do projektu Raport STARS Wprowadzenie do projektu STARS Zrównoważona akredytacja i identyfikacja szkół w zakresie podróży to projekt współfinansowany ze środków Programu Inteligentna Energia dla Europy przyznany przez Agencję Wykonawczą ds. Małych i Średnich Przedsiębiorstw (EASME). Europejski projekt STARS zrzeszał dziewięciu partnerów wdrażających działania wokół jednego wspólnego celu: zwiększenia liczy uczniów podróżujących do i ze szkoły na rowerze, którzy wcześniej byli odwożeni samochodem. Projekt STARS dostarczył 2 programy zmian behawioralnych: Program akredytacji STARS, dzięki któremu szkoły podstawowe mogą samodzielnie decydować o poziomie zaangażowania w działania na rzecz promocji jazdy na rowerze. Program akredytacji polega na umożliwieniu szkołom podstawowym (uczniom, nauczycielom i rodzicom) zaangażowania się w jazdę na rowerze i opiera się na zasadzie uznania. Szkoły pracują na swój sukces, pnąc się w górę po szczeblach drabiny akredytacyjnej, zdobywając tzw. gwiazdy akredytacyjne - od brązowej do złotej, w zależności od ilości wykonywanych przez siebie działań promujących jazdę na rowerze oraz osiągniętej zmiany w podziale zadań przewozowych. Program angażowania rówieśników przeznaczony dla uczniów szkół ponadpodstawowych w wieku 11-19 lat. Celem programu angażowania rówieśników jest zachęcenie grup uczniów do opracowania, przeprowadzenia i monitorowania szkolnych projektów behawioralnych koncentrujących się na przekonaniu rówieśników do jazdy na rowerze i korzystania z innych zrównoważonych środków transportu, zapewniając im niezbędne do tego celu narzędzia. Program opiera się na przekonaniu, iż uczniom łatwiej będzie wpłynąć na swych rówieśników poprzez realizację ich własnych pomysłów i działań. Każda szkoła STARS wybrała do programu angażowania rówieśników grupę uczniów działających jako Młodzi Ambasadorowie STARS, którzy zachęcali swych kolegów i koleżanki z klasy do wzięcia udziału w Wyzwaniu Rowerowym oraz opracowywali i przeprowadzali inne działania na rzecz promocji jazdy na rowerze i aktywnego podróżowania. Młodzi Ambasadorowie STARS to uczniowie odpowiedzialni za przeprowadzenie kampanii i działań zachęcających swych kolegów i koleżanki z klasy do częstszej jazdy na rowerze. Wszystkie szkoły zachęcono do uczestnictwa w Wyzwaniu Rowerowym; stworzono stronę internetową, na której uczniowie mogli raportować swoje podróże rowerowe i rywalizować nie tylko ze swoimi kolegami i koleżankami z klasy, ale także z innymi szkołami ze swojego miasta, oraz miast partnerskich projektu. Miasta realizowały projekt w dwóch fazach. Dzięki temu, na podstawie zdobytej wiedzy i doświadczeń, partnerzy mogli dostosować metodologię w fazie drugiej projektu. Projekt STARS trwał od kwietnia 2013 roku do marca 2016 roku. W realizację projektu zaangażowanych było dziewięciu partnerów; byli nimi eksperci w zakresie mobilności, władze miasta oraz organizacje badawcze i sieciowe. W niniejszej publikacji przedstawione zostały rezultaty i wnioski z naszych działań, które stały się inspiracją dla innych miast i interesariuszy z dziedziny mobilności do dostarczenia ich własnych programów STARS. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony internetowej, gdzie można pobrać kompletny zestaw przewodników i narzędzi umożliwiających przygotowanie własnych udanych projektów. http://starseurope.org/index.php

Raport STARS Styczeń 2016 1.1 Partnerzy Projektu Projekt STARS był koordynowany przez Europejskie Przedsiębiorstwo Transportowe w Londynie LEPT i wspomagany przez 13 partnerów z 9 krajów. Miasta STARS: Londyn, Wielka Brytania (Hackney) Edynburg, Wielka Brytania Kraków, Polska Budapeszt, Węgry Madryt, Hiszpania Mediolan, Włochy Bruksela, Belgia Bielefeld, Niemcy Prowincja Brabancja Północna, Holandia Eksperci Techniczni: LEPT (Londyńskie Władze Dzielnicowe), Wielka Brytania Polis, Belgia Mobiel 21, Belgia DTV Consultants, Holandia GEA 21, Hiszpania 1.2 Cele programowe Ogólnym celem STARS jest wykorzystanie sprawdzonych metod zmiany behawioralnej za pomocą akredytacji i bezpośredniego zaangażowania, w celu zmiany środka transportu do i ze szkoły z samochodu na rower lub inny aktywny środek transportu. Celem STARS było stworzenie długotrwałego zestawu narzędzi oceny, który może być rozszerzony na inne miasta samorządowe w całej Europie. Cztery podstawowe cele programowe to: Przekonanie, poprzez realizację ogólnego programu STARS, do zmiany środka transportu z samochodu na rzecz jazdy na rowerze. Stworzenie ogólnoeuropejskiego programu akredytacji, dzięki któremu szkoły podstawowe mogą samodzielnie decydować o poziomie zaangażowania w działania na rzecz promocji jazdy na rowerze oraz zobowiązać się do monitorowania i oceny. Stworzenie sieci Projektów Młodych Ambasadorów STARS (YTAS), dostarczającej narzędzi zachęcających uczniów szkół ponadpodstawowych do zwiększenia kultury jazdy na rowerze wśród swoich rówieśników. Współdzielenie wiedzy pomiędzy miastami, regionami i szkołami w celu stworzenia ogólnoeuropejskiego programu mającego na celu poprawę zrównoważonej mobilności w zakresie podróżowania do szkoły. 4

Raport STARS Wprowadzenie do projektu 1.3 Jaki jest cel STARS? System akredytacji STARS i program angażowania rówieśników zachęca szkoły i grupy uczniów, aby rozważyli jazdę na rowerze lub skorzystali z innych środków zrównoważonego transportu. Oba programy STARS przyczyniają się do: Zwiększenia aktywnego podróżowania Zwiększenia świadomości na temat bezpieczeństwa w ruchu drogowym Zwiększenia bezpieczeństwa wśród społeczności Zwrócenia uwagi na wpływ poruszających się pojazdów na środowisko Zmniejszenia liczby uczniów dojeżdżających do szkoły samochodem oraz zwiększenia 1.4 Dlaczego STARS? liczby uczniów chodzących pieszo, bądź jeżdżących na rowerze Przekazania informacji uczniom oraz ich rodzicom o innych środkach transportu umożliwiających dojazd do szkoły Poprawy bezpieczeństwa i dostępności tras rowerowych do i ze szkoły Poprawy zdrowia i samopoczucia dzieci poprzez aktywność fizyczną Zwiększenia niezależności dzieci w zakresie transportu Podróże dzieci do szkoły stanowią dużą część podróży w przypadku gospodarstw domowych, dlatego też przyczyniają się do stwarzania niektórych wyzwań, jakim miasta muszą stawić czoła w zakresie natężenia ruchu drogowego i emisji. Projekt STARS zwrócił uwagę na potrzebę zmiany zachowania w odniesieniu do sposobu podróżowania do szkoły. Trzy główne motywy takiej zmiany są następujące: Podróż do szkoły odbywa się codziennie na tej samej trasie, więc jest łatwa do przewidzenia. Podróż do szkoły odbywa się zazwyczaj na krótkiej trasie, tj. mniej niż pięć kilometrów, którą można z łatwością pokonać rowerem. Długotrwała zmiana postawy w stosunku do podróżowania wymaga wczesnego zaangażowania dzieci i młodych ludzi.

Raport STARS Styczeń 2016 2 Przygotowania do wdrożenia własnego projektu STARS 2.1 Wdrażanie metodologii STARS System akredytacji i projekty Młodych Ambasadorów STARS realizowane były przez następujące strony: Młodzi Ambasadorowie STARS: Uczniowie szkół ponadpodstawowych STARS, którym powierzono odpowiedzialność za opracowanie i wdrożenie młodzieżowych działań uświadamiających skierowanych do rówieśników i szerszej społeczności. Przeprowadzali oni ankietę wśród swych szkolnych kolegów i koleżanek dotyczącą ich zachowań komunikacyjnych i poprzez regularne spotkania z Doradcami STARS opracowywali działania mające na celu zachęcenie rówieśników do wzięcia udziału w Wyzwaniu Rowerowym i ogólnie do częstszej jazdy na rowerze. Akredytacyjne Grupy Robocze STARS: Grupa robocza jest motorem projektu STARS w szkołach podstawowych. Jej członkami mogą być nauczyciele, przedstawiciele rad szkolnych, uczniowie oraz interesariusze, jednak pomiędzy wszystkimi jej członkami należy zachować równowagę. Członkowie Grupy Roboczej organizują i wdrażają działania, aby osiągnąć szkolne cele związane ze zrównoważonym zachowaniem komunikacyjnym. Opiekun STARS: Opiekunem STARS był pracownik szkoły odpowiedzialny za wspieranie Młodych Ambasadorów STARS. Zazwyczaj funkcja ta sprawowana była przez nauczyciela lub pracownika szkoły, który mógł być w stałym kontakcie z uczniami i wspierać zespoły poprzez dostarczanie im materiałów i rezerwowanie sali. Doradca STARS: Doradcą STARS był zaangażowany pracownik projektu STARS. Doradcy odpowiedzialni byli za utrzymanie regularnych kontaktów ze szkołami i zapewnienie im niezbędnych umiejętności i wskazówek na temat promowania jazdy na rowerze. 2.2 Metodologia: System Akredytacji w Szkołach Podstawowych System akredytacji koncentruje się na tym, ab zachęcić szkoły podstawowe (uczniów, nauczycieli oraz rodziców) do zaangażowania w jazdę na rowerze. System akredytacji opiera się na zasadzie uznania. Szkoły pracują na swój sukces, pnąc się w górę po szczeblach drabiny akredytacyjnej, zdobywając tzw. gwiazdy akredytacyjne - od brązowej do złotej, w zależności od ilości wykonywanych przez siebie działań promujących jazdę na rowerze oraz osiągniętej zmiany środka transportu. Europejski projekt STARS stworzył jedolite kryteria opisujące wymagania, jakie szkoły muszą spełnić, aby osiągnąć każdy z poszczególnych poziomów akredytacji. Zachęca się szkoły STARS do organizowania lekcji i działań promujących jazdę na rowerze do i ze szkoły. 1. Rekrutacja szkół: Wybór szkół jest złożonym i istotnym zadaniem. Szkoły wybrano na podstawie wielu kryteriów: Szkoły znajdujące się na terenie wymagającym poprawy w zakresie układu drogowego i miejsc publicznych Szkoły znajdujące się na terenie, na którym stwierdzono problem z natężeniem ruchu drogowego Szkoły znajdujące się na terenie posiadającym dobrą infrastrukturę wspierającą zrównoważone środki transportu Po wyznaczeniu szkół, doradcy STARS kontaktowali się z nimi, aby zainteresować nauczycieli Systemem 6

Raport STARS Przygotowania do realizacji własnego projektu STARS Akredytacji, korzyściami i wsparciem oferowanym przez lokalne władze. 2. Lokalne Warsztaty: Dla wszystkich szkół uczestniczących w programie zorganizowane zostały warsztaty, podczas których przedstawiono szczegóły projektu. Ponadto, warsztaty te były znakomitą okazją do stworzenia sieci wśród szkół, które chciałyby się podzielić swoimi doświadczeniami i najlepszymi praktykami. 3. Podpisanie Zobowiązanie: Szkoły musiały formalnie potwierdzić swoje uczestnictwo w projekcie, podpisując zobowiązanie. 4. Doradca STARS: Doradca STARS to zaangażowany pracownik projektu STARS. Doradcy odpowiedzialni byli za utrzymanie regularnych kontaktów ze szkołami i zapewnienie im niezbędnych umiejętności i wskazówek na temat promowania jazdy na rowerze. 5. Grupa Robocza STARS: Grupa robocza jest motorem projektu STARS w szkołach i odpowiada za organizację i wdrożenie działań. Grupę Roboczą STARS tworzyli nauczyciele, dyrekcja szkoły, uczniowie oraz rodzice. 6. Plan Działania: Na początku procesu Akredytacji, każda szkoła musiała określić lokalny Plan Działania. W Planie Działania STARS szkoły określiły obszary, w których już wypełniły kryteria STARS, a także planowały i raportowały swoje działania. 7. Wdrażanie Działań: Jest to faza realizacyjna, podczas której szkoły realizowały swoje działania. 8. Raport z Audytu Szkoły: Audyty są niezbędnym elementem dla: Oceny osiągnięć szkół w zakresie aktywnego podróżowania Oceny działań szkół na tle kryteriów STARS Określenia wpływu wprowadzonych działań na zmianę szkolnego podziału zadań przewozowych Ustalenia wyników uzyskanych przez szkoły oraz osiągniętego poziomu akredytacji 9. Nagroda za przyznaną akredytację: dodatkowym bodźcem do wzięcia udziału w procesie akredytacji były nagrody przyznawane szkołom i wręczane im podczas lokalnych ceremonii i wydarzeń. 10. ZŁOTA Akredytacja: celem jest, aby wszystkie szkoły uzyskały złotą akredytację. Szkoły mogą kontynuować program STARS, wykonując działania tak długo, aż uda im się osiągnąć finalny cel w postaci akredytacji na poziomie złotym. Kiedy szkoła osiągnie złoty poziom nie musi to oznaczać zakończeni udziału w projekcie, takie szkoły mogą zostać ambasadorami dla innych szkół oferując wsparcie i pomysły w zakresie dobrych praktyk.

Raport STARS Styczeń 2016 2.3 Metodologia: Program angażowania rówieśników w Szkołach Ponadpodstawowych Program angażowania rówieśników skierowany jest do uczniów szkół ponadpodstawowych (11-19 lat). Celem programu angażowania rówieśników jest umożliwienie grupom uczniów opracowania, przeprowadzenia i monitorowania szkolnych projektów behawioralnych koncentrujących się na przekonaniu rówieśników do jazdy na rowerze i innych zrównoważonych środków transportu, zapewniając im niezbędne do tego celu narzędzia. 1. Rekrutacja szkół: Doradcy STARS kontaktowali się ze szkołami, aby zainteresować nauczycieli i przedstawić im program angażowania rówieśników oraz korzyści i wsparcie oferowane przez lokalne władze. 2. Lokalne Warsztaty: Każde miasto zorganizowało lokalne warsztaty dla doradców STARS odpowiedzialnych za koordynację działań STARS oraz przedstawicieli szkół uczestniczących w projekcie (dyrektorów, nauczycieli, uczniów), a także interesariuszy (policja, lokalne władze). Podczas warsztatów przedstawione zostały szczegóły projektu, a szkoły miały możliwość zadawania pytań. 3. Podpisanie Zobowiązanie: Szkoły musiały formalnie potwierdzić swoje uczestnictwo w projekcie, podpisując zobowiązanie. 4. Mianowanie Doradcy STARS i Opiekuna STARS: Po podpisaniu zobowiązania, szkole przydzielano osobistego Doradcę STARS. Doradca STARS odpowiadał za utrzymanie regularnych kontaktów ze szkołami i zapewnienie im niezbędnych umiejętności i wskazówek na temat promowania jazdy na rowerze. 5. Grupa Młodych Ambasadorów STARS: Projekt Młodych Ambasadorów może być nową inicjatywą lub też może powstać na bazie już istniejącej w szkole grupy młodych ludzi. Doradca STARS powinien organizować sesje informacyjne we współpracy ze szkolnym Opiekunem STARS, na których uczniowie są informowani o szczegółach programu oraz przedstawiane są oczekiwania względem Młodych Ambasadorów. 6. Wskazówki, szkolenia i planowanie: Kolejnym krokiem jest udzielenie wskazówek i przeszkolenie zrekrutowanych uczniów, aby posiadali oni odpowiednie umiejętności i zasoby niezbędne do przeprowadzenia ankiety wśród swych kolegów i koleżanek z klasy na temat ich zachowań komunikacyjnych oraz zorganizowania Wyzwania Rowerowego i inne wymyślonych przez siebie kampanii. Kluczem do sukcesu programu będzie usamodzielnienie uczniów w zakresie realizacji swoich kampanii. W rezultacie, otrzymamy zbudowany, młodzieżowy program, w którym grupy uczniów planują i przeprowadzają swoje własne kampanie skierowane do rówieśników, promujące zrównoważony transport, bezpieczeństwo w ruchu drogowym i aktywne podróżowanie. Uczniom zapewniono: Szkolenie na temat przeprowadzania ankiety na temat obecnych zachowań komunikacyjnych oraz problemów w swoich szkołach Zasoby, dzięki którym uczniowie mogą działać samodzielnie, np. wzory ankiet, porady i wskazówki Przykłady pokazujące jak należy planować, rozwijać i dostarczać kampanie, w tym przykłady działań mających na celu zwiększenie świadomości z różnych europejskich państw Umiejętności w zakresie monitorowania zmiany zachowania oraz raportowania 7. Ankieta na temat Zachowań Komunikacyjnych: Używając narzędzi dla Młodych Ambasadorów STARS, Doradca STARS organizował jedno lub dwa spotkania interaktywne z Młodymi Ambasadorami STARS, mające na celu zapoznanie ich z tematem badań dotyczących zachowań komunikacyjnych. Na kolejnym spotkaniu uczniowie opracowywali ankietę, która była przeprowadzana samodzielnie. 8. Wdrażanie Działań: Jest to faza realizacyjna, podczas której uczniowie wykonują działania. 9. Wyzwanie Rowerowe: Obecna młodzież często nazywana jest pokoleniem gier. Aby przekonać uczniów szkół ponadpodstawowych do jazdy na rowerze, projekt STARS opracował grę online pod nazwą Wyzwanie Rowerowe. Wyzwanie Rowerowe to kulminacyjny punkt każdego 8

Raport STARS Przygotowania do realizacji własnego projektu STARS dorocznego Projektu Młodych Ambasadorów STARS, w ramach którego uczniowie sami wymyślają kampanie promujące jazdę na rowerze do szkoły, inne zrównoważone środki transportu oraz udział szkoły w czterotygodniowym Wyzwaniu. Dedykowana strona internetowa z elementem gamifikacji z linkiem do strony projektu www.starseurope.org jest dostępna w ośmiu językach. 10. Ocena: Młodzi Ambasadorowie STARS oceniali swój projekt z pomocą Doradcy STARS i Opiekuna STARS

Raport STARS Styczeń 2016 3 Wdrażanie Projektu STARS Studia Przypadków, Wnioski & Najlepsze Praktyki W tej części opisane zostały studia przypadków i działania wykonane przez szkoły z dziewięciu miast biorących udział w STARS. Wszystkie działania mogą być powielane przez inne szkoły i miasta, które zamierzają wdrożyć projekt STARS. Działania w Londyńskiej gminie Hackney Projekt Młodych Ambasadorów STARS: Łącznie 11 szkół ponadpodstawowych wzięło w nim udział w okresie 2 lat. Ponad 100 uczniów pełniło funkcję Młodego Ambasadora STARS w 11 różnych szkołach. Program Akredytacji: Łącznie 33 szkoły podstawowe wzięły w nim udział w okresie 2 lat nauki. Pod koniec drugiego roku 10 szkół uzyskało Złoty poziom, 6 szkół zdobyło poziom Srebrny, a 14 Brązowy. Wydarzenie Rowerowe Na zielono: Było to ogólnoszkolne wydarzenie rowerowe polegające na rozpoczęciu wyzwania rowerowego w parku Olimpijskim. Uczniowie mogli wziąć udział w wyścigach rowerowych, szkoleniach umiejętności jazdy na rowerach BMX oraz Sesjach z Rowerowym Doktorem. Szkoła dla Chłopców Tawhid Zrekrutowanych 8 Młodych Ambasadorów STARS 25-30 działań 10

Raport STARS Realizacja Projektu STARS Studia Przypadków Działania w Edynburgu Łącznie 11 szkół ponadpodstawowych zaangażowanych w okresie 3 lat. Łącznie 36 szkół podstawowych uczestniczyło w okresie 2 lat. Rowerowa Autostrada: W trakcie programu STARS Liceum Liberton było gospodarzem sesji pn.: Rowerowa Autostrada, którą mogły odwiedzić szkoły z całego Edynburga i wypróbować ekscytującą halową jazdę na rowerze. których potrafili rywalizować w wyścigach i mogli poczuć się jak na prawdziwych zawodach w kolarstwie torowym. Te ekscytujące wycieczki przyczyniły się do podtrzymywania i poprawy kultury jazdy na rowerze do szkoły wśród uczestników działania. Liceum Liberton Zrekrutowanych 8 Młodych Ambasadorów STARS 4 działania miesięcznie Uczniowie szkół ponadpodstawowych wzięli udział w dwugodzinnych sesjach treningowych, po ukończeniu Działania w Mediolanie Łącznie 12 szkół ponadpodstawowych zaangażowanych. Łącznie 20 szkół podstawowych zaangażowanych w okresie 2 lat. Urodziliśmy się, aby chodzić: Zachęcano rodziny, aby podróżowały do szkoły w bardziej zrównoważony sposób. Podczas roku szkolnego odbyły się lekcje na temat bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz umiejętności jazdy rowerem, a także zorganizowano petycję wnioskującą o interwencje mające na celu uspokojenie natężenia ruchu w okolicy. Szkoła Podstawowa Piscane Srebrna akredytacja 13 zrealizowanych działań

Raport STARS Styczeń 2016 Działania w Madrycie Łącznie 11 szkół ponadpodstawowych było zaangażowanych w okresie 2 lat, zrekrutowano 253 Młodych Ambasadorów STARS. Łącznie 24 szkoły podstawowe zaangażowały się w okresie 3 lat. Wszystkie te szkoły kontynuują projekt STARS w 2016 roku. Inicjatywa Nie jesteśmy z innej planety, ani nie jesteśmy superbohaterami : Szkoła Montserrat zaprosiła wszystkie szkoły STARS, aby przyłączyły się do obchodów dnia pm.: Nie jesteśmy z innej planety ani nie jesteśmy superbohaterami. Około 220 dzieci i 20 dorosłych zebrało się w Parku Retiro i ruszyło rowerami na ulice Madrytu. Hasło miało głosić, że jazda na rowerze w Madrycie powinna być najzwyklejszą rzeczą na świecie. Działanie przyczyniło się to do uregulowania sytuacji związanej z dojeżdżaniem do szkoły na rowerze przez uczniów i ich rodziców. Szkoła Podstawowa w Monserrat Złota akredytacja 42 zrealizowane działania Działania w Bielefeld Łącznie 11 szkół ponadpodstawowych zaangażowanych w okresie 2 lat. Łącznie 19 szkół podstawowych zaangażowanych w okresie 2 lat. Dzień Akcji Rowerowej: W dniu akcji rozłożono tor przeszkód, na którym testowano poziom umiejętności uczniów. Odbyły się kursy bezpieczeństwa, a uczniowie podjęli się obserwacji natężenia ruchu drogowego wokół szkoły. Dzięki tej akcji uczniowie nabyli praktyczne umiejętności bezpiecznej jazdy na rowerze oraz większej pewności siebie. Gesamtschule Bielefeld-Quelle Zrekrutowanych 9 Młodych Ambasadorów STARS 12

Raport STARS Realizacja Projektu STARS Studia Przypadków Działania w Krakowie Łącznie 12 szkół ponadpodstawowych było zaangażowanych w okresie 3 lat. Łącznie 20 szkół podstawowych zaangażowało się w okresie 3 lat. Wagary na dwóch kółkach: W ramach projektu STARS, Szkoła Podstawowa Nr 1 w Krakowie zorganizowała rajd rowerowy pod hasłem Wagary na dwóch kółkach. W trakcie rajdu odbył się konkurs na najlepszy kostium rowerowy. W wydarzeniu wzięło udział ponad 130 rowerzystów, w tym nauczyciele, rodzice i uczniowie, a zwycięzcy konkursu otrzymali nagrody. Szkoła Podstawowa Nr 1 w Krakowie Srebrna akredytacja 30 zrealizowanych działań Działania w Budapeszcie Łącznie 7 szkół ponadpodstawowych było zaangażowanych w okresie 2 lat oraz kolejne 2 szkoły ponadpodstawowe, które kontynuują projekt w trzecim roku. Łącznie 17 szkół podstawowych zaangażowało się w okresie 2 lat oraz kolejne 3 szkoły ponadpodstawowe, które kontynuują projekt w trzecim roku. Tor Bezpiecznej Jazdy: Instytut Nauk Transportowych KTI, partner BKK Centrum Transportowego Budapesztu, zaoferował swą pomoc użyczając szkołom STARS urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, dzięki którym szkoły mogły przeprowadzić symulację różnych sytuacji na drodze, a uczniowie wypróbować jazdę na rowerze na drodze. Działanie miało na celu przełamywanie bariery lękowej związanej z sytuacjami w ruchu drogowym. Szkoła Podstawowa Kandó Téri Srebrna akredytacja 26 zrealizowanych działań

Raport STARS Styczeń 2016 Działania w Brukseli W sumie 7 szkół ponadpodstawowych było zaangażowanych w okresie 2 lat. Dzień na Czerwonym Dywanie: Celem działania było zarejestrowanie liczby uczniów, którzy przyjechali do szkoły na rowerze i porównanie jej z liczbą z początku roku szkolnego. Czerwony dywan rozłożono na powitanie rowerzystów, którzy otrzymali nagrody w postaci gadżetów rowerowych (chorągiewki, światełka rowerowe i materiały odblaskowe). Liczba rowerzystów została zarejestrowana poprzez dodawanie pasków na plakat po prawej stronie czerwonego dywanu. W sumie 71 uczniów i nauczycieli przybyło na rowerze, to jest o 51 więcej rowerzystów niż na początku roku szkolnego. Liceum Maria-Boodshap Zrekrutowanych 7 Młodych Ambasadorów STARS 20 zrealizowanych działań Działania w Brabancji Północnej W sumie 24 szkoły ponadpodstawowe zaangażowały się w okresie 2 lat. Odblaskowy Dzień: Prowincja Brabancja Północna zorganizowała konkurs na wyznaczenie szkoły, która będzie reprezentowała prowincję na Konferencji Końcowej STARS w Brukseli. Szkoły, które chciały skorzystać z możliwości wygrania wycieczki do Brukseli musiały zaprezentować swoją koncepcję na najlepszą praktykę. Zwycięzcą została Międzynarodowa Szkoła w Eindhoven i jej działanie pod nazwą Odblaskowy Dzień. Szkoła zorganizowała konkurs plakatowy promujący znaczenie noszenia odpowiedniej odzieży do jazdy na rowerze oraz chodzenia pieszo po zmroku. Wszystkich uczniów zachęcono do stworzenia plakatu promującego odblaskowy dzień. Plakat miał zawierać m.in.: Międzynarodowa Szkoła w Eindhoven Brązowa Akredytacja zdjęcie ucznia w odblaskowym ubraniu informacje o Odblaskowym Dniu (daty) informacje o odzieży ochronnej i odblaskowej Dwóch uczniów ze szkoły zwycięzców konkursu zaproszono do Brukseli na Konferencję Końcową STARS, gdzie można poznać innych uczniów z całej Europy i wymienić się najlepszymi praktykami. 14

Raport STARS Wnioski i Najlepsze Praktyki Wnioski i Najlepsze Praktyki Istotną częścią projektu STARS jest czerpanie wiedzy z doświadczeń zdobytych podczas realizacji programów STARS w innych miastach. Zachęty: Większość podjętych działań została zrealizowana z zastosowaniem zachęt lub nagród. Pozytywny wpływ nagród wywołujących pożądaną zmianę zachowania został udowodniony psychologicznie. Zachęty i nagrody nie muszą być kosztowne. Dla przykładu, świadectwa dla uczestników podczas ceremonii wręczania nagród. Ponadto, w przypadku dawania nagród zaleca się, aby wspierały one cel działania. Współzawodnictwo: Dodanie elementu współzawodnictwa może prowadzić do zwiększenia motywacji i osiągnięć. Ważne jest jednak, aby docenić osiągnięcia wszystkich uczestników, którzy decydują się na zmianę samochodu na inne zrównoważone środki transportu w celu dotarcia do szkoły. Zamknięcie Działania: Po zakończeniu działania należy dokonać przeglądu sukcesów, wyzwań i wyciągniętych wniosków. Ponadto, działania stwarzają dobrą sposobność na zebranie danych i informacji od rowerzystów. Warsztaty dla Nauczycieli: Stworzenie sieci nauczycieli i kluczowych interesariuszy promujących jazdę na rowerze i inne zrównoważone środki transportu do szkoły, a także stworzenie sposobności podzielenia się swoimi wnioskami, najlepszymi praktykami i doświadczeniami. Elastyczność: Projekt STARS zapewnia elastyczność i może być dostosowany do programu nauczania obowiązującego w szkole. Ponadto, działania STARS mogą być pomocne przy rozwiązywaniu różnych problemów, jakie szkoły i miasta mogą napotkać, np.: zatłoczenie komunikacyjne, bezpieczeństwo, infrastruktura, hałas, itp. Poprzez wspieranie lokalnych polityk, działania STARS mogą być parasolem dla wcześniej rozdrobnionych projektów dotyczących mobilności. Uczenie się od siebie: Partnerzy wymienili się swoimi najlepszymi praktykami. Na przykład, projekt Szkolne Ulice, który został wprowadzony w Edynburgu, narodził się z podobnego projektu realizowanego w Mediolanie. Promocja: Aby wiele osób się zaangażowało w projekt, musiał on być widoczny. Uczniowie projektowali i wykonywali plakaty, które były wywieszane wokół szkoły, a w trakcie trwania konkursów oraz realizowanych działań nosili specjalne koszulki odnoszące się do projektu. Partnerowanie i łączenie wydarzeń z innymi projektami z zakresu zrównoważonego rozwoju: Wielu partnerów organizowało liczne wydarzenia w związku z działaniami realizowanymi podczas Europejskiego Tygodnia Mobilności i innych wydarzeń promujących zrównoważoną mobilność w celu zmaksymalizowania efektu. Ukierunkowanie na rodziców: Komunikacja z rodzicami jest kluczowa, zwłaszcza w przypadku szkół podstawowych, gdzie mają oni większy wpływ na decyzję jak ich dzieci mają podróżować do i ze szkoły. W celu zaangażowania rodziców, działania były projektowane w taki sposób, aby udział w nim mogli wziąć i rodzice, i uczniowie, i szkoły.

Raport STARS Styczeń 2016 Sukcesy Poniżej przedstawione zostały w skrócie niektóre przykłady kluczowych sukcesów i największych wydarzeń zorganizowanych w partnerskich miastach. Pedałuj Dookoła Gminy: w wydarzeniu, zorganizowanym przez Radę Hackney we współpracy z Policją Metropolitarną i sponsorowanym przez Volker Highways i Berkeley Homes, uczestniczyły setki rowerzystów z ponad jednej trzeciej szkół gminy, którzy ukończyli dziewięciomilowy rajd dookoła Hackney. Był to drugi co do wielkości rowerowy autobus na świecie, stworzony przez 873 uczniów, nauczycieli i rodziców, któremu zabrakło zaledwie 8 rowerzystów do pobicia światowego rekordu długości rowerowego autobusu. Autobusy składające się z rowerzystów i pieszych: W drugim roku projektu STARS, 16 z 22 szkół podstawowych w Madrycie wykonało kilka tras rowerowych pociągów i pieszych autobusów. Rowerowe pociągi i piesze autobusy okazały się być jednym z najlepszych narzędzi zachęcających uczniów i rodziców do zmiany sposobu podróżowania ze zmotoryzowanego na jazdę na rowerze, bądź spacer. Wyzwanie Rowerowe STARS: Druga edycja Wyzwania Rowerowego w Krakowie odbyła się w okresie od 18 maja 2015 roku do 12 czerwca 2015 roku. Uczestniczyło w nim dziewięć szkół ponadpodstawowych zaangażowanych w projekt STARS. Łącznie w Wyzwaniu udział wzięło ponad 200 uczniów i nauczycieli. Wyzwanie było wyjątkowe, ponieważ uczestnicy mogli nie tylko deklarować przyjazdy rowerowe, ale także przyjście do szkoły pieszo. W trakcie czterotygodniowego Wyzwania uczniowie przejechali i przeszli ponad 3000 km. Rowerowe Miasto Bielefeld 2015: 13 szkół STARS w Bielefeld wzięło udział w wydarzeniu rowerowym w mieście. Rywalizowało w nim 939 uczniów STARS, którzy przejechali na rowerze 60 843 km, tj. tyle to 1.51 razy opłynięcie równika i oszczędność CO 2 8,761 kg. Rowerowa Duma: Najbardziej widoczną interakcją z innymi inicjatywami było doroczne wydarzenie w Madrycie pod nazwą Rowerowa Duma. W ramach wydarzenia, które miało miejsce w maju 2015 roku, 20 000 ludzi jechało rowerami ta samą trasą. Na czele parady stanęli uczniowie STARS ubrani w swoje koszulki z logo projektu. Wymiany rowerowe: Uczniowie z Bielefeld odwiedzili uczniów w Edynburgu. Podczas wycieczki uczniowie z Bielefeld mieli okazję wypróbować aplikacje na telefon, za pomocą której można wyznaczyć najbezpieczniejszą trasę do szkoły. 16

Raport STARS Realizacja Projektu STARS Studia Przypadków Przykładowe działania Celem tych działań jest promowanie korzystania ze zrównoważonych środków transportu w drodze do szkoły, rozwijanie pozytywnej postawy u dzieci do aktywnego podróżowania, a jednocześnie zachęcenie rodziców i rodzin, aby zrewidowali sposób, w jaki podróżują. Działania te z sukcesem napędzały projekt STARS i pomogły wspierać takie cele jak eliminacja korków i zmniejszenie emisji zanieczyszczeń. Wszystkie poniższe działania mogą być zastosowane zgodnie z celami wyznaczonymi przez szkoły lub miasta, grupami docelowymi oraz posiadanym budżetem. Dzień bez Samochodu Cel: Zachęcenie pracowników oraz rodziców będących konsekwentnymi kierowcami, aby rozważyli inne środki transportu na potrzeby swoich podróży. Opis: Dzień Bez Samochodu stawia wyzwanie pracownikom i rodzicom dotyczące zrezygnowania na jeden dzień z korzystania ze swych aut na rzecz podróży pieszych i jazdy na rowerze. Może on być szczególnie przydatny, w przypadku szkół, w których liczba samochodów jest wysoka, samochód jest popularnym środkiem transportu wśród grona nauczycielskiego lub gdzie ludzie są oporni na zmianę swoich przyzwyczajeń transportowych. Dzień Bez Samochodu można realizować na wiele sposobów, ale najlepsze efekty przynosi, kiedy oferuje się jakieś bodźce mające zachęcić tych, którzy na co dzień jeżdżą samochodem, aby wypróbowali alternatywny środek przemieszczania się. Należy zastosować elementy motywacyjne w ramach szkoły, np. Opiekunowie Rowerowi, którzy zachęcą swych kolegów i rodziców do zaangażowania się w działanie. Projekt Szkolne Ulice Cel: Zmniejszenie natężenia ruchu wokół szkoły oraz poprawa bezpieczeństwa na drodze poprzez zachęcenie do poruszania się pieszo i jazdy na rowerze. Opis: Celem jest zmniejszenie ruchu na ulicy bezpośrednio przed bramą szkoły poprzez wprowadzenie ograniczeń dotyczących czasu, kiedy jazda samochodem jest możliwa. Wyznacza się specjalną strefę w bezpośrednim otoczeniu szkoły, gdzie samochodom nie wolno jeździć po tych ulicach przez godzinę od rozpoczęcia i zakończenia dnia nauki. Kontrolowane jest to przez specjalne znaki świetlne, które pulsują podczas okresu zamknięcia.

Raport STARS Styczeń 2016 Pocałuj i Jedź (K+R) Projekt Czerwony Dywan Cel: Zmniejszenie natężenia ruchu poprzez podwiezienie dzieci uczęszczających do szkoły do konkretnego miejsca oddalonego od szkoły, aby ci mogli pokonać pozostałą drogę pieszo Opis: Działanie Czerwony Dywan zostało zrealizowane w miejscowości Bielefeld przez szkoły borykające się z problemem dużego natężenia ruchu w bezpośrednim otoczeniu szkoły. Działanie wspiera cel promowania zrównoważonych środków transportu wśród dzieci i rodziców dojeżdżających do szkoły oraz dotyczy problemu natężenia ruchu w sąsiedztwie szkół. Aby zmniejszyć natężenie ruchu wokół szkoły, wyznacza się specjalne miejsce (strefa K+R) oddalone od szkoły, gdzie rodzice mogą wysadzić swoje dzieci, które następnie są podprowadzane pod szkołę przez nauczycieli lub ochotników. W celu wypromowania działania, w miejscowości Bielefeld dzieci były witane na czerwonym dywanie przez osobę w przebraniu. Osoba witająca ucznia każdego dnia miała na sobie inny kostium, aby wzbudzić w uczniach ciekawość, za co/ za kogo przebierze się kolejnego dnia. Ponadto, aby zwiększyć liczbę uczestników zastosowano zachęty oraz nagrody. Na początku tygodnia uczniom rozdano karty uczestników, które były stemplowane za każdym razem, kiedy skorzystano ze strefy K+R; pod koniec tygodnia uczniowie, którzy zgromadzili trzy lub więcej stempli otrzymywali nagrody w postaci odblaskowego gadżetu. Konkurs na malowanie koszulki rowerowej Cel: Zachęcić uczniów, aby pomyśleli o jeździe na rowerze jako środku transportu do szkoły. Działanie ma na celu wsparcie innych wydarzeń promujących zrównoważone środki transportu do i ze szkoły. Opis: Konkurs na malowanie koszulki rowerowej umożliwia uczniom zaprojektowanie oraz pomalowanie ich własnej koszulki o tematyce rowerowej, najlepsze koszulki zostają nagrodzone. Działanie pośrednio promuje zrównoważone środki transportu, budowanie pozytywnej postawy do aktywnego podróżowania wśród dzieci. Działanie może stanowić wprowadzenie do innych wydarzeń rowerowych. Nadaje się do realizacji w okresie zimowym w krajach, gdzie trudno jest jeździć na rowerze przez cały rok. 18

Raport STARS Ocena własnego projektu STARS 4 Ocena własnego projektu STARS Ocena STARS Monitoring i ocena wyników projektu realizowana była przez GEA21. Ta część zawiera przegląd zastosowanej metodologii, procesu ewaluacji oraz osiągniętych korzyści. Aby ocenić wpływ projektu STARS, przeprowadzono zarówno ocenę ilościową jak i jakościową. Ocena Ilościowa: Na początku i na końcu roku szkolnego, w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych, przeprowadzono ankietę mającą na celu zidentyfikowanie nawyków komunikacyjnych zarówno uczniów jak i nauczycieli przed i po realizacji projektu. Formularz ankiety dotyczył sposobu podróżowania do szkoły, stosunku uczestników do zmiany nawyków komunikacyjnych oraz odległości z domu do szkoły. Dane gromadzone były przed i po programie w celu oceny poziomu zmiany środka transportu oraz wpływu na oszczędność energii i ograniczenie emisji. Ocena Jakościowa: Dodatkowo, dalsza ankieta została przeprowadzona, aby określić bariery i wsparcia motywujące do zmiany sposobu podróżowania. We wszystkich dziewięciu miastach STARS przeprowadzona została analiza opcji mobilności dostępnych w mieście i bezpośrednim otoczeniu szkoły. Analiza zmiany zachowania i nastawienia: Projekt STARS odnosi się zarówno do zmiany nastawienia jak i zmiany zachowania. Dla większości osób zmiana nastawienia do jazdy na rowerze jest niezbędnym warunkiem poprzedzającym zmianę zachowania w zakresie mobilności. W tym kontekście zmiana postawy oznacza sposób, w jaki ludzie patrzą na jazdę na rowerze jako odpowiedni środek transportu dla zaspokojenia ich potrzeb transportowych. Zachowanie to sposób postępowania. To zewnętrzna charakterystyka często połączona z wewnętrzną postawą. Z punktu widzenia kampanii, ważnym elementem jest określenie, obok zmiany behawioralnej, zmiany nastawienia, zgodnie z modelem MaxSem. Realizacja zmiany nastawienia poprzez kampanie STARS, nawet przy ograniczonej zmianie środka transportu, jest i tak dobrym rezultatem działania. MaxSem to model zaprojektowany do monitorowania indywidualnej postawy mobilnościowej i zmiany zachowania. Model jest stosowany jako seria przejściowych etapów, które musi przejść jednostka aby osiągnąć finalny etap zmiany zachowania

Raport STARS Styczeń 2016 Metodologia Oceny: Program akredytacji Ocena programu to zadanie Grupy Roboczej i Doradców STARS. To oni określają poziom bazowy, wyznaczają cele i oceniają wykonane działania pod względem zrealizowania zamierzeń szkół w zakresie zrównoważonego podróżowania. 1. Plan działania STARS: Poziom bazowy Warunkiem przyznania szkole danego poziomu akredytacji jest przygotowanie Planu Działania STARS. Doradca STARS razem ze szkołą określa obecną sytuację szkoły w kontekście zrównoważonego podróżowania. Aby tego dokonać, przeprowadza się ankietę wśród uczniów oraz pracowników szkoły, której celem jest określenie istniejących nawyków dotyczących sposobu podróżowania do szkoły; stanowi to punkt odniesienia, na podstawie którego wyznacza się cele. Po każdej rundzie akredytacyjnej szkoły dokonywały przeglądu swoich planów działania i rewizji na przyszły rok szkolny. Punkt odniesienia jest stosowany do oceny i sprawozdawczości. 2. Sprawozdanie Online: Każda szkoła otrzymała swoje własne konto na stronie akredytacji STARS Europe. Na tej stronie szkoły mogły bezpośrednio online wprowadzać wszelkie informacje dotyczące swoich działań i tworzyć w ten sposób swoje Plany Działania. Na tej podstawie mogły następnie ustalić swój obecny status, dzięki któremu mogły zidentyfikować obszary wymagające dalszych działań oraz to, na którym kryterium należy się skoncentrować, aby uzyskać pożądany poziom akredytacji. Poprzez konto online szkoła mogła przekazywać dokumenty i raportować wyniki swoich działań STARS. Zadaniem Grupy Roboczej STARS było dostarczenie wszystkich dokumentów i dowodów podjętych działań Doradcom STARS, aby mogli oni dokonać Audytu Akredytacji STARS. 3. Audyty Akredytacji STARS: Audyty STARS stanowią niezbędny element oceny sukcesu programu STARS. Celem audytów jest: Ocena podejścia szkół do kwestii aktywnego podróżowania Ocena działań szkół na tle kryteriów STARS Określenie wpływu wprowadzonych działań na zmianę środka transportu Ustalenie wyników uzyskanych przez szkoły oraz poziomu akredytacji. Zadaniem Doradcy STARS jest ocena szkoły pod kątem określenia osiągniętego poziomu akredytacji. Aby otrzymać Brązowy, Srebrny lub Złoty poziom, szkoła musi wykazać, że aktywnie uczestniczyła w programie STARS i nieustannie dbała o edukację w zakresie mobilności, bezpiecznego środowiska oraz, że poświęcała dużo czasu na wykonywanie działań promujących zmianę sposobu podróżowania z samochodu na rower, podróże piesze czy transport publiczny. Program STARS Europe opracował znormalizowaną listę kontrolną zawierającą kryteria, na podstawie których szkoły mogą zdobyć Brązowy, Srebrny i Złoty poziom akredytacji. Jest ona dostępna na stronie internetowej STARS. Celem jest, aby wszystkie szkoły zdobyły złotą akredytację. Szkoły mogą kontynuować program STARS, realizując działania dopóki nie osiągną celu ostatecznego, którym jest zdobycie Złotej Akredytacji. 20

Raport STARS Jakie mogą być rezultaty Twojego projektu STARS Metodologia oceny: Projekty Młodych Ambasadorów STARS Zadaniem Młodych Ambasadorów STARS jest ocena ich własnych projektów z pomocą Doradców STARS i Opiekunów STARS. Ocena składa się z dwóch filarów: Wpływ na zmianę podróżowania: Wpływ na zmianę podróżowania jest określany za pomocą danych zarejestrowanych przez uczniów na stronie internetowej Wyzwania Rowerowego. Strona pokazuje skuteczność kampanii dotyczącej Wyzwania Rowerowego oraz działań z nim związanych. Można także prowadzić pomiary kontrolne w kolejnym roku szkolnym, prosząc uczniów, którzy już brali udział, aby uaktualnili swoje profile i nawyki komunikacyjne i sprawdzić w ten sposób, czy działania kampanii w sposób trwały odbiły się na ich zachowaniu komunikacyjnym. Aby ocenić wpływ innych działań w ramach projektów Młodych Ambasadorów STARS, należy przeprowadzić kontrolną ankietę dotyczącą zachowania komunikacyjnego, która zweryfikuje zmianę zachowania na poziomie szkoły. Ocena procesu: Młodzi Ambasadorowie STARS oceniali swoje spotkania z Doradcami STARS i Opiekunami STARS, ich wewnętrzną współpracę jako zespołu oraz zorganizowane przez nich działania. W tym ostatnim przypadku istniała możliwość przeprowadzenia krótkiej ankiety wśród kolegów i koleżanek z klasy, aby uzyskać informację zwrotną. Następnie zespoły mogły podsumować dane w formie listy wniosków. 5 Jakie mogą być rezultaty Twojego projektu STARS 5.1 Wyniki Program akredytacji: Szkoły Podstawowe Ogółem 188 szkół podstawowych zostało zaangażowanych do projektu na przestrzeni całego okresu. 114 szkół podstawowych kontynuowało wdrażanie projektu STARS w trzecim roku. Jasno wskazuje to na łatwość transferu metodyki i popularność podejścia STARS. Zaangażowanie rówieśników: We wszystkich partnerskich miastach w programie STARS wzięło udział ponad 79 000 uczniów szkół podstawowych i 8000 nauczycieli. Szkoły Ponadpodstawowe Program: Ogółem 84 szkoły opracowały projekty Młodych Ambasadorów STARS, organizując spotkania, przygotowując i wdrażając działania oraz oceniając zarówno proces jak i wyniki programu. Ponad 51 000 uczniów zostało zaangażowanych w kampanie opracowane przez 600 Młodych Ambasadorów STARS, w ramach których przeprowadzono 1 000 działań.

Raport STARS Styczeń 2016 Oszczędność CO2: 191 Szkół Podstawowych STARS zaoszczędziło w latach 2013-2015 5.2 Korzyści STARS Zmniejsza emisję CO 2 i zagrożenie hałasem Rozwiązuje problemy zatłoczenia komunikacyjnego 436 ton CO 2 71 Szkół Ponadpodstawowych STARS zaoszczędziło w latach 2013-2015 458 ton CO 2 Wszystkie szkoły STARS w ciągu dwóch lat zaoszczędziły 894 ton CO 2 447 ton CO 2 zaoszczędzonych rocznie 20% celu projektu Korzystnie wpływa na zdrowie, zarówno w odniesieniu do lepszej jakości powietrza jak i siedzącego trybu życia Osiągnięcia w nauce: zostało udowodnione, że uczniowie, którzy do szkoły chodzą pieszo lub jeżdżą na rowerze osiągają lepsze wyniki. Zmiana środka transportu: Szkoły Podstawowe: W trakcie realizacji projektu odnotowano zmianę środka transportu ze zmotoryzowanego na aktywny wynoszącą 5.7 punktów procentowych. Szkoły Ponadpodstawowe: W trakcie realizacji projektu odnotowano zmianę środka transportu ze zmotoryzowanego na aktywny wynoszącą 8.8 punktów procentowych. Projekty Młodych Ambasadorów STARS to nowe podejście do młodych ludzi zachęcające ich do zaangażowania w sprawy mobilności, które mają wpływ na ich szkoły i szerszą społeczność. Zastosowane podejście daje im możliwość zdobycia cennych umiejętności i doświadczenia. Poprzez projekty Młodych Ambasadorów STARS ich uczestnicy mogą wykazać się inicjatywą, determinacją, wytrwałością i zdolnościami przywódczymi, budowaniem relacji, komunikacji, prezentacji, pracy zespołowej i rozwiązywania problemów. 22

Raport STARS Efekty Projektu 5.3 Efekty projektu Cele polityki UE w zakresie energii i ochrony środowiska: Rozumienie potrzeby jazdy na rowerze i spacerowania w miastach pomoże Europie w osiągnięciu jej ambitnego celu 20-20-20 (zwiększenia efektywności użycia energii o 20%, ograniczenie emisji CO 2 o 20%, i zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii o 20% do 2020 roku). Korzystanie ze zrównoważonych środków transportu wpływa także na redukcję innych toksycznych zanieczyszczeń takich jak PM2.5 i PM10 tym samym wpływając na polepszenie jakości powietrza i zdrowia mieszkańców. Zdrowie: Poprzez podróże piesze i częstszą jazdę na rowerze projekt STARS może być mocnym sposobem motywowania dzieci i dorosłych, aby prowadzili bardziej aktywny tryb życia, zapobiegając tym samym problemowi otyłości i związanymi z nią dolegliwościami oraz zmniejszając stale rosnące koszty usług medycznych. Natężenie ruchu: Wiele z naszych miast partnerskich realizowało program STARS, aby wesprzeć swoją szerszą politykę ograniczenia natężenia komunikacyjnego. Zadaniem programu STARS było zwiększenie świadomości odnośnie problemu oraz promowanie bardziej zrównoważonych środków transportu, które pomogą zmniejszyć liczbę samochodów na drodze. Bezpieczeństwo na drodze: Wprowadzenie nawyku wśród dzieci i dorosłych, dotyczącego docierania do szkoły rowerem lub pieszo zmniejsza liczbę samochodów krążących lub parkujących wokół szkoły, zwiększając widoczność i tym samym bezpieczeństwo. Jest to także okazja dla władz, aby wprowadzać ograniczony dostęp dla samochodów osobowych poprzez rozwiązania dotyczące infrastruktury drogowej. Produktywność: Działania dążące do zmniejszenia natężenia ruchu drogowego w okresie szczytu pozytywnie wpływają na punktualność środków transportu, a tym samym na produktywność. 6 Podsumowanie & główne ustalenia Zachęty: Większość opisanych poniżej działań jest realizowana poprzez zastosowanie zachęt/nagród. Pozytywny wpływ nagród wywołujących pożądaną zmianę zachowania został udowodniony psychologicznie. Bodźce i nagrody nie muszą być kosztowne. Dla przykładu, dyplomy dla uczestników podczas ceremonii wręczania nagród. Ponadto, w przypadku wręczania nagród zaleca się, aby wspierały one cel działania. Współzawodnictwo: Dodanie elementu współzawodnictwa może prowadzić do zwiększenia motywacji i osiągnięć. Ważne jest jednak, aby docenić osiągnięcia wszystkich uczestników, którzy rezygnują z samochodu na rzecz innych zrównoważonych środków transportu, aby dotrzeć do szkoły. Zamknięcie Działania: Po zakończeniu działania należy dokonać przeglądu sukcesów, wyzwań i wyciągniętych wniosków. Ponadto, działania stwarzają dobrą sposobność na zebranie danych i informacji od rowerzystów. Warsztaty dla Nauczycieli: Stworzono sieci nauczycieli i kluczowych interesariuszy promujących jazdę na rowerze i inne zrównoważone środki transportu do szkoły, a także stworzono szkołom możliwości podzielenia się swoimi wnioskami, najlepszymi praktykami i doświadczeniami. Dorobek: Jak się okazało, projekt STARS to sprawdzona metodologia, którą można przenosić na inne europejskie szkoły i miasta. Trwają działania, celem których jest sprawdzenie, w jaki sposób można kontynuować programy Młodych Ambasadorów STARS i Akredytacji, aby mogły się nadal rozwijać i pozostawić po sobie trwały dorobek STARS Europe.

Raport STARS Styczeń 2016 7 Zewnętrzna Grupa Doradcza W skład Zewnętrznej Grupy Doradczej (EAB) wchodzili członkowie różnych sektorów, którzy zebrali się trzykrotnie w trakcie realizacji projektu w celu ukierunkowania postępu działań w ramach projektu poprzez doradztwo, zapewnienie jakości oraz rekomendacje. Członkowie EAB: Helmut Paris, Ministerstwo ds. Mobilności i Robót Publicznych Andrew Luck Koordynator Projektu Ross Butcher, Modeshift Nick Butler, Projekty Parose Marianne Weinreich, Weinreich Mobility Więcej informacji: http://starseurope.org/index.php Andrew.Luck@lept-eu.org W celu uzyskania kopi lub kopi w innych językach prosimy o kontakt z: Kierownikiem ds. rozpowszechniania projektu Giacomo Lozzi, POLIS GLozzi@polisnetwork.eu Autorzy Paul Curtis i Kate Mouncher (LEPT) udziale wszystkich partnerów projektu. Projekt Graficzny: Threerooms przy Styczeń 2016 Copyright Wszystkie zdjęcia zostały udostępnione przez miasta STARS i konsorcjum STARS. Infromacja Wyłączną odpowiedzialność za treść tego dokumentu ponoszą jego autorzy. Niekoniecznie odzwierciedla on opinię Komisji Europejskiej. Komisja Europejska nie jest odpowiedzialna za jakiekolwiek użycie informacji zawartych w tym dokumencie. 24