Bydgoszcz, dnia lipca 2008 r. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy Wały Jagiellońskie 12 85-950 BYDGOSZCZ 0-52 339-06-10 0-52 339-06-60 R/08/008 LBY 41108-11/08 Pani Alicja Jaranowska Dyrektor Zespołu Obsługi Oświaty i Rekreacji w Nakle nad Notecią WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701), zwanej dalej ustawą o NIK, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy przeprowadziła w Zespole Obsługi Oświaty i Rekreacji w Nakle nad Notecią, zwanym w dalszej treści ZOOR, kontrolę w zakresie gospodarowania zakładowym funduszem świadczeń socjalnych w latach 2006 2007. W związku z kontrolą, której wyniki przedstawiono w protokole kontroli podpisanym w dniu 1 lipca 2008 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Pani Dyrektor niniejsze wystąpienie pokontrolne. NajwyŜsza Izba Kontroli ocenia negatywnie zarządzanie środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych ZOOR oraz w zakresie wynikającym z umów zawartych w
sprawie prowadzenia wspólnej działalności socjalnej środkami ZFŚS przekazywanymi do ZOOR przez szkoły i placówki oświatowe Gminy Nakło. Przesłankami takiej oceny są stwierdzone przez NajwyŜszą Izbę Kontroli niŝej wymienione nieprawidłowości. 1. W latach 2006 2007 ZOOR wydatkował ze środków ZFŚS, własnych oraz przekazywanych z budŝetów jednostek oświatowych, dla których organem prowadzącym była Gmina Nakło, kwotę 2.869.097,56 zł, w tym 2.833.785,77 zł, tj. 98,8 %, z naruszeniem przepisów prawa powszechnego i wewnętrznego. Negatywna ocena gospodarowania tymi środkami wynika przede wszystkim z niestosowania kryteriów socjalnych, tj. uzaleŝnienia przyznawania i wysokości świadczeń wyłącznie od sytuacji Ŝyciowej, rodzinnej i materialnej osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, stosownie do art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jednolity Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 ze zm.), zwanej dalej ustawą o ZFŚS. 2. W strukturze wydatków ZFŚS dominowały zwrotne poŝyczki na cele mieszkaniowe, przyznane w 2006 r. 207 osobom w łącznej wysokości 1.232.577 zł i w 2007 r. 168 osobom na kwotę 1.184.616 zł (łącznie 2.417.193 zł). PoŜyczki te stanowiły odpowiednio 85,2 % oraz 83,2 % ogółu poniesionych wydatków ZFŚS. PoŜyczek udzielano osobom uprawnionym w wysokościach wnioskowanych, nie wymagając spełniania jakichkolwiek kryteriów socjalnych, gdyŝ nie obligował do tego obowiązujący w ZOOR Regulamin Mieszkaniowy. W konsekwencji ta część ZFŚS pełniła faktycznie rolę kasy zapomogowo poŝyczkowej. 3. Na podstawie umowy zawartej pomiędzy ZOOR a 17 szkołami i placówkami oświatowymi Gminy Nakło, strony prowadziły wspólną działalność socjalną na rzecz emerytów i rencistów tych jednostek byłych nauczycieli oraz pracowników administracji i obsługi. Dysponowanie dokonywanymi w tym celu dodatkowymi odpisami na ZFŚS powierzono afiliowanej przy ZOOR Sekcji Emerytów i Rencistów, skupiającej byłych pracowników gminnej oświaty. W ocenie NIK, Sekcja ta była tworem nieformalnym, gdyŝ ani Statut ZOOR, ani teŝ Regulamin Organizacyjny tej jednostki, nie dawały Dyrektorowi ZOOR uprawnień do jej utworzenia, zwłaszcza bez wiedzy i akceptacji Burmistrza Miasta i Gminy w Nakle. NaleŜy równieŝ zauwaŝyć, iŝ Sekcji przewodniczyła osoba, która przeszła na emeryturę będąc pracownikiem obecnego Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Stanisława Staszica w Nakle, a zatem szkoły, dla której organem prowadzącym nie była Gmina Nakło 2
lecz Powiat Nakielski. Osoba ta, na podstawie zarządzenia Pani Dyrektor, była równieŝ członkiem Społecznej Komisji Mieszkaniowej przy ZOOR, udzielającej uprawnionym pracownikom i emerytom poŝyczek na cele mieszkaniowe. Mimo, Ŝe dokonywane przez Sekcję Emerytów i Rencistów wydatki były kaŝdorazowo akceptowane przez Panią Dyrektor i Głównego Księgowego ZOOR, nie zapobiegło to wielokrotnemu naruszaniu przepisów ustawy o ZFŚS. W latach 2006 2007: - wypłacono emerytom i rencistom tytułem ekwiwalentu pienięŝnego za pomoc rzeczową łączną kwotę 401.110 zł nie róŝnicując wysokości przyznawanych świadczeń i nie stosując wobec świadczeniobiorców Ŝadnych kryteriów socjalnych, co było niezgodne z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS; - z naruszeniem art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS wydatkowano łącznie 3.482,77 zł na cele niezwiązane z działalnością socjalną, tzn. zakup wiązanek pogrzebowych, kwiatów, jubileuszowych kart okolicznościowych oraz na wypłatę osobie fizycznej odszkodowania zasądzonego od ZOOR przez Sąd Rejonowy w Bydgoszczy; - sfinansowano w całości koszt dwóch wycieczek autokarowych (12.000 zł), podczas gdy obowiązujący wówczas Regulamin ZFŚS Sekcji Emerytów i Rencistów dopuszczał jedynie dofinansowanie tego typu imprez, co implikowało pobieranie od uczestników częściowej odpłatności za udział. Wydatki Sekcji Emerytów i Rencistów dokonane z naruszeniem prawa wyniosły łącznie 416.592,77 zł, co stanowiło 94,9 % ogółu środków wykorzystanych przez Sekcję w kontrolowanym okresie na działalność socjalną (438.794,56 zł). W latach 2006 2007 na prowadzony dla ZOOR rachunek bankowy ZFŚS wpłynęło łącznie 84.763,68 zł przekazane przez dwie szkoły, dla których organem prowadzącym był Powiat Nakielski oraz przez Gminny Zespół Obsługi Oświaty w Sadkach. Środki te stanowiły odpis na ZFŚS dokonany dla emerytów i rencistów z tych jednostek i przy akceptacji ZOOR zwiększyły pulę administrowaną przez Sekcję Emerytów i Rencistów, mimo Ŝe wymienione jednostki nie były stronami powołanej wyŝej umowy w sprawie prowadzenia wspólnej działalności socjalnej, a zatem ani ZOOR, ani Sekcja nie posiadały uprawnień do dysponowania tymi odpisami. NaleŜy równieŝ zauwaŝyć, Ŝe ZOOR nie dysponował Ŝadnymi danymi liczbowymi i personalnymi dotyczącymi potencjalnych beneficjentów Funduszu przypisanych do ww. jednostek. 3
Z dniem 1 stycznia 2008 r. Sekcja Emerytów i Rencistów została rozwiązana, a strony umowy zadecydowały o zaprzestaniu prowadzenia wspólnej działalności socjalnej w tym zakresie. Ponadto rachunek ZFŚS ZOOR przestał być zasilany przez jednostki obce. 4. W latach 2006 2007 w ZOOR nie opracowywano planów działalności socjalnej. Stanowiło to naruszenie przepisu 2 Regulaminu ZFŚS ZOOR, zgodnie z którym podstawę podziału Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej miał stanowić roczny plan rzeczowo finansowy. 5. NIK zwraca równieŝ uwagę na brak w obowiązującym Regulaminie Mieszkaniowym zapisu precyzującego podmiot właściwy do reprezentowania poŝyczkodawcy w sytuacji zawierania umowy poŝyczki mieszkaniowej z Dyrektorem ZOOR, skutkiem czego na umowie poŝyczki przyznanej Pani Dyrektor w 2006 r. decyzją Społecznej Komisji Mieszkaniowej podpisała się Pani zarówno jako poŝyczkobiorca, jak i poŝyczkodawca. Jednocześnie NIK pozytywnie ocenia działalność ZOOR w zakresie: - gromadzenia środków Funduszu stosownie do art. 12 ust. 1 ustawy o ZFŚS, na oddzielnym rachunku bankowym; - naliczania odpisów i zwiększeń Funduszu oraz przekazywania ich na rachunek bankowy w wysokościach i terminach zgodnych z odpowiednio art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 6 ust. 2 ustawy o ZFŚS; - zwiększania środków Funduszu o odsetki bankowe, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o ZFŚS; W rozumieniu art. 10 ustawy o ZFŚS, odpowiedzialność za prawidłowe administrowanie środkami Funduszu spoczywała na Pani Dyrektor. Przedstawiając powyŝsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnosi o: 1. Podjęcie działań mających na celu dostosowanie Regulaminu ZFŚS ZOOR oraz Regulaminu Mieszkaniowego do wymogów ustawy o ZFŚS, w szczególności w zakresie uzaleŝnienia przyznawania świadczeń z Funduszu, ich rodzajów i wysokości wyłącznie od spełniania przez osoby uprawnione kryteriów socjalnych (sytuacji Ŝyciowej, rodzinnej i materialnej), a w przypadku poŝyczek takŝe od sytuacji mieszkaniowej; 4
2. Zapewnienie sporządzania rocznych planów rzeczowo - finansowych działalności socjalnej ZOOR; 3. Podjęcie działań, w tym organizacyjnych, prowadzących do wyeliminowania wydatkowania środków Funduszu na cele inne niŝ dopuszczone w ustawie o ZFŚS. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy, na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Panią Dyrektor w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosków lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego przysługuje Pani prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora delegatury NIK w Bydgoszczy umotywowanych zastrzeŝeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeŝeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyŝej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK. X:\Domek\Wybranski\Wyst\r0800811.doc Otrzymują: 1) adresat, 2) a/a. 5
6