KEYNESIZM VS. MONETARYZM Agata Sady Łukasz Wiślicki Magda Subda Paulina Wyszyńska
Plan prezentacji 1. John Maynard Keynes. Życiorys "Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza." 2. Milton Friedman. Życiorys "Rola polityki pieniężnej." 3. Podsumowanie.
Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza John Maynard Keynes
John Maynard Keynes (1883-1946) Urodził się w Anglii Studia ekonomiczne pod kierunkiem A.C.Pigou, A. Marshalla 1915-1919 - praca w Ministerstwie Skarbu II wojna światowa czołowy doradca gospodarczy rządu Redaktor czasopisma Economic Journal Twórca Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Międzynarodowego Banku Odbudowy i Rozwoju Jego poglądy wywarły decydujący wpływ na rozwój myśli ekonomicznej w latach 30 60 XX wieku
Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza Główne dzieło Opublikowane w 1936r. (wydanie polskie 1956r.) Reakcja na Wielki Kryzys lat 1929-1933 Własna wizja gospodarki Krytyka zasad liberalizmu gospodarczego, poparcie interwencjonizmu państwowego
Keynes a szkoła klasyczna Szkoła klasyczna: obejmuje Ricardo, J.Milla, ich poprzedników a także następców np. J.S.Milla, A.Marshalla, F.Y. Edgewortha, A.C.Pigou Teoria klasyczna: Teoria klasyczna: Rozpatruje skrajny przypadek pełnego zatrudnienia, braku bezrobocia; Prawdopodobieństwo wystąpienia pojedynczego przypadku niewielkie; Wprowadza wiele założeń, ograniczeń (niezgodnych z rzeczywistym stanem gospodarczym) Kwestionowanie niewidzialnej ręki rynki
Keynesowska Ogólna teoria przeciwstawienie się teorii klasycznej > gospodarka nie musi osiągać pełnego zatrudnienia w równowadze Ogólne zastosowanie bardziej rzeczywista Rozwiązanie wielu przypadków, problemów gospodarczych Interwencjonizm państwowy
Wady kapitalizmu wg Keynesa: niezdolność do realizowania pełnego zatrudnienia dowolny iniesprawiedliwy podział bogactwa i dochodów
Nierówności ekonomiczne a wzrost gospodarczy Za nierównościami: Inne teorie: oszczędności głównie zależą od bogaczy, od oszczędności bogaczy zależy bogactwo kraju, więc zróżnicowany podział majątku sprzyja wzrostowi kapitału Rosnącaskłonnośćdo oszczędzania(malejącado konsumpcji) wzrost kapitału Przeciw nierównościom: Keynes: postulaty innych teorii są poprawne tylko przy warunku pełnego zatrudnienia, to równomierny podział majątku sprzyja wzrostowi kapitału Malejąca skłonność do oszczędzania(rosnąca do konsumpcji) wzrost kapitału
Redukcja nierówności ekonomicznych Nierówności w majątku i dochodzie mogą być usuwane przez opodatkowanie podatkami bezpośrednimi (dochodowym i spadkowym) grup zamożniejszych, przy jednoczesnym zwiększaniu świadczeń społecznych na rzecz grup biedniejszych.
Nierówności a Keynes. zauważalne nierówności są zbyt duże. potrzeba jasno ustalonych reguł bogacenia się oraz potrzebę zmniejszenia stawek, o jakie gra się toczy... wzrost bogactwa nie tylko nie zależy, jak się powszechnie przypuszcza, od wstrzemięźliwości bogaczy, ale jest raczej przez nią hamowany.
Pewien zakres nierówności działalność ludzka wymaga motywacji i własności prywatnej bogactwa dzięki zarabianiu pieniędzy mogą zostać zaspokojone niebezpieczne skłonności ludzkie
Efektywność oszczędności. rozmiar efektywnych oszczędności jest wyznaczany przez wielkość inwestycji niższa stopa procentowa zachęca do inwestycji obniżenie stopy w stosunku do krzywej krańcowej efektywności kapitału do punktu pełnego zatrudnienia.
Konsekwencje przychód z dóbr trwałych pokrywa koszty pracy plus marża na ryzyko i koszty jego zarządzania eutanazja rentiera
Polityka gospodarcza państwo powinno dążyć do zwiększania zasobów kapitału system podatków bezpośrednich zwiększanie skłonności do inwestycji i konsumpcji
Kapitalizm a socjalizm. brak własności prywatnej łamanie ogólnych tradycji społeczeństwa brak różnorodności i barwności życia szkodliwość sposobu walki z bezrobociem wolność osobista zwiększenie wydajności gospodarczej barwności i różnorodności życia zachowywanie tradycji innowacyjność i eksperymentalność
Milton Friedman Rola polityki pieniężnej
Milton Friedman (1912-2006) Urodził się 31.07.1912 w Nowym Jorku Edukacja: StudiowałekonomięimatematykęnaRutgers University (uniwersytecie stanowym w New Jersey). Doktoryzował się na Uniwersytecie w Chicago. Profesor uniwersytetu w Chicago Praca: Komitet Zasobów Narodowych Narodowe Biuro Badań Ekonomicznych Departament Skarbu Zmarłw 16.11.2006 r. w San Francisco
Milton Friedman (1912-2006) -> Jeden z najwybitniejszych ekonomistów XX wieku. -> Krytykował Keynesa. -> Był współzałożycielem Mont Pelerin Society stowarzyszenia, broniącego zasady wolnego rynku przed interwencjonizmem państwowym. -> Był jednym z współtwórców monetaryzmu, którego przedstawiciele uznają inflację za zjawisko głównie pieniężne, spowodowane nadmierną emisją pieniądza; zalecają dostosowanie emisji pieniądza do tempa wzrostu gospodarczego i prowadzenie polityki propodażowej. -> Doradzał m.in. Margaret Thatcher i Ronaldowi Reganowi. -> Obrońca i propagator wolnego rynku oraz gospodarki wolnorynkowej. -> Ojciec założyciel tak zwanej Chicago Boys School.
Nagroda Nobla 1976 W 1976 r. Milton Freidman otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii za dokonania w zakresie analizy konsumpcji, historii i teorii monetarnej, oraz za pokazanie złożoności polityki stabilizacji.
Wybrane publikacje Essays in Positive Economics (1953) A Theory of the Consumption Function (1957) Capitalism and fredom (1962) A Monetary History of the United States 1867 1963 (wspólnie z A.J. Schwartz, 1963) Free to choose (wspólnie z Rose Friedman, 1980)
Złote myśli Inflacja jest tą formą podatku, którą można nałożyć bez ustawy." Jeśli płacicie ludziom za to, że nie pracują, a każecie im płacić podatki gdy pracują, nie dziwcie się, że macie bezrobocie. Rządowe rozwiązanie problemów są zwykle równie złe jak sam problem."
Poglądy Wolny rynek jest najlepszym gwarantem praw i swobód jednostki. Wspiera wartości takie jak: wolność wyboru, podejmowania wyzwań oraz ryzyka. Zwolennik wolnej konkurencji sprzeciwiał się ingerencjom państwa w gospodarkę, które jedynie mogą zaszkodzić, zakłócając naturalną grę sił rynkowych. Rynek jest najlepszym regulatorem nie tylko życia gospodarczego, ale i społecznego. Z natury dysponuje mechanizmami stabilizacyjnymi, które sprawiają, że po każdym wstrząsie samoczynnie powraca do równowagi.
Dlaczego wg Friedmana w latach 30-50 wśród większości ekonomistów panowało przekonanie o nieefektywności polityki pieniężnej? Wielki Kryzys -> dotychczasowe rozwiązanie okazało sie zawodne, Według ówczesnych uczonych polityka Według ówczesnych uczonych polityka monetarna nie dawała rozwiązań skłaniano się ku polityce fiskalnej.
Jaką rolę spełniał pieniądz w ciągu tych 20 lat? UTRZYMANIE STÓP PROCENTOWYCH NA NISKIM POZIOMIE
Jakie były przyczyny zmiany tego stanowiska i odrodzenia wiary w moc polityki pieniężnej w latach60.? Badania nad przyczynami Wielkiego Kryzysu Dowód siły polityki monetarnej
Odrodzenie wiary w moc polityki pieniężnej w latach 60. Zarzuty dla polityki fiskalnej - Wydatki reagują z opóźnieniem na zmiany koniunkturalne, - Polityka taniego pieniądza jest zawodna i wywołuje presję inflacyjną.
Dwa zadania których nie jest w stanie spełnić polityka monetarna: 1. Utrzymanie stopy procentowej na danym poziomie 2. Utrzymanie stopy bezrobociana danym poziomie
Dlaczego wg Friedmana polityka pieniężna nie może w długim okresie utrzymywać stopy procentowej na wybranym poziomie? FED chce utrzymać stopy na niskim poziomie FED będzie nabywał papiery wartościowe Cena papierów wzrośnie, dochód przez nie przynoszony spadnie Wzrasta globalna ilość pieniądza
-> stopy procentowe przez pewien czas będą na niższym poziomie -> szybsze tempo wzrostu podaży pieniądza zachęca do wydatków -> wzrost dochodu podniesie skalę preferencji płynności i zwiększy popyt na pożyczki -> wzrost cen -> zmniejszenie realnej ilości pieniądza zmiana polityki pieniężnej
Wniosek długookresowy: Wzrost podaży pieniądza Wyższe stopy procentowe
Polityka pieniężna a długookresowy spadek bezrobocia
Sposób na utrzymanie wyższego poziomu zatrudnienia niż stopa naturalna Ciągłe zwiększanie tempa inflacji Ludzie mając w pamięci wzrost cen kształtują na tej podstawie swoje oczekiwania Zwiększenie podaży pracy
Co to jest naturalna stopa bezrobocia? ->Stopa bezrobocia, która odpowiada stanowi równowagi w strukturze realnych stawek płac, -> Naturalna stopa bezrobocia w gospodarce rynkowej nigdy nie jest równa zero.
Naturalna stopa bezrobocia Friedman twierdził, iż występowanie naturalnej stopy bezrobocia powiązane jest z niedoskonałościami rynku pracy i jego odstępstwami od modelu doskonałej konkurencji
Jakie cele może realizować polityka pieniężna? 1)Możeniedopuścić,dotegoabysam pieniądz stał się źródłem wstrząsów gospodarczych. 2) Może zapewnić gospodarce stabilny fundament. Co w dalszej perspektywie prowadzi do stabilizacji cen, a to zapewnia zaplecze pod długofalowy wzrost gospodarczy. 3) Może się przyczynić do równoważenia poważniejszych zakłóceń w systemie gospodarczym.
Jakie wielkości mogą regulować władze pieniężne? Władze monetarne powinny oddziaływać na wielkości takie jak: Kursy walut (w przypadku kursu stałego należy uwzględnić pewien margines błędu, czyli część upłynnionego rynku, który to pozwoli po części dostosować się do posunięć banków centralnych z za granicy). Poziom cen(jako najważniejszy czynnik) Próba regulowania poziomu cen, najprawdopodobniej sama przyczyni się do powstania zakłóceń gospodarczych. Ilość pieniądza(jako najlepsze kryterium)
Jakie wielkości mogą regulować władze pieniężne? Najczęściej popełnianym błędem przez władze pieniężne, jest fakt przyjmowania jako bezpośredniego kryterium wielkości takich jak: Stopy procentowe x Bieżąca stopa bezrobocia x
Jak należy prowadzić politykę pieniężną wg. Friedmana. Władze monetarne powinny: Unikać gwałtownych zmian w polityce pieniężnej. Podążać we właściwym kierunku, polityka może być prowadzona w dobrym kierunku, lecz może być przeszacowana lub nawet zastosowana z opóźnieniem. Władze monetarne często nie uwzględniają opóźnień pomiędzy swoimi działaniami, co może być przyczyną prowadzenia złej polityki.
Recepta Friedmana na prowadzenie polityki pieniężnej Realizowanie stałego wzrostu określonej wielkości pieniężnej. Przestrzeganie przez władze monetarne zasady, iż nie dokonujemy gwałtownych przeskoków w polityce. Utrzymywanie tempa wzrostu podaży pieniądza na tym samym poziomie co realnego produktu narodowego brutto. Wtedy inflacja sama zniknie.
Recepta Friedmana na prowadzenie polityki pieniężnej Zasilanie gospodarki właściwą ilością pieniędzy, odpowiadającą rozmiarom popytu na niego. Gdy bowiem zasoby pieniądza rosną zbyt szybko prowadzi to do inflacji, jeśli zaś zbytnio kurczą się, może spowodować to recesję. Stabilne tempo wzrostu podaży pieniądza pobudza czynniki takie jak: przedsiębiorczość, pomysłowość, wynalazczość, intensywną pracę. Stabilność stopy wzrostu masy pieniądza stwarza również warunki sprzyjające stabilności gospodarczej.
Podsumowanie Keynesiści Niestabilny sektor prywatny Bezrobocie przymusowe Skuteczność polityki fiskalnej Pieniądz ma charakter endogeniczny Władze monetarne zwiększając podaż pieniądza mogą podwyższyć poziom zatrudnienia Monetaryści Destabilizująca rola państwa Bezrobocie naturalne Polityka monetarna Pieniądz ma charakter egzogeniczny Poziom cen zależy do podaży pieniądza Zwiększenie podaży pieniądza, przewyższające długookresowa stopę wzrostu gospodarczego implikuje wyłącznie wzrost poziomu cen.
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ