Anna Mazurek Emilia Augustynowicz Piotr Szawlis Bartosz Czapowski

Transkrypt

1 Milton Friedman ( ) 2006) Anna Mazurek Emilia Augustynowicz Piotr Szawlis Bartosz Czapowski

2 Spis treści: Biografia Poziom inflacji a teorie Schemat Polityki Monetarnej Cele Polityki Monetarnej Polityka Monetarna a zamienne Wytyczne Polityki Monetarnej Teoria czy praktyka Friedman a Keynes

3 Życiorys Urodzony na Brooklynie W wieku 16 lat jako najmłodszy uzyskuje stypendium na Uniwersytecie Rotgersa. Podczas studiów (rozpoczętych w 1928 roku) podejmował się roznych prac. Nie był wybitnym studentem - jego średnia ocen wynosiła 3,62 Do nauczycieli Friedmana należeli Arthur Burns- późniejszy szef Rezerwy Federalnej oraz Homer Jones - objął stanowisko wiceprezesa rezerwy federalnej w Saint Louis. Trzech największych monetarystów spotkało się w latach trzydziestych na jednym uniwersytecie.

4 Uniwersytet Chicago W 1932 roku ukończył college i zaproponowano mu dwa stypendia: studia matematyczne Universytet Browna i ekonomiczne - Chicago. Jak sam mówił do podjęcia studiów ekonomicznych skłoniła go duża stopa bezrobocia ( w USA - 25%), mimo iż początkowo jego zainteresowania kształtowały się wokół matematyki. Wykładowcy : Frank Knight, Henry Schultz, Paul Douglas, Henry Simons, Lloyd Mints, Harry A.Mills, John Neff. Nauczycielami Friedmana byli jednak przede wszystkim Jacob Viner, Frank Knight i Lloyd Mints. Jednocześnie Freidman studiuje dalej matematykę. Friedman uzyskuje tytuł magistra ekonomii w roku akademickim 1932/33, decyduje się na podjęcie dalszej nauki na Uniwersytecie Columbia- Założonym w 1774 roku (1933/34). [Friedman ma wtedy 21 lat], do nauczycieli należeli John Bates Clark, Henry Hotelling, Wesley Mitchell oraz syn J.B Clarka John Maurice Clark. Doktorat uzyskał w roku 1946.

5 Praca zawodowa i Nagroda Nobla Związany z uniwersytetami i instytucjami badawczymi: Hoover Institution Uniwersytet Stanforda, Uniwersytet Chicago, Uniwestytet Columbia, Krajowe Biuro Badań Ekonomicznych. Był doradcą m.in. Margaret Thatcher i Ronalda Regana. Często komentował wydarzenia i zastane sytuacje polityczno- ekonomiczne Nagroda Nobla z ekonomii za osiągnięcia w zakresie badań nad konsumpcją, historią i teorią pieniądza oraz za ukazanie złożoności polityki stabilizacyjnej. Prace Friedmana przyczyniły się do rozwoju takich obszarów ekonomii jak metodologia, funkcja konsumpcji, ekonomia gospodarki otwartej, teoria i historia pieniądza oraz polityka monetarna, cykl koniunkturalny i inflacja.

6 Poziom inflacji w USA na tle teorii ekonomicznych: A - Wielki Kryzys B - J. M Keynes "Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza" C- A Hansen "Full Recovery or Stagnation?" D - A. Goldenwieser E - A. Pigou Income: An Introduction to Economics

7 Poglądy ekonomistów: B - Jeżeli preferencja płynności jest absolutna, nie można obniżyć stóp procentowych za pomocą środków polityki pieniężnej C Nawet gdyby można było je obniżyć nie wielki byłby z tego pożytek D Naczelnym celem polityki pieniężnej jest utrzymywanie wartości obligacji rządowych

8 Schemat Polityki Monetarnej:

9 Cele polityki pieniężnej: Celem polityki pieniężnej jest: obniżanie inflacji, a w dalszej perspektywie stabilizacja cen, co jest niezbędne do zbudowania trwałych fundamentów długofalowego wzrostu gospodarczego.

10 Polityka pieniężna a długookresowy spadek bezrobocia:

11 Polityka pieniężna a długookresowy spadek bezrobocia: W koncepcji Friedmana zamiast jednej krzywej mamy całą rodzinę krótkookresowych krzywych Philipsa, z których każda odpowiada innej oczekiwanej inflacji oraz jedną długookresową przecinającą oś odciętych w punkcie oznaczającym naturalną stopę bezrobocia. Innymi słowy według monetarystów próby stymulowania zatrudnienia i produkcji poprzez aktywną politykę makroekonomiczną są w dłuższym okresie skazane na niepowodzenie.

12 Polityka pieniężna a długookresowy spadek bezrobocia: Jedynym sposobem utrzymania wyższego niż naturalny poziom zatrudnienia byłoby ciągłe zwiększanie tempa inflacji tak, aby ludzie mając w pamięci wzrost cen z przeszłości i na tej podstawie kształtujący swe oczekiwania, wciąż mylili się i wprowadzani w błąd decydowali się wbrew swym preferencjom na zwiększanie podaży pracy.

13 Polityka pieniężna a długookresowy spadek bezrobocia: Tylko nieoczekiwane zmiany pieniądza i poziomu cen miały znaczenie dla gospodarki realnej. Mimo to ramy monetarne Friedmana zakładały potencjalnie ważną rolę aktywnej polityki monetarnej w wygładzaniu cykli koniunkturalnych. M. Friedman uściślił swoje poglądy na pieniądz w przemówieniu pt. Rola polityki monetarnej, jakie wygłosił do Amerykańskiego Stowarzyszenia Ekonomicznego.

14 Naturalna stopa bezrobocia: Poziom bezrobocia występujący w gospodarce gdy rynek znajduje się w stanie równowagi. Ekonomiści często definiują naturalną stopę bezrobocia jako sumę bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego. Bezrobocie to wiąże się ze zmianami na rynku pracy związanymi z wahaniami aktywnością siły roboczej, likwidowaniem niektórych branż i powstawaniem nowych. Naturalna stopa bezrobocia w gospodarce rynkowej nigdy nie jest równa zero.

15 Naturalna stopa bezrobocia: Występowanie naturalnej stopy bezrobocia M. Friedman wiązał z niedoskonałym funkcjonowaniem rynku pracy i jego odstępstwami od modelu doskonałej konkurencji. Friedman twierdził, koszty zbierania informacji o wolnych miejscach pracy i wolnej sile roboczej, koszty mobilności siły roboczej, zmiany strukturalne na rynku pracy sprawiają, że w gospodarce zawsze występuje pewien poziom bezrobocia, który jest niezależny od zmian koniunktury gospodarczej.

16 Polityka monetarna a kurs walutowy: Polityka Monetarna może prowadzić politykę utrzymania kursu walutowego na stałym poziomie, kierując się jedynie wielkościami w bilansie płatniczym, poprzez zmiany ilości pieniądza na rynku. Polityka pieniężna może służyć do regulowania zakłóceń w systemie gospodarczym, wynikających z innych źródeł. W okresach boomu może zapobiec niebezpieczeństwu inflacji oraz widmu deficytu w późniejszym okresie poprzez niższą stopę wzrostu podaży pieniądza - tymczasowe podniesienie stóp procentowych w celu umożliwienia rządowi pożyczenia pieniędzy na sfinansowanie deficytu.

17 Polityka monetarna a kurs walutowy: Zapobiegając inflacji niższa stopa wzrostu podaży pieniądza może oznaczać w praktyce spadek cen oraz niższe nominalne stopy procentowe. Zdaniem Friedmana możliwości kompensacyjne polityki pieniężnej w przypadku innych czynników powodujących niestabilność są znaczenie ograniczone oraz wiedza nie pozwala nam na zastosowanie efektywnego połączenia polityki fiskalnej i monetarnej.

18 Polityka Monetarna a wzrost podaży pieniądza: Friedman uważał, iż zalecanym tempem, przy którym możliwe byłoby osiągnięcie przybliżonej stabilności dóbr finalnych wynosi około 3-5% rocznej stopy wzrostu pieniądza w obiegu łącznie z wkładami w bankach handlowych lub nieco poniżej stopy wzrostu pieniądza w obiegu łącznie tylko w przypadku wkładów na żądanie. Lepiej utrzymywać stałą stopę, mimo, iż powodowałaby ona umiarkowaną inflację i umiarkowaną deflację, niż zaznawać zmiennych w czasie zakłóceń.

19 Polityka Monetarna a wzrost podaży pieniądza: Władze monetarne powinny realizować politykę stałego tempa wzrostu poszczególnych wielkości pieniężnych. Najważniejszy element stanowi fakt stosowania tempa podanego do wiadomości i powszechnie znanego. Mniej istotne : ścisłe określenie tempa wzrostu, określenie jego wartości pieniężnej.

20 Polityka Monetarna a stabilność gospodarcza: Istotny element: przestrzeganie przez władze monetarne tego tempa wzrostu masy pieniądza, oraz unikanie zmian polityki. Zachowaniu tego rodzaju stabilności: stabilność koniunktury w Stanach Zjednoczonych oraz innych krajach. Okresy wahań podaży pieniądza są ściśle powiązane bowiem ze znacznymi wahaniami koniunktury. Do zadań władz monetarnych należy zatem zapewnienie warunków sprzyjających stabilności gospodarki. Poprzez wprowadzenie stałego, umiarkowanego wzrostu masy pieniądza, może przyczynić się do wyeliminowania zjawisk inflacji oraz deflacji.

21 Polityka Monetarna a stabilność gospodarcza: Inne czynniki, które nadal mogą oddziaływać na gospodarkę, wymagają pewnego rodzaju przystosowań i mogą zakłócać prawidłowy przebieg wprowadzonych wcześniej metod. Stały wzrost podaży pieniądza tworzy dogodne warunki rozwoju takich dziedzin jak: przedsiębiorczość, pomysłowość, wynalazczość, intensyfikacji pracy oraz zabezpieczania, które stanowią podstawy wzrostu gospodarczego.

22 Wytyczne Polityki Monetarnej: Władze monetarne powinny oddziaływać na wielkości, które mogą regulować nie zaś na te, których nie mogą. NIE: Przede wszystkim nie powinny kierować się w wielkościami takimi jak stopy procentowe czy też stopa bezrobocia. TAK: Obiecująco przedstawia się ingerencja w kursy walut: poziom cen wyrażony przez odpowiedni wskaźnik oraz rozmiar ogólnej ilości pieniądza,( banknoty, skorygowane wkłady na żądanie, oba wkłady zwiększone o wkłady terminowe itp.). KURS WALUTOWY STAŁY?: W przypadku zastosowania względnie stałego kursu walutowego należy pozostawić pewnego rodzaju margines błędu, fragment upłynnionego rynku, za pomocą którego rynek walutowy będzie po części dostosowany do posunięć banków centralnych za granicą.

23 Wytyczne Polityki Monetarnej a poziom cen: Jednym z najważniejszych czynników dla władz monetarnych jest poziom cen. Trudno przewidzieć w jaki sposób obrana polityka pieniężna wpłynie na tą wielkość, co więcej polityka ta działa z pewnego rodzaju opóźnieniem. Usiłowanie bezpośrednie regulowania poziomu cen spowoduje prawdopodobnie, iż polityka ta stanie się sama źródłem zakłóceń gospodarczych. Zdaniem Friedmana najlepszą wskazówką, wytyczną odnośnie skuteczności polityki pieniężnej jest ilość pieniądza, o wiele mniejszą rolę odgrywają składniki globalnej podaży.

24 Problem Polityki Monetarnej - dostosowanie i celowość: Władze monetarne powinny również unikać gwałtowanych zmian w polityce. Stosowana polityka działa z pewnego rodzaju opóźnieniem: często rocznym a czasem nawet prawie dwuletnim. Często, z uwagi na fakt, iż właściwości te są często pomijane, polityka może podążać w dobrym kierunku, lecz być przeszacowaną lub zastosowaną z opóźnieniem a nawet zbyt późno.

25 Friedman- teoria a praktyka? Wyniki prac Friedmana: w trakcie wahań cyklicznych dochodowa prędkość obiegu pieniądza rośnie wraz ze wzrostem dochodu realnego w czasie ekspansji i spada wraz z obniżaniem się tego dochodu w okresie depresji. Przy długookresowym wzroście dochodu realnego per capita, zasób pieniądza rośnie według zdecydowanie wyższej stopy niż dochód nominalny, przez co w długim okresie dochodowa szybkość obiegu pieniądza spada w miarę wzrostu dochodu realnego. W długim okresie zarówno popyt na pieniądz, jak i dochodowa prędkość obiegu pieniądza pozostają wysoce stabilne (ale nie stałe).

26 Friedman- teoria a praktyka? Wyniki badań potwierdzają tą tezę do mniej więcej początku lat 70. W późniejszym okresie zaczęto przytaczać liczne dowody wskazujące na dużą niestabilność popytu na pieniądz, co wywołane było przede wszystkim zmianami instytucjonalnymi systemu finansowego. Z inflacją jest tak samo jak z alkoholizmem. Gdy człowiek odda się pijaństwu, to tego wieczora może mu to nawet dobrze zrobić. Dopiero nazajutrz źle się czuje. Inflation and Monetary System,, 1969

27 Friedman i Keynes- polityka monetarna Keynes Pieniądz ma charakter endogeniczny Nieelastyczna krzywa podaży pieniądza (mniej niż doskonale nieelastyczna) Szczególna rolę odgrywa stopa procentowa, zaś możliwość jej kształtowania przez władze monetarne ma fundamentalne znaczenie dla kreowania wielkości popytu spekulacyjnego. Wywołuje on wysoką niestabilność popytu na pieniądz. Władze monetarne zwiększając podaż pieniądza są w stanie podwyższyć poziom zatrudnienia. Model opisany w Ogólnej teorii ma charakter krótkookresowy. Dochodowa prędkość obiegu pieniądza w krótkim okresie ma charakter stały, w długim zaś ulega ona zmianom za sprawą głównie czynników instytucjonalnych. w pigułce : Friedman Pieniądz ma charakter egzogeniczny Sztywna krzywa podaży pieniądza Każde zwiększenie podaży pieniądza, przewyższające długookresową stopę wzrostu gospodarczego: wyłącznie wzrost poziomu cen. W początkowym okresie rosnąca ilość pieniądza w obiegu stopę procentową, ale będzie to jedynie efekt krótkotrwały. Wzrost podaży pieniądza będzie początkowo stymulował zarówno wydatki, dochody jak i popyt na pożyczki. Nastąpi bardzo szybko wzrost poziomu cen, co z kolei zredukuje realną wielkość pieniądza. 1-2 lata: powrót stopy procentowej do jej pierwotnego poziomu. Władze monetarne nie są w stanie bezpośrednio wpłynąć na wielkości realne. Zwiększenie podaży pieniądza destabilizujący wpływ na gospodarkę.

28 Dziękujemy za uwagę