Biuletyn zespołu ds. podatków pracowniczych i doradztwa personalnego Nr 19, sierpień 2010 Przedstawiamy kolejne wydanie biuletynu poświęconego szeroko rozumianemu obszarowi spraw pracowniczych. Obciążenia pracownicze Nie każda odzież robocza korzysta ze zwolnienia PIT W dniu 28 lipca 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wydał interpretację indywidualną (ITPB2/415-442/10/IB) dotyczącą opodatkowania PIT przychodu w postaci odzieży otrzymanej od pracodawcy. Dyrektor wskazał, że w art. 21 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT ustawodawca wprowadził zwolnienie podatkowe dla przychodu z tytułu otrzymania ubioru służbowego od pracodawcy. Jednakże ustawa o PIT nie definiuje pojęcia ubioru służbowego. Z tego względu, zdaniem Dyrektora, należy odwołać się do znaczenia słownikowego. Słowniki języka polskiego wskazują natomiast, że ubiorem służbowym jest specjalna odzież, noszona tylko w związku z wykonywaną pracą. Dyrektor stwierdził więc, że charakter tej odzieży powinien wykluczać jej wykorzystywanie do celów prywatnych. Ponadto, odzież służbowa powinna posiadać cechy charakteryzujące daną firmę przykładowo jej logo, lub identyfikującą barwę. Dyrektor uznał zatem, że spodnie, koszula, bezrękawnik, czy sweter, które w żaden sposób nie identyfikują pracowników z zatrudniającym ich zakładem budżetowym, są powszechnie dostępne i mogą być używane także poza godzinami pracy nie stanowią odzieży służbowej w rozumieniu art. 21 ust. 1 pkt 10 ustawy o PIT. Dlatego przekazanie tej odzieży przez zakład budżetowy jego pracownikom, pociąga za sobą powstanie przychodu ze stosunku pracy, który podlega opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.
PricewaterhouseCoopers Nr 19, sierpień 2010 Strona 2 Świadczenia medyczne pracodawca ma obowiązek ustalić dochód pracownika od opłaty zryczałtowanej Taka teza wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 sierpnia 2010 r. (sygn. akt III SA/Wa 44/10). Jest to kolejny niekorzystny wyrok w sprawie finansowania świadczeń medycznych dla pracowników, w którym Sąd wskazał, że to pracodawca powinien zadbać o ustalenie przychodu pracowników do opodatkowania PIT. Sąd podkreślił, że pomimo swobody zawierania umów spółka, jako płatnik PIT w momencie zawierania umowy o świadczenie usług medycznych powinna mieć na uwadze, że pokrywanie kosztów korzystania przez pracowników z nieobowiązkowych usług medycznych, do finansowania, których pracodawca nie jest zobowiązany przepisami Kodeksu pracy i innych ustaw stanowi dla nich przychód do opodatkowania. Dlatego też na pracodawcy ciąży obowiązek wyodrębnienia z kwoty ogólnego zryczałtowanego miesięcznego abonamentu kwoty przypadającej na pracowników, w tym z podziałem na świadczenia, do których ponoszenia jest zobowiązany jako pracodawca i wyłączenia ich z podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz kwoty przypadającej na świadczenia wykraczające poza obowiązkową opieką medyczną. Wydatki na ubezpieczenie pracownika w podróży stanowią przychód opodatkowany PIT Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w swoim wyroku z dnia 7 lipca 2010 r. (sygn. akt I SA/Sz 374/10) stwierdził, że wydatki poniesione na ubezpieczenie pracownika odbywającego zagraniczną podróż służbową nie korzystają ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT. Zdaniem Sądu, pracownik będąc zwolnionym przez pracodawcę z obowiązku ponoszenia kosztów swego ubezpieczenia, otrzymuje przysporzenie majątkowe stanowiące nieodpłatne świadczenie stanowiące przychód tego pracownika stosownie do przepisu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. Sąd argumentował, że zawarcie przez pracownika obowiązkowego ubezpieczenia na czas odbywania zagranicznej podróży służbowej podyktowane zostało nie potrzebą samego pracownika, lecz potrzebą jego pracodawcy, pragnącego poprzez ubezpieczenie samego pracownika zabezpieczyć się przed ewentualnymi wydatkami (kosztami) związanymi z podróżą pracownika. Poniesiony na ubezpieczenie wydatek w postaci składki ubezpieczeniowej nie jest więc wydatkiem samego pracownika związanym z jego uzasadnionymi potrzebami w trakcie jego podróży służbowej, lecz wydatkiem jego pracodawcy uzasadnionym jego własnymi potrzebami. W żadnym zatem razie otrzymane przez
PricewaterhouseCoopers Nr 19, sierpień 2010 Strona 3 pracownika nieodpłatne świadczenie w postaci opłacenia za niego przez pracodawcę składki ubezpieczeniowej nie może być - nie stanowiąc wydatku poniesionego przez pracownika - przedmiotem zwolnienia podatkowego, o jakim stanowi przepis art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT. Human Resources Rok 2009 przyniósł spadek efektywności procesów HR w polskich firmach Według nowo opublikowanego raportu Saratoga HC Benchmarking, opartego na danych z roku 2009, czyli pełnego roku funkcjonowania rynku w warunkach recesji gospodarczej, mijający kryzys w znacznym stopniu wpłynął na funkcjonowanie procesów związanych z zarządzaniem zasobami ludzkimi. Szczególnie symptomatyczny jest spadek najważniejszego strategicznego wskaźnika w badaniu Saratoga HC Benchmarking, tj. Stopy Zwrotu z Inwestycji w Kapitał Ludzki (HC ROI). Ogólnopolski wskaźnik HC ROI spadł w stosunku do edycji z roku 2009 (dane z 2008 roku) z 1,71 (mediana) do 1,56 (mediana), co oznacza, że z każdej złotówki zainwestowanej w pracowników pracodawcy odzyskują dziś o 15 groszy mniej niż jeszcze rok temu. Wyniki edycji 2010, obejmujące rok 2009, wskazują na istotną zmianę wielu innych wskaźników, lecz należy podkreślić, że w większości wypadków nie są one tak drastyczne, jak mogłyby na to wskazywać prognozy i pokazały dużą stabilność naszego rynku w porównaniu do wielu krajów europejskich. Zwrot Inwestycji w Kapitał Ludzki - 2,5 2 1,5 1 0,5 0 2,39 2007 1,71 2008 1,56 2009 Źródło: Raport Saratoga HC Benchmarking, PricewaterhouseCoopers, 2010, n-52.
PricewaterhouseCoopers Nr 19, sierpień 2010 Strona 4 Prawo pracy Nieważna umowa o pracę zawarta z członkiem zarządu przez nieumocowaną osobę W wyroku z 19 stycznia 2010 r. (I UK 281/09) Sąd Najwyższy potwierdził, iż umowa o pracę zawarta z członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez osobę nieumocowaną do tej czynności jest bezwzględnie nieważna (art. 58 1 k.c. w związku z art. 300 k.p. i art. 210 k.s.h.). W uzasadnieniu Sąd podkreślił, iż ewentualne twierdzenie o zawarciu umowy o pracę z członkiem zarządu poprzez faktyczne dopuszczenie go do pracy, powinno zostać ocenione w świetle okoliczności faktycznych konkretnej sprawy, a w szczególności tego, czy zachowane zostały elementy konstrukcyjne stosunku pracy (w tym cecha podporządkowania pracownika w procesie świadczenia pracy) i czy zawarcie umowy nie stanowiłoby obejścia prawa. Jeżeli brak jest cech stosunku pracy to nie można twierdzić, iż została zawarta umowa o pracę pomiędzy członkiem zarządu a spółką, pomimo odprowadzania stosownych składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu. Pracownik nie musi zwracać wypłaconego mu wynagrodzenia, nawet jeżeli zostało błędnie obliczone Sąd Najwyższy stwierdził (wyrok o sygn. akt I PK 31/10), iż w przypadku wypłaty przez pracodawcę na rachunek bankowy pracownika prowizji w zawyżonej wysokości, pracownik, który nie zawinił ani też nie przyczynił się do wypłaty nienależnego mu składnika wynagrodzenia za pracę, nie musi go zwracać. W takim przypadku pracownik nie jest bezpodstawnie wzbogacony i może swobodnie dysponować wypłaconym mu, nawet nienależnym, wynagrodzeniem, pomimo tego, że otrzymał tzw. raport prowizyjny dla konsultantów i potencjalnie mógł zdawać sobie sprawę z błędu pracodawcy.
PricewaterhouseCoopers Nr 19, sierpień 2010 Strona 5 Kontakt z nami Camiel van der Meij Partner Katarzyna Serwińska Dyrektor Partner odpowiedzialny za HRS (022) 523 4959 camiel.van.der.meij@pl.pwc.com Doradztwo podatkowe (022) 523 4794 katarzyna.serwinska@pl.pwc.com Artur Kaźmierczak Dyrektor Aleksandra Minkowicz-Flanek Counsel Doradztwo w zakresie strategicznego zarządzania HR Doradztwo w zakresie prawa pracy (022) 523 7490 artur.kazmierczak@pl.pwc.com (022) 523 4533 aleksandra.minkowicz-flanek@pl.pwc.com www.pwc.com/pl www.taxonline.pl HRSpot jest publikacją działu prawno-podatkowego PricewaterhouseCoopers. Uwaga: Wszelkie zawarte w niniejszej publikacji informacje mają charakter orientacyjny publikacja nie może stanowić jedynej podstawy podejmowanych działań. Przed podjęciem jakichkolwiek działań należy zasięgnąć fachowej porady. 2010 PricewaterhouseCoopers. Nazwa PricewaterhouseCoopers dotyczy sieci firm zrzeszonych w PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda jest odrębnym i niezależnym podmiotem prawnym.