Tygodniowy Przegląd Rynku Finansowego Open Finance, 16 stycznia 2009 r. NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA Z RYNKÓW Sprzedaż detaliczna w USA spadła w grudniu o 9,8 proc. r/r. Produkcja przemysłowa w strefie euro spadła w listopadzie 2008 r. najsilniej od 18 lat - o 7,7 proc. r/r. Bank of America został wsparty państwowymi środkami w wysokości ok. 138 mld USD. RYNEK WALUTOWY KURSY NBP KUPNO SPRZEDAŻ 1 USD 3,1881 3,2525 1 EUR 4,1704 4,2546 1 CHF 2,8261 2,8831 100 JPY 3,5697 3,6419 Tabela obowiązująca od dnia 16.01.2009 r. W zasadzie każdy kolejny dzień przynosił dalsze osłabienie złotego. W czwartek po południu i w piątek rano na chwilę pochód się zatrzymał, ale po południu już tracił. Inwestorzy zagraniczni nie chcieli mieć złotego na weekend w portfelach. Nie tylko zresztą złotego nasza waluta traciła w towarzystwie innych walut regionu i właśnie niechęci do inwestycji w naszym regionie Europy (a właściwie jakichkolwiek ryzykownych inwestycji) należy przypisać osłabieniu naszej waluty. Wsparcie fundamentalne dla wyprzedaży też się znalazło spadek inflacji do 3,3 proc. w grudniu oznacza pewną obniżkę stóp procentowych w styczniu. A to złotemu nie służy. W piątek po południu dolar wyceniany był na 3,17 PLN o 5,9 proc. więcej niż tydzień temu. Euro podrożało o 4,3 proc. do 4,20 PLN, a notowania franka wzrosły o 5,5 proc. do 2,84 PLN. ZAGRANICZNE RYNKI Od poniedziałku do czwartku dolar zyskiwał kosztem euro, mimo że słabe dane makroekonomiczne napływały i z USA i z Europy. Ale inwestorzy chcieli do samego końca grać pod obniżkę stóp procentowych w strefie euro. ECB zdecydował się na cięcie o 50 pkt i w piątek dolar zaczął już tracić. Także dlatego, że prezes ECB Jean Cloude Trichet uznał ryzyko inflacji za zbilansowane dając w ten sposób do zrozumienia, że nie jest specjalnie skłonny do dalszych cięć. Na koniec tygodnia euro wyceniano na 1,323 USD o 1,8 proc. mniej niż tydzień temu, ale prawie dwa centy wyżej od dołka z czwartku.
Jen zdecydowanie umacniał się wobec euro i dolara, ale w środę nastąpił zwrot i japońska waluta zniwelowała niemal całe zyski z poprzednich dni. W rezultacie jen zyskał 1,5 proc. do euro i spadł o 0,2 proc. do dolara. RYNEK OBLIGACJI Miniony tydzień był bardzo udany dla krajowych obligacji. W poniedziałek resort finansów bez przeszkód sprzedał wszystkie oferowane bony skarbowe, a w środę niezwykłym powodzeniem cieszyły się wystawione na aukcji obligacje 20-letnie o stałym oprocentowaniu. Spadkowi rentowności pomogły dane o inflacji (spadek do 3,3 proc.), które rozbudziły nadzieje na szybkie i głębokie cięcia stóp procentowych. Na koniec tygodnia rentowność obligacji dwuletnich wyniosła 4,74 proc. (z 5,0 proc. tydzień temu), a 10 letnich 5,28 proc. (spadek z 5,40 proc.). Trzymiesięczna stopa WIBOR, która jest podstawą naliczania oprocentowania większości złotowych kredytów hipotecznych spadła o 19 punktów do 5,57 proc. ZAGRANICZNE RYNKI Początkowo inwestorzy chętnie kupowali amerykańskie obligacje, w podjęciu decyzji pomagały im zwłaszcza spadki na giełdzie. Ale w końcówce sytuacja się zmieniła. Rząd zdecydował się wspomóc Bank of America kwotą 138 mld dolarów (w tym 20 mld USD w gotówce), co zwiększyło obawy o nadpodaż nowych obligacji w USA. Inwestorzy sądzą, że albo dokapitalizowanie gospodarki skończy się wielkimi emisjami obligacji i ich ceny spadną, albo rynek kredytowy w końcu zaskoczy, co tak czy owak grozi spadkiem rentowności. Na koniec tygodnia rentowność obligacji dwuletnich wyniosła 0,78 proc. o 4 pkt mniej niż tydzień temu. Rentowność 10-latek wyniosła 2,40 proc. o 8 pkt więcej niż w poprzedni piątek. W Europie sytuacja zaczyna się zmieniać. Inwestorzy domagają się wyższej premii od rządów Hiszpanii czy Portugalii, które jak się sądzi będą miały największe kłopoty z finansowaniem deficytów budżetowych. Z kolei niepewność dotycząca kolejnych obniżek stóp w ECB nie pomaga też niemieckim obligacjom. Na koniec tygodnia dwuletnie obligacje niemieckiego rządu miały rentowność na poziomie 1,54 proc. (spadek o 1 pkt bazowy), a 10-letnich 2,94 proc. (spadek o 16 pkt). RYNKI AKCJI Aż do czwartku trwała seria siedmiu spadkowych sesji z rzędu na GPW. Winą za tak długą i bolesną serię możemy w całości obarczyć rynki zagraniczne, a konkretnie Wall Street, której ruchy GPW starała się naśladować, a czasem nawet wyprzedzać. To wyprzedzanie źle się skończyło w czwartek w czasie trwania sesji na GPW akcje w USA mocno taniały, więc i u nas trudno było o optymizm. Jednak w czwartek giełdy amerykańskie zdołały odrobić straty w całości. Zatem ktoś, kto sprzedawał akcje w czwartek na GPW, w piątek rano musiał za nie płacić 2 proc. więcej. Piątkowy wzrost utrzymał się choć nie bez problemów do końca notowań, seria spadków na GPW została przerwana, lecz nie jest pewne na jak długo, bo zbyt wiele zależy od niezbyt przewidywalnych w ostatnim czasie inwestorów w USA. W skali tygodnia WIG20 stracił 6,2 proc., WIG 5,4 proc., mwig 6,2 proc., a swig zaledwie 1,8 proc. swig nie ma w swoim składzie banków o dużej i średniej wielkości, a to właśnie banki dołowały w zeszłym tygodniu najbardziej. WIG-Banki spadł o 11,2 proc. Najlepszą branżą okazał się WIG-Spożywczy, który wzrósł o 5,8 proc. Najlepszą spółką z WIG20 była Telekomunikacja, która jako jedyna zakończyła tydzień wzrostem (o 3,6 proc.).
ZAGRANICZNE RYNKI EUROPA. Decyzja ECB o obniżce stóp procentowych z 2,5 proc. do 2,0 proc. nie była wprawdzie zaskoczeniem dla rynku, ale lekkim zaskoczeniem była deklaracja J.C.Trichet'a twierdzącego, że póki co nie należy oczekiwać równie desperackiego luzowania polityki pieniężnej jak za oceanem. Obecnie z konsensusu analityków wynika, że stopy w strefie euro mogą spadać do poziomu 1 proc. Poważne kłopoty ujawniły największe europejskie banki: niemiecki Deutsche Bank ostrzegł inwestorów przed dużą stratą kwartalną, a brytyjski Barclays ogłosił masowe zwolnienia. USA. Przerażająco słabe wyniki sprzedaży detalicznej w grudniu przełożyły się na wyprzedaż akcji na całym świecie, ponieważ inwestorzy zdają sobie sprawę, że wydatki konsumentów decydują w 70 proc. o amerykańskim PKB. Przedświąteczne wyprzedaże nie zachęcały w tym roku Amerykanów do rozrzutności, bo sprzedaż spadła o aż 9,8 proc., a biorąc pod uwagę fakt, że podobna tendencja widoczna była przez cały ostatni kwartał można szacować, że PKB Stanów spadło o więcej niż 4 proc. Pod koniec tygodnia banki publikowały wyniki kwartalne, a Bank of America musiał sięgnąć po rządową pomoc - jego akcje potaniały o ok. 40 proc. Szczegóły planu pomocowego przedstawili ekonomiści z ekipy Baracka Obamy, co pozwoliło inwestorom odetchnąć po sześciodniowej serii spadkowej. AZJA. W tym tygodniu Rosja czterokrotnie deprecjonowała rubla, a od października takie działania podejmowała aż 16 razy. Inwestorzy wycofują kapitał z rosyjskiego rynku w błyskawicznym tempie, a gazowy konflikt z Ukrainą z pewnością nie pomaga w ustabilizowaniu sytuacji. Co kilka dni chińskie władze informują o nowych programach pomocowych - w tym tygodniu państwowe fundusze rozpoczęły skupowanie akcji kilku banków. EUROPA USA AZJA BUX -3,5% CAC40-7,2% FTSE -5,1% DJIA -3,4% NASDAQ -2,8% S&P500-4,1% Tygodniowe zmiany wartości indeksów na światowych giełdach, 16.01.2009 r. (godz. 16.40) HANG SENG -7,8% B-SHARES SHANGHAI +1,8% NIKKEI -6,8% RYNEK SUROWCÓW Na rynki ropy naftowej poza wypowiedziami przedstawicieli OPEC o spodziewanym spadku popytu na energię, które robią już coraz mniejsze wrażenie, największy wpływ miały informacje o załamaniu handlu międzynarodowego. Kraje eksportujące surowce (np. Kanada) notują coraz mniejsze nadwyżki, a importerzy netto jak USA dzięki coraz skromniejszym zakupom zmniejszają deficyt handlowy. W praktyce oznacza to, że wymiana towarowa wyraźnie hamuje, a to przekreśla szansę na szybkie zażegnanie recesji. Ropa naftowa kosztowała w piątek po południu ok. 43 USD, miedź ok. 3400 USD za tonę, a złoto 837 USD za uncję. Konflikt gazowy między Ukrainą a Rosją nie znalazł pozytywnego finału, co stawia naszych południowych sąsiadów Słowaków i kilka innych państw europejskich, w kryzysowej sytuacji. Ich rezerwy wystarczą bowiem jeszcze maksymalnie na kilka dni. SUROWIEC ZMIANA miedź +1,3% ropa naftowa +7,4% złoto -1,5% Tygodniowe zmiany wartości cen surowców na światowych giełdach, 16.01.2009 r. (godz. 16.40)
FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH TYGODNIOWE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (14.01.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich DWS Polska FIO Akcji Spółek Eksportowych -0,50% papierów dłużnych BPH FIO Parasolowy BPH Subfundusz Obligacji 1 1,30% rynku pieniężnego Arka BZ WBK Ochrony Kapitału FIO 0,91% stabilnego wzrostu DWS Polska FIO Bezpiecznego Wzrostu Plus 0,02% mieszane PZU FIO Optymalnej Alokacji -0,06% akcji zagranicznych PKO/Credit Suisse Światowy Fundusz Walutowy - SFIO Subf. Małych Sp. Japońskich 6,52% papierów dłużnych zagr. UniFundusze FIO subfundusz UniDolar Obligacje 10,37% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, tydzień ROCZNE WYNIKI RYNKU FUNDUSZY INWESTYCYJNYCH (14.01.2009) RODZAJ FUNDUSZU NAJLEPSZY FUNDUSZ WYNIK akcji polskich SKOK Parasol FIO Subfundusz SKOK Akcji -34,55% papierów dłużnych KBC Alfa Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny Otwarty 49,59% rynku pieniężnego Idea Premium SFIO 6,61% stabilnego wzrostu Fundusz Własności Pracowniczej PKP SFIO 22,26% mieszane PZU FIO Optymalnej Alokacji -5,81% akcji zagr. MCI.PrivateVentures FIZ subfundusz MCI.EuroVentures 1.0. 63,75% papierów dłużnych zagr. UniFundusze FIO subfundusz UniDolar Obligacje 38,84% Wyniki polskiego rynku funduszy inwestycyjnych, rok FINANSE OSOBISTE KREDYT W EURO: OPŁACALNY LECZ RYZYKOWNY Raty kredytów w euro mogą być obecnie o ponad 35 proc. niższe niż kredytów złotowych. Nawet po obniżkach stóp w Polsce, będą one niższe o ok. 15 proc. Ale pozostaje ryzyko kursowe. Zgodnie z oczekiwaniami Europejski Bank Centralny obniżył stopy procentowe o 50 pkt bazowych. Główna stopa wynosi obecnie 2,0 proc., a rynkowa stopa procentowa EURIBOR, która jest podstawą do obliczania oprocentowania kredytów hipotecznych w euro, wyniosła dziś 2,57 proc. Co prawda kredyty w euro nie są dziś powszechnie dostępne na polskim rynku, ale w tych bankach, w których są, w większości przypadków marże oscylują wokół 2,5 pkt proc. są wyższe niż w przypadku kredytów złotowych (2,0 pkt proc.), lecz niższe niż w przypadku kredytów we frankach (3,5 pkt proc.). Reasumując można dziś liczyć na kredyt w euro oprocentowany na ok. 5,07 proc., podczas gdy za kredyt w złotych trzeba zapłacić ok. 7,62 proc. (różnica między stopą WIBOR i EURIBOR sięga 300 pkt bazowych; 3 pkt proc.). Oznacza to, że rata kredytu w euro może być niższa o 37 proc. niż kredytu w złotych.
kwota kredytu waluta kredytu rynkowa stopa procentowa oprocentowanie 100 000 PLN PLN 5,62 proc. 7,62 proc. 915 PLN 100 000 PLN EUR 2,57 proc. 5,07 proc. 573 PLN Porównanie rat kredytów w złotych i euro na 15 stycznia 2009 r. Raty równe, kredyt na 30 lat, spread 6 proc., marża kredytu w złotych 2,0 pkt proc., marża kredytu w euro 2,5 pkt proc. rata Warto jednak pamiętać, że rynki finansowe spodziewają się dalszego spadku stóp procentowych, zarówno w Narodowym Banku Polskim, jak i w Europejskim Banku Centralnym. W najczęściej wymienianych scenariuszach główna stopa w NBP może obniżyć się w I półroczu do 3,5 proc. (z 5,0 proc. obecnie), a w ECB do 1 proc. (z 2,0 proc. obecnie). Oznaczałoby to, że różnica w rynkowych stopach procentowych spadłaby do 250 pkt bazowych (z 300 obecnie), a różnica w oprocentowaniu z 2,5 do 2,0 pkt proc. W efekcie różnica raty kredytu na korzyść euro spadłaby do 15,5 proc. kwota kredytu waluta kredytu stopa procentowa oprocentowanie 100 000 PLN PLN 4,10 proc. 6,10 proc. 606 PLN 100 000 PLN EUR 1,60 proc. 4,10 proc. 512 PLN Prognoza rat kredytów w PLN i EUR na 30 czerwca 2009 r. Raty równe, kredyt na 30 lat, spread 6 proc., marża kredytu w złotych 2,0 pkt proc., marża kredytu w euro 2,5 pkt proc. rata Oczywiście rozważając wybór między kredytem w euro i w złotych należy być świadomym ryzyka kursowego, które można określić jako nieprzeciętnie wysokie w ostatnim czasie. Co prawda dopiero wzrost kursu euro z 4,18 PLN do 6,64 PLN sprawiłby, że rata kredytu w euro zrównałaby się z kredytem w złotych (ale po obniżkach stóp wystarczyłyby do tego wzrost euro o 18 proc. np. z 4,18 do 4,93 PLN), ale przecież każdy wzrost euro nawet o 10 proc., powoduje wzrost salda zadłużenia o owe 10 proc., co należy mieć na uwadze. Natomiast w perspektywie wejścia Polski do strefy euro, kredyty we wspólnej walucie prezentują się już dużo bardziej atrakcyjnie. Po pierwsze wprowadzenie złotego do korytarza ERM2 znacznie ustabilizowałoby zapewne notowania naszej waluty (zmniejszając ryzyko kursowe do minimum, bowiem dewaluacja kursu złotego w ERM2 nie jest możliwa, co naturalnie nie wyklucza wahań w wyznaczonym korytarzu). Po drugie przebywając w systemie ERM2 złoty będzie miał spore szanse na umocnienie, po trzecie po samym wejściu do euro odpadnie problem spreadów, co dodatkowo zmniejszy ratę. Dlatego kredyty w euro będą dla Polaków znacznie bezpieczniejsze w momencie, gdy zbliżymy się do strefy na bliżej, niż na same tylko deklaracje. Szeroko omawiany problem wyższych marż kredytów w euro i złotowych jest problemem łatwym do ominięcia. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby posiadacz kredytu w euro po wejściu Polski do strefy walutowej, zrefinansował swój kredyt na korzystniejszych dla siebie warunkach (z niższą marżą), więc akurat ten argument nie jest najważniejszy przy podejmowaniu decyzji o rodzaju waluty. TYGODNIOWY PRZEGLĄD RYNKU FINANSOWEGO: przygotowanie Łukasz Wróbel, Emil Szweda, finanse osobiste Emil Szweda wyniki funduszy na podstawie danych Analizy Online. Kontakt z redakcją: analizy@open.pl