Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz W4 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska
Podstawy metodologiczne oceny efektywności inwestycji energetycznych Janusz Kotowicz W4 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska
Podstawowe akty prawne Ustawa Prawo energetyczne z komentarzem Dyrektora Biura Prawnego URE. Urząd Regulacji Energetyki Biblioteka Regulatora, 22.04.2002 (www.ure.gov.pl). Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i regulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energia elektryczną Dz.U. z 2001 r., nr 1, poz. 7. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie ciepłem. Dz. U. z 2001 r., nr 96, poz. 1053. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i regulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi. Dz.U. nr 1, poz. 8, ostatnie zmiany Dz. U. z 2001 r., nr 34, poz. 407.
Podstawowe akty prawne Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców Dz. U. z 2000 r., nr 85, poz. 957. Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci ciepłowniczych, obrotu ciepłem, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców Dz. U. z 2000 r., nr 72, poz. 845
Podstawowe akty prawne Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz. U. z 1994 r., nr 121, poz. 591; ostatnie zmiany Dz. U. z 2002 r., nr 253, Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Dz. U. z 1994 r., nr 21, poz. 86, ostatnie zmiany Dz. U. z 2002 r., nr 25, poz. 253 Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dz. U. z 1991 r., nr 80, poz. 350, ostatnie zmiany Dz. U. z 2002 r., nr 25, poz. 253 Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Dz. U. z 1993 r., nr 11, poz. 50, ostatnie zmiany Dz. U. z 2002 r., nr 19, poz. 185 oraz nr 41, poz. 365.
Podstawowe metody oceny efektywności inwestycji W analizie ekonomicznej opłacalności i organizacji procesu inwestycyjnego stosuje się różne metody i mierniki. Zasadniczo wyróżnić tutaj można: metody uwzględniające dynamikę ponoszonych nakładów i wpływów powstałych w wyniku inwestycji, metody statyczne oceny inwestycji, metody badania ekspozycji na ryzyko, mierniki oceny krótkookresowej.
Metody dynamiczne (złożone) wartość zaktualizowana netto, zwana również wartością zdyskontowana netto lub wartością bieżącą netto NPV (Net Present Value), wskaźnik wartości zaktualizowanej netto NPVR (Net Present Value Ratio), wewnętrzna stopa zwrotu IRR (Internal Rate of Return), zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu MIRR (Modyfied Internal Rate of Return), zdyskontowany okres zwrotu nakładów DPBT (Discounted Pay Back Time), wskaźnik rentowności PI (Profitability Index).
Metody statyczne oceny inwestycji prosty okres zwrotu SPBT (Simple Pay Back Time), proste stopy zwrotu SRR (Simple Rate of Return) jej odmiany np. księgowa stopa zwrotu ARR (Accounting Rate of Return) i stopa zwrotu z inwestycji ROI (Return on Investment).
Istnieją mierniki, które mogą być wyznaczone przy wykorzystaniu wielkości statycznych i dynamicznych, do nich zaliczyć możemy próg rentowności BEP (Break Even Point).
Badanie inwestycji na ryzyko analizy wrażliwości, symulacyjnych (w tym w szczególności metody Monte Carlo), scenariuszowych, drzewa decyzji.
Mierniki oceny krótkookresowej Wynikają w głównej mierze z badania płynności finansowej i zaliczamy do nich przede wszystkim: mierniki ryzyka kapitałowego, mierniki oceny zdolności do spłaty kredytów inwestycyjnych, mierniki płynności, mierniki rentowności.
Prosty okres zwrotu SPBT i proste stopy zwrotu SRR Jest to czas (najczęściej wyrażany w latach) potrzebny do odzyskania poniesionych nakładów inwestycyjnych. Nakłady te w okresie zwrotu muszą więc być zrównoważone przez zysk netto oraz amortyzację i odsetki (w przypadku gdy źródłem finansowania części nakładów jest kredyt bankowy) obliczone dla kolejnych lat funkcjonowania przedsięwzięcia. Wady to nieuwzględnienie : zmian wartości pieniądza w czasie efektów poza horyzontem wyznaczonego okresu zwrotu.
c.d. Proste stopy zwrotu SRR Stopy zwrotu nakładów inwestycyjnych stanowią relacje (stosunek) dochodów (zysk brutto, zysk netto, zysk netto + odsetki, zysk netto + odsetki + amortyzacja) do nakładów inwestycyjnych (całkowitych lub własnych). Wszystkie odmiany wymienionych dochodów bazują na wielkościach rocznych, przy czym zakłada się, że wielkości te powinny pochodzić z typowego roku funkcjonowania przedsięwzięcia. Prosty okres zwrotu i proste stopy zwrotu spełniać mogą rolę jedynie narzędzi pomocniczych w ocenie projektów inwestycyjnych.
Wartość zaktualizowana netto NPV NPV określa się jako sumę zdyskontowanych oddzielnie dla każdego roku (strumieni) przepływów pieniężnych netto, zrealizowanych w całym okresie objętym rachunkiem, przy znanym poziomie stopy dyskontowej. Zasady konstruowania przepływów pieniężnych : 1. Wartość projektu zależy od przyszłych przepływów pieniężnych; strumienie pieniężne generowane w przeszłości są bez znaczenia dla aktualnej wartości projektu. 2. Istotne są tylko przepływy pieniężne ściśle związane z inwestycją (w literaturze anglojęzycznej przepływy te określa się mianem incremental cash flow).
c.d. Wartość zaktualizowana netto NPV 3. Przepływy pieniężne na potrzeby badania inwestycji obejmują na ogół nakłady inwestycyjne oraz skorygowane przepływy operacyjne (tzw. free operating cash flow) i różnią się od przepływów pieniężnych kalkulowanych na potrzeby badania płynności finansowej, 4. W ostatnim okresie w ramach horyzontu analizy powinno uwzględniać się tzw. wartość likwidacyjną projektu. Wszystkie elementy majątku, które dadzą się zamienić na gotówkę, powinny być przedstawione w ostatnim okresie w ramach horyzontu prognozy w postaci ekwiwalentu gotówkowego