Jakie istotne zmiany wprowadza ta nowelizacja? W dniu 7 listopada 2008 r. przyjęty został przez Sejm rządowy projekt nowelizacji ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.). Zawarte w ustawie o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw nowe uregulowania, co do zasady, wchodzą w życie 1.12.2008 r. Wyjątki enumeratywnie wymienione zostały w art. 15 tej ustawy. Zgodnie z treścią tego przepisu od 1.1.2009 r. wchodzą w życie postanowienia art. 1: - pkt 1 lit. b i lit. c, - pkt 3 lit. b, - pkt 4 lit. b, - pkt 26 lit. a, lit. b w zakresie art. 33b i 33c i lit. c w zakresie art. 33c, pkt 27 w zakresie art. 33b i 33c, pkt 30 w zakresie art. 33b, - pkt 34, - pkt 41 lit. a tiret pierwsze w zakresie deklaracji importowej i lit. c tiret drugie w zakresie pkt 2b, pkt 42 lit. g w części dotyczącej ust. 6 pkt 2 w zakresie deklaracji importowej, - pkt 52 lit. a w zakresie ust. 3-6, pkt 53 lit. a w części dotyczącej ust. 1 w zakresie art. 33b oraz ust. 2 i lit. b, - pkt 54 i - pkt 59, oraz - art. 3 pkt 2-5 i - art. 4 pkt 2. Zaproponowane zmiany z założenia miały m.in. na celu: - uproszczenie obowiązujących przepisów prawa w zakresie podatku od towarów i usług, - doprecyzowanie uregulowań wywołujących wątpliwości i kontrowersje, - dostosowanie polskiego prawa do zmieniającego się prawa unijnego, - wykonanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które wydane zostały w związku z przepisami dotyczącymi podatku od towarów i usług. W wyniku dokonanej nowelizacji zmienione zostały natomiast m.in. uregulowania dotyczące: - Skrócenia podstawowego terminu zwrotu VAT. 1 / 6
Nowelizacja VATU skraca podstawowy termin zwrotu VAT ze 180 dni na 60 dni, pozostawiając jednak również możliwość uzyskania zwrotu w terminie 25 dni (po spełnieniu dodatkowych warunków). Ze zwrotu w terminie 60 dni nie będą mogli jednak korzystać podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą w okresie nieprzekraczającym 12 miesięcy (chyba, że złożą zabezpieczenie majątkowe). Ta grupa podatników otrzymałaby zwrot w ciągu 180 dni. Nie dotyczy to jednak kwoty podatku związanej z nabyciem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, która mogłaby być zwrócona w terminie 60 dni. - Wydłużenia terminu na odliczanie VAT naliczonego. Obecnie, co do zasady, podatnicy odliczają VAT w rozliczeniu za okres, w którym otrzymali fakturę lub dokument celny lub w rozliczeniu za okres następny. W wyniku dokonanej nowelizacji termin ten został wydłużony do dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych. - Wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, od których będzie można odliczać VAT. Począwszy od 1.01.2009 r. będzie można odliczać VAT od wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Pozostaje jednak warunek, że wydatek musi być związany z czynnościami opodatkowanymi. - Limitu obrotów dla małych podatników w górę. Przez małego podatnika będzie się uważało podatnika, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro, a dla podatników prowadzących przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzających funduszami powierniczymi, agentów, zleceniobiorców i innych osób świadczących usługi o podobnym charakterze (z wyjątkiem 2 / 6
komisu) limit wyniesie 45.000 euro. Przypomnij my, że obecnie powyższe limity wynoszą odpowiednio 800.000 euro i 30.000 euro. - Prezentów o małej wartości. Podniesiono limit dla prezentów o małej wartości w przypadku braku ewidencji osób obdarowanych. Limit ten wynosił będzie od 1.1.2009 r. 10 zł (obecnie jest to kwota 5 zł). - Przekazania żywności na cele charytatywne bez VAT. Obecnie przekazanie żywności na cele charytatywne jest opodatkowane. Ta sytuacja ulegnie jednak zmianie. Nastąpiło wprowadzenie do art. 43 ust. 1 ustawy o VAT pkt. 16, przewidującego zwolnienie z VAT nieodpłatnego przekazania produktów spożywczych przez ich producenta na rzecz organizacji pożytku publicznego (jeżeli przekazanie będzie odpowiednio udokumentowane). - Nowego limitu zwrotu za kasę fiskalną. Po wprowadzeniu zmian do ustawy o VAT przedsiębiorca będzie mógł odliczyć od podatku wydatki na nabycie każdej z kas rejestrujących zgłoszonych na dzień rozpoczęcia ewidencjonowania w wysokości 90% jej ceny zakupu netto, nie więcej niż 700 zł (obecnie limity te wynoszą odpowiednio 50% i 2.500 zł). - Kwartalnych deklaracji VAT dla wszystkich. Obecnie z kwartalnego rozliczania VAT mogą korzystać jedynie mali podatnicy. Natomiast po 3 / 6
wprowadzeniu zmian do ustawy o VAT, możliwość rozliczania VAT kwartalnie będą mieli wszyscy podatnicy. Wybór kwartalnego rozliczania VAT zobliguje jednak podatników (innych niż mali podatnicy) do wpłacania zaliczek na podatek za pierwszy oraz za drugi miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego wynikającej z deklaracji podatkowej za poprzedni kwartał. Zaliczkę tę podatnicy będą zobowiązani zapłacić w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym z kolejnych miesięcy, za które jest wpłacana zaliczka. - Przeliczania kwot wykazanych w walutach obcych. Z nowelizacji ustawy o VAT wynika, że jeżeli podstawa opodatkowania jest określona w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (za wyjątkiem importu). Od powyższej zasady zaproponowano wyjątek. Jeżeli zgodnie z przepisami faktura będzie wystawiona przed powstaniem obowiązku podatkowego, proponuje się dokonywanie przeliczenia według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury. Przypomnijmy, że obecnie kwoty wykazane w walutach obcych przelicza się według średniego kursu NBP z dnia wystawienia faktury (jeżeli faktura jest wystawiona terminowo) lub z dnia powstania obowiązku podatkowego (jeżeli faktura nie została wystawiona w obowiązującym terminie). - Ustanowienia prawa wieczystego użytkowania zawsze ze stawką 22%. Zmiany do ustawy o VAT wprowadzają do art. 29 ust. 5a, z którego wynika, że oddanie w wieczyste użytkowanie gruntu opodatkowane będzie stawką 22%, niezależnie od stawki właściwej dla sprzedaży budynku czy budowli. Jednocześnie, obowiązek podatkowy z tytułu wieczystego użytkowania rozłożono w czasie. Określono bowiem, że termin powstania obowiązku podatkowego będzie w tym przypadku związany z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności poszczególnych opłat związanych z użytkowaniem wieczystym. - Zniesienia sankcji. 4 / 6
Z ustawy o VAT zniknie sankcja w wysokości 30%. Uchylono bowiem art. 109 ust. 4-8 ustawy o VAT, dotyczący ustalania dodatkowego zobowiązania podatkowego. - Możliwości zwrotu VAT-u po zakończeniu działalności - dla byłych wspólników. Nowelizacja ustawy o VAT wprowadza możliwość zwrotu nadwyżki VAT naliczonego nad należnym po zakończeniu działalności gospodarczej wspólnikom spółki nieposiadającej osobowości prawnej, jeżeli zwrot ten wynika z deklaracji podatkowej za okres, w którym spółka była podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny. Zwrot ten będzie przysługiwał byłym wspólnikom solidarnie, chyba że z umowy spółki będą wynikały inne proporcje w podziale zysku. - Sprzedaży nieruchomości. Od momentu wejścia w życie nowych uregulowań w VAT, przy sprzedaży nieruchomości zastosowanie zwolnienia z VAT nie będzie już uzależnione od przeznaczenia budynku na cele mieszkaniowe czy użytkowe, ani od zakwalifikowania obiektu do towarów używanych (towarem używanym będą jedynie ruchomości). Zwolniona z VAT będzie sprzedaż nieruchomości, jeżeli pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłyną przynajmniej 2 lata. Pozostawiono jednak prawo wyboru opodatkowania sprzedaży ww. nieruchomości (po spełnieniu dodatkowych warunków) co jednocześnie umożliwi odliczenie VAT od zakupu przedmiotowych nieruchomości. Zwolniona z VAT będzie również sprzedaż obiektów, w stosunku do których nie przysługiwało sprzedającemu prawo do odliczenia VAT naliczonego oraz jeżeli nie ponosił on wydatków na ich ulepszenie w stosunku do których miał prawo do odliczenia VAT, lub wydatki takie ponosił, lecz były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów. Warunek dotyczący odliczenia VAT od wydatków na ulepszenie nie będzie jednak istotny, gdy nieruchomości w stanie ulepszonym będą wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych, przez co najmniej 5 lat. Ten przepis ma obowiązywać od 1.1.2009 r. Wiele z tych zmian będzie bardzo istotnych dla jednostek sektora finansów publicznych. Ich 5 / 6
szczegółowe omówienie znajdą Państwo w publikacji Rachunkowość budżetowa w praktyce": http://www.beckinfobiznes.pl/tresc.php?m=l&id=24&la= 6 / 6