El bieta Jezierska Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2015, wcześniej wydawany przez Wydawnictwo Szkolne PWN
Zagadnienie programowe wiedza o sztuce oraz dzia alnoêç twórcza Czas zaj ç jedna jednostka dydaktyczna Skrócony opis lekcji: Lekcja przeznaczona jest dla uczniów gimnazjum. Jej tematyka jest zawarta w IV dziale podr cznika Kraina sztuki" zatytu owanym Sztuka XX wieku." Dzi ki tym zaj ciom uczniowie powinni poznaç, rozumieç, umieç: uwarunkowania historyczne i kulturowe sztuki dadaistycznej dadaizm jako awangardowà sztuk buntu i prowokacji artystycznej zmian w dotychczasowym pojmowaniu pi kna w sztuce nadanie przedmiotom codziennego u ytku statusu dzie sztuki ready-mades, asambla e techniki, formy realizacji dzie dadaistów przedstawicieli kierunku i ich najs ynniejsze dzie a stworzyç kreacj artystycznà w konwencji sztuki dadaizmu z zastosowaniem ró norodnych Êrodków wyrazu rysunek, performance, fotografia. Cele do realizacji: Uczniowie: rozumiejà wp yw wydarzeƒ historycznych, zmian kulturowych na nowy sposób myêlenia i prze amywania przez artystów dadaizmu schematów w sztuce umiejscawiajà sztuk dadaizmu w prawid owej przestrzeni czasowej i geograficznej opisujà i wyjaêniajà tematyk, cechy, formy realizacji artystycznej dadaizmu rozpoznajà, wymieniajà i opisujà najs ynniejsze przyk ady dzie dadaistycznych i ich twórców definiujà poj cia awangarda, ready-made, asambla, mechaniczne obrazy, antysztuka, absurd rozumiejà rol dzia ania artystycznego, ironii, aluzji w budowaniu dadaistycznej prowokacji artystycznej jako buntu przeciw dotychczasowym konwencjom i zasadom w sztuce. Metody i techniki pracy: wyk ad wprowadzenie prezentacja wizualna praca indywidualna uczniów dzia anie twórcze kompozycja na p aszczyênie praca w grupie zabawa plastyczna, dzia anie o charakterze artystycznym. Ârodki dydaktyczne: albumy z reprodukcjami lub prezentacja multimedialna podr cznik konspekt wyk adu za. 1 plansza pomocnicza za. 2 kamera cyfrowa, aparat fotograficzny kartony, mazaki, o ówki. Proponowany przebieg zaj ç: 1. Nauczyciel podaje temat zaj ç, a nast pnie rozpoczyna lekcj od rozmowy z uczniami na temat zmian my- Êlenia artysty i formy artystycznej w sztuce XX wieku w kontekêcie sztuki dawnej, pobudzajàc ich do kreatywnego myêlenia (5 min). 2. Uczniowie wys uchujà wyk adu nauczyciela na temat sztuki dadaizmu, ilustrowanego reprodukcjami lub slajdami oraz propozycji zadania do grupowej kreacji twórczej zabawy dadaistycznej (10 15 min) za. 1. 3. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy wed ug wylosowanego s owa kluczowego za. 2. 2
4. Uczniowie w grupach przygotowujà realizacj zadania, wykorzystujàc przygotowane przez nauczyciela s owa przyk adowa plansza pomocnicza za. 2. Tworzà powi kszone napisy na kartonach i, trzymajàc je lub przypinajàc do ubrania, uk adajà zdania o przypadkowym, absurdalnym znaczeniu, zamieniajàc si miejscami a nast pnie zapisujà kilka utworzonych wersji (10 min). 5. W czasie zabawy dadaistycznej w grupach wybrana osoba rejestruje dzia anie w formie filmu lub fotografii. 6. Po skoƒczonej zabawie uczniowie w formie rysunkowej na kartonie, indywidualnie wykonujà ilustracje do jednego z absurdalnych zdaƒ za. 2 (15 min). 7. Nauczyciel podsumowuje lekcj, oceniajàc indywidualne i grupowe zaanga owanie uczniów w realizacj zadania w formie opisu s ownego a tak e rysunek indywidualny wed ug w asnego systemu oceniania i kryteriów dla realizacji plastycznej (5 min) praca mo e byç dokoƒczona w domu i oceniona àcznie z materia em fotograficznym grupy na nast pnych zaj ciach. 3
ZA ÑCZNIK 1 KONSPEKT WYK ADU DLA NAUCZYCIELA 1. Kabaret Voltaire w Szwajcarii jako centrum kulturotwórcze dadaistów. 2. Czas powstania awangardowej sztuki dadaizmu, jej t o historyczne i kulturowe. 3. Zanegowanie tradycyjnych Êrodków wyrazu artystycznego wyjêcie poza ramy obrazu jako bunt artystów przeciw konwencjom i dotychczasowym zasadom w sztuce. 4. Dadaizm jako sztuka dzia ania artystycznego. 5. Prowokacja odbiorców sztuki i nowa forma antysztuka. 6. Ironia i aluzja jako Êrodki pobudzajàce kreatywne myêlenie odbiorcy sztuki. 7. Formy realizacji plastycznych dadaistów malarstwo, kompozycje z przedmiotów codziennego u ytku ready-mades, asambla e. 8. Przedstawiciele dadaizmu i ich s ynne dzie a. 4
ZA ÑCZNIK 2 PRZYK ADOWA PLANSZA POMOCNICZA ZABAWA DADAISTYCZNA S OWA, ZDANIA S OWO KLUCZOWE DRZEWO S OWA DO TWORZENIA ABSURDALNEGO ZDANIA IDZIE, CHMURA, ISTNIENIE, MI OÂå, ZIARNO PRZYK ADOWE PO ÑCZENIE ISTNIENIE DRZEWO ZIARNO IDZIE MI OÂå, CHMURA S OWO KLUCZOWE WIATR S OWA DO TWORZENIA ZDANIA Z OTO, PRZENOSI, BIEGNIE, UMYS, MECHANICZNIE PRZYK ADOWE PO ÑCZENIE MECHANICZNIE PRZENOSI UMYS Z OTO WIATR BIEGNIE S owa kluczowe s u à do losowania przez ucznia z danej grupy, a nauczyciel przygotowuje w asne zestawy s ów w zale noêci od inwencji i iloêci grup uczniów w klasie. 5