ISO 26000 Odpowiedzialność społeczna Odkrywając ISO 26000 Niniejsza broszura dostarcza podstawowych informacji o dobrowolnej Normie Międzynarodowej ISO 26000:2010, Wytyczne w sprawie odpowiedzialności społecznej. Ma ona być pierwszym krokiem na drodze do ukazania wszelkiego rodzaju organizacjom, zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym, że wprowadzenie normy ISO 26000 jest sposobem na uzyskanie korzyści wynikających z prowadzenia działalności w sposób społecznie odpowiedzialny.
ISO Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO zrzesza 163 krajowe organizacje normalizacyjne, z krajów dużych i małych, uprzemysłowionych, rozwijających się i będących w fazie przejściowej, z wszystkich części świata. Wydane przez ISO ponad 18 400 norm dostarcza biznesowi, rządom i społeczeństwom praktycznych narzędzi we wszystkich trzech wymiarach trwałego rozwoju: gospodarki, środowiska naturalnego i spraw socjalnych. Normy ISO mają pozytywny wpływ na świat, w którym żyjemy. Ułatwiają handel, wymianę wiedzy, pomagają w rozprzestrzenianiu się zdobyczy technicznych oraz dobrych praktyk w zarządzaniu i biznesie. Normy ISO dostarczają rozwiązania i zapewniają korzyści w prawie wszystkich obszarach ludzkiej działalności, włącznie z rolnictwem, budownictwem, inżynierią, produkcją, dystrybucją, transportem, medycynie, technologiami komunikacyjnymi i informatycznymi, ochroną środowiska, energetyką, zarządzaniem jakością, usługami. ISO tworzy normy, na które istnieje wyraźne zapotrzebowanie rynkowe. Przy tworzeniu norm pracują eksperci pozyskani bezpośrednio z sektorów przemysłu, technologii lub biznesu które zgłosiły zapotrzebowanie na daną normę i które będą później ją stosować. Do ekspertów tych mogą dołączyć inni, posiadający niezbędną wiedzę, na przykład przedstawiciele agencji rządowych, laboratoriów badawczych, zrzeszeń konsumentów, świata akademickiego, międzynarodowych organizacji rządowych i pozarządowych. Międzynarodowa Norma ISO jest odzwierciedleniem globalnego consensusu co do aktualnego stanu wiedzy w sprawach objętych tą normą. Dlaczego odpowiedzialność społeczna jest ważna? Na całym świecie wśród organizacji i związanych z nimi interesariuszy wzrasta świadomość potrzeby i korzyści płynących ze społecznie odpowiedzialnej działalności. Celem odpowiedzialności społecznej jest przysłużenie się trwałemu rozwojowi świata. Wyniki osiągane przez daną organizację, w porównaniu z wpływem, jaki ma ona na społeczeństwo i środowisko w którym działa, stały się kluczowym elementem oceny jej całościowej efektywności i zdolności do kontynuowania działalności. Częściowo jest do odzwierciedleniem rosnącej świadomości potrzeby zapewnienia ludzkości zdrowych ekosystemów, równości społecznej oraz dobrych rządów i zarządzania. Na dłuższą metę, działalność wszystkich organizacji jest zależna od istnienia czystego, nieskażonego środowiska naturalnego. Organizacje podlegają ściślejszej i surowszej kontroli ze strony różnych związanych z nimi interesariuszy.
Jakie korzyści można osiągnąć poprzez wprowadzenie ISO 26000? Postrzeganie i rzeczywisty kształt działalności danej organizacji w zakresie odpowiedzialności społecznej może mieć, między innymi, wpływ na: - przewagę konkurencyjną - reputację - zdolność do pozyskania i utrzymania pracowników, klientów, użytkowników - podtrzymanie morale, zaangażowanie i produktywności pracowników - ocenę przez inwestorów, darczyńców, sponsorów, rynki finansowe - relacje z przedsiębiorstwami, rządami, mediami, dostawcami, kontrahentami, klientami, i społecznością, w której organizacja działa. Kto może skorzystać z ISO 26000 i w jaki sposób? ISO 26000 dostarcza wszystkim organizacjom niezależnie od ich rodzaju, wielkości i położenia wytycznych dotyczących: 1. Idei, terminologii i definicji dotyczących odpowiedzialności społecznej 2. Źródeł, cech i kierunków rozwoju odpowiedzialności społecznej 3. Zasad i procedur dotyczących odpowiedzialności społecznej 4. Kluczowych obszarów i zagadnień odpowiedzialności społecznej 5. Tworzenia, wdrażania i promowania zachowań odpowiedzialnych społecznie w samej organizacji, oraz poprzez stosowane przez nią zasady i praktyki w sferze jej wpływów 6. Pogłębiania zaangażowania interesariuszy i ich identyfikacji z organizacją 7. Przekazywania informacji o zaangażowaniu, wynikach i innych obszarach związanych z odpowiedzialnością społeczną Celem ISO 26000 jest wsparcie organizacji w ich wkładzie w zrównoważony rozwój. Norma ma zachęcić je do wyjścia poza nałożone prawem zobowiązania, przy jednoczesnym zrozumieniu, że przestrzeganie prawa jest podstawowym obowiązkiem jakiejkolwiek organizacji i niezbędną częścią jej odpowiedzialności społecznej. Norma ma promować powszechne zrozumienie odpowiedzialności społecznej i uzupełniać a nie zastępować inne narzędzia i inicjatywy na tym polu. Wprowadzając ISO 26000, warto mieć na względzie społeczne, środowiskowe, prawne, kulturowe i organizacyjne i ekonomiczne różnice, przy jednoczesnym przestrzeganiu międzynarodowych standardów działalności.
Nie do certyfikacji ISO 26000 nie jest normą systemu zarządzania. Nie została pomyślana i nie nadaje się do stosowania dla celów certyfikacyjnych, regulacyjnych czy w zapisach umów. Jakakolwiek próba wystawienia certyfikatu czy deklaracja uzyskania zgodności z ISO 26000 byłaby = niezrozumieniem celów i przeznaczenia tej Międzynarodowej Normy na najbardziej podstawowym poziomie. ISO 26000 nie zawiera wymagań, certyfikacja nie mogłaby więc być dowodem na uzyskanie zgodności z tą Normą. Co dokładnie zawiera ISO 26000? ISO 26000 zajmuje się siedmioma kluczowymi obszarami odpowiedzialności społecznej, definiowanymi przez tę normę i przedstawionymi w poniższym wykresie. Cyfry odpowiadają działom w tekście normy. Hollistic approach podejście holistyczne Interdependence współzależność Organization organizacja *cyfry odpowiadają poszczególnym działom w ISO 26000 6.8. Zaangażowanie i rozwój społeczności
6.3. Prawa człowieka 6.4. Zarządzanie zasobami ludzkimi 6.5. Środowisko naturalne 6.6 Uczciwe praktyki biznesowe 6.7 Sprawy konsumenckie Zarys ISO 26000 Tytuł działu Numer działu Opis zawartości działu Zakres Dział 1 Określa zakres ISO 26000, wskazuje pewne ograniczenia i wyjątki Słowniczek Dział 2 Określa i dostarcza definicji kluczowych pojęć mających podstawowe znaczenie dla zrozumienia odpowiedzialności społecznej i dla korzystania z ISO 26000 Zrozumienie odpowiedzialności społecznej Dział 3 Opisuje ważne czynniki i uwarunkowania które miały wpływ na rozwój odpowiedzialności społecznej i które w dalszym ciągu wpływają na jej kształt i stosowanie. Opisuje też samą ideę odpowiedzialności społecznej co ona oznacza i w jaki sposób znajduje zastosowanie w organizacji. Paragraf zawiera wytyczne dla małych i średnich organizacji w zakresie stosowania ISO 26000 Zasady odpowiedzialności społecznej Dział 4 Wprowadza i wyjaśnia zasady odpowiedzialności społecznej Uznanie odpowiedzialności społecznej i zaangażowanie interesariuszy Dział 5 Zajmuje się dwoma aspektami odpowiedzialności społecznej: uznania przez organizację tej odpowiedzialności, oraz jej identyfikacji z interesariuszami i zaangażowania tych ostatnich. Dostarcza wytycznych w zakresie relacji organizacji z jej interesariuszami i społeczeństwem, rozpoznania kluczowych obszarów i zagadnień odpowiedzialności społecznej, oraz sfery oddziaływania organizacji. Wytyczne w sprawie kluczowych obszarów odpowiedzialności społecznej
Dział 6 Wyjaśnia kluczowe obszary i związane z nimi zagadnienia związane z odpowiedzialnością społeczną. Dla każdego kluczowego obszaru został przedstawiony jego zakres, związek z odpowiedzialnością społeczną, powiązane z nim zasady i uwarunkowania, oraz działania i oczekiwania. Wytyczne w sprawie wprowadzania odpowiedzialności społecznej w organizacji Dział 7 Dostarcza wytycznych w zakresie wprowadzania idei odpowiedzialności społecznej w życie w danej organizacji. Zawiera wytyczne dotyczące: zrozumienia odpowiedzialności społecznej organizacji, włączenia odpowiedzialności społecznej w strukturę organizacji, komunikacji związanej z odpowiedzialnością społeczną, polepszania wiarygodności organizacji w kwestiach dotyczących odpowiedzialności społecznej, monitorowania postępu i wyników, oraz oceny dobrowolnych inicjatyw na rzecz odpowiedzialności społecznej. Przykłady narzędzi i dobrowolnych inicjatyw na rzecz odpowiedzialności społecznej Dodatek A Prezentuje otwarty katalog narzędzi i dobrowolnych inicjatyw związanych z odpowiedzialnością społeczną, które odnoszą się do zagadnień z jednego lub więcej kluczowych obszarów lub dotyczą wprowadzania odpowiedzialności społecznej w organizacji. Skróty Dodatek B Zawiera objaśnienia skrótów użytych w ISO 26000 Bibliografia Zawiera odniesienia do przepisów międzynarodowych i norm ISO przytaczanych w ISO 26000 jako materiał źródłowy. Kluczowe obszary i zagadnienia omawiane w ISO 26000 Kluczowe obszary i zagadnienia Omawiane w dziale Obszar kluczowy: Zarządzanie organizacją 6.2 Obszar kluczowy: Prawa człowieka 6.3 Zagadnienie 1: Należyta staranności 6.3.3 Zagadnienie 2: Zagrożenia dla praw człowieka 6.3.4
Zagadnienie 3: Unikanie współsprawstwa 6.3.5 Zagadnienie 4: Rozpatrywanie skarg 6.3.6 Zagadnienie 5: Dyskryminacja i grupy szczególnie wrażliwe 6.3.7 Zagadnienie 6: Prawa obywatelskie i polityczne 6.3.8 Zagadnienie 7: Prawa ekonomiczne, społeczne i kulturalne 6.3.9 Zagadnienie 8: Fundamentalne zasady i prawa w miejscu pracy 6.3.10 Obszar kluczowy: Zarządzanie zasobami ludzkimi 6.4 Zagadnienie 1: Zatrudnienie i stosunek pracy 6.4.3 Zagadnienie 2: Warunki pracy i ochrona socjalna 6.4.5 Zagadnienie 3: Dialog społeczny 6.4.6 Zagadnienie 4: Bezpieczeństwo i higiena pracy 6.4.7 Zagadnienie 5: Rozwój i szkolenie w miejscu pracy 6.4.8 Obszar kluczowy: Środowisko naturalne 6.5 Zagadnienie 1: Zapobieganie zanieczyszczeniu 6.5.3 Zagadnienie 2: Zrównoważone korzystanie z zasobów 6.5.4 Zagadnienie 3: Przeciwdziałanie i przystosowanie do zmian klimatycznych 6.5.6 Zagadnienie 4: Ochrona środowiska, bioróżnorodności i przywrócenie naturalnych siedlisk 6.5.7 Obszar kluczowy: Uczciwe praktyki biznesowe 6.6 Zagadnienie 1: Przeciwdziałanie korupcji 6.6.3 Zagadnienie 2: Odpowiedzialne zaangażowanie polityczne 6.6.4 Zagadnienie 3: Uczciwa konkurencja 6.6.5 Zagadnienie 4: Promocja odpowiedzialności społecznej w łancuchu wartości 6.6.6 Zagadnienie 5: Poszanowanie praw własności 6.6.7 Obszar kluczowy: Sprawy konsumenckie 6.7 Zagadnienie 1: Uczciwy marketing, rzetelna informacja, uczciwe wzorce umów 6.7.3 Zagadnienie 2: Ochrona zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów 6.7.4 Zagadnienie 3: Zrównoważona konsumpcja 6.7.5 Zagadnienie 4: Obsługa i wsparcie konsumenta, załatwianie skarg i rozwiązywanie sporów 6.7.6 Zagadnienie 5: Ochrona prywatności i danych osobowych konsumentów 6.7.7 Zagadnienie 6: Dostęp do niezbędnych usług 6.7.8 Zagadnienie 7: Edukacja i świadomość 6.7.9 Obszar kluczowy: Zaangażowanie i rozwój społeczności 6.8 Zagadnienie 1: Zaangażowanie społeczności 6.8.3 Zagadnienie 2: Edukacja i kultura 6.8.4 Zagadnienie 3: Tworzenie miejsc pracy i rozwój umiejętności 6.8.5
Zagadnienie 4: Rozwój i dostęp do technologii 6.8.6 Zagadnienie 5: Tworzenie bogactwa i dochodów 6.8.7 Zagadnienie 6: Zdrowie 6.8.8 Zagadnienie 7: Inwestycje społeczne 6.8.9 Schematyczne podsumowanie ISO 26000 Poniższy graf przedstawia podsumowanie ISO 26000 i ma na celu wsparcie organizacji w zrozumieniu wzajemnych relacji między poszczególnymi działami normy. W jaki sposób organizacja wdraża ISO 26000? Po zapoznaniu się z charakterystyką odpowiedzialności społecznej i jej związek ze zrównoważonym, trwałym rozwojem ( Dział 3 ) zaleca się, aby organizacja dokonała przeglądu zasad odpowiedzialności społecznej opisanych w Dziale 4. Stosując odpowiedzialność społeczną, organizacje powinny przestrzegać tych zasad i stosować je, w koniunkcji ze szczegółowymi zasadami odnoszącymi się do każdego z kluczowych obszarów (Dział 6). Przed analizą kluczowych obszarów i zagadnień odpowiedzialności społecznej, jak również związanych z nimi zasad i oczekiwań (Dział 6) organizacja powinna zastanowić się
nad dwoma podstawowymi aspektami odpowiedzialności społecznej uznania tej odpowiedzialności w swojej sferze wpływów oraz identyfikacji z interesariuszami i ich zaangażowania ( Dział 5 ). Kiedy podstawy zostaną już poznane, a kluczowe obszary i zagadnienia odpowiedzialności społecznej zidentyfikowane, organizacja powinna dążyć do uwzględniania odpowiedzialności społecznej w swoich działaniach i procesie decyzyjnym, korzystając z wytycznych zawartych w Dziale 7. Wchodzą tu w grę procesy takie jak: uczynienie odpowiedzialności społecznej integralną częścią zasad wedle których funkcjonuje organizacja, podjęcie wewnętrznych i zewnętrznych rozmów na temat odpowiedzialności społecznej, regularny przegląd efektów działań i praktyk związanych z odpowiedzialnością społeczną. Dalsze wytyczne dotyczące kluczowych obszarów i sposobów wdrażania odpowiedzialności społecznej można znaleźć w materiale źródłowym (Bibliografia) oraz przeglądzie narzędzi i dobrowolnych inicjatyw (których przykłady, zebrane na całym globie, zawiera Dodatek A). Przy wdrażaniu i praktykowaniu odpowiedzialności społecznej, naczelnym celem organizacji powinno być zmaksymalizowanie swojego wkładu w zrównoważony, trwały rozwój. Gdzie uzyskać ISO 26000 i inne materiały - ISO 26000 może zostać nabyte od zrzeszonych w ISO krajowych organizacji normalizacyjnych, których lista wraz z pełnymi danymi kontaktowymi jest dostępna na stronie internetowej ISO pod adresem www. Iso.org/isomembers. Może również zostać nabyte w sklepie internetowym ISO, pod adresem www.iso.org. - w poszukiwaniu dodatkowych informacji o ISO 26000 można kontaktować się z członkami ISO. Część z nich może zaoferować wykłady i szkolenia na temat tej normy - Darmowa broszura informacyjna ISO 26000 podsumowanie projektu jest dostępna w narodowych organizacjach członkowskich i w Centralnych Sekretariacie ISO sales@iso.org - Strona internetowa ISO www.iso.org. Na stronie głównej należy klinąć sekcję Standardy zarządzania i przewodzenia. Niniejsza broszura i ISO 26000 podsumowanie projektu mogą zostać pobrane z tej sekcji bez żadnych opłat w formacie HTML lub PDF, pod adresem www.iso.org/sr - Magazyn ISO Focus+ www.iso.org/isofocus+