Załącznik nr 4 do Uchwały Senatu nr 430/01/2015 SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA... (skrajne daty) 1.1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ modułu Żywienie w stanach chorobowych Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki realizującej przedmiot Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil Forma studiów Rok i semestr studiów Rodzaj przedmiotu Koordynator Imię i nazwisko osoby prowadzącej / osób prowadzących ŻwSCh Wydział Medyczny Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Dietetyka II stopień Praktyczny Stacjonarne/niestacjonarne Rok I; Semestr I, II obowiązkowy * - zgodnie z ustaleniami na wydziale 1.2.Formy zajęć dydaktycznych, wymiar godzin i punktów ECTS Sem. Wykł. Ćw. Konw. Lab. ZP Prakt. Inne ( jakie?) 10 (sem.i) 10 (sem.ii) 40 (sem.i) 20 (sem.ii) - - - 50 (sem.i) 50 (sem.ii) 100 (sem.i) 100 (sem.ii) 10 (samokształcenie) Liczba pkt ECTS 13 (7+6) 1.3. Sposób realizacji zajęć X zajęcia w formie tradycyjnej zajęcia realizowane z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 1.4. Forma zaliczenia przedmiotu/ modułu ( z toku) ( egzamin, zaliczenie z oceną, zaliczenie bez oceny) Semestr I zaliczenie z oceną Semestr II - egzamin 2.WYMAGANIA WSTĘPNE
3. CELE, EFEKTY KSZTAŁCENIA, TREŚCI PROGRAMOWE I STOSOWANE METODY DYDAKTYCZNE 3.1. Cele przedmiotu/modułu Rozszerzenie i utrwalenie specjalistycznej teoretycznej i praktycznej wiedzy z zakresu C1 żywienia klinicznego. C2 C3 Przygotowanie studenta do prawidłowego żywienia pacjentów z różnymi jednostkami chorobowymi wymagającymi specjalistycznej terapii żywieniowej. Usystematyzowanie i rozszerzenie wiedzy z zakresu żywienia dojelitowego i pozajelitowego. 3.2 EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA PRZEDMIOTU/ MODUŁU ( WYPEŁNIA KOORDYNATOR) EK ( efekt kształcenia) P_W01 P_W02 Treść efektu kształcenia zdefiniowanego dla przedmiotu (modułu) Zna wpływ następujących chorób na stan odżywienia: układu pokarmowego, oddechowego, krążenia, kostnostawowego, moczowego, nerwowego, chorób zakaźnych i nowotworów. Posiada wiedzę niezbędną do zaplanowania, opracowania i wdrożenia planu żywienia indywidualnego i zbiorowego w oparciu o zasady żywienia w różnych stanach chorobowych. Odniesienie do efektów kierunkowych (KEK) K_W06, K_W17, K_W31 K_W24, K_W29 P_U01 Potrafi diagnozować wybrane zaburzenia i jednostki chorobowe oraz wskazywać ich wpływ na zmianę sposobu żywienia oraz stan odżywienia. P_U02 Potrafi zaplanować jadłospis i wdrożyć odpowiednie postępowanie żywieniowe w różnych stanach chorobowych. K_U04, K_U06, K_U10 K_U23, K_U24, K_U25 P_K01 P_K02 Wykazuje aktywność w zdobywaniu wiedzy dotyczącej żywienia w różnych stanach chorobowych oraz doskonaleniu umiejętności praktycznych. Potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego zadania. Uznaje osobistą odpowiedzialność za wdrażaną dietoterapię. K_K01 K_K07
3.3 TREŚCI PROGRAMOWE (wypełnia koordynator) A. Problematyka wykładu Treści merytoryczne wykładów (sem. I) TP 1. Żywienie w chorobach jamy ustnej, przełyku, żołądka.. TP 2. TP 3. TP 4. TP 5. TP 6. Żywienie w chorobach jelita cienkiego i grubego. Żywienie w chorobach miąższu wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Żywienie w ostrym i przewlekłym zapaleniu trzustki. Żywienie w chorobach układu moczowego. Profilaktyka chorób nowotworowych oraz postępowanie żywieniowe w chorobie nowotworowej. Żywienie w cukrzycy. TP 7. TP 8. Żywienie dojelitowe i pozajelitowe. Żywienie w niedokrwistościach i stanach niedoborów energetycznych i białkowych. TP 9. Żywienie w chorobach narządu ruchu, kośćca i stawów. TP 10. Żywienie w chorobach neurologicznych. B. Problematyka ćwiczeń audytoryjnych, konwersatoryjnych, laboratoryjnych, zajęć praktycznych Treści merytoryczne ćwiczeń (sem. I) TP 1. Żywienie w chorobach jamy ustnej i przełyku. Zastosowanie diet o zmiennej konsystencji. Planowanie diety. TP 2. TP 3. TP 4. TP 5. TP 6. TP 7. TP 8. Żywienie w chorobach żołądka. Dobór produktów zalecanych i zabronionych. Dieta po resekcji żołądka. Zasady żywienia w chorobach jelita cienkiego. Ocena jadłospisu pod kątem produktów zalecanych i potraw zabronionych i zalecanych. Zasady żywienia w chorobach jelita grubego. Planowanie diet. Żywienie w chorobach miąższu wątroby w zależności od stanu wydolności. Planowanie diet. Żywienie w chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych. Ocenić jadłospis pod kątem produktów zalecanych i zabronionych. Żywienie w ostrym zapaleniu trzustki. Zaplanować jadłospis. Żywienie w przewlekłym zapaleniu trzustki. Ocenić jadłospis pod kątem produktów zalecanych i zabronionych.
TP 9. TP 10. TP 11. TP 12. TP 13. TP 14. TP 15. TP 16. TP 17. Dieta w chorobach układu moczowego. Planowanie diety w ostrej i przewlekłej niewydolności nerek. Planowanie diety dla pacjentów dializowanych. Żywienie w kamicach nerkowych. Planowanie żywienia w dnie moczanowej. Przygotowanie karty dietetycznej dla pacjenta. Profilaktyka chorób nowotworowych. Postępowanie żywieniowe w chorobie nowotworowej. Planowanie schematów żywieniowych. Planowanie diet dla pacjentów po zabiegu operacyjnym. Przygotowanie żywieniowe do zabiegu. Tworzenie planów żywieniowych po zabiegu operacyjnym żołądka, jelita grubego, pęcherzyka żółciowego. Żywienie dojelitowe- wskazania i przeciwwskazania, metody podawania żywienia pokarmowego- zagłębnik, przetoka, gastrostomia, jejunostomia. Planowanie żywienia na podstawie znajomości składu mieszanek.rodzaje diet przemysłowych stosowanych w żywieniu dojelitowym. Leczenie żywieniowe pozajelitowe. Określić wskazania i przeciwwskazania do żywienia pozajelitowego. Charakterystyka składu diety oraz analiza preparatów do żywienia pozajelitowego. Diety w stanach niedoborowych. Zmiany w organizmie spowodowane niedoborem pokarmowym. Dieta w stanach niedoborów energetycznych i białkowych (Marasmus, kwashiorkor, niedowaga, wyniszczenie). Tworzenie planów żywieniowych. Treści merytoryczne ćwiczeń (sem. II) TP 1. Planowanie żywienia w niedokrwistościach. Analiza produktów zalecanych. Planowanie jadłospisów. TP 2. Żywienie w chorobach neurologicznych. TP 3. TP 4. TP 5. TP 6. TP 7. TP 8. TP 9. Żywienie w cukrzycy. Planowanie jadłospisów z zastosowaniem wymienników węglowodanowych, białkowych, tłuszczowych oraz wymienników według Tatonia. Żywienie w chorobach gruczołów dokrewnych. Dieta w chorobach zakaźnych przebiegających z gorączką. Żywienie w chorobach narządu ruchu, kośćca i stawów. Planowanie diety w profilaktyce i leczeniu osteoporozy. Analiza produktów zalecanych. Planowanie jadłospisów i obliczanie podaży białka, wapnia, magnezu. Dieta ketogenna. Analiza przypadków. Dieta bezpotasowa i bogato potasowa. Planowanie jadłospisów. Treści merytoryczne zajęć praktycznych (sem. I, II) TP 1. 1. Zasady leczenia dietetycznego w jednostkach chorobowych: o jamy ustnej, przełyku, żołądka, jelita cienkiego i grubego, o wątroby, pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych; żywienie w ostrym
i przewlekłym zapaleniu trzustki, o w chorobach układu moczowego, o w cukrzycy, o w niedokrwistościach i stanach niedoborów energetycznych i białkowych, o w chorobach narządu ruchu, kośćca i stawów, o w chorobach neurologicznych. 2. Ocena zapotrzebowania na składniki odżywcze i energię. 3. Ocena interwencji dietetycznej. 4. Zapobieganie niedożywieniu. Indywidualna Karta zaliczenia Żywienie w stanach chorobowych (Oddziały szpitalne) Zajęcia Praktyczne..godz. /Praktyki Zawodowe*. godz. KIERUNEK -DIETETYKA: STUDIA NIE*/STACJONARNE* II STOPNIA I ROK sem. I i II Uniwersytet Rzeszowski Wydział Medyczny Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu. * Właściwe zakreślić Lp. Efekty Stopień osiągnięcia efektu 1. Zakłada kartotekę, dokonuje oceny stanu odżywiania i sposobu żywienia. 2. Układa dietę tygodniową uwzględnieniem zapotrzebowania na składniki odżywcze i energię oraz z uwzględnieniem podstawowych problemów dotyczących zdrowia, sytuacji socjalnej i stylu życia. 3. Układa jadłospis dla pacjenta z chorobami jamy ustnej i przełyku. Potrafi zastosować diety o zmiennej konsystencji. 4. Układa jadłospis w chorobach miąższu wątroby w zależności od stanu wydolności. 5. Układa jadłospis w chorobach pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, potrafi ocenić jadłospis pod kątem produktów zalecanych i zabronionych. 6. Potrafi zaplanować dietę dla pacjentów dializowanych. 7. Układa jadłospis dla pacjenta w dnie moczanowej. Przygotowuje kartę dietetyczną dla pacjenta. 8. Planuje dietę dla pacjentów po zabiegach operacyjnych. Tworzy plany żywieniowe po zabiegu operacyjnym żołądka, jelita grubego, pęcherzyka żółciowego. 9. Układa jadłospis dla pacjenta z chorobami neurologicznymi.
10. Potrafi zaplanować dietę w profilaktyce i leczeniu osteoporozy. 11. Układa jadłospisy dla pacjentów w stanach niedoborowych. Potrafi stworzyć plan żywieniowy. 12. Przeprowadza poradę dietetyczną. 13. Ocenia skutki wprowadzonej diety (lub przygotowuje kryteria oceny). 14. Przestrzega zasad etyki w kontakcie z klientem/pacjentem. 15. Jest aktywny i wykazuje inicjatywę w doskonaleniu jakości pracy 16. Organizuje praktykę zawodową zgodnie z regulaminem praktyk (dotyczy praktyk zawodowych do wyboru). Razem:Stopień osiągnięcia efektów (średnia wartość ocen w w/w pozycjach) Uwaga:student układa minimum po jednej diecie z każdej pozycji, przeprowadza poradę dietetyczną i ocenia skutki wprowadzonej diety (lub przygotowuje kryteria oceny). Dla pozostałych jednostek chorobowych- omawia zasady postępowania dietetycznego... 3.4 METODY DYDAKTYCZNE WYKŁAD Z PREZENTACJĄ MULTIMEDIALNĄ, KONWERSATORIUM, ĆWICZENIA PRAKTYCZNE, ANALIZA PRZYPADKÓW 4 METODY I KRYTERIA OCENY 4.1 Sposoby weryfikacji efektów kształcenia Symbol efektu Metody oceny efektów kształcenia ( np.: kolokwium, egzamin ustny, egzamin pisemny, projekt, sprawozdanie, obserwacja w trakcie zajęć) P_W01 Egzamin W P_W02 Egzamin W P_U01 Sprawozdanie ĆW, ZP P_U02 Jadłospis ĆW,ZP P_K01 Obserwacja opiekuna, ocena grupy, samoocena ĆW., ZP P_K02 Obserwacja opiekuna, ocena grupy, samoocena ĆW., ZP Forma zajęć dydaktycznych ( w, ćw, ) 4.2 Warunki zaliczenia przedmiotu (kryteria oceniania) Ćwiczenia, zajęcia praktyczne: 1. pełne uczestnictwo i ocena aktywności studenta w czasie zajęć, 2. ocena przygotowania do zajęć, 3. dyskusja w czasie ćwiczeń, 4. sprawdzanie wiedzy w czasie ćwiczeń, 5. opis przypadku 6. zaliczenia pisemne cząstkowe Zakres ocen: 2,0 5,0
Wykłady: 1. zaliczenie testowe oraz pytania otwarte: A: Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; B: Pytania z zakresu widomości do rozumienia; C: Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego; D: Rozwiązywanie zadania pisemnego nietypowego; - za niewystarczające rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B = ocena 2,0 - za rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B możliwość uzyskania max. oceny 3,0 - za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C możliwość uzyskania max. oceny 4,0 - za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C + D możliwość uzyskania oceny 5,0 Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie wiedzy: Egzamin ustny problemowy lub egzamin pisemny w postaci testu student generuje / rozpoznaje odpowiedź (esej, raport; krótkie strukturyzowane pytania /SSQ/; test wielokrotnego wyboru /MCQ/; test wielokrotnej odpowiedzi /MRQ/; test dopasowania; test T/N; test uzupełniania odpowiedzi), pytania otwarte. Ocena wiedzy: Egzamin: 5.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 90%-100% 4.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 80%-89% 4.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 70%-79% 3.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 60%-69% 3.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 50%-59% 2.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia poniżej 50% Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie umiejętności: Egzamin praktyczny Egzamin zorganizowany w postaci określonego zadania do wykonania, dopuszczalna również prezentacja lub wykonanie projektu, realizacja określonego zadania Ocena umiejętności 5.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, jest dobrze przygotowany, bardzo dobrze potrafi diagnozować wybrane zaburzenia i jednostki chorobowe oraz układa do nich jadłospis. 4.5 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, dobrze zna potrafi diagnozować wybrane zaburzenia i jednostki chorobowe oraz układa do nich jadłospis. 4.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, jest poprawiany, dobrze potrafi diagnozować wybrane
zaburzenia i jednostki chorobowe oraz układa do nich jadłospis. 3.5 student uczestniczy w zajęciach, jego zakres przygotowania nie pozwala na całościowe przedstawienie omawianego problemu, potrafi diagnozować wybrane zaburzenia i jednostki chorobowe oraz układa do nich jadłospis, często jest poprawiany. 3.0 student uczestniczy w zajęciach, dostatecznie potrafi diagnozować wybrane zaburzenia i jednostki chorobowe oraz układa do nich jadłospis, jednak często popełnia błędy. 2.0 student biernie uczestniczy w zajęciach, wypowiedzi są niepoprawne merytorycznie, nie potrafi diagnozować wybranych zaburzeń i jednostek chorobowych, układa do nich jadłospis nieprawidłowo, często jest poprawiany. Metody weryfikacji efektów kształcenia w zakresie umiejętności: Obserwacja opiekuna, ocena 360º, ocena grupy, samoocena Ocena kompetencji społecznych: Ocena średnia ważona wynikająca z ocen cząstkowych za: -umiejętność identyfikowania problemów osób z chorobami nowotworowym na podstawie obserwacji 2/3; - umiejętność prezentowania wyników prac na forum grupy 1/3. Zakres ocen: 2,0-5,0 5. Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta godziny zajęć wg planu z nauczycielem 20+40+20+50+50 =180 przygotowanie do zajęć 2 udział w konsultacjach 2 czas na napisanie referatu/eseju 2 przygotowanie do egzaminu 2 udział w egzaminie 2 Inne (jakie?) - SUMA GODZIN 190 SUMARYCZNA LICZBA PUNKTÓW ECTS Liczba pkt ECTS w ramach zajęć powiązanych z praktycznym przygotowaniem zawodowym Liczba pkt ECTS w ramach zajęć służących zdobywaniu pogłębionej wiedzy i umiejętności prowadzenia badań nauk. 13 ECTS (7 sem. I + 6 sem. II) obowiązuje od roku akad. 2017/2018 obowiązuje od roku akad. 2017/2018
6. PRAKTYKI ZAWODOWE W RAMACH PRZEDMIOTU/ MODUŁU wymiar godzinowy zasady i formy odbywania praktyk 200 godz. = 100 sem. I + 100 godz. sem. II Zgodnie z regulaminem zajęć praktycznych i praktyk zawodowych 7. LITERATURA Literatura podstawowa: 1. Ciborowska H., Rudnicka A.: Dietetyka: żywienie zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010. 2. Gawęcki J.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010. 3. Grzymisławski M., Gawęcki J.: Żywienie człowieka zdrowego i chorego. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010. 4. Laughin A.: Wątroba : profilaktyka, choroby, żywienie, dieta. Wydawnictwo Astrum, Wrocław 2012. 5. Tatoń J., Czech A., Idaszak D.: Żywienie w cukrzycy. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010. 6. Wieczorek-Chełmińska Z.: Żywienie w chorobach kostno-stawowych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011. 7. Wieczorek-Chełmińska Z.: Żywienie w chorobach nerek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010. Literatura uzupełniająca: 8. Chevallier L : 51 zaleceń dietetycznych w wybranych stanach chorobowych. Wyd. Elservier Urban & Partner, Wrocław 2010. 9. Jagiełło M., Jurek L.: Żywienie dietetyczne : jadłospisy, diety i przykłady żywienia ludzi chorych. Śląskie Centrum Wydawniczo Handlowe "Lexdruk", Rybnik 2010. 10. Jarosz M.: Żywienie chorych ze stomią : porady lekarzy i dietetyków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007. 11. Jarosz M.: Żywienie osób w wieku starszym : porady lekarzy i dietetyków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011. 12. Pertkiewicz M.: Standardy żywienia pozajelitowego i żywienia dojelitowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011. 13. Schidlo C., Fronius-Gaier D.: Dieta w chorobach stawów: smaczne przepisy na zdrowe posiłki. "Klub dla Ciebie", Warszawa 2009.