Harmonogram realizacji projektu Czas jesieni Lp Zadania 1. Przybliżani e dzieciom literatury o tematyce przyrodnic zej 2. Założenie kącika przyrody 3. Dokonywa nie obserwacji zmian zachodząc ych w przyrodzie jesienią w różnych środowiska ch przyrodnic zych Formy realizacji Stworzenie kącika książek o tematyce przyrodniczej Zbieranie materiału przyrodniczego Zajęcia dydaktyczne Spacery i wycieczki po okolicy dotyczące tematów: - jesień w parku - jesień w lesie - jesień w sadzie - jesień w ogrodzie Termin Odpowie dzialni Zamierzone efekty Rozwijanie zainteresowania książką jako źródłem informacji, bogacenie wiedzy dziecka Poznawanie świata roślin poprzez zbieranie materiału przyrodniczego Obserwowanie środowiska przyrodniczego. Wzbogacanie wiadomości na temat przyrody Przybliżanie dominującej kolorystyki wczesną jesienią. Wyjaśnianie podziału drzew na liściaste i iglaste Poznawanie wybranych przedstawicieli grzybów jadalnych i niejadalnych Poznawanie i nazywanie drzew owocowych i krzewów Uwagi 4. Podejmow anie zabaw - zasuszanie liści Przybliżanie prac wykonywanych w ogrodzie. Poznawanie warzyw, narzędzi ogrodniczych, nazywanie przetworów Rozwijanie ciekawości świata,
badawczyc h, eksperyme ntów 5. Przestrzeg anie zasad bezpieczeń stwa podczas kontaktów ze środowiski em przyrodnic zym 6. Występ dzieci z okazji Dnia Edukacji Narodowej - obserwacja liści, wyjaśnienie zjawiska dlaczego liście żółkną? - obserwacja i wyjaśnienie zjawiska babiego lata Omawianie zagrożeń podczas spacerów, wycieczek Zaprezentowan ie swoich umiejętności recytatorskich, wokalnych, teatralnych Zagadki Jesienny quiz 7. Ewaluacja Opracowanie narzędzi ewaluacji X X gromadzenie doświadczeń Uświadomienie istnienia roślin: - zagrażających zdrowiu (drzewo iglaste cis, grzyby trujące) - zjadania niemytych owoców powodujących choroby Czynne uczestniczenie w przygotowaniu uroczystości i branie w niej aktywnego udziału Podsumowanie zdobytej wiedzy i umiejętności Gromadzenie i analiza danych w celu sprawdzenia stopnia zbieżności między założeniami a efektami pracy dydaktycznowychowawczej
Opracowały: Ewa Tutkaj Barbara Maj Ewaluacja projektu dydaktyczno-wychowawczego Czas jesieni Projekt Czas jesieni powstał na potrzeby grupy dzieci 4-5 letnich. Realizowany był w miesiącach: wrzesień, pażdziernik 2013 roku. Motywacją do powstania projektu była piękna pora roku - jesień, obfitująca w różnorodność barw i bogactwo darów przyrody. Dzieci chętnie korzystały ze spacerów, wycieczek, podziwiały piękne krajobrazy, poznały prace wykonywane w ogrodzie, polu, sadzie, gromadziły jesienne skarby w kąciku przyrody. Ta ciekawa tematyka posłużyła do organizowania różnych zabaw i zajęć. Punktem kulminacyjnym było przygotowanie przedstawienia Jesień w wierszach i piosenkach na Dzień Edukacji Narodowej oraz quiz - konkurs wiedzy o jesieni. Cel projektu: przyrodnicza edukacja dzieci w wieku przedszkolnym Cele szczegółowe: - rozwijanie zainteresowań przyrodniczych - pobudzanie aktywności dzieci - doskonalenie percepcji wzrokowej i słuchowej - nabywanie umiejętności obserwacji i analizowania zjawisk przyrodniczych - nabywanie odpowiedniej postawy wobec świata roślin i zwierząt W realizacji projektu Czas jesieni znalazły zastosowanie różnorodne formy działania: 1. Stworzenie w sali kącika książek przyrodniczych Przez cały czas trwania projektu w kąciku książek gromadzono literaturę (prozę i poezję) dotyczącą tematyki przyrodniczej. Wykorzystywana w rankach i popołudniówkach była okazją do wzbogacania wiedzy z zakresu zjawisk przyrodniczych, poznawania świata życia roślin, zwierząt, ptaków. Dzięki tym zabiegom dzieci wykształciły w sobie umiejętność uważnego słuchania tekstu czytanego. 2. Założenie kącika przyrodniczego Był on sukcesywnie uzupełniany o nowy materiał przyrodniczy - m.in.: liście, kasztany, żołędzie, szyszki, owoce, warzywa. 3. Wycieczki i spacery Poprzez aktywny i bezpośredni kontakt z przyrodą polegający na oglądaniu, szukaniu, zbieraniu, porównywaniu, wyciąganiu wniosków dzieci miały możliwość obserwacji zmian zachodzących w przyrodzie. Poznały kolorystykę drzew, podziwiały piękno krajobrazu, zgłębiły tajniki jesiennej przyrody, zapoznały się z rodzajami prac wykonywanych w ogrodzie, a w kąciku przyrody zgromadziły jesienne skarby.
a) Jesień w parku Celem wycieczki było wzbogacenie wiadomości na temat przyrody, kształtowanie szacunku do przyrody, zachęcanie do zabaw na świeżym powietrzu. Podczas przebywania w naturalnym środowisku zachęcano do wielozmysłowego poznania drzew: dotknięcia, powąchania, dokonywania pomiaru rękami, słuchania szumu drzew z zamkniętymi oczyma. Dzieci przybliżyły sobie nazwy, rodzaje i owoce drzew: dąb, jarzębina, kasztanowiec, leszczyna. Zajęcia w parku były też okazją do zbierania materiału przyrodniczego i sukcesywnego umieszczania go w kąciku przyrody. b) Jesień w lesie Podczas różnych zajęć dzieci poznały wybranych przedstawicieli grzybów jadalnych i niejadalnych. c) Jesień w sadzie Spacery i wycieczki były okazją do rozpoznawania i nazywania drzew owocowych w naturalnym środowisku, a później do rozpoznawania, nazywania i degustacji owoców. Podczas wycieczki dzieci obserwowały, rozpoznawały i nazywały drzewa i krzewy owocowe: jabłoń, grusza, śliwa, porzeczka, winogrono. Potrafią za pomocą zmysłów smaku, węchu rozpoznać owoc. Uświadomiły sobie konieczność mycia i spożywania owoców dla utrzymania zdrowia. Wykonane zostały prace plastyczne: wydzieranka gruszki z kolorowego papieru, lepienie z plasteliny jabłka, kolorowanie owoców. d) Jesień w ogrodzie Wycieczki przybliżyły dzieciom prace wykonywane w ogródkach przydomowych, takie jak: zbiory warzyw, wykopywanie kwiatów jednorocznych, sadzenie cebul kwiatowych. Dzieci rozpoznawały warzywa, a także narzędzia ogrodnicze potrzebne do wyżej wymienionych prac. Wycieczka do sklepu owocowo-warzywnego była okazją do utrwalenia nazw i wyglądu warzyw i owoców. 4. Obserwacje i eksperymenty Zasuszono liście pomiędzy kartkami książek. Po pewnym czasie okazało się, że liście zmieniły kolor na jaśniejszy. Dlaczego liście żółkną? Wyjaśniono, że dzieje się tak dlatego, że drzewa ściągają z liści do gałęzi, pni i korzeni te soki, które będą im potrzebne po obudzeniu się na wiosnę. Z sokami chowa się też zielony barwnik listków - chlorofil. Pozostają tylko kolory: żółty, zielony, rudy, brunatny. Babie lato to zjawisko występujące na początku jesieni. Tak nazywają się nitki pajęczyny niesione wiatrem, a wytwarzane jesienią głównie przez młode pająki, służące do rozprzestrzeniania się gatunku.
5. Zasady bezpieczeństwa podczas kontaktów z przyrodą Podczas kontaktów ze środowiskiem przyrodniczym dzieci uświadomiły sobie istnienie roślin zagrażających zdrowiu (drzewo iglaste cis, grzyby trujące). Wiedzą też, że zjadanie niemytych owoców powoduje choroby. 6. Jesień w wierszach i piosenkach - przedstawienie Podczas Dnia Edukacji Narodowej przedszkolaki zaprezentowały swoje umiejętności recytatorskie, wokalne, teatralne. 7. Jesienny quiz Konkurs wiedzy o jesieni, w którym rywalizowano w dwóch grupach, podsumował zdobytą wiedzę i umiejętności. Cele projektu są zgodne z podstawą programową wychowania przedszkolnego. Formami pracy były: praca z całą grupą, praca indywidualna, praca w zespołach. Narzędziami, które zostały zastosowane przy zbieraniu danych: - obserwacje dzieci w różnych sytuacjach, - scenariusz uroczystości Analiza obserwacji dzieci Z obserwacji wynika, że dzieci chętnie rozwijały zainteresowania przyrodnicze. Podczas trwania projektu były aktywne, zainteresowane. Efekty przeprowadzonego projektu: Dzięki projektowi Czas jesieni dziecko: - przybliżyło tematykę przyrodniczą poprzez słuchanie tekstów i oglądanie ilustracji; - wzbogaciło kącik przyrody o nowe eksponaty przyrodnicze; - poznało kolorystykę drzew jesienią; - dokonało podziału drzew na liściaste i iglaste; - poznało nazwy, rodzaje i owoce drzew: dąb, jarzębina, kasztanowiec, leszczyna; - rozumie potrzebę przebywania na świeżym powietrzu; - zna niektóre grzyby jadalne i trujące; - pamięta o zakazie zbierania i spożywania grzybów trujących; - poznało drzewa owocowe, ich owoce i krzewy; - uświadomiło sobie, że owoce należy myć przed spożyciem; - rozwinęło sprawność manualną podczas prac plastycznych; - przybliżyło czynności, jakie wykonuje się na działce; - poznało warzywa, narzędzia ogrodnicze; - nabyło umiejętności obserwacji przyrody;
- wie jak zasusza się liście, dlaczego liście żółkną, zna i umie nazwać zjawisko babiego lata ; - poznało zagrożenia wynikające ze zjadania nieznanych roślin na przykładzie drzewa cis; - wykształciło prawidłową postawę wobec środowiska; - szanuje przyrodę, nie zrywa roślin; - przełamało barierę leku przed występem, poczuło się aktorem; - podejmowało działania grupowe, czuło się współodpowiedzialne za wynik.