Uwagi Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług UWAGI OGÓLNE W dniu 25 czerwca 2014 r. Minister Finansów opublikował projekt założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: Założenia ). Wyjątkowo krótki czas udzielony na zgłoszenie ewentualnych uwag znacząco utrudnia przedstawienie kompleksowej analizy poszczególnych problemów objętych Założeniami. W związku z powyższym w imieniu blisko 150 firm członkowskich PIIT, zwracamy się z prośbą o wydłużenie terminu na składanie uwag. Uwagi zasadnicze: PIIT wyraża pełną aprobatę dla działań Ministra zmierzających w kierunku przeciwdziałania oszustwom podatkowym w obrocie sprzętem elektronicznym. Wskazać należy, iż nieprawidłowości przy rozliczaniu podatku VAT prowadzą do zmniejszenia wpływów budżetowych z tego tytułu oraz do zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu rynku. Nieuczciwi przedsiębiorcy są bowiem w stanie zaproponować znacząco niższe ceny produktów, co uderza w tych uczestników rynku, którzy stosują się do obowiązujących przepisów prawa. W rezultacie dochodzi do wzrostu szarej strefy, co pociąga za sobą zmniejszenie wpływów budżetowych z tytułu podatków dochodowych i innych. Czynnikiem wzmacniającym dodatkowo przedmiotowe zjawisko, jest okoliczność stopniowego wprowadzania mechanizmów przeciwdziałania oszustwom (np. odwrotnego obciążenia VAT) w kolejnych Państwach Członkowskich. Schemat oszustw przenosi się wtedy do krajów, w których mechanizmy te nie zostały jeszcze wprowadzone. Skala oraz szczegółowa analiza i przykłady powyższego zjawiska zostały już przybliżone w szeregu opracowań m.in. w: Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 20140704 Strona 1
1. raporcie PwC Straty Skarbu Państwa z maja 2013 r. 1, 2. raporcie sporządzonym przez DLA Piper dla ZIPSEE Raport uzasadniający konieczność wprowadzenia mechanizmu odwrotnego obciążenia przy rozliczaniu VAT w handlu wybranymi urządzeniami elektronicznymi z lutego 2014 r., 3. pośrednio również w raporcie NIK o kontroli zwalczania oszustw podatkowych 2, Problem dostrzegła również Unia Europejska, o czym m.in. w motywach Dyrektywy Rady 2013/42/UE z dnia 22 lipca 2013 r. zmieniającej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do mechanizmu szybkiego reagowania na oszustwa związane z VAT. Ww. dyrektywa dała Państwom Członkowskim mechanizm szybkiego reagowania umożliwiający stosowanie odwrotnego obciążenia VAT przez krótki okres. Prezentowane Założenia przewidują rozszerzenie zakresu stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia na telefony komórkowe, w tym smartfony oraz objęcie tzw. odpowiedzialnością solidarną i obowiązkiem stosowania rozliczeń miesięcznych w odniesieniu do komputerów przenośnych takich jak: tablety, notebooki, laptopy, etc. oraz konsole do gier. Uwagi Szczegółowe: OSR Pragniemy wskazać, iż w punkcie 9 Oceny skutków regulacji zatytułowanym Wyniki analizy wpływu nie zawarto żadnych danych. Brak jakichkolwiek danych w tym zakresie sugeruje, że w opinii Ministerstwa Finansów proponowane regulacje nie będą związane z żadnymi kosztami dla podatników. Tymczasem odnotować należy konieczność poniesienia niebagatelnych wydatków na dostosowanie systemów księgowych podmiotów objętych regulacją m.in. przez operatorów rynku telekomunikacyjnego, czy np. dystrybutorów sprzętu. Powyższe wiąże się także z koniecznością zapewnienia wystarczającego vacatio legis, które pozwoli przedsiębiorcom na dostosowanie się do nowych wymagań. 1 http://www.pwc.pl/pl_pl/pl/publikacje/assets/pwc_straty_skarbu_panstwa_w_vat.pdf 2 http://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nikokontrolizwalczaniaoszustwpodatkowych.html Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 20140704 Strona 2
Mechanizm odwrotnego obciążenia PIIT pozytywnie ocenia zmianę wprowadzającą obowiązek odwrotnego obciążenia dla hurtowego obrotu telefonami komórkowymi. Zmiana ta pod warunkiem doprecyzowania wielu przepisów projektowanej noweli, wpłynie na bezpieczeństwo i pewność obrotu podmiotów uczestniczących w łańcuchach dostaw tego typu towarów. Jesteśmy przekonani, że dla ograniczenia negatywnych, niepożądanych konsekwencji proponowanych regulacji na działalność niektórych podmiotów (w tym świadczących usług telekomunikacyjne), w projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług należałoby uregulować/doprecyzować cały szereg obszarów w tym m.in.: Rodzaje transakcji, które będą podlegały odwrotnemu obciążeniu w myśl nowych przepisów. Z treści Założeń wynika bowiem, że celem jest objęcie mechanizmem odwrotnego obciążenia również transakcji komisu uwzględniając fakt, że operatorzy telekomunikacyjni w znaczącym zakresie posługują się umową komisu w zakresie współpracy z podmiotami pośredniczącymi w sprzedaży ich towarów oraz usług, konieczna jest pewność prawa w tym zakresie; Kategorii przedmiotów, które miałyby być objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia. W Założeniach wskazano dość enigmatycznie, że mechanizmem odwrotnego obciążenia mają być objęte telefony komórkowe, w tym smartphony. Postulujemy wskazanie zakresu przedmiotów, które mają zostać objęte tym mechanizmem, poprzez powołanie odpowiedniego PKWiU. Zwracamy uwagę na fakt, że określenie smartfon nie jest w pełni precyzyjne. O ile nie zostanie jednoznacznie zdefiniowane w ustawie o VAT, mogą pojawić się istotne kontrowersje, czy dane urządzenie jest smartfonem, czy też tabletem. Może to doprowadzić do sporów z organami podatkowymi w materii technologicznej, a nie stricte podatkowej. Jednocześnie, mając na uwadze zbliżone cechy użytkowe powyższych urządzeń, nie wydaje się zasadne różnicowanie sposobu ich opodatkowania. W celu uniknięcia wątpliwości sugerujemy objęcie przedmiotowym mechanizmem zarówno smartfony jak i tablety i/lub wprowadzenie definicji i obiektywnych kryteriów (np. PKWiU) jednoznacznie wyróżniających te towary. Progu, po przekroczeniu, którego zastosowanie znajdzie odwrotne obciążenie. Uważamy, że należy jasno uregulować w przepisach, w którym momencie powstaje konieczność zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia, jeżeli sprzedaż towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT przekroczy w danym dniu ustalony próg, przy czym Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 20140704 Strona 3
przekroczenie nastąpi po wystawieniu drugiej (lub kolejnej) faktury danego dnia. Zdaniem Izby, ustawodawca powinien precyzyjnie wskazać, iż konieczność zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dotyczy całości dostawy dokumentowanej fakturą, po wystawieniu, której nastąpiło przekroczeni progu. Taka regulacja powinna zapewnić, iż podatnicy nie będą musieli korygować faktur wystawionych z VAT na początku dnia, gdy jeszcze nie został przekroczony próg. Ponadto poddajemy pod rozwagę możliwości stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia również poniżej ustalonego progu. W praktyce w związku ze sprzedażą telefonów komórkowych dochodzi do sytuacji, w której wystawianych jest kilka faktur dziennie dla jednego kontrahenta. W rezultacie może dojść do sytuacji, iż wystawiając pierwszą fakturę danego dnia (na kwotę poniżej ustalonego progu) podatnik nie będzie wiedział, czy powinien naliczyć VAT czy też zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia. Zaproponowane rozwiązanie umożliwiłoby podjęcie przez podatników decyzji o wystawianiu wszystkich faktur dla stałych kontrahentów w ramach procedury odwrotnego obciążenia. Wprowadzenie możliwości składania deklaracji za okresy kwartalne przez podatników, którzy uiścili kaucję gwarancyjną. Mając na uwadze, że możliwość składania deklaracji VAT za okresy kwartalne stała się istotnym uproszczeniem administracyjnym dla szerokiej grupy podatników, natomiast rozszerzenie katalogu towarów wrażliwych wymienianych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT znacznie poszerzy krąg podmiotów dotkniętych nowymi regulacjami, godne rozważenia jest wprowadzenie możliwości składania deklaracji za okresy kwartalne przez podatników, którzy złożyli kaucję gwarancyjną, o której mowa w art. 105b. Obowiązki informacyjne. Kolejna uwaga dotyczy obowiązku sporządzania informacji podsumowującej w obrocie krajowym obejmującej transakcje objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia. Obowiązek sporządzania informacji podsumowującej stanowi istotne obciążenie podatników wymagające poniesienia określonych kosztów finansowych na zmiany w systemach księgowych oraz dodatkowych nakładów pracy. Proponowane obowiązki informacyjne winny zostać zaprojektowane w sposób powodujący jak najmniejsze obciążenie dla przedsiębiorców. Należy przy tym zauważyć, że informacje o transakcjach objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia są dostępne na każde żądanie organów podatkowych w trybie przewidzianym Ordynacja podatkową. MATERIAŁY EKSPLOATACYJNE DO DRUKAREK (TONERY, TUSZE) Wskazane w Założeniach wyliczenie nie zawierają materiałów eksploatacyjnych do drukarek, które ze względu na swoją charakterystykę (wysoka wartość, małe Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 20140704 Strona 4
rozmiary, wrażliwość cenowa), są szczególnie narażone na wykorzystanie w opisywanym procederze. Dodatkowe ryzyko związane jest ze zjawiskiem tzw. przenoszenia oszustw na produkty nie objęte mechanizmami przeciwdziałania np. odwrotnym obciążeniem VAT. W przypadku wprowadzenia wskazanych w Założeniach środków, z pominięciem materiałów eksploatacyjnych, to właśnie na tych ostatnich realizowane będę wyłudzenia. Powyższy problem w odniesieniu do materiałów eksploatacyjnych potwierdzają doświadczenia firm zrzeszonych w Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji. Ze względu na zbyt krótki czas na zgłaszanie uwag, nie jest możliwe przedstawienie szczegółowych danych, co do skali zjawiska. Odpowiednie dane w tym zakresie zostaną przygotowane w najbliższym możliwym terminie i udostępnione Ministerstwu. Zwracamy się o ich uwzględnienie przy podejmowaniu decyzji w sprawie zastosowania mechanizmu przeciwdziałającego oszustwom na VAT na materiałach eksploatacyjnych. W związku z powyższym Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji rekomenduje: 1. w pierwszej kolejności zastosowanie w odniesieniu do materiałów eksploatacyjnych, wskazanego powyżej mechanizmu szybkiego reagowania w trybie określonym w art. 199b Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i wprowadzenie odwrotnego obciążenia VAT. Rozwiązanie to, w związku z przyspieszonym charakterem, pozwoli na szybkie zaadresowanie problemu i nie wpłynie na planowany harmonogram wejścia w życie proponowanych w Założeniach rozwiązań. 2. alternatywnie, w przypadku gdy z jakichkolwiek względów wprowadzenie odwrotnego obciążenia VAT nie będzie możliwe, zwracamy się o wprowadzenie mechanizmu solidarnej odpowiedzialności dla produktów z tej grupy. INNE Jednocześnie za niezwykle istotny element uważamy wprowadzenie wraz z wejściem w życie projektowanych zmian, wzmiankowanego w Założeniach, rejestru czynnych podatników VAT. Narzędzie to umożliwi przedsiębiorcom weryfikację statusu nabywcy i zastosowanie odpowiedniego trybu rozliczeń. Brak takiej możliwości może w dużej mierze sparaliżować, a w pewnych wypadkach zupełnie uniemożliwić, bieżącą sprzedaż wielu podmiotom. Uwagi do projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, 20140704 Strona 5