System kontroli biznesowej w organizacji wg. Dyrektywy 2010/45/UE

Transkrypt

1 System kontroli biznesowej w organizacji wg. Dyrektywy 2010/45/UE Oszustwa podatkowe w VAT i Akcyzie to wielki problem, z którym walczy zdecydowanie Minister Finansów i zreformowana Krajowa Administracja Skarbowa. To także duże zagrożenie dla uczciwych przedsiębiorców, którzy chcą korzystać z prawa do odliczenia podatku VAT i uzyskiwać zwroty tego podatku w sposób pewny i niezagrożony. Przedsiębiorcy, firmy i instytucje publiczne, w tym gminy i powiaty stają dziś w obliczu zmieniającego się zakresu ryzyka, bowiem dochodzi do tego ryzyko podatkowe związane z nieuczciwym kontrahentem i solidarna z nim odpowiedzialność za podatek VAT i AKCYZĘ. Dotychczasowe doświadczenia oparte na analizie wyroków sądowych i praktyki działania kontroli skarbowych wskazują, że uczestnikami procederu oszustw podatkowych VAT, mogą stać się też uczciwi przedsiębiorcy, wplątani w transakcje karuzelowe lub zakupy od znikającego podatnika. Narzędziem prawnym do zapobiegania oszustwom podatkowym są kontrole biznesowe, których skutkiem jest należyta staranność jako przesłanka odliczenia podatku naliczonego VAT, oceniana podczas kontroli skarbowych przez fiskusa. Podstawa prawna. Zagadnienie kontroli biznesowej jest stosunkowo szerokie. Do polskiego systemu prawnego zostało wprowadzone 1 stycznia 2014 r. ustawą z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r., nr 35). Przepis, regulujący kontrolę biznesową, czerpie swoje podstawy wprost z dyrektywy Rady 2010/45/UE z 13 lipca 2010 r., która zmieniła wcześniejszą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania. Zgodnie z postulatem dyrektywy Rady UE i przepisami ustawy o VAT faktury muszą odzwierciedlać faktyczne transakcje, dlatego należy zapewnić ich autentyczność, rzetelność i czytelność. System kontroli biznesowej to regulacje wewnątrz przedsiębiorstwa związane z oceną ryzyka podatkowego zdarzenia, które może prowadzić do oszustwa podatkowego i strat. Procedury wdrożone jako system kontroli biznesowej, wydają się być optymalnym rozwiązaniem zapewniającym podatnikowi dostateczny poziom pewności, że nie uczestniczy on w oszustwie podatkowym z zakresu VAT lub innym (karuzela VAT, puste faktury, transakcje nieuprawnione). 1

2 System kontroli biznesowej tworzy związek pomiędzy fakturą VAT, a dokumentami uzupełniającymi oraz realizowanymi transakcjami, który jest łatwy do prześledzenia (dzięki posiadaniu dostatecznych danych dla powiązania dokumentów), zgodny z ustalonymi w przedsiębiorstwie procedurami oraz odzwierciedla procesy, które faktycznie miały miejsce. Kontrola Biznesowa potwierdza autentyczność dostaw towarów lub wykonania usług, ale także gwarantuje prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego VAT zawartego w fakturach zakupu towarów niezależnie od tego, że ewentualnie nieświadomie uczestniczył on w transakcji towarem, który został wykorzystany w łańcuchu dostaw przez znikającego podatnika do popełnienia oszustwa podatkowego. To właśnie w skutek wdrożenia procedury kontroli biznesowej podatnik może dostarczać dowodów, które dadzą fiskusowi pewność, że podatnik dołożył należytej staranności i działał w dobrej wierze, i że nie uczestniczył świadomie w oszustwie podatkowym. Państwo zdecydowanie walczy z oszustwami podatkowymi VAT skutkiem czego fiskus dość rygorystycznie podchodzi do badania prawa podatnika do odliczenia podatku naliczonego VAT zawartego w fakturach zakupu towarów, szczególnie tych biorących udział w karuzeli podatkowej lub od znikającego podatnika. Wdrożony system kontroli biznesowej ma także znaczenie w ocenie poprawności wykonywania innych obowiązków prawnych, w tym w procedurze przetargowej (weryfikacja oferenta), sprawozdawczej i rachunkowej (rzetelność składanych danych). Warto pamiętać, że środki, przy wykorzystaniu których podatnik może wykazać powyższy związek, pozostawia się uznaniu podatnika, gdyż kontrole biznesowe powinny być odpowiednie do skali, rodzaju i zakresu powadzonej działalności i powinny uwzględniać ilość i wartość transakcji. Korzyści dla państwa. Wdrożony w organizacji system kontroli biznesowej, jako zespół procedur ograniczających ryzyko związane z nieuczciwym kontrahentem, należy postrzegać jako procedurę zabezpieczającą istotne interesy przedsiębiorcy, gminy, powiatu (organizacji), ale też niezmiernie korzystną instytucję dla samego Państwa. Uszczelnianie systemu rozliczeń podatku Cit, Vat i Akcyzy, to wyzwanie nowoczesnej administracji skarbowej, która stoi dziś na straży rynku i walczy z nieuczciwą konkurencją i szarą strefą. 2

3 Poprzez skuteczny system kontroli biznesowej może nastąpić bez kosztowa dla budżetu, samo regulacja rynku w tym zakresie. Trzeba tylko uświadomić przedsiębiorców o pozytywnych skutkach wdrożenia takiego systemu w organizacji. Wydaje się także celowym pewne uprzywilejowanie tych podatników, którzy zgodzą się wdrożyć system kontroli biznesowej w swej organizacji. Przedsiębiorstwo posiadające skuteczny system ograniczający wystąpienie oszustwa podatkowego czy innej nieprawidłowości z pewnością ułatwiać będzie fiskusowi kontrole skarbowe w tym zakresie, a jednocześnie ograniczy szarą strefę i nieuczciwą konkurencję. Koszty prowadzenia kontroli skarbowych mogą być znacznie niższe w podmiotach, które wdrożą system kontroli biznesowej ze względu na możliwość prowadzenia w nich kontroli uproszczonej. Propozycją zasługującą na rozważenie wydaje się skrócenie czasu przy rozpatrywaniu zwrotów podatku VAT u takich podatników, gdyż ułatwiałoby to organom podatkowym weryfikację ich zwrotu. gdyż system kontroli biznesowej w organizacji tworzy łatwy do prześledzenia związek między fakturą a dokumentami uzupełniającymi oraz realizowanymi transakcjami. Ponieważ system kontroli biznesowej zapewnia wiarygodną ścieżkę audytu między fakturą a dostawą towarów lub świadczeniem usług, daje on pewność fiskusowi, że podatnik dołożył należytej staranności i cechowała jego zachowanie dobra wiara, a to usprawniać będzie nie tylko rozliczanie podatku VAT ale i zwiększy jego wpływy do budżetu Państwa. W połączeniu z postulowanym wprowadzeniem maksymalnego okresu zapłaty - 30 dniu za fakturę VAT, jako terminu zapłaty w transakcjach handlowych, spowodowałoby to szybszy przepływ środków do Skarbu Państwa z tytułu Vat, ale też płynność finansowa przedsiębiorstw uległa by znacznej poprawie. Korzyści dla budżetu Unii Europejskiej. Podatek od wartości dodanej (VAT) stanowi istotny składnik środków finansowych wpływających na wielkość tzw. zasobów własnych stanowiących istotną pozycje w budżecie UE, które to środki są przekazywane każdego miesiąca, z państw członkowskich do budżetu Unii Europejskiej. Mając powyższe na uwadze, oraz starając się przekazać ratio legis wprowadzenia Dyrektywy nr 45/10,oraz uwzględniając bogate już doświadczenie wypracowane w ciągu tych kilku lat po ogłoszeniu Dyrektywy (13 lipca 2010r.) - oparte na analizie wyroków sądowych w tym Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) i krajowych sądów administracyjnych (WSA, NSA), a także praktyki działania organów skarbowych w tym zakresie, należy wskazać, że uczestnikami procederu oszustw podatkowych VAT, stają się też uczciwi przedsiębiorcy wplątani w transakcje karuzelowe lub zakupy od znikającego podatnika. 3

4 Kontrole biznesowe, o których mowa w Dyrektywie 45/10 wdrożone w przedsiębiorstwie jako zespół procedur wewnętrznych przedsiębiorstwa są optymalnym rozwiązaniem dającym przedsiębiorcy dostateczny poziom pewności w zakresie sprawozdawczości finansowej, rachunkowej i nadzorczej, w zakresie ich zgodności z wymogami prawa, że nie uczestniczy on świadomie w karuzeli podatkowej. System kontroli biznesowej wdrożony w organizacji w formie procedur ostrożnościowych, samo reguluje rynek przedsiębiorców, ograniczając ryzyko związane z nieuczciwym kontrahentem i solidarną z nim odpowiedzialność za VAT i akcyzę. System kontroli biznesowych zapewnia też skuteczne ograniczenie szarej strefy i nieuczciwej konkurencji, która dereguluje rynek, co stanowi istotne zagrożenie dla procesów, na których Unia Europejska opiera swoje założenia. Korzyści dla Przedsiębiorcy. Kontrole biznesowe powinny być odpowiednie do wielkości, działalności i rodzaju podatnika oraz powinny uwzględniać ilość i wartość transakcji, jak również ilość i rodzaj dostawców lub usługodawców oraz nabywców lub usługobiorców. W stosownych przypadkach uwzględnione powinny być także inne czynniki. Skuteczny system kontroli biznesowej: 1. Potwierdza autentyczność zakupów poprzez ich uwiarygodnienie, co umożliwia przedsiębiorstwu odliczenie podatku naliczonego Vat, 2. Potwierdza autentyczność zakupów i zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów, 3. Przyspiesza zwrot podatku Vat, gdyż system kontroli biznesowej cieszy się uznaniem organów KAS jako system wspomagający samo regulację rynku, 4. Dostarcza większej wiedzy o kontrahencie, 5. Minimalizuje straty mogące wyniknąć z utraty należności (brak zapłaty), 6. Ogranicza ryzyko podatkowe wynikłe z oszustwa np.; - przyjęcie pustych faktur i posłużenie się nimi do odliczeń Vat, - przyjęcie faktur podrobionych i posłużenie się nimi, - ogranicza możliwość uwikłania przedsiębiorstwa w karuzelę podatkową Vat. 7. Nadaje przedsiębiorcy status wiarygodnego w obrocie gospodarczym podatnika (Autoryzowany Podatnik) Reasumując. Kontrole biznesowe są obowiązkiem prawnym wynikającym z ustawy o VAT (art. 106m) i Dyrektywy Rady nr 45/2010r. Dla celów VAT ścieżka audytu powinna zapewnić, jak określono w art. 233 Dyrektywy, możliwy do skontrolowania przez fiskusa związek pomiędzy fakturą a czynnością gospodarczą udokumentowaną fakturą VAT, w ten sposób że potwierdza fakt, że dostawa towarów lub świadczenie usług faktycznie 4

5 miało miejsce. Tylko tak skonstruowany system kontroli biznesowej dostarcza dowodów dających pewność fiskusowi, że podatnik dołożył należytej staranności, a jego działania cechowała dobra wiara. Krajowy Instytut Kontroli Biznesowej zachęca do wdrożenia skutecznego systemu kontroli biznesowej. W dniach maja 2018r. odbędzie się we Wrocławiu Konferencja gospodarczo naukowa poświęcona zagadnieniu kontroli biznesowej. Tematem przewodnim konferencji jest hasło Skuteczne państwo a rola przedsiębiorcy, gdzie spotkają się przedstawiciele wielu organów, instytucji powołanych do kontroli rozliczeń podatku VAT oraz przedsiębiorcy i ich doradcy. Zapraszamy do udziału w tym wydarzeniu. 5