Raport z ewaluacji wewnętrznej

Raport z ewaluacji wewnętrznej Indywidualny koszyk świadczeń 50+ - model trójsektorowej współpracy w zakresie rynku pracy Beneficjent: Powiatowy Urząd Pracy w Lublinie Opracowanie: Łukasz Ipnar koordynator projektu Lublin, grudzień 2014 Strona 1

Niniejszy raport ewaluacyjny przedstawia wyniki badania z ewaluacji wewnętrznej etapu testowania wstępnej wersji produktu finalnego opracowanego w ramach projektu innowacyjnego testującego pt. Indywidualny koszyk świadczeń 50+ - model trójsektorowej współpracy w zakresie rynku pracy. Projekt realizowany jest w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet I. Zatrudnienie i integracja społeczna, Działanie 1.2. Wsparcie systemowe instytucji pomocy i integracji społecznej. Numer umowy: POKL.01.02.00-00-043/11-02 Realizatorzy projektu: Powiatowy Urząd Pracy w Lublinie Lider Ul. Mełgiewska 11c, 20-209 Lublin Tel. 81-7451816, Fax. 81-7451817 www.puplublin.pl Fundacja Inicjatyw Menedżerskich Partner Ul. I Armii Wojska Polskiego 5/7, 20-078 Lublin Tel. 81-441 33 44, Fax. 81-532 14 25 www.fim.org.pl Centralne Biuro Usług Zakład Utrzymania i Higieny Obiektów S.C. Partner Ul. Słupian 10, 20-830 Lublin Kom. 502637801 www.cbulublin.pl Okres realizacji projektu: od 01.06.2012 do 31.05.2015 Strona 2

WYKAZ SKRÓTÓW EFS Europejski Fundusz Społeczny UE Unia Europejska PO KL Program Operacyjny Kapitał Ludzki PUP Powiatowy Urząd Pracy FIM Fundacja Inicjatyw Menedżerskich CBU Centralne Biuro Usług Zakład Utrzymania i Higieny Obiektów S.C. IKŚ Indywidualny Koszyk Świadczeń NGO Non-Governmental Organization - organizacje pozarządowe PAPI IDI Bezpośredni wywiad z wykorzystaniem papierowej wersji kwestionariusza (ang. Paper And Pen Personal Interview) Indywidualny Wywiad Pogłębiony (ang. In-Depth Interview) TDI Telefoniczny wywiad pogłębiony (ang. Telephone in- Depth Interview) Strona 3

Spis treści Wykaz skrótów. 3 Spis treści... 4 Wprowadzenie.. 5 I. Metodologia badań 1.1. Cel i przedmiot badań. 7 1.2. Kryteria ewaluacyjne..... 7 1.3. Metody i narzędzia badawcze. 8 II. Analiza wyników ewaluacji 2.1 Ogólna charakterystyka projektu.. 10 2.2 Profil odbiorców testowania. 12 2.3 Opis wyników badania ewaluacyjnego.. 14 III. Wnioski z ewaluacji... 53 3.1 Spis tabel i wykresów.. 54 3.2 Narzędzia badawcze.... 55 Strona 4

Wprowadzenie Rada Unii Europejskiej zobowiązała wszystkie państwa członkowskie do przeprowadzenia ewaluacji pomocy finansowej z funduszy strukturalnych UE wydając Rozporządzenie nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 Podobnie dokumenty na poziomie krajowym i regionalnym wskazują na konieczność i potrzebę ewaluacji programów, działań oraz realizowanych w ich ramach projektów. Wynika to głównie z faktu, iż w okresie programowania na lata 2007 2013 znacznie większą uwagę poświęca się efektom programów, a co za tym idzie realizowanych w ich ramach projektów. Uwzględniając powyższe zalecenia, w ramach realizowanego projektu innowacyjnego Indywidualny koszyk świadczeń 50+ - model trójsektorowej współpracy w zakresie rynku pracy przewidziano dodatkową procedurę ewaluacyjną, odnoszącą się do ewaluacji wewnętrznej projektu. Niniejszy raport przedstawia wyniki ewaluacji wewnętrznej. Ogólnie rzecz ujmując, ewaluacja to obiektywna ocena projektu, programu lub polityki na wszystkich jego etapach, tj. planowania, realizacji i mierzenia rezultatów. Powinna ona dostarczyć rzetelnych i przydatnych informacji pozwalając wykorzystać zdobytą w ten sposób wiedzę w procesie decyzyjnym ( Wytyczne w zakresie ewaluacji programów operacyjnych na lata 2007-2013, Krajowa Jednostka Oceny, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, 2007). Krajowa Jednostka Oceny (KJO) wypracowała definicję ewaluacji, interpretując ją jako: osąd wartości interwencji publicznej dokonany przy uwzględnieniu odpowiednich kryteriów (skuteczności, efektywności, użyteczności, trafności i trwałości) i standardów. Osąd dotyczy zwykle potrzeb, jakie muszą być zaspokojone w wyniku interwencji oraz wyprodukowanych efektów. Ewaluacja oparta jest na specjalnie w tym celu zebranych i zinterpretowanych informacjach za pomocą odpowiedniej metodologii. Strona 5

Inaczej mówiąc, ewaluacja polega na poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, czy projekt ma szanse odnieść sukces lub czy zakończył się powodzeniem. Identyfikuje także ewentualne przyczyny sukcesu, lub czynniki powodujące niepowodzenie podjętych działań. Proces ewaluacji realizowany jest w oparciu o określone kryteria. Kryteria te są ogólnymi standardami oceny powodzenia lub niepowodzenia założonych w projekcie celów oraz sposobów ich osiągnięcia. W niniejszej ewaluacji wewnętrznej projektu uwzględniono cztery zasadnicze kryteria ewaluacji: trafność, efektywność, skuteczność i użyteczność. Odbiorcami wyników ewaluacji wewnętrznej są: zespół projektowy, eksperci zewnętrzni, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w Warszawie, inni interesariusze. Analiza danych w raporcie ma charakter jakościowy, a jego wyniki przedstawiono w formie opisowej oraz tabelarycznej. Wyniki i wnioski ewaluacji wewnętrznej wykorzystane zostaną także na etapie końcowej ewaluacji zewnętrznej. Strona 6

I. Metodologia badań 1.1 Cel i przedmiot badań. Podstawowym elementem badania ewaluacyjnego jest określenie przedmiotu badań, czyli sprecyzowanie co będzie podlegało ewaluacji. Wybór przedmiotu ewaluacji jest w znacznej mierze uzależniony od rodzaju ewaluacji ze względu na termin jej realizacji. Koncepcja badania została skonstruowana w sposób umożliwiający położenie głównego nacisku na ocenę dotychczasowego sposobu realizacji projektu. Niniejsze badanie ewaluacyjne ma charakter ewaluacji ex-post i dotyczy podsumowania zakończonych etapów realizacji fazy testowania projektu. Istotną rolę odgrywa w nim odniesienie się do założonych w projekcie celów oraz ocena na ile udało się je osiągnąć. Głównym celem ewaluacji wewnętrznej jest ocena trafności, efektywności i skuteczności w odniesieniu do założonych w projekcie wskaźników oraz ocena tego, na ile udało się je zrealizować. Przedmiotem badania była weryfikacja i ocena osiągniętych rezultatów w trakcie realizacji fazy testowania. 1.2 Kryteria ewaluacyjne. Na podstawie założonych celów ewaluacji wewnętrznej projektu, sformułowane zostały pytania badawcze, które zostały powiązane z zastosowanymi kryteriami ewaluacyjnymi: Trafność: Czy zawarte cele projektu zgodne są z potrzebami użytkowników i odbiorców? Efektywność: Czy produkt finalny przynosi zakładane efekty lepiej niż stosowane do tej pory metody? Skuteczność: Czy stosowanie produktu finalnego przynosi zakładane wyniki? Strona 7

Dla poszczególnych kryteriów ewaluacji, przewidziano źródła danych, które były wykorzystane w procesie ewaluacji wewnętrznej: Tabela 1. Źródła danych wykorzystanych w ewaluacji wewnętrznej. Kryterium trafność efektywność skuteczność Źródło danych analiza dokumentacji projektowej analiza narzędzi badawczych analiza dokumentacji projektowej analiza danych z monitoringu analiza dokumentacji projektowej 1.3 Metody i narzędzia badawcze. Wybór ilościowych i jakościowych metod badawczych, które były zastosowane w ewaluacji wewnętrznej, wynika w znacznej mierze z dostępności różnego rodzaju źródeł informacji na etapie realizacji fazy testowania w projekcie. W ramach ewaluacji wewnętrznej, zastosowano następujące metody oraz techniki w zakresie analizy i oceny realizacji projektu: Analiza dokumentów Analiza danych zastanych (desk research) obejmuje analizę informacji pozyskanych ze źródeł (dokumentów, baz danych) już istniejących, nie wymagająca realizacji bezpośrednich badań, a jedynie scalenia i uporządkowania rozproszonego dotąd materiału informacyjnego. Technika ta może obejmować zarówno analizę danych jakościowych, jak i danych ilościowych (np. statystyk GUS lub innych danych ilościowych) gromadzonych przez różne instytucje. Analiza obejmowała dokumentację projektu (w tym danie monitoringu), narzędzia badawcze zastosowane na poszczególnych etapach badań oraz raporty cząstkowe, artykuły prasowe i sprawozdania. Strona 8

Indywidualne wywiady pogłębione IDI Wywiady pogłębione, zwane także IDI (od angielskiego Individual In-Depth Interview) to obok zogniskowanych wywiadów grupowych druga najpopularniejsza metoda badań jakościowych. Polega ona na szczegółowej rozmowie (wywiadzie) moderatora z respondentem w celu dotarcia do pożądanych informacji, a także poznania postaw, intencji i motywów działań badanego. Wywiady IDI przeprowadzi się w sytuacjach, gdy dostęp do wybranych grup do badania jest trudny lub gdy rozmowa dotyczy tematów drażliwych, kontrowersyjnych, o których większość ludzi nie chciałaby rozmawiać na forum. W ramach prowadzonej ewaluacji zrealizowano 3 wywiady pogłębione IDI (coachem, doradcą zawodowym i pośrednikiem pracy). Ich celem było wyjaśnienie wątpliwości ewaluatora, związanych z analizą dokumentów. Wyniki rozmów nie będą wyłącznie stanowić bezpośredniego źródła danych do raportu ewaluacyjnego, lecz będą stanowiły o wzmocnieniu procesu ewaluacji wewnętrznej. Telefoniczny wywiad pogłębiony TDI Telephone Depth Interview to wywiad pogłębiony opierający się o telefoniczną rozmowę z respondentem, moderowaną przez ankietera zgodnie z określonym scenariuszem wywiadu, zawierającym komplet zagadnień do omówienia. W ramach prowadzonej ewaluacji wewnętrznej zrealizowano 1 wywiad pogłębiony TDI z intermentorem. Ankieta kwestionariuszowa PAPI PAPI (Paper And Pencil Interview) polega na przeprowadzeniu wywiadu z respondentami przy wykorzystaniu papierowej ankiety/kwestionariusza respondenci otrzymują formularze ankiety i samodzielnie je uzupełniają. Ankiety przeprowadzono po zakończeniu szkoleń, pracy intermentora, oraz w trakcie realizowanej praktyki przywracającej na rynek pracy, w ramach prowadzonego monitoringu (ankieta ewaluacyjna). Samodzielne wypełnienie kwestionariusza anonimowej ankiety dało uczestnikom projektu poczucie anonimowości i skłoniło do szczerych odpowiedzi. Strona 9

Wywiad telefoniczny Wywiad telefoniczny polega na przeprowadzeniu przez ankietera rozmowy z respondentem na podstawie listy pytań zadawanych przez telefon. Jest dość powszechną i często stosowaną metodą gromadzenia informacji. W trakcie ewaluacji wewnętrznej, za pośrednictwem tej metody pomiaru, zastosowano technikę ankiety telefonicznej, dzięki której otrzymano informację zwrotną na temat poszczególnych form wsparcia, którymi objęci byli uczestnicy realizowanego projektu. Całość badania przebiegła bez utrudnień, co jest zasługą sprawnej komunikacji i współpracy pomiędzy ewaluatorem, członkami Zespołu Projektowego oraz partnerami projektu, którzy chętnie uczestniczyli w badaniu, dzielili się swoimi opiniami i udzielali niezbędnej pomocy. Podobnie sami uczestnicy projektu, zarówno praktykanci jak i ich opiekunowie, okazali się grupą dość silnie zmotywowaną. Wysoki poziom motywacji do uczestnictwa w badaniach, wynika z zadowolenia z udziału w projekcie, czego wyraz jest widoczny w dalej zaprezentowanych wynikach badania ewaluacyjnego. Strona 10

II. Analiza wyników ewaluacji 2.1 Ogólna charakterystyka projektu. Projekt PI Indywidualny koszyk świadczeń 50+ - model trójsektorowej współpracy w zakresie rynku pracy jest realizowany przez Powiatowy Urząd Pracy w Lublinie, w partnerstwie z Fundacją Inicjatyw Menedżerskich i Centralnym Biurem Usług Zakład Utrzymania i Higieny Obiektów S.C. Projekt został opracowany w odpowiedzi na brak skutecznych działań w aktywizacji osób 50+, przy współpracy podmiotów działających w obszarze zatrudnienia, integracji i pomocy społecznej z przedsiębiorcami. Celem głównym wprowadzenia innowacji jest zwiększenie skuteczności działań podmiotów rynku pracy oraz podmiotów integracji i pomocy społecznej z przedsiębiorcami, na rzecz powrotu 30 osób bezrobotnych 50+ zagrożonych wykluczeniem społecznym, na rynek pracy do maja 2015 roku. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących celów szczegółowych: - pogłębienie wiedzy na temat sytuacji i potrzeb zawodowych 30 osób 50+. - pogłębienie wiedzy na temat działań na rzecz osób 50+ podejmowanych przez 10 podmiotów rynku pracy, 10 podmiotów integracji i pomocy społecznej, oraz 20 przedsiębiorców. - uzyskanie potwierdzenia adekwatności wpracowanej metody wsparcia osób 50+ do 2014r. - wypracowanie metod na rzecz poprawy systemu powrotu na rynek pracy osób 50+. - adaptację wypracowanego modelu wsparcia 50+ w 20 urzędach pracy, u 20 pracodawców i w 3 instytucjach pomocy społecznej Produktem finalnym w wymiarze konceptualnym będzie metodologia wsparcia osób 50+, w wymiarze materialnym będzie to Podręcznik Indywidualny koszyk świadczeń 50+ - model trójsektorowej współpracy w zakresie rynku pracy. Strona 11

2.2 Profil odbiorców testowania. Deklaracje uczestnictwa w projekcie PI Indywidualny koszyk świadczeń 50+ - model trójsektorowej współpracy w zakresie rynku pracy, podpisało w sumie 49 osób. Większość stanowiły kobiety 26 osób, zaś mężczyźni stanowili grupę 23 osób. Proporcje płci uczestników obrazuje poniższy wykres. Wykres 1. Deklaracja udziału w projekcie ze względu na płeć. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Charakteryzując odbiorców projektu, w dalszej kolejności przeanalizowano miejsce ich zamieszkania. Wszyscy uczestnicy projektu zamieszkiwali obszar wiejski (49 osób). Dotyczyło to zarówno gmin wiejskich oraz gmin miejsko-wiejskich, które należały do obszaru działania PUP w Lublinie. Dalszej analizie podlegał wiek odbiorców projektu. Z punktu widzenia kryterium wieku uczestników projektu, ponad połowa 26 osób było w przedziale 50-54 lata (53 %), zaś 23 osoby znajdowało się w przedziale 55-64 lata (47 %). Poniższy wykres nr 2 obrazuje zestawienie tego kryterium. Strona 12

Wykres 2. Struktura wiekowa uczestników projektu. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Analizując poziom wykształcenia uczestników, którzy rozpoczęli udział w projekcie, 8 osób posiadało wykształcenie podstawowe, gimnazjalne i niższe, 36 osób ponadgimnazjalne, 2 osoby pomaturalne i 3 osoby wyższe. Szczegółowe informacje prezentuje wykres nr 3. Wykres 3. Charakterystyka wykształcenia uczestników projektu. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Strona 13

2.3 Opis wyników badania ewaluacyjnego. Analiza spotkań uczestników projektu z doradcą zawodowym w trakcie rozmowy doradczej, pokazała, że na podstawie obliczeń wyników uzyskanych w Kwestionariuszu oczekiwań (49 wyników) w sferze poszukiwania zatrudnienia, 28 osób uzyskało wynik wysoki. Jego interpretacja wskazuje na wysoki poziom motywacji i aktywną postawę do poszukiwania pracy. Osoba z wysokim wynikiem wymaga jedynie ukierunkowania swoich działań. W dalszej kolejności 11 uczestników uzyskało wynik bardzo wysoki, który oznacza niezwykle silną motywację oraz wysoki stopień zaradności. Ostatnią grupę stanowili uczestnicy, którzy uzyskali wynik przeciętny (10 osób). Ten ostatni sugeruje, że dana osoba nie wierzy w swoje możliwości. Żadna z osób nie uzyskała wyniku niskiego i nie pojawił się brak wyniku. Gdyby taka sytuacja miała miejsce, oznaczałoby to, że uczestnik projektu posiada słabe przekonanie odnośnie skuteczności wszystkich działań, które związane są z poszukiwaniem pracy, a także oznaczałoby przekonanie uczestnika projektu o niecelowości poszukiwania zatrudnienia i jak pokazała analiza odpowiedzi na pytania Kwestionariusza oczekiwań tak negatywne wyniki nie pojawiły się. Różnorodność wyników, a w szczególności pojawienie się wyników przeciętnych, słusznie potwierdziła celowość zastosowania coachingu, jako narzędzia wspierającego między innymi motywację uczestników realizowanego projektu. Ponadto zaproponowany Kwestionariusz oczekiwań, jako narzędzie diagnozujące określony obszar aktywności osób związany z poszukiwaniem zatrudnienia, stanowił wartość dodaną w projekcie na etapie testowania. Rozkład wyników prezentuje wykres nr 4. Wykres 4. Oczekiwania w sferze poszukiwania zatrudnienia. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Strona 14

Dokonana została także interpretacja wyników uzyskanych na podstawie wypełnionych testów (59 wyników) badających predyspozycje uczestników projektu. Pod uwagę zostały również wzięte predyspozycje typów o jednakowych wynikach. Z dokonanej analizy wynika, że najwięcej wyników (23) uzyskano dla predyspozycji typu A, 19 wyników dla typu D, 10 wyników typ C oraz typ B 7 wyników. Rozkład wyników uzyskanych z analizy testów dla poszczególnych typów predyspozycji, został zobrazowany na wykresie nr 6. Wykres 5. Predyspozycje dla poszczególnych typów. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Cechy charakterystyczne dla danego typu predyspozycji: Typ A - ambicja, efektywność i skuteczność w działaniu, chęć podnoszenia kwalifikacji, nastawienie na osiąganie sukcesów, odwaga w podejmowaniu decyzji, przedsiębiorczość, zaangażowanie, wiara we własne siły, asertywność. Typ B - przywiązanie do reguł, stosowanie się do zasad, zdolności bardziej odtwórcze niż planistyczne, bardziej detalista niż skłonny do generalizowania, skrupulatność dokładność, rozwaga. Typ C - odporność na zmieniające się warunki, skłonność do nowatorskich rozwiązań, dostosowywanie się do różnych sytuacji życiowych i zawodowych, kreatywność i pomysłowość, elastyczność. Typ D - zmysł organizatorski, budowanie dobrych relacji z innymi, koleżeńskość, otwartość na innych, empatia, lojalność, umiejętność pracy w grupie, uczynność. Strona 15

Zważywszy na fakt, iż dominującym okazał się typ B, można stwierdzić, że opis uzyskanego wyniku pozytywnie koreluje z analizą wskaźników projektu, gdyż dzięki nastawieniu większości uczestników na osiągnięcie sukcesu i wierze we własne siły, uzyskany został wysoki wskaźnik zatrudnienia. Analizując dane zastane w trakcie realizacji badania ewaluacyjnego, które odnosiły się do przerwania udziału w projekcie wraz z jego przyczyną, wynika, iż na etapie testowania, udział w projekcie przerwało (w początkowym okresie tego etapu) 14 osób (6 kobiet oraz 8 mężczyzn) z 49 wszystkich osób, które podpisały deklarację uczestnictwa w projekcie. Rozkład procentowy prezentuje poniższy wykres. Wykres 6. Przerwanie udziału w projekcie. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Analiza desk research dotycząca informacji związanych z przerwaniem udziału w projekcie przez uczestników pokazała, że aż 50% wskazań (7 osób) dotyczyło problemów zdrowotnych. Szczegółowe powody rezygnacji zobrazowane zostały na niniejszym wykresie. Strona 16

Wykres 7. Powody rezygnacji w projekcie. Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Ostatecznie, wsparciem w projekcie zostało objętych 35 odbiorców testowania (20 kobiet oraz 15 mężczyzn), którzy w ramach II etapu realizacji projektu objęci zostali takimi formami wsparcia jak: coaching indywidualny, konsultacje medyczne, szkolenia uaktualniające bądź podnoszące kwalifikacje zawodowe, praktyki przywracające na rynek pracy oraz zwrot kosztów opieki nad osobą zależną. Niniejsza tabela obrazuje wysokie zainteresowanie uczestników projektu wyżej wymienioną ofertą wsparcia. Strona 17

Tabela 1. Udział odbiorców projektu w poszczególnych formach wsparcia. L.p. Forma wsparcia Ilość osób 1. Coaching indywidualny 30 2. Konsultacje medyczne 29 3. Szkolenia uaktualniające bądź podnoszące 27 kwalifikacje zawodowe 4. Zwrot kosztów opieki nad osobą zależną 5 5. Praktyki przywracające na rynek pracy 32 Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Analiza powyższych danych potwierdza skuteczność osiągnięcia zaplanowanego celu we wskaźnikach pomiaru określonych we wniosku o dofinansowanie. Zakładana liczna osób 50+, które miały zostać objęte wsparciem w ramach Koszyk świadczeń dotyczyła 30 uczestników. Ostatecznie 35 osób zostało objętych wsparciem i zakończyło realizację projektu zgodnie z zaplanowaną ścieżką. Z praktyk przywracających na rynek pracy skorzystało o 2 uczestników więcej niż zakładano. Pozostałe wartości wskaźników docelowych utrzymane zostały na bardzo wysokim poziomie. Świadczy to o dużym zainteresowaniu poszczególnymi formami wsparcia dostępnymi w Koszyku świadczeń. Zwrot kosztów opieki nad osobą zależną uzależniony był od faktycznej sytuacji uczestnika projektu, stąd realna potrzeba skorzystania z tej formy wsparcia dotyczyła 5 osób. Przeprowadzone ankiety telefoniczne pokazały, że coaching, polegający na indywidualnym treningu, którego celem była pomoc w uświadomieniu osobie jej wartości i zasobów, istotnych w powrocie na rynek pracy, potwierdził zgodność celów projektu z potrzebami jego uczestników w odniesieniu do kryterium trafności. Analiza badań ankietowych pokazała, że - zajęcia z coachingu spełniły oczekiwania większości ankietowanych - wszyscy uczestnicy uważali, że czas przeznaczony na zajęcia coachingowe (4 godz.) był wystarczający - pojawiły się opinie, że coaching pomógł uczestnikom w ustaleniu celu i jego realizacji, a zajęcia z coachem pozwoliły lepiej wykorzystać własny potencjał - w opinii uczestników pojawiła się też sugestia, aby zajęcia z coachem były jedną ze stałych usług Urzędów Pracy Strona 18

Z założeń projektowych, konsultacje medyczne miały pozwolić na zdiagnozowanie ewentualnych potrzeb zdrowotnych i wskazanie kierunku leczenia oraz profilaktyki zdrowotnej uczestników. Z analizy badań ankietowych wynika, że: - wszyscy ankietowani pozytywnie oceniają wybór specjalisty medycyny pracy, którym był neurolog - czas przeznaczony na konsultacje medyczne (1 godz.) był wystarczający dla określenia profilaktyki prozdrowotnej - większość ankietowanych było zdania, że informacje uzyskane w trakcie konsultacji medycznych, miały wpływ na miejsce odbywania praktyki Ocena szkoleń uaktualniających bądź podnoszących kwalifikacje zawodowe przez uczestników projektu (14 kobiet i 13 mężczyzn), miała także pozytywny wymiar w odniesieniu do trafności tej formy wparcia w realizowanym projekcie. Analiza 27 wywiadów kwestionariuszowych dla uczestników szkolenia wskazała na niżej prezentowane wyniki badań, które obrazują poniższe wykresy. Wykres 8. Odp. Na pyt.: Czy szkolenie spełniło Pani/Pana oczekiwania? Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Na pytanie: Czy zakres tematyczny szkolenia zdaniem Pani/Pana był wystarczający?, wszyscy ankietowani (27 osób) zaznaczyli odpowiedź tak. Potwierdza to zgodność oczekiwań uczestników z wybraną formą wsparcia. Strona 19

Na kolejne pytanie: Czy w zakresie tematycznym szkolenia były zagadnienia, które uważa Pani/Pan za zbędne?, aż 23 osoby zaznaczyły odpowiedź nie (85%), zaś jedynie 4 respondentów zaznaczyło odpowiedź tak (15%). Wykres nr 9 obrazuje to zestawienie. Wykres 9. Odp. Na pyt.: Czy w zakresie tematycznym szkolenia były zagadnienia, które uważa Pani/Pan za zbędne? Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Na pytanie: Czy odpowiadał Pani/Panu sposób prowadzenia zajęć?, wszyscy respondenci (27 osób) odpowiedzieli twierdząco. W uzasadnieniu uwag i propozycji na temat sposobu prowadzenia szkolenia pojawiła się następująca odpowiedź: szkolenie było na dobrym poziomie, sposób tematu i zagadnień z produkcji drobiu był wyczerpujący. Tabela nr 2 przedstawia rozkład odpowiedzi na kolejne pytanie ankiety: Jak Pani/Pan ocenia organizację zajęć pod względem (prosimy zastosować skalę od 1 do 5, gdzie 1 oznacza najniższą, a 5 najwyższą). Bardzo wysokie wyniki dominowały w ocenie poziomu wiedzy prowadzących zajęcia (26 osób; 96%) oraz w zdolności przekazywania umiejętności praktycznych (25 osób; 93%) i w jakości materiałów szkoleniowych (25 osób; 93%). Strona 20

Tabela 2. Odpowiedzi na pyt. Jak Pani/Pan ocenia organizację zajęć pod względem? Kryteria oceny organizacji zajęć ocena bardzo słaba słaba średnia dobra bardzo dobra czasu, w którym się odbywały 0% 0% 4% 30% 70% miejsca szkolenia 0% 0% 4% 15% 81% wyposażenia technicznego oraz pomocy dydaktycznych 0% 0% 4% 7% 89% jakości materiałów szkoleniowych 0% 0% 4% 4% 93% poziomu wiedzy prowadzących zajęcia 0% 0% 0% 4% 96% zdolności przekazywania umiejętności praktycznych kontaktu wykładowców z uczestnikami szkolenia 0% 0% 0% 7% 93% 0% 0% 0% 11% 89% Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Analizując wybór przez uczestników projektu kierunków szkoleń, można stwierdzić, że były to zarówno szkolenia specjalistyczne, wymagające umiejętności manualnych, zdolności analitycznych, a także wiedzy technicznej. Rozkład wybranych kierunków obrazuje tabela nr 3. Tabela 3. Rozkład kierunków szkolenia uczestników. Kierunek szkolenia Ilość osób Pracownik porządkowy 6 Eksploatacja urządzeń elektroenergetycznych grupy I do 1 kv 5 HACCP w gastronomii 2 Pomoc kuchenna 2 Magazynier z obsługą klienta 2 Operator koparko-ładowarki klasa III 1 Pracownik nadzoru parkingu 1 Operator obrabiarek CNC 1 Strona 21

Obsługa programu Subiekt GT 1 Archiwista 1 Obsługa komputera z fakturowaniem 1 Opiekun osób starszych 1 Obsługa kas fiskalnych 1 Spawanie metodą TIG-141 1 Rozbieracz - wykrawacz mięsa 1 Źródło: opracowanie własne na podstawie dokumentacji projektu. Zakładaną w projekcie przeszkodą w podjęciu pracy przez osoby 50+ mogła być opieka nad rodzicami lub wnukami. Dlatego też refundacja kosztów opieki nad osobą zależną następowała na podstawie zawartej przez PUP umowy z organizacją pozarządową (FIM), która m.in. zawierała umowy z opiekunami prowadząc obsługę finansowo-księgową. Z tej formy wsparcia skorzystało 5 uczestników, a dzięki temu mieli ułatwiony start w trakcie rozpoczęcia praktyki przywracającej na rynek pracy. Analiza badań ankietowych pokazała, że: - kwota świadczeń przeznaczona na opiekę nad osobą zależną (15zł x 160 godz. = 2.400 zł; ok. 1 miesiąc) była wystarczająca, aby opłacić opiekuna - badane osoby, zgodnie stwierdziły, że uzyskane wsparcie ułatwiło im realizację praktyki zawodowej - dwie osoby uznały, że okres finansowania opieki powinien być dłuższy (wynosić 3 miesiące) Zadowalająca okazała się realizacja praktyk przywracających na rynek pracy. Swoją opinię w ankiecie na temat zakończenia tej formy wsparcia wyraziło 22 osoby. Na postawione pytanie: Czy zrealizowana praktyka przywracająca na rynek pracy spełniła Państwa oczekiwania?, 8 uczestników odpowiedziało, że zdecydowanie tak, 12 raczej tak, zaś 2 uczestników trudno powiedzieć. Rozkład uzyskanych odpowiedzi przedstawia wykres nr 10. Strona 22

Wykres 10. Spełnienie oczekiwań po realizacji praktyki. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - uzyskałam możliwość podjęcia zatrudnienia - pomagają ludziom załamanym - uzyskałem dodatkowe umiejętności pracy w zespole - praktyki w tej szkole nauczyły mnie innych zawodów, których dotąd nie znałem - pozwoliło mi na zdobycie nowych doświadczeń przy zbiorowym żywieniu - nabycie doświadczenia w zakresie prac gospodarczych - ogólnie byłam zadowolona, lecz nie do końca, chciałam w innym kierunku- z moim wykształceniem - zapoznałem się z innymi technologiami przygotowania potraw i dań - możliwość zatrudnienia na dalszy okres - dobrze nabyłam umiejętności potrzebne do wykonywania pracy na dobrym stanowisku - spełniała moje oczekiwania - są odpowiednie warunki - odbyta praktyka spełniła me oczekiwania - praca zgodnie z umową i odbytym szkoleniem doskonalenia nowo zdobytej wiedzy - lubię to co robię - zgodna z wcześniejszym przygotowaniem (ukończenie kursu obsługi kas fiskalnych) - bo mogłam wrócić do pracy - nie miałam trudności w wykonywaniu zadań mi powierzonych - mam nadzieję na podjęcie dalszej pracy Strona 23

Na pytanie: Czy zrealizowana praktyka przywracająca na rynek pracy, odbyła się zgodnie z programem, z którym wcześniej się Pan/Pani zapoznał/a?, 13 osób udzieliło odpowiedzi zdecydowanie tak, zaś 9 raczej tak. Rozkład uzyskanych odpowiedzi przedstawia wykres nr 11. Wykres 11. Realizacja praktyki zgodnie z programem. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - praktyka spełniła me oczekiwanie zgodnie z programem wcześniej ustalonym - praktyka pomogła mi w przekwalifikowaniu się na rynek pracy i podjęciu jej - trudno ocenić - nie do końca pozwolono realizować własne projekty smakowe dań - była możliwość nauczenia się dodatkowych umiejętności - zrealizowana praktyka odbyła się zgodnie z programem - program projektu został dokładnie zrealizowany zgodnie z założeniami - był zgodny z programem - po odbytym stażu- przedłużona umowa o 6 miesięcy, a mam nadzieje, że dłużej - zrealizowana praktyka odbyła się zgodnie z programem - program praktyk został zrealizowany - moja praca polegała na wykonywaniu czynności zgodnie z programem, z którym się wcześniej zapoznałem - tak- wykonywane zadania i obowiązki zawarte w programie praktyk - podołałam poleceniom i zadaniom zlecanym przez pracodawcę - wszystko można pogodzić - program praktyk był zgodny z zadaniami, które wykonywałem w trakcie praktyki - nauczyły mnie wiele ważnych rzeczy w pracy jak i z ludźmi - wykonywałem prace, na których się znałem - zakres obowiązków był zgodny z tym, który został przedstawiony w programie Strona 24

Na pytanie: Jak ocenia Pan/Pani merytoryczne przygotowanie praktyki przywracającej na rynek pracy?, 9 osób odpowiedziało bardzo dobre, 10 dobre, 3 zadowalające. Rozkład uzyskanych odpowiedzi przedstawia wykres nr 12. Wykres 12. Merytoryczne przygotowanie praktyki. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - dobra organizacja i głównie pomoc i uprzejmość urzędników - zorganizowana praktyka przywracająca na rynek pracy spełnia moje oczekiwania- pod względem przygotowania - kompetentna opieka, właściwe szkolenie- praca zgodnie z umową - dobre przygotowanie praktyk - pracowałam zgodnie ze swoimi kwalifikacjami - zostałam odpowiednio przeszkolona - pozytywnie- pracowałem w komórce organizacyjnej, która zajmuje się sprawami gospodarczymi - zostałem odpowiednio przygotowany, między innymi zostałem skierowany na kurs obsługi kas fiskalnych, który ukończyłem - czego oczekiwałam to miało miejsce - przeznaczono zbyt mało czasu na przekazanie wiedzy teoretycznej - po realizacji projektu mogę samodzielnie pracować - program merytoryczny praktyki spełniał moje oczekiwania - po prostu nie mam żadnych zastrzeżeń Strona 25

Na pytanie: Czy sposób przygotowania praktyki przywracającej na rynek pracy umożliwił Panu/Pani aktywny udział w niej?, 13 osób odpowiedziało zdecydowanie tak, 7 raczej tak, 2 trudno powiedzieć. Rozkład uzyskanych odpowiedzi przedstawia wykres nr 13. Wykres 13. Sposób przygotowania praktyki umożliwiający aktywny w niej udział. Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - zdobyłem nowe doświadczenie w nowym zakładzie pracy - spędziłam ten okres bardzo aktywnie - obowiązki były mi powierzone i byłem z nich rozliczany przez opiekuna - aktywny udział w praktykach polegał na ośmiogodzinnej pracy przez 5 dni w tygodniu - organizacja praktyki przebiegała w sposób prawidłowy, wszystkie obowiązki wykonywałam zgodnie z programem - program przygotowujący praktyki był zadawalający - zakres obowiązków zgodnie z przygotowaniami, dużo możliwości samodzielnego decydowania - spełniono moje przewidywania - ponieważ mogłam się wykazać swoimi umiejętnościami zdobytymi na wcześniej odbytym szkoleniu - wykonywałem wszystkie czynności, które powinien wykonywać robotnik gospodarczy - podejmę w tym zawodzie pracę - dobrze udzielone szkolenie przygotowujące do realizacji praktyki - trochę stresująca forma organizacji pracy - tak, bo mogę pójść w innym zawodzie Strona 26

Na pytanie: Czy przydzielony opiekun Państwa praktyki należycie pełnił swoją funkcję?, 21 osób odpowiedziało, że tak, zaś 1 nie. W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: Tak, ponieważ : - przygotowanie stanowiska pracy, samodzielność - interesował się moją pracą, jak również dojazdami i poborami jako szef wywiązał się ze swoich obowiązków Nie, ponieważ : - zbyt duży zakres pracy oraz obowiązków do wykonania przez opiekuna Jeśli chodzi o przedział czasowy (ilość godzin) obejmujący program praktyki przywracającej na rynek pracy, to obejmował on 8 godzin. dziennie przez 5 dni w tygodniu i nie przekraczał 40 godzin tygodniowo. Na pytanie: Czy praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie praktyki przywracającej na rynek pracy, wzbogaciły Państwa wiedzę czy umiejętności?, 1 osoba odpowiedziała raczej nie, 1 trudno powiedzieć, 9 raczej tak, 11 zdecydowanie tak. Rozkład uzyskanych odpowiedzi przedstawia wykres nr 14. Wykres 14. Odp. Na pyt.: Czy praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie praktyki przywracającej na rynek pracy, wzbogaciły Państwa wiedzę czy umiejętności? Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Strona 27

W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - szczegółowe wyczerpujące informacje - możliwość poznania zagadnień związanych z wyrobu i wypieku pieczywa - tak, w sprzątaniu - zdecydowanie tak gdyż wcześniej nie miałem z tym styczności, - nabycie umiejętności, np. kserowania, wydawania dokumentów dla klientów - obsługa komputera, program subiekt - dokładne sprzątanie ścielenie łóżek - nabyłam praktycznych umiejętności poruszania się w sferze archiwistki - poznałam pracę w pralni, nowe urządzenia pralnicze i bardzo miłe osoby - posiadany zakres wiedzy pozwalał na realizowanie zadań bez problemów, przekazywałem własne umiejętności przy przygotowaniu - zapoznałem się z procedurą obsługi kotłowni olejowej - umiejętności obsługi kasy fiskalnej - obsługa koparko- ładowarki - umiejętności stanowiska pracy i czasu pracy - prace wykonywane w ramach praktyki i ich rodzaj był mi znany od szeregu lat - wzbogaciły moje umiejętności - nie mam zastrzeżeń - poszerzenie swojej wiedzy i umiejętności w zakresie elektryki - powiększyłem swoją wiedzę w dziedzinie elektryczności - doprawianie potraw do smaku - praca w zespole pozwoliła mi podnieść swoje umiejętności Na pytanie: Które z poruszanych w trakcie praktyki zagadnień okazały się dla Pani/Pana najbardziej interesujące?, pojawiły się następujące odpowiedzi: - organizacja czasu praktyki - poznawanie nowych maszyn ustawianie i stosowanie narzędzi - przyjmowanie dokumentów - sprzątanie - wypakowanie pieczywa na zewnątrz - koszenie trawy - dekretowanie dokumentów i właściwe ich oznakowanie - zapoznałem się z procedurą obsługi kotłowni olejowej - wszystkie nowe wyzwania były interesujące - obsługa maszyn - czynności przy garmażerce - wymiana przewodów elektrycznych - robienie i doprawianie sałatek Strona 28

Na pytanie: Które z poruszanych w trakcie praktyki zagadnień okazały się dla Pani/Pana najmniej interesujące?, pojawiły się następujące odpowiedzi: - w jaki sposób sprzątać obiekty - wynoszenie śmieci - przygotowanie kanapek - sortowanie zwrotów produkcyjnych - sprzątanie - niszczenie zbędnych dokumentów - odświeżanie posesji, zamiatanie - zmywanie naczyń - sprzątanie po innych pracownikach Na pytanie: Czy działalność firmy/instytucji, która zorganizowała praktykę przywracającą na rynek pracy, była trafnie dobrana do Państwa zainteresowań zawodowych?, 1 osoba odpowiedziała raczej nie, 4 trudno powiedzieć, 5 raczej tak, 12 zdecydowanie tak. Rozkład uzyskanych odpowiedzi przedstawia wykres nr 15. Wykres 15. Odp. Na pyt.: Czy działalność firmy/instytucji, która zorganizowała praktykę przywracającą na rynek pracy, była trafnie dobrana do Państwa zainteresowań zawodowych? Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Strona 29

W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - czynności, które wykonywałem w trakcie praktyki, były trafnie dobrane do moich zainteresowań - zainteresowania moje są bardzo szerokie - ponieważ w podobnych instytucjach wcześniej pracowałam jako adept pracy socjalnej i kurator społeczny sądowy - firma, w której odbyłam praktykę dobrana była trafnie, maszyny, na których pracowałem odpowiadały do mojego nowemu zawodowi - była trafnie dobrana - tak, ponieważ lubię porządek i lubię o niego dbać - ponieważ powróciłam na rynek pracy - w codziennych obowiązkach miałem kontakt z różnymi osobami, nie była to praca monotonna - powstała możliwość powrotu do pracy - profil zawodowy firmy zgadzał się z moimi umiejętnościami - jestem związana bardziej z żywieniem niż ze sprzątaniem - zapoznałem się z organizacją pracy restauracji - umiem robić to co mi powierzono - od dawna pasjonują mnie wchodzące do kuchni nowości kulinarne - nie miałem wpływu na rodzaj zatrudnienia w swoim zawodzie, dlatego musiałem i chciałem pracować Na pytanie: Czy po odbytej praktyce przywracającej na rynek pracy, chciałby/a Pan/Pani skorzystać z dodatkowej formy wsparcia uaktualniającej lub doskonalącej umiejętności praktyczne lub inne (np. szkolenie, kursy zawodowe itp.)?, pojawiły się następujące odpowiedzi: - tak, ponieważ pomoże mi to w utrzymaniu się na rynku pracy - tak, ponieważ chciałabym nadal zdobywać wiedzę praktyczną - tak, ponieważ wiedzy nigdy za mało - tak, przydałyby się dodatkowe komputerowe z językiem angielskim, lub z innym językiem, lub w kierunku bezpośredniej pracy z ludźmi - tak, wyposażenie techniczne w urządzenia nowoczesnych technologii - tak, powstałaby możliwość dalszego dokształcania się - tak, odświeżyć swoje umiejętności kasy fiskalnej - tak, chciałbym skorzystać z dodatkowej formy szkolenia - tak, chciałabym się nauczyć dodatkowych umiejętności, np. kurs języka niemieckiego - tak, kurs komputerowy lub na kasy fiskalne - tak, ponieważ chciałbym doskonalić swoje umiejętności koszenie trawy na pojazdach mechanicznych Strona 30

- tak, ponieważ zwiększają szansę na otrzymanie pracy i nowe kontakty, które mogą zaprocentować jej zdobycie - tak, każdy kurs i szkolenie zawsze mogą się przydać w dalszej pracy - tak, ponieważ chcę pracować - tak, chciałabym doskonalić swoje umiejętności w obsłudze komputera - tak, ponieważ chciałabym zdobyć uprawnienia na koparkę - tak, ponieważ kształcą tożsamość człowieka - tak, ponieważ chciałabym uzyskać jeszcze większe doświadczenia przydatne w tym zawodzie - nie, ponieważ nabyte umiejętności pozwalają mi swobodnie wykonywać prace w tym zawodzie - nie, wiek Z uzyskanych odpowiedzi można wyciągnąć wiosek, że uczestnicy pozytywnie zmotywowani udziałem w projekcie, w dalszym ciągu chcą podnosić swoje kwalifikacje zawodowe i rozwijać umiejętności, aby nie wypaść z rynku pracy po uzyskaniu zatrudnienia. Na pytanie: Czy poleciłby/a Pan/Pani innym osobom udział w podobnych projektach?, wszyscy respondenci odpowiedzieli twierdząco tak. W uzasadnieniu wyboru pojawiły się następujące stwierdzenia: - istnieje możliwość rozwoju, poznania nowych możliwości, poza materialnymi korzyściami - zawsze warto się uczyć - istnieje możliwość zatrudnienia oraz większe dochody - można zdobyć nowe doświadczenia, szanse na zdobycie pracy - stwarza nowy kierunek i zawód, w którym można pracować - daje możliwość nabycia różnych umiejętności - odpowiednie wynagrodzenie i nauka czegoś nowego - daje szanse na zdobycie umiejętności pracy - możliwość zdobycia nowych umiejętności i wiedzy - dlatego, że obecny rynek pracy jest bardzo ubogi - możliwość podjęcia zatrudnienia - zapewnia ciągłość zatrudnienia, gwarantowany stały dochód - można przekwalifikować się na inny kierunek pracy - jest to forma likwidacji bezrobocia - można zdobywać doświadczenie i umiejętności - jest to szansa dla starszych - daje możliwość zdobycia nowych doświadczeń Strona 31

- na szkoleniach można osiągnąć więcej - dzięki temu projektowi mogłam zdobyć nowe kwalifikacje zawodowe - pozwalają rozwijać umiejętności zawodowe Pojawiły się także ogólne wnioski i propozycje: bardzo jestem zadowolona z organizacji i pomocy Państwa urzędników PUP oraz uprzejmości i cierpliwości warto byłoby zorganizować taką praktykę w miejscu, gdzie wyposażenie techniczne i technologie są na wyższym poziomie udział w praktyce dał mi szansę na dalsze zatrudnienie jestem bardzo zadowolona z udziału w projekcie. Dzięki niemu nabyłam umiejętności obsługi urządzeń biurowych. Zdobyłam nowe doświadczenie, które mogę wykorzystać w pracy bardzo dobry projekt pozwalający przerwać (w moim przypadku) długotrwałe bezrobocie jestem zadowolona z odbytych praktyk program jest pomocny w powrocie do pracy zawodowej jestem zadowolony z udziału w projekcie i w praktykach przywracających na rynek pracy Powyższe odpowiedzi potwierdzają adekwatność stosowanych rozwiązań kompleksowych, dzięki którym udało się w efekcie osiągnąć wysoki wskaźnik zatrudnienia w projekcie. Badaniu kwestionariuszowemu podlegała także praca intermentora, który wspierał uczestników projektu w procesie przywracania na rynek pracy. Wysoki poziom zadowolenia uczestników z pracy tego specjalisty, potwierdza trafność zastosowania tej formy wsparcia. Rozkład procentowy ocen intermentora odzwierciedla niniejsza tabela nr 4. Strona 32

Tabela 4. Rozkład procentowy ocen intermentora. L.p. Pytania Nie jestem zadowolona(y) całkowicie Nie jestem zadowolonay) Nie mam zdania Jestem zadowolona(y) Jestem bardzo zadowolona(y) 1. 2. 3. 4. 5. W jakim stopniu jesteś zadowolona(y) ze sposobu prowadzenia wizyt przez intermentora w miejscu odbywania praktyki? Oceń w jakim stopniu jesteś zadowolona(y) z doboru tematów poruszanych na wizytach intermentoringowych? W jakim stopniu jesteś zadowolona(y) z metod i narzędzi pracy intermentora? Oceń w jakim stopniu jesteś zadowolona(y) z funkcji intermentora zorientowanej na odkrywanie i rozwijanie posiadanych potencjałów rozwojowych praktykanta? W jakim stopniu jesteś zadowolona(y) z częstotliwości spotkań z intermentorem w czasie 6 -miesiecznej praktyki przywracającej na rynek pracy? 0% 0% 3% 31% 66% 0% 0% 0% 41% 59% 0% 0% 3% 44% 53% 0% 0% 0% 50% 50% 0% 0% 6% 50% 44% Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Kolejne pytanie obrazujące ilość wskazań poszczególnych działań, które zostały zrealizowane przez intermentora, przedstawia poniższa tabela nr 5. Tabela 5 Działania realizowane przez intermentora we wskazaniach uczestników. L.p. Które z poniższych działań, Twoim zdaniem, zostały zrealizowane przez intermentora w procesie przywracania na rynek pracy? Ilość wskazań % 1. indywidualna oferta rozwoju praktykanta przez dostosowanie jej do jego indywidualnych oczekiwań i potrzeb 2. podtrzymywanie w momentach kryzysowych motywacji do powrotu na rynek pracy 3. pomoc instrumentalna w rozwiązywaniu bieżących kłopotów na praktyce lub innych związanych z udziałem w projekcie 14 43,75% 7 21,88% 7 21,88% 4. nauka wytrwałości w zwalczaniu przeciwności życiowych 12 37,50% Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Strona 33

Z analizy wskazań uczestników w tabeli nr 5, można wywnioskować, że wysokim wskaźnikiem realizacji zadań przez intermentora była indywidualna oferta rozwoju praktykanta (43,75%). Świadczy to z pewnością o indywidualizacji wsparcia ze strony pracownika urzędu pracy, którym był intermentor. W dalszej części kwestionariusza, na pytanie: jakie tematy, zagadnienia poruszone podczas spotkań intermentoringowych uważasz za istotne, potrzebna?, ankietowani odpowiadali: powrót na rynek pracy, kwestie organizacyjne w ramach projektu, podsumowanie dotychczasowych doświadczeń i mocnych stron przywracanie na rynek pracy udzielenie wsparcia w poradzeniu sobie z mentalnymi barierami powrotu na rynek pracy motywowanie do powrotu na rynek pracy pomoc w rozwiązywaniu bieżących problemów wspieranie i pomoc w powrocie na rynek pracy poprzez dostosowanie umiejętności do oczekiwań przyszłego pracodawcy tematy związane z realizacją praktyk pomoc w zakresie obowiązków, rozwiązywanie problemów pomoc w rozwiązywaniu problemów każdy temat, który był poruszany podczas spotkań, był istotny i potrzebny zagadnienia związane z warunkami BHP, szkoleniem przed praktyką zaspokojenie potrzeb rozwojowych, nowe doświadczenie w pracy i dyscypliny pracy wszystkie zagadnienia były jednakowo istotne W odniesieniu do ogólnych uwag i komentarzy, ankietowani udzielili następujących odpowiedzi: - dzięki temu projektowi mogę się wykazać swoimi amatorskimi umiejętnościami kulinarnymi zdobywanymi do tej pory w domowym zaciszu - cieszę się, że jeszcze jestem przydatna do tej pracy - dzięki pracy nauczyłam się jak pracować w zespole, dyscypliny, punktualności i organizacji pracy, poznania innej pracy Strona 34

Dużym sukcesem projektu, było osiągnięcie, a następnie przekroczenie wskaźnika liczby osób, które podejmą zatrudnienie do końca 2014 roku, który założony był na poziomie 30 osób, zaś faktycznie wartość tego zakładanego wskaźnika wyniosła ostatecznie 31 osób (29 osób podjęcie zatrudnienia, 2 osoby podjecie działalności gospodarczej). Badaniu ewaluacyjnemu podlegały także analizy wyników ankiet dotyczących 5 seminariów konsultacyjnych. Celem ankiet było zebranie opinii nt. projektu PI Indywidualny koszyk świadczeń 50+. Na postawione pytanie: Czy uważa Pan/Pani, że projekt jest przydatnym narzędziem w aktywizacji osób bezrobotnych w Powiatowych Urzędach Pracy?, 52 przebadanych osób odpowiedziało twierdząco. Respondenci podali następujące argumenty na tak : Zawiera elementy, które dają szansę na trwałe zatrudnienie Ponieważ zakłada indywidualne podejście do uczestnika projektu Indywidualne podejście do każdego uczestnika jest największym plusem projektu Najistotniejszą sprawą w realizacji programu jest kompleksowość działań, osoba jest prowadzona od początku do końca projektu. Dużym sukcesem projektu jest współpraca kilku instytucji, co daje gwarancję w postaci nowych kompetencji i zatrudnienia Elementy wsparcia wychodzące poza zapisy ustawy o promocji zatrudnienia Obejmuje kompleksową opiekę osoby w trudnej sytuacji na rynku pracy Są to osoby bardzo często długotrwale bezrobotni, którym trudno znaleźć się na rynku pracy W sposób kompleksowy i dostosowany do osoby bezrobotnej będzie pomocny w aktywizacji osób 50+ Ponieważ jest to trudna grupa do aktywizacji zawodowej Jako wsparcie osób bezrobotnych daje czas w pełni wykorzystać potencjał pracownika Umożliwia osobom długotrwale bezrobotnym na powrót do pracy zawodowej Pracownik bardzo przydatny (osoba została dobrze zaktywizowana) Przydatny dla osób niezaradnych, dzięki zastosowaniu narzędzi w projekcie Wśród tej dużej grupy bezrobotnych tylko część chce pracować ale nawet dla tej grupy warto taki projekt realizować Strona 35

Wydaje się, że jest przydatnym, jednak z uwagi na warunki u pracodawcy, nie wszędzie można go wprowadzić Każde nowe podejście, rozwiązanie, może dać pozytywny efekt, choćby w niewielkim rozmiarze Z uwagi na trudności, które te osoby mają na rynku pracy Posiada wiele form wsparcia, które przynoszą rezultaty To miejsce spotkań i wymiany kontaktu Dobre narzędzie aktywizujące osoby 50+ w zakresie odnalezienia się na rynku pracy Osobiście uważam, że projekt jest potrzebny, gdyż daje szansę zatrudnienia Osoby 50+ wymagają kompleksowej pomocy, a to zakładał projekt Ponieważ są trudności w znalezieniu pracy ze względu na wiek Ułatwi a zdiagnozować potrzeby bezrobotnych, ich umiejętności i kwalifikacje oraz poznać własne siły, by zaistnieć na rynku pracy Przydatny, szczególnie dla osób długotrwale bezrobotnych, które można zaktywizować Kompleksowa pomoc w powrocie na rynek pracy Osoby 50+ mogą poczuć się bardziej docenione, pewne siebie Kompleksowość wsparcia, indywidualne podejście do sytuacji bezrobotnych Indywidualne podejście Indywidualizacja wsparcia klienta Szczególne zainteresowanie osobami 50+ - trudną grupą do aktywizacji Ponieważ wspomaga trudna grupę na rynku pracy w jej aktywizacji i zatrudnieniu Szczególnie w zakresie konsultacji medycznych i ten obszar należy rozszerzyć Jest ciekawy, wszechstronny pobudza do aktywizacji, wyciąga z marazmu i zniechęcenia Ze względu na kompleksowość wsparcia, uważam, że projekt jest przydatnym narzędziem w aktywizacji osób bezrobotnych 50+ Grupa osób 50+ ma największe trudności w powrocie na rynek pracy Na kolejne pytanie z kwestionariusza ankiety: Które z narzędzi zastosowanych w ramach projektu są Pana/Pani zdaniem najważniejsze dla aktywizacji osób bezrobotnych 50+ (proszę zaznaczyć maks.3 odpowiedzi)?, 51 respondentów udzieliło następujących wskazań, które obrazuje Tabela nr 6. Strona 36

Tabela 6. Wskazanie najważniejszych narzędzi w aktywizacji osób bezrobotnych 50+. KTÓRE Z NARZĘDZI ZASTOSOWANYCH W RAMACH PROJEKTU SĄ PANA/PANI ZDANIEM NAJWAŻNIEJSZE DLA AKTYWIZACJI OSÓB BEZROBOTNYCH 50+ (PROSZĘ ZAZNACZYĆ MAKS.3 ODPOWIEDZI)? ILOŚĆ WSKAZAŃ Konsultant medyczny 14 27,45% Coaching 38 74,51% Szkolenie z zakresu nowych technik w komunikacji społecznej 3 5,88% Szkolenie podnoszące kwalifikacje zawodowe 18 35,29% Zwrot kosztów opieki nad osobą zależną 7 13,73% Zwrot kosztów dojazdu 3 5,88% Praktyka pod opieką intermentora 24 47,06% Stypendium praktyk w wysokości minimalnego wynagrodzenia krajowego 22 43,14% Wymóg zatrudnienia na okres min. 6 miesięcy 18 35,29% % Źródło: opracowanie własne na podstawie ankiety kwestionariuszowej. Wskazania respondentów pokazały, że najważniejszym narzędziem w aktywizacji osób bezrobotnych 50+ jest coaching (74,51%). W opinii uczestników seminariów, dość wysoko została także oceniona praktyka pod opieką intermentora (47,06%). Na postawione pytanie: Czy chciałby Pan/Pani korzystać z narzędzi wypracowanych w Projekcie w swojej instytucji?, 51 respondentów odpowiedziało tak. W uzasadnieniu podawali następujące argumenty: W celu wzbogacenia narzędzi pracy z osobami bezrobotnymi Ponieważ uważam je za przydatne, Większe możliwości aktywizacji adresatów projektu Daje szansę na skuteczniejszą i efektywniejszą aktywizację i utrzymanie zatrudnienia To przydatna pomoc ukierunkowująca osoby zagubione na rynku pracy Wspierają zatrudnienie osoby Zdecydowanie poprawią sytuację uczestników Tak, lecz nie wszystko można dotychczas zrealizować w ramach możliwości finansowo-kadrowych Strona 37