PROGRAM PROFILAKTYCZNY NA ROK SZKOLNY 2015/2016 IV LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. GEN. STANISŁAWA MACZKA W KATOWICACH POD PATRONATEM UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO
Działania profilaktyczne szkoły skierowane są na: - działania uprzedzające pojawienie się zachowań ryzykownym związanych z używaniem środków psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez młodzież, które charakteryzują się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego oraz jego otoczenia społecznego - kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły, - przeciwdziałanie uzależnieniom uczniowskim, - przeciwdziałanie zaburzeniom w zachowaniu (agresji, przemocy, zachowaniom przestępczym, wagarom), - edukację prozdrowotną (dbanie o higienę osobistą, zapobieganie nerwicom, stresowi, zaburzeniom emocjonalnym, odżywania, chorobom cywilizacyjnym i nowotworowym) i promowanie zdrowego stylu życia. I. Profilaktyka pierwszorzędowa Dotyczy: ogółu młodzieży szkolnej. Rodzaj podejmowanych działań Realizatorzy Formy realizacji uczniów, pielęgniarka szkolna. 1. Promowanie zdrowego stylu życia: dbanie o higienę osobistą i higienę pracy umysłowej, profilaktyka otyłości, zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia), promowanie aktywności fizycznej, dbanie o estetykę wyglądu osobistego i otoczenia. Zapobieganie chorobom nowotworowym (w tym nowotworowi piersi, skóry, szyjki macicy) oraz zakaźnym (w tym WZW, AIDS). Przeciwdziałanie chorobom cywilizacyjnym (cukrzycy i układu krążenia). Zajęcia dla młodzieży, spotkania uczniów z pracownikami ośrodków zdrowia, realizacja edukacji prozdrowotnej - spotkania z dietetykiem, prelekcje, lekcje biologii, wychowania fizycznego. Honorowe krwiodawstwo. Dostosowanie- indywidualizacja programu nauczania z wychowania fizycznego dla uczniów z ograniczeniami zdrowotnymi, Dzień zdrowia i sportu - profilaktyka onkologiczna, zdrowotna(wykłady, warsztaty) zawody, występy artystyczne, na lekcjach wychowania fizycznego pogadanki na temat dopingu i używek.
2. Propagowanie akceptowanych społecznie form spędzania czasu wolnego, wskazywanie dróg rozwoju zainteresowań. uczniów. Koła zainteresowań, zajęcia fakultatywne i wyrównawcze, godziny wychowawcze, działania młodzieżowych liderów profilaktyki i absolwentów Młodzieżowej Powiatowej Szkoły Liderów Profilaktyki Społecznej. 3. Stwarzanie przyjaznego środowiska i klimatu w szkole poprzez osobowe, podmiotowe relacje nauczyciel - uczeń, dobrą wzajemną komunikację, wspieranie emocjonalne młodzieży w szczególnie trudnych sytuacjach życiowych, zachowanie kultury osobistej w relacjach uczeńuczeń, uczeń - nauczyciel, uczeń - pracownicy szkoły. Przestrzeganie Statutu szkoły przez uczniów i nauczycieli. Instytucja Rzecznika Praw Ucznia. 4. Dobra, systematyczna współpraca z rodzicami/ opiekunami uczniów i pozyskiwanie ich jako partnerów do działań wychowawczych, profilaktycznych i dydaktycznych. 5. Prowadzenie obserwacji przebiegu rozwoju psychicznego uczniów, wczesne wykrywanie nieprawidłowości rozwojowych i ich przyczyn. 6. Eliminowanie z procesu dydaktyczno - wychowawczego nadmiernych sytuacji stresowych, napięć emocjonalnych. 7. Popularyzowanie wśród rodziców/ opiekunów uczniów wiedzy z zakresu praw rozwoju i potrzeb psychicznych dzieci, a także zachowań ryzykownym związanych z używaniem środków psychotropowych, środków zastępczych i nowych substancji psychoaktywnych. 8. Różnicowanie wymagań dydaktycznych, oddziaływań wychowawczych w zależności od możliwości psychofizycznych ucznia. uczniowie i inni pracownicy szkoły. pedagog szkolny, Szkoły, młodzieży, Rada Rodziców. klas, nauczy - ciele, pielęgniarka szkolna. Praca ciągła. Działania Rzecznika Praw Ucznia. Praca ciągła. Spotkania, zebrania i warsztaty z rodzicami, kontakty indywidualne (osobiste i telefoniczne). Praca ciągła. Dzielenie się obserwacjami i współpraca nauczycieli. Forum wychowawców. Dyżury na przerwach. Praca ciągła. Warsztaty antystresowe dla maturzystów. Spotkania indywidualne. Na zebraniach i warsztatach z rodzicami, podczas rozmów indywidualnych, warsztaty dla rodziców na temat dopalaczy i substancji psychoaktywnych, uczulenie rodziców na zmiany zachowania u dzieci ( przed spotkaniami rodziców z wychowawcą). Według potrzeb, pomoc pp.
9. Zapobieganie problemom i zachowaniom problemowym wśród młodzieży przez udostępnianie uczniom i ich rodzicom/opiekunom informacji o specjalistycznej pomocy poza szkołą w przypadku pojawienia się niepokojących sygnałów dotyczących niedostosowania społecznego, problemów uzależnień, dydaktycznych, wychowawczych i zdrowotnych oraz wspieranie ich w kontaktach ze specjalistami placówek służby zdrowia, organizacji i instytucji zajmujących się pomocą młodzieży. 10. Szkolenie się kadry pedagogicznej w zakresie profilaktyki zagrożeń i umiejętności wychowawczych. 11. Informowanie młodzieży o przyczynach, przejawach i następstwach zjawisk oraz zachowań patologicznych, ukazywanie społecznych, zdrowotnych i moralnych skutków uzależnień od środków psychoaktywnych, alkoholu, nikotyny, Internetu, zażywania sterydów, odżywek. 12. Przestrzeganie zakazu palenia papierosów, spożywania alkoholu i innych środków odurzających na terenie szkoły oraz podczas wycieczek szkolnych, zajęć fakultatywnych. Wszyscy przedstawiciele instytucji zajmujących się problematyką uzależnień. Szkoły, Przygotowanie materiałów informacyjnych dla uczniów i rodziców dotyczących przeciwdziałania uzależnieniom na stronie internetowej szkoły oraz w postaci papierowej. Konkurs na scenariusz happeningu lub sztuki na temat dopalaczy i realizacja przedstawienia konkursowego. Konkurs Nie dopalaczom. Na bieżąco. Doskonalenie wewnątrzszkolne, warsztaty, szkolenia, kursy. Realizacja programów profilaktycznych, pogadanki, warsztaty dla młodzieży, godziny wychowawcze, rozmowy indywidualne, realizacja edukacji prozdrowotnej, warsztaty na temat dopalaczy i innych uzależnień, ankieta przeprowadzona wśród młodzieży, Stop dopalaczom - lekcje wychowawcze. Burza mózgów - co można zrobić, żeby w szkole było bezpieczniej (współpraca z samorządem szkolnym). Spotkanie z lekarzem Jak narkotyki i dopalacze wpływają na organizm. Praca ciągła. Zwracanie szczególnej uwagi na zachowanie uczniów podczas przerw. Opieka nad wychodzącymi na zajęcia wychowania fizycznego do Spodka. 13. Rozwijanie u uczniów postaw i zachowań zgodnych z normami akceptowanymi społecznie; nauka zasad kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach społecznych, dbanie o estetykę otoczenia. Rozwijanie uczucia empatii i chęci pomagania innym. Uczenie odpowiedzialności współpracy i rywalizacji poprzez organizację i udział w szkolnych konkursach, imprezach i zawodach. Wszyscy pracownicy szkoły, uczniów, uczniowie. Na bieżąco w czasie zajęć dydaktyczno wychowawczych. Praca Szkolnego Koła Wolontariatu. Organizowanie imprez, uroczystości i zawodów. Udział w akcji Miejska Dżungla. Spotkania z osobami niepełnosprawnymi.
14. Eliminowanie zjawiska przemocy, agresji międzyuczniowskiej, a także w relacjach uczniowie - nauczyciele oraz pracownicy szkoły. 15. Zainteresowanie uczniem jego problemami, poglądami, możliwościami, zainteresowaniami, stosunkami panującymi w grupie uczniowskiej, pozycją uczniów w zespole klasowym oraz jego sytuacją rodzinną i jej wpływem na rozwój ucznia, a w razie wystąpienia nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu natychmiastowe interweniowanie. 16. Organizowanie pomocy uczniom z trudnościami w nauce, kształtowanie pozytywnej motywacji do nauki oraz umiejętności pokonywania trudności dydaktycznych. Wszyscy pracownicy szkoły, uczniów. Szkoły. klas. 17. Pomoc uczniom w złej sytuacji materialnej. Szkoły, Rada Rodziców, 18. Szerzenie informacji na temat praw dziecka, praw człowieka. 19. Rozwijanie u uczniów umiejętności i nawyków podejmowania samodzielnych, trafnych decyzji w zakresie samokontroli i samooceny oraz ponoszenia za nie odpowiedzialności. 20. Poznawanie warunków życia uczniów (struktura rodziny, więzi emocjonalne, atmosfera, warunki bytowe, stosowane metody wychowawcze, patologie, problemy) oraz propagowanie wartości rodzinnych, wpływu poprawnie funkcjonującej rodziny na rozwój osobowości dziecka. klas, młodzieży. klas, Praca ciągła. Realizacja zajęć miejskiego programu profilaktycznego Bezpieczna młodzież oraz programu Fundacji Dzieci niczyje. Rozmowy z uczniami, wywiady, rozmowy z rodzicami/ opiekunami młodzieży, obserwacja rozwoju i funkcjonowania psychofizycznego uczniów. Warsztaty integracyjne. Zajęcia dydaktycznowyrównawcze, rozwijające uzdolnienia, realizacja warsztatów dla uczniów na temat technik skutecznego uczenia się, indywidualizacja wymagań edukacyjnych, pomoc psychologiczno-pedagogiczna. Zapomogi, stypendia socjalne lub o charakterze motywacyjnym. Pogadanki, zajęcia z uczniami, zebrania z rodzicami/ opiekunami uczniów, działalność Samorządu Szkolnego. Godziny wychowawcze, zajęcia dydaktyczne. Warsztaty z doradztwa zawodowego (bilans umiejętności i kompetencji zawodowych). Indywidualne spotkania z doradcą zawodowym. Rozmowy z uczniami i ich rodzicami/ opiekunami, wywiady, analiza dokumentów, zebrania z rodzicami.
21. Zapobieganie nieusprawiedliwionej absencji młodzieży na zajęciach dydaktyczno-wychowawczych podejmowanie działań minimalizujących zjawisko wagarów szkolnych. Szkoły, klas, nau - czyciele, uczniów. Na bieżąco przestrzeganie regulaminu zwolnień, podczas pracy indywidualnej z młodzieżą, na zebraniach z rodzicami. Realizowanie zajęć wychowawczych dotyczących przyczyn, skutków, zapobiegania wagarom uczniowskim. Indywidualny kontakt z rodzicami. II. PROFILAKTYKA DRUGORZĘDOWA Dotyczy: grupy uczniów podwyższonego ryzyka, czyli młodzieży, która przeszła inicjację, przejawia zaburzenia socjalizacyjne, u której występują liczne lub poważne problemy osobiste, rodzinne, szkolne. Rodzaj podejmowanych działań Realizatorzy Formy realizacji 1. Ustalanie diagnozy ucznia i jego środowiska z pomocą poradni psychologiczno pedagogicznej oraz innych placówek, pozwalającej określić stopień Według potrzeb. zagrożenia, przyczyny problemów psychologicznych, instytucje spec - wychowawczych, szkolnych i rodzinnych oraz na jej jalistyczne. podstawie wdrażanie i organizowanie odpowiednich oddziaływań pedagogicznych (zajęcia dydaktycznowyrównawcze, terapia indywidualna, rodzinna, socjoterapia) lub terapeutycznych. 2. Stosowanie interwencji kryzysowej adekwatnej wobec sprawy przewinienia oraz działań wynikają - cych z procedur postępowania wobec uczniów z problemem narkomanii, alkoholizmu, nikotynizmu, wagarujących oraz przejawiających zachowania aspołeczne. 3. Łagodzenie, eliminowanie socjalno-rodzinnych czynników ryzyka. 4. Udzielenie wsparcia i pomocy pedagogicznej rodzicom/ opiekunom uczniów, u których wystąpiły problemy socjalizacyjne, zaburzenia emocjonalne. 5. Wczesne rozpoznawanie początków patologizacji dziecka, zanim incydentalne, negatywne zachowania zostaną utrwalone (m.in. pierwsze Szkoły, klas, Szkoły. policja. W zależności od potrzeb, według procedur szkolnych. Według potrzeb. Rozmowy z rodzicami/ opiekunami młodzieży, ze - brania dla rodziców. Profilaktyczne wizyty policji z psem. Reagowanie na bieżąco.
wagary, zachowania agresywne, przestępcze, pierwsze kontakty ze środkami uzależniającymi). 6. Przestrzeganie zasady indywidualizacji i podmiotowości w doborze form i metod oddziaływania profilaktyczno wychowawczego w pracy z młodzieżą, u której wystąpiły problemy wychowawcze, zdrowotne, dydaktyczne. 7. Traktowanie uczniów z grup podwyższonego ryzyka jako jednostek z zaburzeniami, mających prawo do szczególnej pomocy i opieki. 8. Łagodzenie skutków demoralizacji ze strony środo - wiska rodzinnego poprzez pomoc w organizowaniu uczniom zagrożonym patologią społeczną opieki w internatach, bursach, świetlicach socjoterapeutycz - nych, ośrodkach socjoterapii oraz zapewnianie wsparcia emocjonalnego, niezbędnej pomocy dydaktycznej i materialnej. 9. Konsekwentne i systematyczne oddziaływanie terapeutyczne i wychowawcze w stosunku do uczniów stwarzających problemy wychowawcze, przejawiających symptomy uzależnień. Szkoły, nauczy - ciele, Szkoły, wycho - klas, Szkoły, nauczy -ciele, młodzieży. Praca ciągła. Na bieżąco. Według potrzeb. Realizowanie warsztatów profilaktycznych, współpraca z rodzicami/ opiekunami uczniów, organizowanie pomocy specjalistycznej, indywidualna opieka pedagogiczna, dyżur psychologa w szkole, który będzie pomagał zdiagnozować problemy uczniów zagrożonych uzależnieniem oraz wspierał rodziców. Działania profilaktyczne szkoły realizowane są we współpracy z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną nr 5 oraz Poradnią Specjalistyczną w Katowicach, Sądem Rodzinnym i Nieletnich w Katowicach, Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Uzależnień w Katowicach, Komendą Powiatową Policji w Katowicach, Powiatową Stacją Sanitarno - Epidemiologiczną w Katowicach, Śląską Ligą Walki z Rakiem, MOS i MOSiR oraz innymi instytucjami zajmującymi się pomocą młodzieży i jej rodzicom. PODSTAWA PRAWNO TEORETYCZNA : Statut IV Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Stanisława Maczka w Katowicach, Program Wychowawczy IV Liceum Ogólnokształcącego im. gen. Stanisława Maczka w Katowicach, Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 z późniejszymi zmianami, Karta Nauczyciela ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. z późniejszymi zmianami, Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii, Program Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży, Procedury postępowania wobec uczniów z problemem narkomanii, alkoholizmu, nikotynizmu, wagarujących oraz przejawiających zachowania aspołeczne. Opracowała: mgr Hanna Żyrek Katowice, wrzesień 2015r.