Nazwa modułu: Ochrona przyrody cz.2 Rok akademicki: 2015/2016 Kod: HKL-2-206-OD-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Kulturoznawstwo Specjalność: Ochrona dóbr natury i dóbr kultury Poziom studiów: Studia II stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 2 Strona www: Osoba odpowiedzialna: prof. nadzw. dr hab. Dębicki Jacek (jackdeb@autocom.pl) Osoby prowadzące: dr hab. inż. Bodziarczyk Jan (rlbodzia@cyf-kr.edu.pl) Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Student zna i rozumie wpływ cywilizacji na przyrodę, rozumie i potrafi określić ekonomiczne i polityczne aspekty globalnych zniszczeń przyrody. Aktywność na zajęciach M_W002 Student zna i potrafi omówić, przykłady obiektów przyrodniczych wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa w Polsce i na świecie. Kolokwium M_W003 Student zna i rozumie definicje związane z problematyką obszarów chronionych, wykazuje się wiedzą na temat międzynarodowej konwencji o zasięgu europejskim. Egzamin Umiejętności M_U001 Student potrafi przedstawić podstawy systemu prawnego, organizacyjnego i finansowego ochrony przyrody w Polsce. KL2A_U01, KL2A_U07, KL2A_U17 Egzamin M_U002 Student potrafi wskazać formy ochrony przyrody KL2A_U01, KL2A_U10, KL2A_U17 Kolokwium Kompetencje społeczne 1 / 5
M_K001 Student pracuje efektywnie w grupie. KL2A_K04, KL2A_K05, KL2A_K10 Aktywność na zajęciach Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć audytoryjne laboratoryjne projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 Umiejętności M_U001 M_U002 Student zna i rozumie wpływ cywilizacji na przyrodę, rozumie i potrafi określić ekonomiczne i polityczne aspekty globalnych zniszczeń przyrody. Student zna i potrafi omówić, przykłady obiektów przyrodniczych wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa w Polsce i na świecie. Student zna i rozumie definicje związane z problematyką obszarów chronionych, wykazuje się wiedzą na temat międzynarodowej konwencji o zasięgu europejskim. Student potrafi przedstawić podstawy systemu prawnego, organizacyjnego i finansowego ochrony przyrody w Polsce. Student potrafi wskazać formy ochrony przyrody + - - - - - - - - - - Kompetencje społeczne M_K001 Student pracuje efektywnie w grupie. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Ochrona przyrody cz.1 1. omówienie obiektów przyrodniczych wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa w Polsce i na świecie, 2 / 5
2. wpływ rozwoju cywilizacji na przyrodę 3. ekonomiczne i polityczne aspekty globalnych zniszczeń przyrody 4. podstawy identyfikacji i waloryzacji ekosystemów, przyrodnicza inwentaryzacja i waloryzacja obszarów i obiektów 5. międzynarodowe kategorie obszarów chronionych, międzynarodowe konwencje o zasięgu europejskim (sieć rezerwatów Biosfery, sieć obiektów Światowego Dziedzictwa) 6. przyroda terenów wiejskich, przyroda lasów gospodarczych 7. system prawny, organizacyjny i finansowy ochrony przyrody w Polsce 8. formy ochrony przyrody: in situ (Parki Narodowe, rezerwaty, parki krajobrazowe itd.) i ex situ (ogrody botaniczne, ogrody zoologiczne itd.) 9. ochrona przyrody i jej zasobów na obszarach użytkowanych gospodarczo warsztatowe Ochrona przyrody cz.2 Warsztaty 1. Wyszukanie i omówienie skarbów przyrody Krakowa i jego okolic 2. Opracowanie przystanków skarbów przyrodniczych w Krakowie i jego okolicach 3. Omówienie walorów Parków Narodowych, rezerwatów, parków krajobrazowych w okolicy Krakowa, jako przykładów ochrony in situ 4. Wycieczka do Ogrodu Botanicznego i/lub Zoologicznego jako przykładów ochrony ex situ 5. Wycieczka do Ogrodów Królewskich na Wawelu 6. Rekonstrukcja Ogrodów Królewskich w Łobzowie 7. Wykonanie opracowań własnych dotyczących skarbów przyrody Polski 8. Kolokwium zaliczeniowe Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa to średnia oceny końcowej z ćwiczeń (kolokwium) oraz wykładu kończącego się egzaminem. Wymagania wstępne i dodatkowe Znajomość podstawowych pojęć z zakresu ochrony przyrody. Zalecana literatura i pomoce naukowe Ważniejsze pozycje piśmiennictwa: Andrzejewski R., Weigle A. 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska. ss. 284. Grzegorczyk M. (red.) 2007. Integralna Ochrona Przyrody, Instytut Ochrony Przyrody, Krakow, ss. 528. Herbich J. 2004 (red.). Poradniki ochrony siedlsk i gatunków Natura 2000, Tom 1-5, Ministerstwo Środowiska. W-wa. Jermaczek A. 2006 (red.) Ochrona Przyrody po europejsku. Wyd. Klubu Przyrodników. Świebodzin. ss. 221. Jęrzejewski W., Ławreszuk D. 2009. Ochrona łączności ekologicznej w Polsce. Zakład Badania Ssaków, PAN, Białowieża, ss. 308. Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. 2015 (red.). Polska Czerwona Księga Roślin. Instytut Ochrony Przyrody PAN. Kraków. ss. 895. Makomaska-Juchiewicz M. 2010 (red.) Monitoring gatunków zwierząt. BMŚ. W-wa, ss. 408. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H. 2008 (red.). Czerwona Księga Karpat Polskich. Instytut Botaniki im. W. Szafera, Kraków, ss. 615. Mirek Z., Nikiel A. 2014 (red.) Ochrona Przyrody w Poslce wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjnych. Komitet Ochrony Przyrody PAN, Kraków. ss. 300. Mirek Z., Nikel A., Paul. W., Wilk Ł. 2005. Ostoje Roślinne w Polsce. Imstytut Botaniki im. W. Szafera. PAN. 3 / 5
Kraków. ss. 358. Mróz W. 2010 (red.) Monitoring siedlisk przyrodniczych. BMŚ. W-wa. Ss. 311. Pawlaczyk P., Jermaczek A.2009. Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Wydawnictwo Klubu Przyrodników. Ss. 392. Pawlikowski J.G. 2013. Kultura a Natura. Reprint Wyd. przez Centr. Ośrodek Turystyki Górskie PTTK. Kraków. ss. 64. Pullin A. S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wyd. Naukowe PWN, W-wa. ss. 393. Richling A., Solon J. 2011. Ekologia krajobrazu. Wydawnictwo Naukowe PWN, W-wa, ss. 464. Symonides E. 2007. Ochrona Przyrody. Wyd. Uniw. Warszawskiego. ss.767. Weiner J. 2012. Życie i ewolucja biosfery. Wydawnictwo Naukowe PWN, ss. 610. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu Bodziarczyk J. 2011. Łysa Góra. Specjalny obszar ochrony siedlisk Łysa Góra (PLH180015). W: D. Rogała, A. Marcela., Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. Rzeszów, s. 216-221. Bodziarczyk J., Uliszak A. 2010. Wykorzystanie terenu przez wilki i rysie w Babiogórskim Parku Narodowym na podstawie zimowych tropień oraz bezpośrednich obserwacji. Ochrona Beskidów Zachodnich. 3: 34-46. Świerkosz K., Bodziarczyk J. 2010. 9180 Jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach Tilio-platyphyllis-Acerion pseudoplatani. W: W. Mróz (red.) Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz.1. s. 199-215. Warszawa. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Lesiński J., Bodziarczyk J., Ciach M. 2010. Natura 2000 w świetle dyrektyw Unii Europejskiej i ich implementacja w Polsce. Natura 2000. Szanse i zagrożenia. 49: 29-40. Instytut Problemów Współczesnej Cywilizacji im. Marka Dietricha. Warszawa. Lesiński J., Bodziarczyk J., Ciach M., Staszyńska K. 2009. Natura 2000 w leśnictwie nieporozumienia, osiągnięcia, wyzwania. W: D.Anderwald (red.), Zdobycze nauki i techniki dla ochrony przyrody w lasach. Stud. i Mat. CEP-L, Rogów, 2 (21): 198 210. Bodziarczyk J., Chachuła P. 2008. Charakterystyka przyrodnicza rezerwatu Cisy w Serednicy w Górach Słonnych (Bieszczady zachodnie). Roczniki Bieszczadzkie. 16: 179-190. Bodziarczyk J., Chachuła P. 2008. Struktura populacji cisa pospolitego Taxus baccata L. w rezerwacie przyrody Cisy w Serednicy w Górach Słonnych (Bieszczady Zachodnie). Roczniki Bieszczadzkie. 16: 191-214. Piękoś-Mirkowa H., Koczur H., Bodziarczyk J. 2008. Epipogium aphyllum Swarz Storzan bezlistny. W: Z. Mirek, H. Piękoś-Mirkowa (red.) Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe. Wyd. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków. s. 468-470. Bodziarczyk J., Gazda A. 2008. Pinguicula vulgaris L. subsp. bicolor (Woł.) Á. Löve & D. Löve Tłustosz pospolity dwubarwny. W: Z. Mirek, H. Piękoś-Mirkowa (red.) Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe. Wyd. Instytut Botaniki im. W. Szafera, PAN, Kraków. s. 330-332. Bodziarczyk J. 2008. Poa stiriaca Fritsch & Hayek Wiechlina styryjska. W: Z. Mirek, H. Piękoś-Mirkowa (red.) Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe. Wyd. Instytut Botaniki im. W.Szafera, PAN, Kraków. s. 548-549. Bodziarczyk J. 2008. Senecio integrifolius (L.)Clairv. Starzec polny. W: Z. Mirek, H. Piękoś-Mirkowa (red.) Czerwona Księga Karpat Polskich. Rośliny naczyniowe. Wyd. Instytut Botaniki im. W.Szafera, PAN, Kraków. s. 402-403. Michalcewicz J., Bodziarczyk J. 2008. Nadobnica alpejska Rosalia alpina (Linnaeus, 1758) (Coleoptera, Cerambycidae) w Pienińskim Parku Narodowym. Pieniny-Przyroda i Człowiek. 10: 67-74. Bodziarczyk J., Kozik B. 2008. Występowanie dużych drapieżników: rysia, wilka i niedźwiedzia, na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego oraz problemy ich ochrony. Pieniny-Przyroda i Człowiek. 10: 45-54. Bartoszek W., Bednarz Z., Bodziarczyk J., Bożek A., Dubiel E., Gawroński S., Gazda A., Koczur A., Kozak M., Tanger M., Loch J., Małobęcki A., Nobis A., Nobis M., Piątek G., Siudor A., Szewczyk J., Szwagrzyk J. 2008. Atlas roślinności rzeczywistej Krakowa. ss. 159. Bodziarczyk J., Drajewicz R. 2007. Dynamika roślinności na opuszczonych polanach Pienińskiego Parku Narodowego. Studia Naturae. 54. cz. I: 13-46. Bodziarczyk J., Rużyło T. 2007. Warunki występowania, struktura oraz stan zdrowotny populacji cisa pospolitego Taxus baccata L. w rezerwacie przyrody Cisy na Górze Jawor w Bieszczadach. Roczniki Bieszczadzkie. 15: 163-179. Szwagrzyk J., Bodziarczyk J., Bożek A. 2007. Szata roślinna projektowanego rezerwatu przyrody Przełom Wołosatego w Bieszczadach. Roczniki Bieszczadzkie. 15: 123-161. Bodziarczyk J., Markewycz P., Nitoń M., Ramut M. 2006. Struktura górnoreglowego boru świerkowego w masywie Pietrosa w Czarnohorze (Karpaty Ukraińskie). Czarnohora. Przyroda i Człowiek. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ. Kraków. s.81-96. 4 / 5
Bodziarczyk J., Malik R. 2006. Rozmieszczenie, warunki występowania i ocena liczebności populacji języcznika zwyczajnego Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(1): 155-170. Szwagrzyk J., Bodziarczyk J., Bożek A. 2006. Roślinność projektowanego rezerwatu przyrody Las bukowy pod Odnogą w Bieszczadach. Roczniki Bieszczadzkie. 14: 63-93. Bodziarczyk J., Malik R., Michalczyk A. 2006. Języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium (L.) Newm. w Ojcowskim Parku Narodowym rozmieszczenie, ocena liczebności, struktura i dynamika populacji. Prądnik. Prace Muz. Szafera. 16: 125-134. Informacje dodatkowe Jan Bodziarczyk pracownik Uniwersytetu Rolniczego. Zakład Bioróżnorodności Leśnej Zainteresowania naukowe: ekologia populacyjna roślin, struktura i dynamika zbiorowisk leśnych, fitosocjologia stosowana, ochrona przyrody. Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Udział w wykładach Udział w zajęciach praktycznych Przygotowanie do zajęć Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 28 godz 14 godz 14 godz 20 godz 4 godz 4 godz 84 godz 3 ECTS 5 / 5